دانلود مقاله نقشه کشی ساختمان

بخشی از مقاله

1- خلاصه درسها
2- تستهاي كنكورهاي سراسري و آزاد از سال 75 تا 82
3- تستهاي تكميلي

1- زبان نوشتار زبان نقشه ها و اطلاعات ساختماني
تصاوير دو بعدي 2- زبان ترسيم
تصاوير سه بعدي
- زبان نوشتار: اما زبان نوشتار بخش اساسي و مهم سيستم انتقال اطلاعات در نقشه هاي را بر عهده دارد. زيرا اتر سيمات اجرايي، بدون يادداشت هاي فني، و اندازه نويسي، عنوان مشخصات مصالح و علائم اختصاري واقعا بي معني مي شوند.
- زبان ترسيم: ترسيم وسيلهاي اساسي براي انتقال اطلاعات ساختماني است و گاه يك تصوير اندازه صدها كلمه كارايي دارد.
- تصاوير سه بعدي : تصاوير سه بعدي يا به صورت مركزي و پرسپكتيو هستند و يا به صورت تصاوير موازي مي باشند. اين تصاوير مانند عكس ، در يك تصوير، چند وجه جسم يا ساختمان را به نمايش مي گذارند.
- تصاوير دو بعدي (ارتوگرافيك) :‌تصاوير دو بعدي از قبيل ، پلانها و مقاطع يك بدنه هاي ساختمان را به طور دقيق و در تصاوير جدا از هم معرفي مي كنند.

اسكيس:‌طرح اوليه و سريع را اسكيس گويند.

مراحل طراحي نقشه هاي ساختماني
1- انجام مطالعات اوليه، برنامه ريزي فيزيكي و تعيين اهداف پروژه:
اهداف كمي و كيفي هر پروژه بستگي به خواست و نيازهاي استفاده كننده و امكانات و محدوديتهاي فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي و فني موجود است.
2- بررسي عوامل محيطي و جغرافيايي:
عوامل محيطي نقش تعيين كننده اي در شكل گيري ساختمان دارند. ساختمانهاي هر منطقه با توجه به شرايط محيطي وضع زمين و نوع آب و هواي آن طراحي مي شوند.
3- شناسايي كامل اجزاي عملكردي ساختمان:
براي طراحي مناسب هر قسمت از ساختمان مهندس معمار بايد كاملا با فعاليت هاي كه در آن قسمت انجام مي گيرد آشنا باشد. مساحت فضاها و نوع لوازم و تجهيزات مورد استفاده را مشخص كند. نورگيري، تهويه و ارتباط متقابل فضاها را بررسي نمايد و هر فضا را متناسب با نحوه استفاده اي كه دارد طراحي و تسهيلات لازم را پيش بيني نمايد.
“ورودي ساختمان” نحوه دسترسي و ورود به بنا بخش مهمي از طرح آن را تشكيل مي دهد.

ورودي واحدهاي ساختمان مسكوني مانند شكل زير ضمن دسترسي مناسب به خانه بايد بخوبي حريم داخلي خانه را از فضاهاي عمومي جدا كند و امكانات مربوط به ورود، تعويض لباس، درآوردن كفش، امكان استقبال و مشايعت مهمان را تأمين كند زيبا و راحت باشد. و فاقد فضاها بلااستفاده باشد و در شرايط اقليمي نامناسب بايد مانع نفوذ سرما، گرما و گرد و خاك شود. ورودي بايد دسترسي راحتي به نشيمن، پذيرايي ، پله هاي طبقات و آشپزخانه داشته باشد.

