بخشی از مقاله
رُز مينياتور
اگر به انواع گل رُز ( گل سرخ ) علاقمند هستيد ولي فضاي كافي براي نگاهداري گل سرخ هاي معمولي را نداريد ، چرا به فكر پرورش رُز مينياتور نمي باشيد ؟.
رُزهاي مينياتور مانند رُزهاي معمولي از خانواده گل سُرخيان ميباشند كه شامل درختچه هاي كوچك با برگهاي ريزان و تقريبآ بدون خار ميباشند . برگهاي كوچك و مركب آنها از پنج يا هفت برگچه بيضي شكل و دندانه دار تشكيل شده است . گلهاي آن به صورت تكي يا جفت از غنچه هاي خوش فرم شكفته و باز مي شوند.
عرض گلها تقريبا ۲ – ۴ سانتيمتر است .
غنچه ها به صورت خوشه اي يا دسته هاي كوچك در فروردين ماه آشكار شده و معمولا گل دادن آن دوباره تكرار مي شود .
انواع زرد رنگ اين گلها در تابش شديد آفتاب كم رنگ ميشوند.
نياز رويشي :
احتياجات رُزهاي مينياتور ، مانند رُزهاي معمولي است و عبارت از خاك حاصلخيز ، آفتاب كافي ، زهكشي خوب ، هَرَسِ منظم سبك و بالاخره محافظت در مقابل آفات آن به ويژه " كنه ، شته ن سفيدك رُز " مي باشند . رُزهاي مينياتور را مي توان در گلدانهاي پلاستيكي كه داراي منافذ زيادي براي رد كردن آب مي باشند كاشت و به درون آپارتمان منتقل نمود و از آنها گلداني با آرايش ۱۰ – ۱۲ سانتيمتر براي پشت پنجره اتاق ترتيب داد . تعويض گلدانها به طور ساليانه در ماههاي اسفند يا فروردين انجام ميگيرد .
در بهار زماني كه گلدانها به گل رفته اند ميتوان گلدان را براي مدتي به داخل ساختمان آورد . چنانچه اين مدن طولاني شود و نور به اندازه كافي نباشد ، ممكن است جوانه ها پوك شده و چروك خورده و منجر به ريزش برگها شود . طول زمان روشنايي براي اين نوع رُز ۱۲ ساعت در روز است. گلدانهاي رُز را در فصل زمستان در فضاي باز گذاشته و براي جلوگيري از سرمازدگي پوششي از " پهن " يا " تورب " روي خاك گلدان و پاي بوته داده ميشود . از مصرف كودهاي شيميايي و به ويژه كودهائي كه داراي مقدار زيادي ازت هستند خودداري شود، زيرا باعث ريزش گل و برگ ميشود. جذابيت رُزهاي مينياتور زماني چشمگير است كه بستر آنها در باغ كمي بلند تر از سطح خاك قرار گرفته و فاصله بوته ها ۱۵ – ۲۵ سانتيمتر از يكديگر باشد .
رُزهاي مينياتور براي باغچه هاي سنگي مناسب نيستند
.
روش ازدياد :
رُزهاي مينياتور بايد هميشه به وسيله قلمه زدن ازدياد شوند .
اگر روي پايه هاي ريشه دار پيوند شوند ، حالت پاكوتاهي خود را از دست خواهند داد .قلمه ها پس از سه تا چهار ماه كامل خواهند شد .
گل سرخ ها
پرورش و نگهداري گل سرخ ها
گُل سُرخ ها
« رُزها »
LES ROSIERS
رُزها يا گل سُرخ ها يكي از مهمترين دسته گياهان ميباشد كه انواع شناخته شده آن به بيش از ۲۰۰۰۰ گونه و واريته مختلف تخمين زده ميشود .
رُز، يا گل سُرخ ، جنسي ازخانواده گل سُرخ ها يا(Rosacea) رُزاسِه ميباشد كه بوته هايش پاكوتاه و پا بلند و رونده با ساقه هاي چوبي است و در بعضي گونه ها برگهايش غير دائمي و در برخي دائمي ميباشد .
در اقسام اصلي و اوليه بوته ها صورت بدوي خود را داشته ، بصورت كُرپه و پُر تيغ و خار ميباشد ، ولي پس از گشنگيري و بدست آوردن اقسام و جورهاي تازه كه بيشتر بوسيله پيوند روي پايه هاي اقسام وحشي درست شده ، صورت آن دگرگون شده و تا اندازه اي به ميل پرورش دهندگان تغيير صورت داده به اشكال مختلف : كُرپه ، چتري ، مجنون ( آويزان ) و بقول فرانسويان ( گل رُز گريان ) و غيره درآمده است .
اشكالي كه بيشتر مورد توجه و در باغات بوته هاي گل سُرخ را (بسته به وضعيت محل كاشت ) به آن صورت در مي آورند ۵ شكل بشرح زير ميباشد :
۱ – گل سُرخ پاكوتاه : بوته هائيست كه پيوند آنرا روي ريشه يا ساقه نزديك بخاك زده و ميگذارند از پيوند چند شاخه بيرون آيد و در اثر هَرَس همه ساله آنرا كوتاه نگهميدارند ، بطوري كه بسته به جنس آن بلندي بوته ها از ۲۰ سانتيمتر تا يك متر بلند تر نمي شود .
۲ – گل سرخ كُرپه : كه پس از پيوند نزديك خاك در اثر هَرَس نوك شاخه ها مي گذارند شاخه هاي فرعي آن زياد شود تا بوته بصورت كُرپه درآيد .
