دانلود مقاله پرورش قارچ

بخشی از مقاله

مقدمه
ای تنهاترین وجودی که مرا با تمام کاستی هایم پذیرا هستی . پیشانی بر آستان ذلات می نهم ، لب به ثنایت می گشایم و شکر نعمت هایت می گویم که لطف تو مرا در این راه نهاد . تنهایی فقط تو را رواست . پس باران رحمت خود را بر من ببار تا در این راه گامهایی استوار بردارم . مجموعه ای را که پیش رو دارد شامل آموزشهایی در ضمینه پرورش قارچ خوراکی می باشد .

کوشیدیم تا با ارائه مباحثی در این زمینه به تمامی علاقمندان به پرورش قارچ خوراکی کمک و راهنمایی کنیم .
قارچها علی رغم ترکیبات مفیدی که دارند آنچنان که باید مورد استفاده قرار نگرفته اند . بر اساس تحقیقات مصرف 100 گرم قارچ تازه می تواند بیش از یک چهارم نیاز روزانه افراد بالغ به ویتامینهای محلول در آب را تامین کند خصوصیات دارویی قارچها در طول تاریخ مورد توجه اقوام و ملل مختلف بوده و در بسیاری از کشورها نقش مهمی در درمان سرطان به عهده داشته است . با این اوصاف ما باید در تلاش باشیم تا مردم نیز در مورد قارچ اطلاعات کسب کرده و از این محصول حداقل بهره ای ببرند .

امید است که ایم مجموعه در یادگیری و افزایش سرعت عمل علاقمندان به پرورش قارچ موثر واقع شود .
به نام ایزد بی همتا
سلامی چو بوی خوش آشنایی

آشنایی از فراسوی محبت ها و عشقها
محبت ها و عشقهای استادی که دیر پا و جاودانه است .
با تشکر از استاد عزیز آقای حمید رضا عابدی
و شرکت آریان مهر سبز و تمامی کسانی که در آموزش پرورش قارچ خوراکی راهنمایی نمودند و همچنین از زحمات هلال احمر ورامین که صمیمانه میزبان بوده اند تشکر و تمجید می نماییم .

تاریخچه کشت و استفاده از قارچهای خوراکی در ایران و جهان
تاریخ مصرف قارچهای خوراکی به عنوان غذا و دارو به زمانی بسیار دور برقی گردد بطوری که استان های نخستین از خواصی ویژه قارچها اطلاع داشتند و گاهی به عنوان یک ماده توهم زا در فالگیری ها از آن استفاده می نمودند . مردم کشور های شرقی اولین کسانی بودند که به استفاده از قارچ دست زده بودند بطوری که نوعی قارچ به نام « اوریکولاریا» برای اولین حدود 600 سال قبل از میلاد و نوعی دیگر بنام « فلامولینا و لوتیپس » در چین کشت می شده اند و همچنین نوعی دیگر از قارچهای آسیای شرقی بنام های « vokvariella و lentinu edodes » در حدود 2000 سال قبل در چین و ژاپن مورد استفاده قرار می گرفتند و تکنولوژي کشت این قارچها جزء هنرهای خیلی قدیمی این سرزمین ها بوده است .

همچنین ذکر شده که دو قرن قبل از میلاد یک پزشک یونانی به نام نیکاندر «Nicander » قارچ را در بستری از کود حیوانی و خاکستر که شاخه و برگ درخت انجیر روی آن را پوشانده بود پرورش داد .

در اوایل قرن 16 یکی از پزشکان گیاه داروئی در کشور اتریش برای اولین بار مبادرت به شناسائی قارچهای اطراف شهر وین نمود در همان قرن پرورش و استفاده از قارچ در كشور ایتالیا آغاز و با اختراع میكروسكوپ در قرن 17 فعالیت شناسائی قارچها بیشتر و بیشتر شد و پرورش قارچ در گلخانه و سالنهای پرورش قارچ در انگلستان آغاز و به برخی دیگر از کشورهای اروپایی توسعه یافت و در سال 1809 شخصی بنام « لینک » ساختمان بازیدیوسپور را در بازدیدیومیستها مشاهده نمود و اصطلاح بازیدیوم و سیستیدیوم را شخصی به نام لویل در سال 1837 اشائه داد و در سال 1884 دو نفر فرانسوی بنامهای آقایان کنستانتین و ماترشو که عضو انیستیتو پاستور بودند برای اولین بار از روش پاستوریزاسیون ،اسپور قارچ را وادار به جوانه زدن كرده وبذر قارچ را در شرایط استریل ابداع نمودند ودر اوائل

