بخشی از مقاله

مادر برد چيست:؟
گاهي اوقات از آن به عنوان برد سيستم يا برد اصلي ياد مي شود. مادر برد يك برد فيزيكي است كه مدارها و اجزاي اصلي كامپيوتر را در خود جاي مي دهد و شايد مهمترين نقش را در سيستم شما داشته باشد.
اگر پردازشگر را به عنوان مغز سيستم در نظر بگيريدو مادر برد اصلي سيستم و براي تبادل اطلاعات بين اجزاي داخلي سيستم شماست. به عبارت ديگر مادر برد يك قطعه الكترونيكي است كه همه اجزا را بدنبال هم مي آورد تا يك كامپيوتر شخصي بوجود آيد و به شما يك ماشيني كاربردي را هديه مي كند.


مادر برد فقط محلي براي cpu وحافظه نيست بلكه همه كارتهاي جانبي مثل كارت گرافيك, هارد و سي دي رام شما به عنوان پورت خارجي به آن اضافه مي شوند. مادر برد BLOS را كه يك بخش تلفيقي كامپيوتر است, در خود جاي مي دهد. BIOS ساده ترين تركيبات سيستم را كنتر و عمل POST را در هنگام روشن شدن دستگاه انجام مي دهد. همچنين جريان داده ها بين سيستم عامل و وسايل محيطي متصل شده به كامپيوتر را مديريت مي كند.


تفاوت بين مادر بردها:
همه مادر برد ها همانند بوجود نيامدند و مي توان تفاوت هاي زيادي را براي آنها بر شمرد. مهمترين تفاوتهاي آنها نوع cpu اي است كه از آن حمايت مي كنند مدلهاي اسلات حافظه, اسلاتهاي اضافي كه شما مي توانيد از كارتهاي صدا و تصوير بيشتري استفاده كنيد, حمايت از درايوهاي سي دي رام وهارد و سرانجام اتصالات كيبورد, موس و اجزاي جانبي ديگر. معمولا بعضي از مدلهاي ويژه اي از مادر برد داراي توانايي هاي گرافيكي وصدايي به صورت آن برد هستند و حتي داراي قابليت اتصال به شبكه نيز مي باشند. بعضي از مادر بردها مجهز به پورت شبكه نيز مي باشد.


بخش هاي پردازنده:
پردازنده مغز كامپيوتر است و شامل مدارهاي محلي مي شود كه دستور العمل هاي از برنامه هاي كامپيوتر را انجام مي دهد يك cpu سه وظيفه مهم دارد: خواندن داده ها, ساختي داده ها, و اغلب نوشتني داده ها در حافظه يكي از مهمترين تفاوت هاي بين مادر بردها اين است كه, يك نوع خاص از cpu ها را حمايت مي كنند براي مثال cpu هاي pentuum يا cpu هاي AMD ATHON كه اين بخاطر تفاوت فيزيكي اتصالات تراشه ها از يكديگر است. هر مادر برد نوع ويژه اي از سكوت cpu را دارد و تنها cpu كه در آن سوكت جاي مي گيرد را مي توان در آن مادر برد استفاده كرد.


اين نكته مهمي است كه بايد بخاطر بسپاريم بويژه هنگامي كه در حال تنظيم setup با ارتقا سيستم خود هستيم, چون cpu ما بايد مادر بردي كه انتخاب كرديم جاي داده شود.
انواع سوكت ها:
تا چندين سال قبل cpu ها روي مادر برد هايي با سوكت PGA كه socket7 ناميده مي شدند قرار مي گرفتند. اين cpu ها به شكل مربعي بودند كه با كارتريج پلاستيكي پوشانده مي شدند. (cpu هاي كارتي) و در پاييني آنها رديفي از پين ها وجود داشت كه به بخش هايي از cpu متصل مي شد و اجازه مي داد كه چيست عمل تراشه را كنترل كند.
از آن پس پردازنده ها سير تكامل يافته اي را پيمودند. امروزه 5 مدل سوكت را مي توان برشمرد كه بر اساس تعداد پين ها نامگذاري مي شوند:
1-سوكت LGA 77b: كه براي cpu هاي جديد pentum شركت اينتل استفاده مي شود مثل سر هاي xx5, xx 6 xx8 همراه با سري celeronBxx
2- سوكت 478: كه براي cpu هاي قديمي تر اينتل و Celeron شايع است.