۳ – گل سرخ با ساقه بلند يا نيمه بلند : عبارت از بوته هائيست كه پيوند را روي يك ساقه صاف و لخت تسترن كوهي به بلندي يك متر تا يك متر و نيم مي زنند . پس از نمو پيوند ، ساقه نسترن بتدريج قوي شده رنگ قهوه اي بخود گرفته راست مي ايستد . باغبان ميتواند شاخه هايي كه از پيوند ميرويد را به ميل خود بهر شكل بخواهد درآورد .
۴ – گل سرخ رونده پيچنده : اين دسته از اقسام مخصوصي هستند كه شاخه هاي آنها بلند شده و بالا ميرود كه آنها را بوسيله پايه يا داربستهاي فلزي مخصوصي نگهداري كرده آرايش ميدهند .
۵ – گل سرخ مجنون : كه از پيوند اقسام رونده روي پايه بلند نسترن كوهي بدست مي آيد .
باين طريق كه هريك از اقسام نامبرده را اگر روي ساقه اي به بلندي ۱/۵ تا ۲ متر از نسترن كوهي پيوند كنند پس از گرفتن شاخه هاي آن رو به زمين سرازير شده و بوته گل مجنون ( گل رز گريان ) بدست ميآيد .
اقسام مختلف و جورهاي حاصله از گل سرخ :
بطوري كه گفته شد از گل سرخ گونه ها و واريته هاي ( اقسام و جورها ) زيادي تا كنون شناخته شده ، ولي آنچه از بهترين گونه ها و واريته ها كه در باغات كشورهاي اروپايي مانند : فرانسه كاشته شده نگهداري ميشود تقريبا در حدود ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ گونه و واريته است .
براي آنكه در تزئيد جورهاي گل سرخ بتوانند نژاد هر واريته را معلوم نموده و بدانند هر واريته كه تازه بدست مي آورند از جفتگيري كدام يك از واريته ها بوجود آمده ، عده بيشماري از گياه شناسان و كارشناسان مخصوص اين گل ، آنها را دسته بندي كرده اند كه مهمترين از همه آنها دسته بندي زير است كه مورد توجه بيشتري ميباشد :.
۱ – گل سرخ فرانسه ( رُز دو فرانس Rosier de france)
۲ – نسترن (اكلانتيِرEglantier)
۳ – گل چاي ( رُزيِه آدور دوته Rosier aodeur de the)
۴ – گل سرخ ايران ( رُزيِه دو پِرسRosier de Perse)
۵ – گل سرخ با گلهاي متعدد( رُزيِه مولتي فلور پُلي آنتاRosier Multiflore Polyanta)
۶ – گل سرخ مينياتور( رُزيِه مينياتورRosier Miniature )
۷ – گل سرخ بَنگال ( رزيِه بنگالRosier Bengale )
گل رُز دو رگِه شارل دوگل(Charle de Gaulle )
اين دسته بندي از نظر نژادي گل سرخ بوده ولي نسبت به وقت گل دادن و بلندي و كوتاهي بوته يا پيچندگي آنها در تجارت دسته بندي ديگري كرده اند كه چون بيشتر مورد احتياج و توجه افرادي است كه بكاشتن و پرورش اين گل علاقه دارند ، اين دسته بندي در اينجا شرح داده ميشود .
۱ – گل سرخ هاي پاكوتاه گل درشت .
۲ – گل سرخ هاي پاكوتاه با گل كوچك .
۳ – گل سرخ هاي بوته كُرپه( رُزيِه بوئيسونRosier Buissons)
۴ – گل سرخ هاي رونده .
۱ – گل سرخ هاي پاكوتاه با گل درشت :
الف – دسته هميشه گلها ( رِمونتانت Remontants ) : شامل ۸ جور
( منظور از هميشه گلها آندسته از گل سرخهائي است كه بهار و تابستان تا اواسط پائيز متناوبآ گل مي دهند ).
ب – دسته دورگه هاي هميشه گل : شامل دو سري و رويهمرفته ۲۲ جور مختلف مانند گل سرخ " مادام البرت باربيه " با گل زيباي درشت و خوش تركيب كاملا پُرپَر ، برنگ زرد شُتُري كه مغز آن زرد آلوئي و در سالهاي نزديك به ۱۹۴۷ بدست آمده است .
ج – دسته معروف به گل چاي : شامل ۱۲ جور .
د – دسته دورَگِهِ چاي : داراي ده سِري مختلف شامل ۲۱۸ جور مانند " گل چاي " ( بتي اوپريشارد Betty uprichard ) گل درشت نيمه پُرپَر با گلبرگهاي پهن برنگ صورتي گوشتي كه ميانه آن شنجرفي و پشت گلبرگها شنجرفي مايل به نارنجي خيلي خوشبو كه در ۱۹۲۲ بدست آمده است .
ديگري گل چاي( مارگارت مك گريدي Margaret Mac Gredy):
گل زيباي پُرپَردرشت برنگ لاكي كه آخر شنجرفي ميشود باعطر مطبوع كه در ۱۹۳۷ بدست آمده .
ديگر گل چاي ( كُنتِس دو كاستيلژاKontesse de Castillja ) : با گل درشت نيمه پُرپَر به رنگ زرد طلائي ، پشت برنزي كه در سال ۱۹۲۶ بدست آمده است .
۲ – گل سُرخ هاي پاكوتاه با گل كوچك :
الف – گل سرخ بنگال و دورَگِه هاي آن شامل ۸ جور .
ب – گل سُرخ پوليانتا(Polyantha) و دورَگِه هاي آن شامل ۵۶ جور .
ج – گل سُرخ مينياتور شامل ۷ جور
.
گل رُز براندي هيبريد (BRANDY )
۳ – گل سُرخ هاي كُرپِه ( بوئيسونBuisson) :شامل ۳۱ جور .
۴ – گل سُرخ هاي رونده : داراي ۲ سري و شامل ۹۲ جور .