“اتاق نشيمن” اتاق نشيمن محل زندگي خانواده و مهمترين قسمت خانه است فضاي نشيمن اغلب مستقل از فضاي پذيرايي طراحي مي شود و حالتي خصوصي دارد. فضاي نشيمن بايد آفتابگير باشد و ارتباط راحتي با بالكن و حياط داشته باشد فضاي نشيمن بايد به نحوي طراحي شود كه فعاليت هاي مختلفي مانند نشيمن، صحبت كردن، تماشاي تلويزيون، بازي بچه ها و مطالعه و ... را عملي سازد.
نكته : اندازه فضاي نشيمن با توجه به نوع فعاليتها و ابعاد مبلمان و لوازم مورد استفاده مشخص مي شود مساحت آن معمولا 15 تا 30 متر مربع است.
“غذاخوري” فضاي غذاخوري بايد با آشپزخانه، پذيرايي و نشيمن خانوادگي ارتباط نزديكي داشته باشد مهمان و خانواده را جداگانه طراحي كرد.
“آشپزخانه ” فضاي آشپزخانه بايد با ورودي اصلي، سرويس، غذاخوري، فضاي نشيمن و پذيرايي ارتباط راحتي داشته باشد و در عين حال نسبت به اتاقهاي خواب دور نباشد.
تذكر: مثلث كار به نحو مناسبي سينك ظرفشويي، اجاق يخچال را به هم وصل مي كند. فضاي آشپزخانه نياز به نور طبيعي، ديد و منظره و تهويه مناسب دارد. دسترسي آشپزخانه به تراس و حياط امكانات مناسبي را در اختيار خانواده قرار مي دهد.
نكته : مساحت آشپزخانه معمولاً از 11 تا 17 متر مربع مي كند.
نكته: رنگ آشپزخانه معمولا روشن است، و جنس كف و ديوارهاي آن بايد قابل شستشو و نظافت باشند.
“اتاق هاي خواب” كه هم براي استراحت افراد خانواده و هم به عنوان يك فضاي خصوصي براي فعاليت هاي شخصي افراد مانند، مطالعه كردن،‌انجام كارهاي هنري و خياطي، بازي بچه ها ، جمع آوري وسايل مخصوص كودكان و ... مورد استفاده قرار مي گيرد.
تذكر:‌بخش خواب بايد در قسمت ساكن خانه طراحي شود و به حمام و سرويس دسترسي داشته باشد اتاقهاي خواب بهتر است به تراس و حياط دسترسي داشته و آفتابگير باشند و از ديد و منظره خوبي برخوردار باشند.

“پاركينگ” از جمله فضاهاي واحدمسكوني است كه مي توان جداي از فضاي اصلي ساختمان ساخته شود. پاركينگ بايد نزديك به خيابان طراحي شود. و دسترسي از آن به داخل آن آسان باشد.

4- تجزيه و تحليل زمين (آناليز سايت) و مكان يابي ساختمان:
در تحليل زمين پروژه عوامل مختلفي از قبيل، اندازه و شكل زمين، شيب، عوارض موجود، جنس و مقاومت خاك، امكانات دسترسي و همسايه هاي مجاور، مناظر مناسب براي ديدهاي مزاحم و غيره مورد مطالعه واقع شوند. تا تصميمات لازم جهت قرارگيري ساختمان، راههاي دسترسي، جهت گيربنا و نحوه توصيع فضاهاي باز و بسته و ... گرفته شود.

5- بررسي مصالح و انتخاب سيستم ساختماني مناسب:
سيستمهاي ساختماني متفاوتي را در قسمتهاي مختلف كشورمان شاهد هستيم كه اهم آنها به اين شرح مي باشد” 1) ساختمانهاي چوبي در مناطق معتدل و مرطوب شمال 2) ساختمانهاي آجري و خشتي با پوشش طاقي در مناطق كويري 3) ساختمانهاي خشتي، آجري و سنگي، با سقف تير پوش در غرب كشورمان مناطق كوهستاني 4) ساختمانهاي چادري در مناطق عشاير نشين 5) ساختمانهاي اسكلت فلزي و بتني با ديوارهاي سبك در مناطق شهري.
- طراحي و ترسيم نقشه هاي مرحله اول (فاز يك )

اصولا نقشه هاي فاز يك فقط براي نمايش چگونگي ساختمان ، نحوه تنظيم فضاها و تناسب آنها مورد استفاده قرار مي گيرد و از طريق اين ترسيمات كارايي و كيفيت طرح به طور دقيق ارزيابي مي شود.

- نقشه هاي اجرايي ساختمان (فاز دو)
نقشه هاي اجرايي پروژه شامل مجموعه نقشه ها و اطلاعات مورد نياز برنامه ريزيان و مجريان پروژه مي باشد اين نقشه ها براساس نقشه هاي فاز يك، كه به تصويب كارفرما رسيده است تهيه مي شوند.

نكته: نقشه هاي اجرايي ساختمان معمولا با مقياس 50/1 ،‌20/1 ،‌10/1 ،‌5/1، 2/1 ،‌1/1 و به طور دقيق ترسيم مي شوند، و شامل اطلاعات هماهنگ شده در مورد شكل و ابعاد ساختمان، نوع جزييات مصالح و لوازم مصرفي مي باشند.