قرن 19 كشت سنتی قارچ در غارهای طبیعی در كشور فرانسه آغاز شد ودر اوائل نیمه دوم قرن نوزده از اروپا به آمریكا انتقال ودر سال 1890 مزرعه داران در پنسیلوانیای آمریكا مبادرت به پرورش قارچ نمودند ودر سال 1921 در كشور هندوستان برای اولین بار فردی بنام بوس موفق به كشت دو نوع قارچ از جنس آگاریكوس (دكمه‌ای) بر روی كود حیوانی شد. سیندن Sinden در سال 1932 تهیه بذر قارچ بر روی غلات را ابداع و لامبرت Lambert از آمریكا اساس تكنولوژی

مدرن پرورش قارچ را بنیان نهاد و از سال 1970 در كشور مجارستان پرورش نوعی قارچ بنام پلوروت بر روی كنده درختان انجام می‏گرفته است. در ایران برای اولین بار در سال 1335 كشت قارچ دكمه‏ای توسط فردی بنام احیایی در قسمت شمال تهران شروع شد و پس از مدتی در سالهای 1348 الی 1357 واحدهای كشت و تولید قارچ در تهران - كرج و شهر ری افتتاح و فعالیت خود را آغاز نمودند و در اواخر سالهای 1356 تولید بذر قارچ دكمه‏ای توسط آقای پیرایش شروع شد و كشت

قارچ صدفی نیز برای اولین بار در سال 1365 توسط آقای مصطفوی كارشناس سازمان كشاورزی در منطقه اوین تهران شروع شد و در سال 1376 ناصر وکیلی بعد از شش سال تلاش علمی وعملی اولین محصول بذر قارچ تولیدی خودكه شامل بذر قارچهای صدفی و دكمه‏ای بود را به همراه دستورالعمل پرورش ‏آن در منزل، در اختیار دانشجویان و پرسنل كادر دانشگاه ارومیه كه در كلاسهای آموزشی‏ پرورش قارچ شركت كرده بودند قرار داده وفعالیت تولیدی خود را در سطح استان آذربایجان غربی آغاز نمود. در حال حاضر در سطح استان آذربایجان غربی دو شركت عمده تولید قارچ صدفی ودكمه‏ای بنام قارچ شیوا كه در محور ارومیه به

سلماس و شرکت « کوهستان » در 85 کشور تولید قارچ از مرز 4000000 تن در سال فراتر رفته است و ایران یکی از این 85 کشور تولید کننده قارچ خوراکی در ... است که با تولید 7500 تن در سال در جایگاه 24 قرار دارد که با افزایش اطلاعات علمی و استفاده از بذور مرغوب و استفاده از افراد متخصص و اهل فن می توان راندمان تولید را با همین امکانات موجود بالا برد . طبق آمار ارائه شده از طرف سازمان خوار و بار جهانی FAO حاکی از آن است که با توسعه اقتصادی رژیم غذایی تغییر کرده و مصرف روز افزون قارچ افزایش یافته بطوری که مصرف سرانه میزان تولید و خوراکی آن در چند کشور به شرح ذیل می باشد .
میزان تولید کشور ها بر حسب تن می باشد .

ردیف نام کشور تولید کننده میزان تولید قارچ در سال برحسب تن میزان مصرف سرانه برحسب gr
1 چین 1250000
2 ژاپن 67000
3 انکلستان 67000
4 امریکا 390000 1470
5 هلند 280000 2000
6 اسپانیا 80000
7 کانادا 77000
8 فرانسه 150000 2830
9 لهستان 90000
10 ایتالیا 70000
11 آلمان 60000 2980
12 ایران 7500 130
امید است که با افزایش اطلاعات و فن آوری علاقمندان این زمینه بتوانند این محصولات را در میان مردم رواجم دهند .