3- سوكت 754: كه براي پردازنده هاي AMD مدل semperon و تعداد محدودي از Athlon 64 كاربرد دارد. فقط انواع كندتر Athlon 64 از اين مدل استفاده مي كنند كه اين cpu حافظه هاي دو تايي را حمايت نمي كنند.
4- سوكت 939: براي مدلهايي پر سرعت تر Athlon 64 به همراه مدل opteron و مدل Athlon 64 طراحي شده است. كه اين cpu ها حافظه هاي دو تايي را حمايت مي كنند.
5-سوكتA: قابل استفاده براي مدل هاي قديمي تر AMD مثل Athlon xp و Duron


قبل از خريد:لازم است كه شما مادر برد و cpu خود را باهم تطبيق دهيد. اگر شما قصد خريد پردازنده Athlon 64 را داريد. بايد به نوع سوكتي مختلف كه براي اين cpu وجود دارد توجه كنيد زيرا و ابسته به سرعت به سرعت cpu است براي مثال Athlon 64 34000 در سوكت 754 قرار مي گيرد. در حالي كه Athlon 64 3500 در سوكت 939 قرار مي گيرد. پردازنده Athlon 64 3200 مي تواند در هر دو نوع سوكت 754 يا 939 قرار گيرد. توصيه ما اين است كه اگر مي خواهيد از cpu هاي AMD استفاده كنيد يك مادر برد داراي سوت 39 را انتخاب كنيد, زيرا اين مادر برد به شما امكان توسعه و ارتقا سيستم را مي دهد. مانند اضافه كردن حافظه هاي دوتايي كه پيشرفت قابل توجهي را در عمليات سيستم بوجود مي آورد.


پردازنده هاي Intel
در سال 2004 شركت اينتل مدل طبقه بندي cpu را تغيير داد و بجاي طبقه بندي سرعت بر حسب GH2 مدل شماره گذاري كوتاهي را برگزيد. اكنون cpu هاي توليد شده توسط شركت اينتل در خانوداده هاي جداگانه طبقه بندي مي شوند كه در داخل اين طبقه بندي بالاترين شماره مربوط به سريعتري cpu است. براي مثال pentium 4 660 با سرعت 316 گ. همچنين عمل مي كند در حالي كه pentium 4 630 با سرعت 3 گ. همچنين كار مي كند. اگر شما فكر مي كنيد سيستم شماره گذاري جديد گيج كننده است نگران نباشيد زيرا اكثر فروشنده ها تمايل به استفاده از سيستم قبلي را دارند.


در اين سيستم جديد 4 خانواده اصلي cpu هاي اينتل به شرح زير است.
1- سري celeron (3xx): cpu هاي اين دسته براي سيستم هاي كم قيمت طراحي شده اند و نسبت به ديگر cpu هاي شركت اينتل حافظه داخلي زيادي ندارند.
2- سري pentium 4 (5xx): cpu هايي حد واسط هستند كه نسبت به cpu هايي celeron سريعتر اما فاقد گستردگي 64 بيتي هستند.
3- سري Pentium 4 EM64 T(6xx) :همان cpu هاي 64 بيتي هستند شايد آنچه كه در cpu هاي AMD Athlon 64 ديده مي شود كه بهترين انطباق را با ويرايش جديد ويندوز XP, 64 بيتي دارند و مي توانند اكثر قابليتهاي آن را به اجرا درآورند.

سيستم هاي مجهز به cpu و cpu هاي دو هسته اي:
مادر بردهاي دو پردازنده اي معمولا براي تنظيمات سرور وكامپيوترهاي پيشرفته اي كه براي كارهاي گرافيكي و طراحي هاي قوي استفاده مي شوند كار برد دارند. بنابراين كاربردي براي كامپيوتر هاي شخصي ندارند. Cpu هاي دو هسته اي كه اخيرا بوسيله شركت هاي intel., AMD توليد شده اند مقدمه اي هستند براي سيستم هاي چند پردانده اي.
يك سيستم دو پردازند هاي دقيقا مفهوم ضمني يك سيستم با دو cpu را مي دهد و شما به مادر بردي با دو سوكت cpu كه اين كار را انجام دهد نياز داريد (كه قيمت بالايي دارند) اما يك cpu دو هسته اي مفهوم متفاوت تري دارد. Cpu هاي دو هسته اي دو تراشه منفرد مي باشد كه چند هسته پردازنده در خود دارد و به نظر مي رسد كه براي سيستم عامل همان عملي را كه دو cpu به صورت مستقل انجام مي دهد را دارند. اما در يك تراشه هستند و فقط به يك سوكت استاندارد بر روي مادر برد نياز دارند.