نكته 2: نقشه هاي اجرايي ساختمان معمولا شامل چهار بخش است:
1) نقشه هاي معماري كه زير نظر مهندس معمار تهيه مي شود.
2) نقشه هاي سازه كه توسط مهندسان عمران تهيه مي شوند.
3) نقشه هاي تأسيسات الكتريكي و مكانيكي ساختمان كه زير نظر مهندس برق و مهندس مكانيك تهيه مي شوند.
4) مدارك ضميمه شامل دفترچه مشخصات فني پروژه، فهرست مقادير (متره) برآورد پروژه ، و مدارك پيمان ايجاد هماهنگي بين نقشه هاي سازه، تأسيسات معماري، از وسايل بسيار مهم در روند تهيه نقشه هاي ساختماني است.

تذكر 1- نقشه هاي معماري بانماد "A" مشخص و به ترتيب شماره گذاري مي شوند.
تذكر 2 - نقشه هاي سازه با نماد "S" مشخص و به ترتيب شماره گذاري مي شوند.
تذكر 3- نقشه هاي تأسيسات مكانيكي با نماد "M" مشخص و به ترتيب شماره گذاري مي شوند.
تذكر 4 - نقشه هاي تاسيسات مكانيكي با نماد "E" مشخص و به ترتيب شماره گذاري مي شوند.

- تعريف پلان
يك برش افقي فرضي از ساختمان است كه از ارتفاع تقريبا 120 سانتي متري كف تقريبا معادل 3/1 ارتفاع طبقه انجام مي گيرد تا طرح و جزئيات داخل ساختمان را نشان دهد.

1) علائم و ترسيم ديوارها:
نوع و ضخامت ديوارهاي ساختمان بستگي زيادي به نوع سازه بنا، مصالح در دسترس و شرايط محيطي ساختمان دارد.
نكته 1- ديوارها از نظر تحمل نيرو و يا باربرند و يا غير باربر كه غير از وزن خود نيروي ديگري به آنها وارد نمي شود.
نكته 2- ديوارها از نظر تقسيم فضا دو نوع هستند:‌ديوارهاي داخلي كه فضاهاي داخل يك ساختمان را هم جدا مي كنند و ديوارهاي خارجي كه فضاي داخل ساختمان را از فضاي بيرون جدا مي كنند.

نكته 3 - ديوارهاي خارجي معمولا ضخيمتر از ديوارهاي داخلي هستند و ضمن تأمين امنيت خانه حفاظ مناسب در مقابل نفوذ سرما گرما و صداهاي مزاحم مي باشند. ديوارهاي خارجي بايد داراي نماي زيبا و دوام كم در مقابل عوامل خارجي باشند.
تذكر : براي ترسيم ديوارها با توجه به مقياس نقشه از خطوط mm 4/0 تا mm 6/0 استفاده مي شود. در پلانها جزئيات امكان استفاده از خط 8/0 نيز وجود دارد.

2) نرده ها ، دست اندازها و ديوارهاي كوتاه:
دست اندازها به عنوان محافظ و يا جداكننده فضا در جايي كه يك محيط باز مورد نياز باشند استفاده مي شوند، و علاوه بر جنبه كاركردي، طرح آنها در زيبايي نما و معماري ساختمان تأثير بسزايي دارد.
نكته 1- حداقل ارتفاع نرده هاي محافظ 90 و فاصله ميله هاي مياني آن حداكثر 15 سانتي متر مي باشد.
نكته 2- دست اندازها و ديوارهاي كوتاه با خطوط نازك بر حسب مقياس نقشه (mm 2/0، 3/0 ،‌ 4/0) ترسيم مي شوند.

3) درها و پنجره ها
درها و پنجره ها بعد از ديوار و سقف از جمله اجزاي اصلي و ضروري تمام ساختمانها مي باشند. در طرح و ترسيم نقشه هاي ساختمانها بايد موقعيت، اندازه و شكل مناسب آنها با دقت در نظر گرفته شود. درهاي خارجي و پنجره ها مانند ديوار و سقف سدي هستند در مقابل عوامل نامطلوب بيروني.
ويژگي اساسي درها و پنجره ها
1- مقاومت و دوام در مقابل شرايط محيطي
2- پايداري شكل
3- حفظ حريم خصوصي و تأمين امنيت
4- عايق بندي حرارتي،‌صوتي و ممانعت از نفوذ سرما و گرما و صداهاي مزاحم
5- ممانعت از ورود حشرات و جانوران موزي
6- آتشپاد (ضد آتش) بودن
“درها” (در) بازشوي در ديوار است كه كنترل ورود و خروج به ساختمانها و فضاهاي داخلي را ممكن مي سازد براي دسترسي مي توان آن را باز كرد و جهت حفظ حريم و تأمين امنيت مي توان آن را بست.