آشنایی با تقسیم بندی قارچ
قارچها به سه گروه تقسیم می شوند :
1- قارچهای خوراکی 2- قارچهای دارویی 3- قارچهای سمی

1- قارچهای خوراکی

در اکثر کشورهای جهان خوردن قارچ متداول است . کشورهای آلمان ، سوئیس ، فرانسه در صدر مصرف کنندگان قرار دارند . از مهمترین قارچهای خوراکی می توان قارچ دکمه ای ، انواع قارچهای صدفی ، قارچ والواریا ( چینی ) ، مورالها ، قارچ مرغوب چوب یا رقص پروانه ای ، قارچ کوپرینوس یا مرد پشمالو ، قارچ گوش چوب و قارچ خوراکی شی تا که یا قارچ جنگل ، .... اشاره کرد .
این قارچها را می توان در محیط مصنوعی پرورش داد و جزء قارچهای زراعی می باشند . تعدادی از قارچها غیر زراعی بوده که به صورت وحشی در مراتع و مزارع دیده می شوند.
علاوه بر این قارچهای خوراکی دارای ویتامینهای محلول در آب B.K.C و ویتامینهای محلول در چربی A.D.E را دارا می باشد .

2.قارچ سمی

در طی قرون متمادی قارچها به خصوص انواع وحشی و سمی آن موجب ترس و وحشت مردم می شدند و راجع به سمی بودن قارچها بین مردم افسانه ها و داستانهای زیادی نقل گردیده است .
برخی از قارچها وجود دارند کممه اگر همراه با الکل مصرف شوند سمی و کشنده بوده ولی مصرف آنها به تنهایی اثر سوئی ندارد . از این قارچها می توان به قارچ های مرکب ( coprinus ) و مورالها (Morchella ) اشاره کرد.

مسمومیتهای ناشی از قارچهای سمی را در سه گروه زیر مورد بررسی قرار می دهند :
الف ) قارچهایی که بر روی سیستم عصبی اثر می گذارند . قارچهایی که حساسیت به الکل ایجاد می کنند .
آمانیت قرمز یا زرد ( A manita muscarica ) عامل بسیاری از مسمومیت های قارچی می باشد .
قارچهای مخدر نیز از جمله قارچهایی می باشند که بر سیستم عصبی تاثیر می گذارند . مصرف این قارچها باعث می شوند که شخص صداها و مناظری را که وجود ندارد ، حس کند و دچار اوهام می گردد . آمانیت قرمز یا زرد یکی از قارچهای مخدر می باشد .
ب ) قارچهایی که بر روی دستگاه گوارش اثر دارند .

ج) قارچهایی که مصرف آنها موجب از بین رفتن سلولها می شوند مانند آمانیتا فالوئید .
3.قارچهای دارویی
استفاده از قارچها به عنوان دارو از زمانهای دور مرسوم بوده به طوری که آزتکها از قارچ به عنوان مواد توهم زا در فالگیری استفاده می کردند .
یکی از مهمترین آنتی بیوتیکها که امروزه در مبارزه با بیماریهای عفونی کاربرد دارد ، پنی سیلین می باشد که ارزش حاصل از آن از قارچها می باشد .
رتین ( Retine) یکی از ترکیبات ضد سرطانی است که وجود آن در قارچ خوراکی (a.campestris) گزارش شده است .
آفات و بیماری های قارچهای خوراکی
1.آفات
به هر موجود زنده که به محصول صدمه بزند آفت می گویند مانند :
1- مگس سرکه : 1. چشم سفید 2. چشم قرمز