Cpu هاي دو هسته اي AMD در مادر بردهاي داراي سوكت 939 كار مي كنند در حالي كه cpu هاي دو هسته اي اينتل نياز به مادر برد دارند.
در سالهاي آينده پيش بيني مي شود كه هم شركت AMD وهم Intel بيشتر, cpu هاي دو هسته اي را توليد كنند
جيپست:
دومين تفاوت بين مادر بردها نوع چيپست آنهاست چيست از يك سري قطعات ساخته شده كه با مادر برد تركيب مي شود و باهم سيستم و توانايي هايشان را كنترل مي كنند. همه اجزا يك مادر برد از حافظه گرفته تا وسايل جانبي از طريق چيپست با cpu ارتباط برقرار مي كنند. چيپست مهمترين جز روي مادر برد است. كه دستور برقراري ارتباط بين قسمت هاي مختلف را صادر مي كند.


پيشرفت پردازنده ها و طراحي چيپست ها هميشه در يك راستا قرار دارند, بنابراين همانطور كه چيپستها براي حمايت از تسيهلاتي طراحي مي شود همانطور هم با cpu هاي ويژه اي پيشنهاد مي شوند. چيپستهاي متفاوتي در بازار وجود دارد VIA, SIS, Nvidia, AMD Intel
بعلت طراحي مادر بردها بر اساس قابليت هاي چيپست, كاربران بخوبي نمي توانند چيپست كامپيوتر خود را بدون ارتقا مادر برد ارتقا دهند, بنابراين چيپست و پردازنده اي كه شما انتخاب مي كنيد نقش تعيين كننده اي در تصميم گيري براي انتخاب بهترين مادر برد براي سيستم شما ايفا مي كند و بالعكس.
يك چيپست معمولا (اما نه هميشه) به دو قسمت اصلي north bridge (پل شمالي) south bridg (پل جنوبي) تقسيم مي شود north brid نظارت بر اعمال مهم تر سيستم مثل حافظه, حافظه ذخيره, اسلات AGP...را بر عهده دارد در حالي كه Soth bridge نظارت بر اعمال غير هسته اي سيستم مثل PCI bus كارت صدا, SATA, EIDE پورت هاي serial و پورت هاي USB.


توليد كنندگان چيپست:
اين توليد كنندگان يك محدوده وسيعي از چيپست را توليد مي كنند كه بر اساس انواع گونه هاي vorth bridge و south bridge هستند. جديدترين و پيشرفته ترين چيپستهايي كه براي cpu هاي intel به بازار آمده به شرح زير است:
Via PT 894, SIS6nn,Nvidian Force4, Intel 9bbx Express
براي مادر بردهاي AMD چيپست هاي اخير شامل Nvidia n Force4 Via k8T 890, sis 461 در جدول زير اساس جيپست هايي كه ممكن است شما ديده باشيد آماده است.

انتخاب يك چيپست:
در فرآيند تصميم گيري انتخاب چيپست براي يك سيستم, شما بايد به چند فاكتور توجه كنيد. از چه نوع cpu و چه مقدار حافظه رم را حمايت مي كند؟ آيا از اسلات PCI Express حمايت مي كند؟ آيا از هاردهاي قديمي PATA حمايت مي كند؟
همچنين شما نياز داريد بدانيد چيپست ها چه اعمالي را انجام مي دهند؟ براي مثال داشت؟ گرافيك آن برد اين توانايي باعث كمتر شدن هزينه مي شود و براي كساني مناسب ايت كه به سرعت و جزيئات گرافيكي بالا نياز ندارند. اما اگر مادر برد آنها اسلات AGP يا PCIe نداشته باشند درآينده براي اضافه كردن كارت گرافيك به مشكل برخواهند خورد.


حافظه:
تكنولوژي طراحي حافظه ها مثل cpu ها با سرعت زيادي پيشرفت كرد و در اين مدت زمان انواع مختلف از حافظه ها ساخته شدند در چند سال قبل حافظه هاي 72-pin SIMM توليد شدند كه با cpu هاي Pentium جفت مي شوند.
بعد از آن حافظه هاي DIMM آمدند كه فقط به يك نياز داشتند و با تكنولوژي حافظه هايي DDR و SDRAM سازگارند شما مي توانيد تعدادي از DIMM ها را در كامپيوتر خود و بر روي مادر بردي كه چند اسلات حافظه دارد باهم بكار ببردي. بنابراين اگر مادر برد شما 2 اسلات حافظه دارد, شما مي توانيد يك حافظه MB 579 و يك حافظه GB1 را در آن قرار دهيد بطوري كه مجموع آنها يك حافظه 10bGB را تشكيل مي دهند.
DIMM ها در مدل هاي مختلف عرضه شدند مثل PC100 و PC 130 براي رم هاي PC 3200, PC2700, PC2100, SD براي رم ها SD, DDR كه اين اعداد مربوط به سرعت عمليات آنهاست.