“انواع درها”
1) درهاي ماشين رو 2) درهاي بيروني ساختمان 3) درهاي داخلي 4) درهاي سرويس 5) درهاي ويژه (ضد آتش،‌گاوصندوق)
نكته 1- درهاي استاندارد بيروني و داخلي معمولا cm 90 عرض و cm 205 ارتفاع دارند كه گاه تا cm 240 نيز مي رسند.
نكته 2- عرض درهاي فرعي مانند دسترسي از پاركينگ به آشپزخانه ممكن است cm85 باشد.
تذكر: درها معمولا از فلز، چوب يا شيشه نشكن در انواع مختلف ساخته مي شوند.

نكته 3 - درهاي داخلي معمولا بدون آستانه هستند و بايد به طرف داخل فضا و پشت به ديوار باز شوند و حدود 10 سانتي متر از ديوار پشت در فاصله دارند. در آشپزخانه معمولا به فاصله 60 سانتي متر از گوشه آشپزخانه نصب مي شود تا از فضاي پشت در براي استقرار كابينت استفاده مي شود.
نكته 4- عرض درهاي اتاق خواب، كار و غذاخوري حدود 85 تا cm 90 ، براي سرويسها cm 80-70 (داراي آستانه) و براي رختكن cm 70-60 مي باشند.
“علاوه ترسيم انواع پنجره” پنجره نوعي باز شو در ديوار و يا بام است كه امكان ورود نور را از طريق شيشه هاي شفاف يا نيمه شفاف فراهم مي سازد؛ تهويه فضاهاي داخلي را تسهيل مي كند و از طريق تأمين ديد و منظره كيفيت فضاهاي داخلي را بالا مي برد. به طور تقريب حداكثر 20% مساحت فضا را سطح شيشه خور پنجره تشكيل مي دهد.

تذكر: آستانه پنجره (قسمت پاييني چهارچوب) ممكن است هم باد چهارچوب باشد يا نسبت به آن برجسته ترسيم شود.
نكته 1- عرض پنجره ها معمولا از cm60-cm360 با گام 15 سانتي متر تغيير ميكند ارتفاع پنجره ها معمولا از cm105-cm150 تغيير مي كند. ارتفاع كف پنجره براي اتاق خواب از 70 تا 90 ، براي آشپزخانه از 90 تا 120 و براي فضاهاي سرويس 160 به بالا تغيير مي كند.

“تجهيزات و لوازم آشپزخانه”
1- انواع لوازم نگهداري مواد غذايي مانند يخچال، فريزر، كابينت ها و انبارها.
2- لوازم آماده سازي مواد غذايي مانند سينك شستشو ، ميز كار، چرخ گوشت و ...
3- لوازم پخت و پز مانند اجاق گاز، فر، كباب پز و سطح كار
4- لوازم اتاق خدمات مانند ماشين لباسشويي،خشك كن ، سيني لباسشويي، ميز اتو، قفسه نگهداري وسايل نظافت و لوازم سفره.
“سرويس هاي بهداشتي” حمام ، توالت و دستشويي جز تسهيلات ضروري مسكن و اكثر ساختمان ها مي باشند. با توجه به هزينه زياد و پيچيدگي اين قسمت از ساختمان از نظر ايزولاسيون، لوله كشي ، تهويه و شيب بندي ، ترسيم اين قسمت بايد با دقت بيشتر صورت گيرد.
تذكر: هر خانه حداقل به يك دستشويي، يك دوش و يك توالت نياز دارد.

4) كف
كف در مقايسه با ديوار و سقف نزديكترين و قابل استفاده ترين فضاست و بيشترين تأثير را در زيبايي و كارايي فضا دارد.
الف - كفسازي با مصالح سخت: از مصالحي مانند سنگ، بتن ، سراميك ،‌موزاييك و ... براي كف سازي فضاهاي مربوط و يا فضاهايي كه با كفش در آنها رفت و آمد مي شود استفاده مي شود.