2- کنه
ورود کنه ها به داخل سالن از طریق کود مرغی ، خاک پوششی ، کلش آلوده و کمپوست های غیر استاندارد می باشد . راه مبارزه با آنها مالاتیون رقیق شده 2 در 1000 است .
3- نماتد ها
4- پادمان
این حشرات به راسته کولمبو تعلق داشته و جزء حشرات اولیه بی بال هستند که با کمک دم چنگال مانند خود بطرف جلو حرکت می کنند .
موش ها و حلزون ها
2. بیماری ها
بیماری های قارچی کپکی :
الف ) زیتونی ب) سبز ج) قهوه ای د) ماتیکی ه)کپک سیاه
بیماری های قارچی عمدتاً به کمپوست حمله می کنند .
الف ) بیماری زیتونی زمانی بوجود می آید که دمای داخلی کمپوست از 60 درجه بالاتر رود و هیچ راه درمانی ندارد و کمپوست سیاه می شود .
علایم ایجاد زمانی است که در سه روز اولیه داخل کیسه عرق سفید می کند .
ب ) کپک سبز : رنگ سبز تیره و زبر است که از عدم کنترل ورود افراد به داخل سالن و ضد عفونی کفشها ، برای کنترل و از بین بردن آن از سم بنومیل 2 در 1000 استفاده می شود که باید با سرنگ به محل آلوده زده شود و بمدت 2 روز با پلاستیک روی آن منطقه را بپوشانیم .
ج) قهوه ای : اگر رطوبت بیش از 90 % شود ایجاد می شود و رنگ کمپوست را سیاه می کند .
د) ماتیکی : این نوع بیماری به رنگ نارنجی و صورت ظاهر می شود و زبر است که در اثر عدم ضد عفونی پاهای افراد بوجود می آید و راه از بین بردن آن با استفاده از سم بنومیل و کاهش دما به 4-5 درجه سانتیگراد بمدت 72-48 ساعت است .
ه) کپک سیاه : دلیل این بیماری مخلوط شدن کلش با خاک است که نیتروژن بالا می رود و بصورت شبه قارچ ( پیتیوم ) است که باید از محدوده 2 سانتی آن را بکنیم .
2- بیماری فوزادیوم : بیماری که به خود قارچ حمله می کند و علائم آن چروکیده شدن قارچ است و کلاهک قارچ حالت برق زننده ای دارد و بصورت چوب پنبه ای ( توخالی می شود ) برای از بین بردن آن از سولفات مس + سولفات آمونیوم 1000×3 استفاده می شود .
3-تریکودرما : از علائم ظاهری این بیماری ایجاد لکه های سبز رنگ بر روی قارچ است . و بعد از چند روز به قهوه ای تغییر می کند و قارچ فاسد است .
4-مومی شدن : این بیماری هم به پین ها و هم به قارچهای بزرگ حمله می کند . رشد پین ها در اتراین بیماری متوقف شده و قارچهای بزرگتر خشک و چرمی می شوند .
دلیل آن در اثر ضد عفونی ناقص است و با سم پاشی با فرمالین رقیق پس از فلاش اول بر سطح کمپوست سمپاشیم کنیم .
5-تیغه های اشک ریز ( کوپرینوس ) : قارچهای سیاه رنگ کوچک که روی کمپوست رشد می کند و از کلاهک فود ماده سیاه رنگی خارج می کند که به محض ریخته شدن منجر به افت کیفیت محصول می شود . دلیل آن اختلاف دما و رطوبت است و بمحض دیده شدن باید آنها را از کمپوست کنده و سوزاند .
6-باکتریایی : اگر میزان رطوبت روی کمپوست زیاد شود بوجود می آید و گودال کوچک . روی بستر ایجاد می کند و باعث لذج شدن قارچ می شود که باید قارچ را سریعاً برداشت کنیم .
7- بیماری بلاچ تند : در اثر ازدیاد رطوبت بیش از 90 % ظاهر می شود و علایم آن بصورت گرمای کوچک قهوه ای مایل به زرد رنگ روی کلاهک های خیلی جوان می باشد . این بیماری شبیه کپک قهوه ای می باشد.
8-بیماری ورتیسلیوم ( پوسیدگی خشک )

از مهمترین بیماری های قارچی در سالن های پرورش قارچ خوراکی در ایران می باشد که از بالا رفتن دما و تهویه نامناسب و رطوبت بالا بوجود می آید که شکل حباب خشک که به صورت جوستها و یا حبابهای خشک کوچکی بصورت توده ای بی شکل یا پیازی شکل ایجاد می شود . که در نهایت آب خود را از دست داده و خشک و چرمی می گردند و علایم دیگری نیز مانند لکه ها و زخمهای بافت مرده که در تمام مراحل رشد ظاهر می شوند. لکه ها بصورت نقاط آبسوخته و به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری یا قهوه ای روشن با حالت نامنظم بر روی کلاهک دیده می شود . علایم دیگر اینکه ترکیدن و کنده شدن پوست پایه : که بصورت ایجاد شکاف در سطح کلاهک و پایه قارچ خوراکی و کنده شدن پوست پایه قارچ ظاهر می شود در نهایت امر بیماری پوسیدگی خشک باعث از بین رفتن بافتها و چرمی شدن آنها می گردد .