اخيرا همه حافظه هاي موجود در بالا از نوع DDR مي باشند. PC 3200 شايع ترين نوع از رم هاي DDR است كه همه مادربردهاي جديد آن را حمايت مي كنند و با سرعت MHz 400 كار مي كنند.
اگر شما مادر برد Pentium داريد, ممكن است چيپست آن قادر به حمايت از حافظه DDR2 نيز باشد. رم هاي DDR2 سرعت كلاك حافظه را افزايش مي دهد. بنابراين سرعت انتقال داده ها توسط پردازنده كامپيوترتان بيشتر مي شود اين نوع رم ها قيمت بالاتري نسبت به رم هاي PC3200 دارند.
ممكن است شما نوعي از رم هاي SD را ببينيد كه بعنوان ECC RAM تبليغ مي شوند. اصطلاح ECC به معني چك و تصحيح كردن خطاهاست و اساسا فرآيندي را شرح مي دهند كه در آن داده ها از نظر خطا چك شده و در صورت نياز تصحيح مي شوند به صورت (on the fly) براي مثال RAID يك نوع تصحيح خطاست.


ECC SDRAM در سرورها به عنوان يك مقدمه كاربرد دارد. بنابراين ممكن است در مادر بردتان عمل نكند و شما بايد setup تنظيم كنيد. همچنين بمنظور دسترسي به فوايد اين تكنولوژي شما به چيپستي كه ECC حمايت كند نياز داريد حافظه هاي ECC قيمت خيلي بيشتري از حافظه هاي قبلي دارند.
هارد درايوها:


سه نوع اصلي هارد درايوها كه به مادر برد متصل مي شوند به شرح زير مي باشند.
هاردهاي Parallel ATA (PATA) كه آنرا به عنوان هاردهاي IDE مي شناسيم SCSI, Serial ATA (SATA) اكثر مادر بردهاي امروزه داراي هر دو پورت SATA , PATA هستند. معمولا هنگامي كه شما پورت PATA را براي درايوهاي DVD, CD استفاده مي كنيد براي هارد درايو از پورت SATA استفاده مي شود. مهمترين نكته اينست كه مادر بردهاي داراي پورت هاي SATA, PATA از درايوهاي شما حمايت كند. زيرا يك هارد هم بوسيله پورت هاي PATA و هم SATA حمايت مي شود.
مادر بردهاي كمي از هارد هاي SCSI حمايت مي كنند. SCSI داراي سرعت زيادي مي باشند. و درايوهاي بيشتري را حمايت مي كنند اما قيمت بيشتري دارند و تنظيمات آنها مشكل است.
EIDE Parallel ATAS:
EIDE نوعي از رابطه هاي IDE مي باشد كه هم CD-ROM و هم هارد درايو را ساپرت مي كند. UDMA ها بعد از EIDE ها قرار مي گيرند كه نوعي از DMA و بيشترين سرعت انتقال داد ها را فراهم مي كنند. به طور معمول مادر برد ها داراي دو كانال UDMA هستند كه هر كانال از دو درايو حمايت مي كند. بنابراين اگر مادر برد شما داراي دو پورت EIDE باشد, مي تواند از 4 درايو EIDE حمايت كند.
UDMA33 يك كابل 40 پيني است كه براي ارتباط بين درايوها استفاده مي شود. نوع پيشرفته تر ها UDMA 66 است كه به يك كابل 80 سيم نياز دارد, اما قابليت اتصال به كانكتور 40 پيني را هم دارد براي رسيدن به سرعت UDMA66 يا سرعتي بالاتر, مادر برد و درايوهاي ديگر نيز بايد به UDMA66 متصل شود Ultra- UBMA همان Ultra- ATA يا EIDE مي باشد كه مدل Ultra- ATA 133 امروزه بيشترين كاربرد را دارد و سرعت انتقال داده ها در آن 133 MBps مي باشد.
Serial ATA (SATA):
مادر بردهاي جديد علاوه بر پورت هاي PATA داراي پورت هاي SATA نيز هستند كه سريعتر و ساده تر مي باشند و از كابلهاي كم حجم تري برخوردار هستند. گاهي اوقات SATA, PATA باهم وجود دارند ولي از انواع قديمي تر PATA استفاده نمي شوند.
هارد هاي SATA با سيستم هامل هاي امروزه سازگارند مبدل هايي وجود دارد كه هارد هاي PATA را به پورت SATA متصل مي كند اما خيلي مطمئن نيستند و با همه چيپست ها نيز كار نمي كنند.
مهمترين مزيت هارد هاي SATA افزايش سرعت انتقال داده هاست. در حالي كه سريعتر ين هارد PATA سرعتي برابر با MB ps 133 دارد, سرعت انتقال داده ها در هارد هاي 150 Mbps SATA است. هاردهاي SATA فضاي كمتري را در كيس اشغال مي كنند, بهمين خاطر گرماي كمتري نسبت به هاردهاي PATA ايجاد مي كنند.
در جديدترين انواع مادر برد 2 پورت |SATA وجود دارد كه ممكن است در بعضي از مدل ها 4 پورت SATA وجود داشته باشد. بر خلاف PATA هارد هاي SATA با يك پورت و يك درايو كار مي كند. بنابراين شما به daisy chain مانند آنچه كه در هاردهاي PATA است نياز نداريد. براي استفاده از 2 درايو با هاردهاي SATA درايوها مي توانند در RAID مرتب شوند.