ب - كفسازي نرمه : از مصالحي مانند چوب، انواع كفپوش هاي پلاستيك، موكت، قالي و ... براي فضاهاي زندگي مانند اتاق هاي خواب ، فضاهاي نشيمن و پذيرايي و ... استفاده مي شود.

5) علامت شمال و جهت قبله
معمولا نقشه را به نحوي تنظيم مي كنند كه جهت شمال پلان به طرف بالا باشد. جهت شمال را با علايم متعددي مي توان نشان داد در هر صورت علامت شمال بايد خوانا و زيبا باشد و شكل اندازه آن نيز بايد با نقشه هماهنگ باشد. علامت شمال بايد در جايي از نقشه قرار گيرد كه به راحتي قابل ديدن باشد. نشان دادن دقيق زاويه بين امتداد بدنه هاي زمين و يا ساختمان با امتداد شمال بايد به دقت در پلانها مشخص شود.

- مشخص كردن مسير و شيب رامپ (شيب راهه)
شيب راهه ، سطح شيب داري است كه براي ارتباط دادن فضاي غير هم سطح به كار مي رود. ابعاد ميزان شيب راهه ها به نحو استفاده آنها بستگي دارد.

- كفسازي و شيب بندي پاركينگ:
كف پاركينگ بايد محكم، قابل نظافت و غيرصيقلي باشد و از زيرسازي محكمي برخوردار باشد كف پاركينگ در طبقه همكف معمولا بالاتر از محوطه ساخته مي شود.

- پلان سقف كاذب:
سقف اكذب سقف سبكي است كه در زير سقف اصلي ساخته مي شود و از آن براي پوشاندن تيربارها و خرپاها، لوله ها و كانال ها و عناصر نازيبايي ساختمان و نيز به منظور تنظيم شكل و تناسب زيبايي فضاها استفاده مي شود.

- نيواگذاري (تراز نويسي) :‌در نقشه هاي ساختماني يك سطح اصلي و مشخص را در نزديكي طبقه اول مانند نقطه پنج مارك،‌نقطه خاصي از كف حياط يا جدول خيابان به عنوان سطح مبنا مشخص و تثبيت مي شود آنگاه تراز سطوح ديگر را نسبت به آن نيواگذاري مي كنند سطوح بالاتر با علامت+ و سطوح پايين تر از سطح مبنا را با علامت - نيواگذاري مي كنند. معمولا تراز ارتفاعي سطح مبنا را نسبت به درياهاي آزاد درشت تر از ساير ترازها مي نويسند و آنگاه آن را معادل 00.0 ـ+ قرار مي دهند.

- مشخص كردن موقعيت ورودي:
فضاهاي ورود به محوطه ساختمان را معمولا علاوه بر نوشته با استفاده از پيكان و نماد (ENT) مشخص مي كند.
- قسمتي از كاغذ را كه بايد براي ترسيم مورد استفاده قرار گيرد با ترسيم كادر مشخص مي كنيم. وجود حاشيه براي خوانايي، سالم ماندن، آلبوم كردن و بايگاني نقشه ها ضروري است / اندازه متناسب با اندازه نقشه مي تواند از يك تا سه سانتي متر تغيير كند. اندازه حاشيه نقشه هاي فارسي در سمت راست برگه و حاشيه نقشه هاي استاندارد و انگليسي ،‌در سمت چپ برگه حدود يك سانتي متر اضافه مي شود تا امكان آلبوم كردن و بايگاني كردن نقشه ها فراهم شود.
نكته 1- براي تيپ بندي درها از نماد D و براي پنجره ها از نماد W استفاده مي شود، و پنجره هاي تيپ با يك شماره خاص تيپ بندي مي شوند. در تيپ بندي درها و پنجره ها از نماد W براي چوب، M براي فلز و AL براي آلمينيوم استفاده مي شود.

براي تيپ بندي درها و پنجره اي در پلان،‌دايره يا چند ضلعي به قطر حدود mm12 در جلو پلان آن ترسيم شده با يك خط افقي به دو قسمت تقسيم مي شود. در بالاي آن علامت اختصاري در و يا پنجره، جنس آن نوشته مي شود و در زير آن شماره تيپ آن را مي نويسند.
نكته 2- موقعيت همه داكتها،‌روزنه ها ، گربه روها را با علايم مناسب در پلان مشخص نماييد.