کنترل و مبارزه با بیماری ورتیسلیوم : باید خاک پوششی را با فرمالین 37 یا 40 درصد ضدعفونی کنیم و یا با قارچ بخش های پروکلراز ، منگنز ، زینب ، کلروتالونیل ، کاپتان ، مانب ، تیرام ، با غلظت 1000×2 روی کمپوست بپاشیم .
9- بیماری دنبلان کاذب :

عامل این بیماری از کپک ها بوده و به همین دلیل این بیماری کپک گچی نیز گفته می شود . و پنجه دوائی آن به شکل قارچ خوراکی سفید است و برای تشخیص در روز 13 اگر رنگ میسلیوم به کرم و صورتی تغییر کرده معلوم است که بیماری است و اگر شدید باشد 75 درصد محصول را نابود می کند و اگر زود با آن مبارزه نکنیم کمپوست را خفه می کند و راه مقابله با آن ضد عفونی خاک پوششی و پس از خاک دهی پایین آوردن دما به 15-14 درجه بمدت 2-3 روز .
10 بیماری تار عنکبوت : عامل این بیماری آلوده خاک پوششی می باشد که روی خاک تارهای سفید مثل تاعنکبوت است که باعث فاسد شدن می شود که باید سریعاً کمپوست را از سالن خارج کنیم و اگر روی قارچ بود باید با دستمال قارچ را تمییز کنیم و برای مقابله با آن باید خاک پوششی را با فرمالین 15 درصد ضدعفونی کنیم و یا از قارچ کش ها استفاده کنیم .

آشنایی با قارچ صدفی

کشت و پرورش قارچ صدفی در مقایسه با قارچهای دیگر آسان بسیار ارزان و کم هزینه است و می توان در مقیاس کوچک و کارگاهی به کشت آن پرداخت .

امروزه با اصلاح و تهیه بذر گونه های مرغوب و کمیاب قارچ های صدفی و نیز آشنایی مردم با خواص درمانی آنها محققین علوم گیاهی به فکر هرچه ساده تر کردن روشهای پرورش این قارچها افتاده تا مردم در هر نقطه از جهان با شرایط آب و هوایی مختلف بتوانند از مزایای آن بهرمند گردند یکی از این روشها که امروز ، جای خوبی در محیط زندگی افراد مطلع و علاقمند پیدا کرده استفاده از کیتهای پرورش قارچهای صدفی است افراد متخصص پس از تهیه و اصلاح بذور مرغوب و کمیاب قارچها که با روشهای پیچیده و دشواری انجام می شود . آنرا بر روی محیط کشت کاه و کلش فرآوری و استریل شده کشت داده و پس از گذراندن بخشی از دوره رویش آن را در انکوباتور در اختیار مصرف کننده ها قرار می دهند . پس ملاحظه می شود که کار ساده شده و گونه های پلور و ترس از جمله قارچهای خوراکی می باشد . که در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری دارای رشد مطلوبی هستند .