اگر شما به دنبال خريد مادر برد با پورت SATA هستيد, توجه كنيد كه بر روي جعبه آن لوگوي SATA حك شده باشد مادر بردهايي كه داراي پورت هاي هارد SATA2 مي باشند, سرعتي دو برابر نسبت به هاردهاي SATA دارند. سرعت درايوهاي موجود يك عامل محدود كننده براي آنها نيست, اما ممكن است از همه قابليتهاي آن استفاده نشود. مهمترين ويژگي هاي هاردهاي SATA 2, قابليتي است كه NCQ نام دارد. اين قابليت, جريان داده ها را از چيپست مادر برد به كنترل هارد درايو سازماندهي مي كند تا از فشار زياد بر هارد درايو هنگام انتقال داده ها كاسته شود.


SCSI
اين مدل Scuzzy ناميده مي شود. اين رابطه به كاربر اجازه اتصال 15 وسيله را به يك SCSI با مدل daisy chain را مي دهد. Scsi توسط شركت APPLE توليد مي شود و با اكثر سيستم عامل ها حمايت مي شود.
SCSI پيشرفت‌هاي زيادي كرده و نوع جديد آن plaint SCSI – 1 ناميده مي‌شود. و آخرين مدل Ultya – 320 است كه قادر است داده‌ها با سرعت 320MBps انتقال دهند.
با افزايش عملكردي كه SCSI بوجود مي‌آورد قيمت بالايي دارد، به همين خاطر ما در بردهايي كه پورت SCSI دارند بيشتر براي سرورهاي طراحي شده است.

وسايل جانبي
پورت USB
USB يك باس استاندارد، براي اتصال وسايل جانبي به كامپيوتر است.
تا چند وقت پيش مادربردها داراي پورت USB 1-1 بودند اين پورت داده‌ها را با سرعت 12MBps انتقال مي‌داد و براي اتصال وسايلي با پهناي باند كم و متوسط مثل اسكنر، پرينتر، كيبورد و موس به يك كامپيوتر استفاده مي‌شد. يك پورت USB مي‌تواند به تنهايي 127 وسيله را به كامپيوتر متصل كند. پورتهاي USB داراي ويژگي PNP (نصب سريع و عدم نياز به راه‌اندازي مجدد سيستم) نيز مي‌باشند.


USB 1-1در مقابل پورتهاي USB 2.0 كه داده ها را با سرعت 480MBps انتقال مي‌دهد عقب نشيني كردو USB 2.0 از وسايلي با پهناي باند بيشتري مثل دوربين‌ها، آخرين مدلهاي اسكنر، پروجكشن‌ها و… حمايت مي‌كند. USB 2.0 از ديدگاه كاربر مشابه USB 1.1 است اما USB 2.0 تفاوت قابل توجهي در سرعت انتقال داده‌ها از وسايل جانبي دارد.
يك مادربرد بطور معمول 4 تا 8 پورت USB دارد، يك پورت سريال و يك پورت موازي، كارخانه‌هاي توليد كننده مادربورد مي‌‌تانند پورتهاي USB بيشتري بر روي مادربرد نصب كنند.

پورت Fire wire
IEEE-1394 به عنوان Fire wire يا I-link نيز شناخته مي‌شود. كه براي اتصال وسايل جانبي به كامپيوتر طراحي شده است. اين وسيله مشابه USB 2.0 به شما اجازه مي‌دهد تا 63 وسيله را بدون نياز به يك كامپيوتر به يكديگر متصل كند و كاملا براي عمليات‌هاي سريع و براي اتصال وسايل پيشرفته‌اي مثل DVD RAM خارجي با يك دوربين ويدوئويي ديجيتال مناسب است.


Fire wire هاي استاندارد مي‌توانند داده‌ها را با سرعت 400 MBps انتقال دهند. يك مدل جديد Fire wire ، Fire wire 800 نام دارد وداده ها را با سرعت 800 MBps انتقال مي‌دهد كه سرعتي دو برابر دارد. استانداردهاي جديدي در سال 2003 معرفي شده است كه با مدلهاي قديمي Fire wire سازگاري دارد. براي مثال Fire wire 800 مي‌تواند به پورت 400 هم متصل شود، ولي با سرعت كمتري كار مي‌كند.
چند كارخانه توليدكننده Fire wire به مدل 400 MBps ، Fire wire A يا 9394A مي‌گويند و به مدل استاندارد 800MBps، Fire wire يا 1394 b گويند. مادربردهاي كمي داراي Fire wire هاي جديد مي‌باشند.

قابليت ها
قابليت ارتقا سيستم يكي از ويژگيهاي مادربردها مي‌باشد. براي استفاده از قابليتهاي جديد از كامپيوتر بايد كارت مناسب آن اضافه شود.
انواع مختلفي از اسلات‌ها براي نصب كارتهيا اضافه مانند گرافيك، صدا، مودم، شبكه و… بر روي مادربرد وجود دارد و شامل چهار مدل مي‌باشند كه عبارتند از: اسلات ISA، اسلات PCI، اسلات AGP و اسلات PCIe
هر مادربورد براساس نوع اسلاتي كه از آن حمايت مي‌كند، تعداد ويژه‌اي از ان را دارا مي‌باشد. براي مثال مادربردهايي كه داراي سه اسلات PCIe مي‌باشند، دو 1x PCIe و يك 16x PCIe.
سئوال مهم كه ممكن است به نظر آيد اين است كه مادربرد داراي اسلات AGP يا PCIe را بخريم. هر دو آنها دو قسمت دارند اما PCIe جديدتر، سريعتر و قابل انعطاف تر است. اما اگر يك كارت گرافيك AGP داريد و مي خواهيد از آن استفاده كنيد پيشنهاد مي‌شود مادربردي با اسلات AGP تهيه كنيد.

اسلات PCI:
اين اسلات توسط شركت اينتل توليد شده PCI يك كانال باس علي است كه براي انتقال اطلاعات به كامپيوتر و از يك كامپيوتر به يك وسيله جانبي كاربرد دارد. اكثر كامپيوترها يك باس PCI دارند كه معمولا به صورت 32 bit است و سرعت كلاك 32MHz را با سرعت 133MBps فراهم مي‌كند اگرچه شما مي‌توانيد PCI هايي كه بصورت 64 bit هستند بگيريد.
كارتهاي PCI دو طول دارند. يك نوع Full – size كه 312mm طول دارد و نوع short كه 119mm تا 167mm طول دارند. كارتهاي PCI امروزي از نوع half – size مي‌باشند.
امروزه همه مادربردها حتي مادربردهاي داراي اسلات PCIe، اسلات PCI نيز دارند. كه بخاطر استفاده از كارتهايي كه هنوز با استاندارد PCI كار مي‌كنند است. مادربردها معمولا و حداقل 3 اسلات PCI دارند، اما كارخانه‌هاي سازنده مادربرد اين تعداد را تا 6 اسلات نيز افزايش داده‌اند. اگر شما بخواهيد از تعداد زيادي كارت استفاده كنيد به تعداد زيادي اسلات PCI نياز داريد.

اسلات AGP
با در نظر گرفتن نقايص PCI تعداد زيادي از مادربردها بجاي آن از اسلات AGP استفاده كردند. اسلات AGP فقط براي كارتهاي گرافيك اختصاص يافته است. اما با آمدن PCIe امروزه كاربرد كمتري دارند.
باس AGP سرعت بالايي را فقط براي كارتهاي گرافيك داده است. AGPهاي داده‌ها را با حجم و سرعت بالاتري انتقال دهند زيرا عمليات گرافيكي كه اسلات AGP انجام مي‌دهد از پنهاي باند مشتركي با وسايل جانبي ديگر استفاده نمي‌كند. اين خاصيت در بعضي از باسهاي اسلات PCI نيز استفاده شده است.
همه انواع جديد پورتهاي AGP، 8x هستندو اين بدين معناست كه 8 بار سريعتر از AGP هاي معمولي هستند.