راندمان بیولوژیکی در مورد قارچ صدفی اغلب بیش از 100 درصد می باشد که از نظر تولید قارچ در دنیا حد اکثر میزان محصول را به خود اختصاص داده است .
قارچ صدفی دارای پروتئین های اصلی و ضروری می باشد که بر اساس وزن خشک قارچ مقدار آن برابر با 15 تا 35 درصد می باشد و همچنین این قارچها دارای مقادیر قابل توجهی از اسید آمینه آزاد می باشد .
مشکلاتی در زمینه پرورش قارچهای صدفی وجود دارند که عبارتند از :
1- این قارچ خیلی زود فاسد می شود بطوریکه فقط به مدت چند روز می توان آن را در فروشگاههای عرضه مواد غذایی نگهداری کرد .
2- به علت پخش گسترده اسپورهای قارچ در سالن های پرورش قارچ سلامت کارگرانی که به اسپور های قارچ حساسیت دارد به خطر می افتد .
3- حشرات زیادی وارد محل پرورش قارچ صدفی می شوند که باید در این خصوص اقداماتی صورت گیرد در غیر این صورت در محیط کشت قارچ انواع بیماری های قارچی و باکتری را خواهیم داشت لذا درب و پنجره های محیط کشت را با توری می پوشانیم .
قارچهای صدفی به رنگهای سفید ، خاکستری ، آبی ، طلایی ، صورتی و ... دیده می شود . در ضمن قارچهای صدفی توانایی تجزیه و تولید مواد ضد نماتد را دارا می باشد .
شناخت انواع گونه های قارچ صدفی :
1- پلوروتوس و استراتوس : این قارچ یکی از بهترین گونه های شناخته شده در بین قارچهای صدفی است . باردهی در درجه حرارت زیر 16 درجه سانتیگراد صورت می گیرد .
این قارچ اسامی مختلفی دارد که از جمله آنها می توان به قارچ صدفی ، تپه صدفی ، صدف درخت و قارچ حصیری می توان اشاره کرد .
کلاهک این قارچ در ابتدا محدب بوده که به تدریج با رشد قارچ از میزان تحدب آن کاسته شده و در نهایت پهن می گردد . قطر کلاهک قارچ 20-5 سانتی متر متغیر است .
گونه پلوروتوس اوستراتوس بطور طبیعی مقداری لواستانین تولید می کند این ماده از سوی FDA به عنوان داروی کنترل کلسترول خون معرفی گردید .
2- پلوروتوس فلوریدا
این قارچ از مناطق گرمسیری فلوریدای آمریکا برای اولین بار گزارش گردید . شکل ظاهری این گونه شبیه پلوروتوس اوستراتوس است ولی اندازه آن کوچکتر می باشد.
مهمترین اختلاف این دو نیاز حرارتی آن برای اندام زایی می باشد .
3- قارچ صدفی خرمایی
نامهای مختلفی از جمله هندی ، قارچ خرما دارد . کلاهک قارچ در ابتدا محدب بعد از رشد پهن و گسترده می گردد . اندازه قطر کلاهک 20 – 5 سانتی متر می باشد. رنگ آن سفید مایل به خاکستری است .
قارچ صدفی خرمایی از مواد زیر تشکیل شده است :
پروتئین خام 17-14 دصد ، چربی 2 درصد ، کربوهیدارت 51 درصد وزن خشک
4- قارچ صدفی صورتی یا سالمون : این گونه شامل مخلوطی از قارچهای صدفی صورتی رنگ می باشد این قارچ در منابع مختلف به نامهای قارچ صدفی صورتی ، قارچ صدفی سالمون ، قارچ توت فرنگی ، قارچ فلامینگو و ژاپنی نامیده می شود .
شکل ظاهری این قارچ شبیه قارچ اوستراتوس است .
5- قارچ صدفی طلایی : این قارچ زرد و درخشان لیمویی است . بسیار تردوشکننده بوده وحمل ونقل وجابجایی آن بسیار مشکل است. در حالت خام طعم تلخ وتندی دارد که بعد از پخت طعمی با بوی گردو دارد. قارچ طلایی در درمان ورم ریوی موثر است. و از خشک آن بعنوان ادویه استفاده می شود .

قارچ صدفی طلایی می تواند دماهای بالا را تحمل کند و اگر دما کمتر از 18-16 درجه شود اندام های باردهی قارچ ظاهر خواهد شد .
6- پلوروتوس ارینجی ( شاه صدف ) : به علت دارا بودن بوی دلپذیروکیفیت پخت مناسب جزء مرغوبترین گونه های پلوروتوس بشمار میرود.
قطر کلاهک در ابتدای تحدب 12-2 سانتی متر بوده وباافزایش سن به شکل قیفی ودر نهایت مسطح می گردد.
7- پلوروتوس ساجر کاجو : این قارچ دارای شکل ومزه خوب وباردهی عالی ورشد وپرورش آسان می باشد. این قارچ در هوای گرم سفید رنگ ودر هوای سرد خاکستری رنگ می شود.
تهیه بذر ( اسپاون )
برای تهیه بذر 500gr گندم را شسته و داخل آب در حال جوش بمدت 1 ساعت قرار می دهیم و بعد از گذشت زمان باید زیر گاز را خاموش کرده و 15 دقیقه داخل آب قرار می دهیم تا خنک شود .

برای تولید اسپور ( هاگ ) یک قارچ بزرگ را برداشته و ساقه را از آن جدا می کنیم و روی یک کاغذ رنگی ، بجز سفید گذاشته و روی آن یک ظرف پلاستیکی قرار می دهیم و برای انجام شدن عمل تبخیر روی ظرف را سوراخ می کنیم . بعد باید بمدت 6 ساعت در محیط آرام ( بدون سر و صدا ) قرار گیرد .
بعد از ریخته شدن هاگ بر روی کاغذ آنها را جمع کرده و با یک لیوان آب مقطر داخل مخلوط کن ریخته و سه عدد لوبیا سبز متوسط مخلوط کرده و به آن 1 گرم آگار اضافه می کنیم .
در صورت در دسترس نبودن آگار می توان یک سیب زمینی را پوست کنده و داخل آب مقطر می پذیم و بصورت پوره 5 گرم به مواد اضافه می کنیم . بعد آن را داخل یک ظرف شیشه ای ریخته و روی آن را با فویل می پوشانیم و بمدت 36 ساعت باقی می ماند .
اگر بخواهیم در تولید انبوه می توان پس از فویل کشیدن برای از بین بردن میکروب ها آن را داخل دستگاه اتوکلاو بمدت 2 ساعت در دمای 121 درجه قرار دهیم .
بعد مواد را با بذور داخل شیشه ریخته و 4 الی 5 دقیقه تکان می دهیم و بعد درب شیشه را به قطر 1 سانتی متر سوراخ کرده و روی آن را با پنجه پر می کنیم .
مواد باید 10 – 12 روز در دمای 22 یا 24 درجه قرار گیرد .
خصوصیات بذر : 1 . بذر باید قارچ سفید بدهد 2. دارای کلاهک محدب باشد . 3. طعم و بوی خاصی نداشته باشد .
طرز تهیه بستر قارچ صدفی
برای تولید بستر یا ( کمپوست ) باید بدانیم که قارچ چه چیزی را نیاز داشته و به نکات اقتصادی و دسترس بودن ارزان بودن مواد را در نظر گرفت که به چند نوع از آنها و میزان موادشان اشاره می کنیم . از آنجا که قارچ صدفی تجزیه کنندگان اولیه است باید مواد دارای سلولز و نشاسته باشد که این مواد را از ساقه های غلات مثل : گندم ، جو ، برنج و خاک می توان تهیه کرد .
که ساقه غلات را باید از مراحل زیر گذارند .
الف) خردکردن: این عملیات به منظور افزایش قدرت جذب آب وافزایش سطح تماس بستر با میسلیوم قارچ وهمچنین سهولت پرکردن کیسه ها انجام می گیرد وکاه وکلش غلات باید دراندازه 5-7 سانتی متر خرد گردد و چنانچه طول قطعات کاه وکلش بیشتراز 8-10 سانتی متر باشد ، به هنگام توده کردن به علت زیادی فاصله بین قطعات رطوبت را سریعا عبور داده و دیر کمپوست می شوند. زیرا عمل تبخیر در آنها به کندی صورت می گیرد. تهیه کمپوست یک فرآیند میکروبی است . فعالیت میکروبی به محل انباشته شدن کاه وکلش خیس شده آغاز می شود.
ب) خیساندن: به مدت دوازه ساعت ( حداقل یک الی پنج ساعت ) در حوضچه یا ظرف پاستوریزه کننده کاه وکلش را خیسانده و برای پاستوریزه کردن آماده میکنیم.
ج) پاستوریزه کردن کاه وکلش : ازروشهای گوناکون برای پاستوریزه کردن مواد بستره ای می توان استفاده کردو ازجمله جوشانیدن در آب
، پاستوریزه کردن با بخار آب داغ وبا استفاده از مواد شیمیایی ، به طور تجربی در مقیاس کارگاهی وکوچک ، روش جوشانیدن بهترین نوع محسوب میشود.
برای آماده سازی اولیه مواد را داخل گونیهای کنفی نازک پر می کنیم در سطح گونی چند سوراخ ایجاد می کنیم تا آب به راحتی داخل گونی نفوذ کند . سرگونی را بسته و داخل بشکه یا ظرف مخصوص جوشانیدن قرار می دهیم به طوری که در ظرف فشرده نشود از زمان جوش آمدن بمدت 45 الی 60 دقیقه در آب قرار می دهیم بعد از پاستوریزه شدن گونی ها را از ظرف خارج نموده و در اتاق کشت بدون آنکه سرگونی را باز کنیم آویزان می کنیم ا آب اضافی آن خارج شده و خنک شود و بعد عمل تلقیح را انجام می دهیم باید توجه داشت که بستر کشت قبل از تلقیح ... رطوبتی معادل 70 درصد داشته ، باید دقت کرد که وزن مواد بستره ای از پاستوریزاسیون 3 برابر وزن اولیه باشد ، یعنی هر کیلو کاه خشک 3 کیلو کاه پاستوریزه شده باشد .
برای جلوگیری از تجمع مواد بازدارنده رشد در ظرفی که عمل جوشیدن در آن صورت گرفته بعد از هر بار جوشیدن آب را عوض کرد .
برای افزایش راندمان رشد و محصول می توان مکمل های غذایی را به محیط کشت قارچ اضافه نمود که از این مواد می توان به سبوس گندم و برنج ، آرد نخودچی ، سویا ، پودر یونجه و سه اشاره کرد . استفاده از سبوس گندم ، برنج 10 الی 15 درصد راندمان رشد محصول را بالا می برد .
روش های مختلف بذرکاری و کشت
1- کشت با استفاده از توری پلاستیکی :
2- باتوجه به این که کشت در کیسه پلاستیکی وتوری پلاستیکی تفاوت چندانی با هم ندارند برای اختصار مطلب کشت با استفاده ازتوری پلاستیکی که روش ایده آلی است توضیح می دهیم .
3- بعد از خنک شدن کاه پاستوریزه شده یک میز کار در اتاقک کشت قرار می دهیم. برای ضدعفونی کردن سطح میز یک اسفنج را آغشته به الکل سفید 50%کرده وآن را روی میز کارمان می کشیم تاسطح میز کاملا ضد عفونی گردد. یک کیسه توری پلاستیکی ( کیسه هایی که امروزه برای حمل ونقل پیاز استفاده میشود) را باز کرده ویک لایه کاه وکلش را به ضخامت تقریبی 12 سانتی متر می ریزیم وبعد با دست سطح تازه ریخته شده را صاف میکنیم وبعد مقداری از بذر قارچ را روی سطح کاه وکلش بصورت یکنواخت می ریزیم و بعد دوباره 12 سانتیمتر کاه وکلش ریخته ومانند دفعه قبل بذر را اضافه می کنیم این عمل را تا انجا ادامه میدهیم که کیسه پر شود. مقدار مواد در حدی باید باشد که حرارت درون توده بستر از 30 درجه سانتیگراد تجاوز نکند .

نکته 1 : محصول ما تابعی از مقدار کاه و کلش استفاده شده است به ازای هر کیلو گرم کاه و کلش خشک ما در حدود 900-800 گرم قارچ خواهیم داشت .
نکته 2 : به ازای هر 1 متر مربع بستر باید 200 گرم بذر استفاده شود اگر بیشتر شود دی اکسید کربن بالا می رود .
بعد از اینکه کیسه ها پر شد دهانه آن را با نخ بسته و یک چوب بصورت ضربدر درست کرده و چهار طرف آن را نخ می بندیم و کمپوست را روی آن گذاشته و بع سقف آویزان می کنیم . باید کیسه را داخل پلاستیک قرار دهیم . بعد از آویزان نمودن کیسه ها در اطراف کیسه تعدادی سوراخ بصورت پراکنده ایجاد می کنیم . تعداد سوراخ ها بستگی به اندازه کیسه دارد و باید در نیم قسمت بالایی کیسه ایجاد شود و بعد سوراخ ها را با پنبه ای که با الکل و مالاتیون آغشته شده می بندیم .
این عمل از دو نظر حائز اهمیت است : اول اینکه از افزایش دی اکسید کربن که بازدارنده رشد میسلیوم است جلوگیری می شود . دوم اینکه از افزایش درجه حرارت داخل بسته جلوگیری می کند .