اسلات PCI Express
يك مدل جديد و در حال گسترش، اسلات PCIe است كه جايگزيني است براي اسلاتهاي AGP و PCI. در تكنولوژي هاي بعدي مادربرد مي‌توانيم انتظار داشته باشيم كه بخاطر وجود PCIe، اسلاتهاي PCIe، اسلاتهاي PCI و AGP كاملا از رده خارج شوند. در حال حاضر به علت وجود كارتهاي PCI در بازار اسلاتهاي PCIe از اسلاتهاي PCI نيز حمايت مي‌كند.
اسلاتهاي PCIe در سرقتهاي متفاوتي ارائه مي‌شوند. 1x، 2x، 4x، 8x ، 16x و 32x


براي مثال ممكن است يك مادربرد دو اسلات 1x و يك اسلات 16x داشته باشد. اسلاتهايي كه سرعت متفاوت دارند از نظر فيزيكي نيز متفاوتند. اسلات 1x كاملا كوتاه است در حد يك اينچ در حالي كه مدلهاي بالاتر طول بيشتري دارند يكي از مزيت‌هاي جالب اسلات PCIe اين است كه شما مي‌توانيد از كارتهايي كه كوچكتر از اسلات هستند استفاده كنيد. براي مثال شما مي‌توانيد يك كارت 4x را در يك اسلات 16x يا يك كارت 1x را در يك اسلات 4x قرار دهيد. البته اين كارتها اسلات را بطور كامل پرنخواهند كرد اما بخوبي كار مي‌كنند.
در يك مادربرد بزرگترين اسلات مربوط به كارت گرافيك است. اكثر كارتهاي گرافيكي كه در اسلات PCIe قرار مي‌گيرند از نوع 16x است. اسلاتهاي 1x و 4x كه داراي عرض باند كمتري هستند براي وسايل ويژه‌اي مثل كارت صدا و كارت TV كاربرد دارند.
بعضي از مادربوردها وجود دارند كه داراي دو اسلات 16x هستند. اين بخاطر آن است كه اين مادربوردها براي تركيبات SLI طراحي شده اند.
بعضي از كارتهاي گرافيك همچون كارت Nvidia واقعا مي‌تواند بصورت دو كارت گرافيك در يك سيستم بكار برده شود، و آنها با هم بگونه‌اي كار خواهند كرد كه هريك از آنها نيمي از صفحه را پوشش خواهند داد.
براي انجام اين كار شما به دو اسلاتي كه بتواند اين كارتهاي گرافيك را حمايت كند نياز داريد. در عمل اين به معناي آن است كه مادربورد دو اسلات 16x داشته باشد. تكنولوژي SLI بوسيله اسلات AGP امكان پذير نيست زيرا AGP محدود به يك اسلات براي هر سيستم است.

اسلات ISA
ISA يك طراحي باس استاندارد است و اجازه‌ مي‌دهد كه در هر زمان 16 بيت داده بيتي مدارهاي مادربرد، كارت هاي اسلات و وسايل مرتبط جريان پيدا كند.
ISA و PCI براحتي از هم قابل تشخيص‌اند. اسلات ISA سياه در حالي كه اسلات PCI سفيد است. اگر شما يك كامپيوتر جديد داريد در آن اسلات ISA وجود ندارد چون كاملا از رده خارج شده اند.

ويژگيهاي آن برد:
امروزه به صورت گسترده اي كارخانه هاي توليد كننده مادربورد در حال قرار دادن كارتهاي گرافيك، صدا و شبكه بر روي مادربوردهاي خود هستند تا نيازي كه براي اضافه كردن اين كارتها وجود دارد را برطرف كنند. اين ويژگي باتوجه به خواسته ما از سيستم مفيد خواهد بود. براي مثال ممكن است مادربرد ويژگي را كه ارائه مي‌كند براي مار ما كافي نباشد بنابراين مهم است كه قبل از خريد مادربرد از ويژگيهاي ارائه شده توسط آن آگاه باشيم.

كارتهاي گرافيك آن بورد:
بدنبال استقبال مردم از كارتهاي گرافيكي آن برد، از اين ويژگي بيشتر استفاده شد. اين ويژگي نياز ما را از داشتن كارتهاي جداگانه برطرف مي‌كند. با اين وجود هميشه براي بازيهاي سه بعدي با كيفيت بالا توصيه نمي شود. اما براي كارهاي اداري و معمولي مناسب است. اجراي گرافيك‌هاي سه بعدي توسط كارتهاي آن برد نسبت به كارتهاي گرافيك غير آن برد، كندتر است بنابراين براي اجراي بازيهاي حرفه اي ناكافي است و بايد كارت گرافيك جدا را به كار برد.


براي مثال چيپست intel 915G كه هم گرافيك هاي دوبعدي و هم سه بعدي را حمايت مي‌كند پيشنهاد مي‌شود اين چيپست حجم زيادي از حافظه مادربرد را براي فرآيندهاي گرافيكي اشغال مي‌كند. ساير توليدكنندگان چيپست مثل sis و VIA موتورهاي گرافيكي دوبعدي و سه بعدي را با كاربردهاي مشابه براي مادربردها استفاده مي كنند.
در بسياري از مواد مادربردهاي داراي ويژگي گرافيك آن برد، اسلاتهاي AGP و PCIe را براي اضافه كردن كارت گرافيك را نيز دارند كه در صورت اضافه كردن كارت گرافيك به اين مادربردها ويژگي آن برد آنها حذف خواهد شد.

كارت صداي آن برد
امروزه همه مادربردهاي جديد كارت صداي آن برد را دارند و نيازي به استفاده از كارت صدا بصورت جداگانه نيست كارتهاي صداي آن برد كه بر روي مادربردهاي جديد استفاده مي شوند كاملا پيچيده اند و در بعضي از موارد اين كارتها با هم رقابت مي‌كنند و 6 تا 8 كانال صدايي را به كار مي‌برند.
يك مادربرد با كارت صداي آن برد داراي سوكت هاي ورودي ميكروفن، بلندگو و لايي در قسمت پشتي كيس است. بعضي از مادربردها داراي توانايي ويژه‌اي هستند كه به آنها اجازه استفاده از درايو FM و پخش CD را بدون بالا آمدن سيستم مي‌دهد.


بايد توجه داشت كه كارتهاي صداي آن برد پردازش صدا را توسط CPU انجام مي‌دهند. اين بدين معناست كه در جين انجام بازيها و برنامه‌هاي ويژه آن برد اجرا مي‌شود بايد با پردازش CPU هماهنگ باشد. يك كارت صداي غير آن برد مانند Cretive Audingy2 كاملاً براي بازيهاي حرفه‌اي و برنامه‌هاي چندرسانه‌اي مناسب است و به عنوان كارت صدايي است كه فرآيند پردازش صدا را بطور جداگانه از CPU انجام مي‌دهد. كارتهاي صداي آن برد نسبت به كارتهاي صداي معمولي سطح پايين‌تري از سيگنال براي نويز دارند. سيگنال نويز اساسا تعدادي از سيگنالهاست كه براي شنيدن داده‌هاي پس زمينه استفاده مي شود كه برحسب دسپسل محاسبه شده و هر چه شماره بالاتري داشته باشد بهتر است.

كارت شبكه آن برد:
يكي ديگر از كارتهايي كه ظرف يكسال گذشته مورد استفاده قرار گرفته است كارتهاي LAN آن برد است. كارتهاي آن برد شبكه در انواع مختلفي عرضه شدند اما نوع بيشتري از آنها كه استفاده مي شود با سرعت 10.100MMps كار مي‌كند.
بعضي از مادربوردهاي جديد از كارتهاي شبكه بدون سيم بصورت آن برد بهره ‌مندند كه نوع معمول آن 802.11g مي‌باشد.
اين كارتها به شما اجازه مي‌دهند تا به شبكه هاي علي از طريق يك نقطه دسترسي بيسيم ارتباط برقرار كند. مدل مي‌تواند به صورت تئوري با سرعت 54MBps عمل كند. اگر شما قصد داريد از يك كارت شبكه بيسيم استفاده كنيد مدل آن برد Loi-Fi مي‌تواند 70 دلار براي شما صرفه جويي كند.

بلوتوث آن برد
براي حمايت بهتر از LAN كارخانه‌هاي مادربردسازي از تكنولوژي بلوتوث براي اتصال به PAN استفاده مي‌كنند. بلوتوث براي كنترل بيسيم وسيله‌هاي جانبي مثل پرينتر و تلفن هاي موبايل و... استفاده مي شود.
كارتهاي بلوتوث آن برد مي توانند براي انتقال داده‌ها بين كامپيوتر و وسيله‌هاي مجهز به بلوتوث بصورت نقطه به نقطه يا يك نقطه به چند نقطه استفاده شوند.

كارتهاي انتخابي
تعداد زيادي از كارتها به عناون گزينه‌هاي انتخابي كه بر روي مادربرد متصل مي شوند، براي كارهاي تخصصي بكار مي روند. براي مثال كارتMemory stick آن برد،Smart card كارت Compact flash و كارتهاي اينترنتي به عنوان گزينه هاي انتخابي هستند.
مادربردهايي كه از اين كارتها استفاده مي‌كنند معمولا با يك كابل اتصال دهنده خاص بكار مي‌روند. با اين وجود اگر قصد داريد از اين تكنولوژي‌ها بهره ببريد بايد از كابلهاي جداگانه‌اي استفاده كنيد.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید