بخشی از مقاله
گیاه شناسی
خدا نورآسمانها وزمین است. مثل نور او چون چراغدانی است که در آن چراغی باشد. آن چراغ درون آبگینه ای و آن آبگینه چون ستاره ای درخشنده از روغن درخت پربرکت زیتون که نه خاوری است و نه باختری افروخته باشد. روغنش روشنی بخشد هرچند که آتش بدان نرسیده باشد. نوری افزون بر نور دیگر خدا هر کس را که بخواهد بدان نور راه می نماید و برای مردن مثلها می آورد زیرا بر هر چیزی آگاه است.
سوره نور آیه 35
I - مقدمه
1- گیاه شناسی
2- منشاء
3- رشد، مرفولوژی و فنولوزی( گل و میوه)
4- اهیمت تغذیه ای
5- ارقام
6- آب وهوا
7- آبیاری
8- خاک
9- تغذیه
10- برداشت
11- هر س و تربیت و تأثیر آن بر فیزیولوژی گیاه
12-تکثیر( پیوند) و تأثیر آن بر فیزیولوژی گیاه
13- ریزش و علل عمده آن
14- روغن زیتون و سه فاکتور اساسی در تولید ماکزیمم آن
II - شرایط محیطی و اثرات فیزیولوزیک آن
1- نور
الف- شدت نور
ب- کیفیت نور
2- دما
الف- دمای بالا
ب- دمای پائین
3- آب
الف- میزان آب مورد نیاز
ب- استرس خشکی و تأثیر آن بر فتوسنتز، مانیتول و پتانسیل اسمزی
ج- استرس غرقابی
4- مواد غذایی
الف- نیازغذایی
ب- استرس غذایی
5- نمک
6- آلودگی های زیست محیطی
الف- ازن
ب- UV-B
7- نتیجه گیری
I - مقدمه
1-گیاه شناسی:
دانه داران Phyllum division :Spermatophta : شاخه
نهاندانگان: sub division: Anigosprems : زیرشاخه
دولپه ها: Dicotyledon Class: زده
پیوسته گلبرگان Gamopetales : sub class : زیرکلاس
پیوسته گلبرگان تخمدان فوقانی : Seri
گل منظم: Group
Geutinales : راسته
Oleaceae : تیره
Oleodieae : زیر تیره
1-L europaea Olea : جنس- گونه
این خانواده در سال 1809 بعنوان یک خانواده مجزا و مستقل به رسمیت شناخته شد. این جنس حداقل 35-30 گونه دارد(5).
زیتون در ختی است زیبا و همیشه با برگهای متقابل و پایا که در مناطق مدیترانه ای رویش دارد. میوه آن سفت و برای تهیه روغن استفاده می شود (1) .
این درخت کوچک بومی قسمت نواحی مدیترانه ای است(7-5). مصریان، یونانیان، و رومی های دوران باستان و بقیه ملت های مدیترانه زیتون را بخاطر میوه های روغنی آن کشت می کردند(7).
2 -منشاء
به احتمال زیاد منشاء اولیه زیتون سوریه و لبنان بوده است و از آن به بقیه نقاط راه یافته است(2).
ولی عده ای معتقدند که منشاء زیتون به 6 هزار سال قبل و به آسیایی صغیر و ترکیه کنونی برمی گردد.(8)
در ایران، گرگان، رودبار و منجیل در ختان کهنسالی هستند که شاید بیش از 2000 سال قدمت داشته باشند(3). امروزه بیشترین ز یتون دنیا در منطقه مدیترانه پرورش یافته و مصرف می شود و مصرف عمده آن به صورت روغن زیتون است بطوریکه 90% از درختان زیتون مدیترانه جهت روغن کشی پرورش می یابند و بخشی از آن نیز به صورت سبز( نارس) یا سیاه( رسیده) مصرف تاره خوری یا رومیزی دارد(6) .
3- رشد، مرفولوژی و فنولوژی:
در خت زیتون یک گیاه کند رشد با طول عمر زیاد است و در نوحی جنوبی مدیترانه بعد از 10 سال به اندازه نهایی خود می رسد. هرچند به دلیل سال آوری و نوسانات بارندگی جهت ارزیابی کلی باردهی و تولید میوه 30 سال لازم است.
غالباً طویل شدن شاخه در بهار رخ می دهد و با افزایش دما رابطه مستقیم دارد. رشد جوانه انتهایی ، نمو جوانه های جانبی را تحت تاثیر قرار می دهد و شکل و ساختار کانو پی درخت تحت تأثیر غالبیت رشد جوانه انتهای قرار می گیرد. البته تابش، حاصلخیزی خاک و تنظیم کننده های رشد نیز غالبیت انتهایی را تحت تأثیر قرار می دهند(5).
گل های زیتون بدون پوشش زیتون به صورت جانبی برروی چوب یکساله و به ندرت گل انتهایی در O.europaea دیده می شود. گلدهی برروی شاخه دوساله نیز غیر معمول است. جوانه های رویشی و زایشی در کنار محور برگ قرار می گیرند. گلدهی و تشکیل میوه و نمو آن به میزان زیادی به شرایط آب وهوایی بستگی دارد(5)0
گل زیتون به رنگ سفید – بایک کاسه کوچک 4 گلبرگ، 2 پرچم و یک مادگی سبز – گوشتی با یک خامه کوتاه - ضخیم و یک کلاله بزرگ دیده می شود(12).
گل خوشه به تقسیمات دوتایی 40-12 گل(5) یا( 26-12 )گل(12) در هر خوشه، گلها کامل( هر مافروریت) و یا ناقص هستند(5-12) و در هر خوشه تنها یک میوه تشکیل می شود فقط در بعضی ای کولیتوار ها با میوه کوچک( مثلi Koroneik ) ممکن است 3 میوه در هر خوشه تشکیل شود.در هر گل آذین گلدهی همزمان نیست و علت ریزش اولیه در زیتون لقاح ناقص است(5). زیتون گیاهی دگر- گشن است و نیاز به پلی ناریز دارد چرا که خود نا سازگار است و گرده افشانی آن توسط باد صورت می گیرد(12-5). هر در خت بالغ در هر سال 000/500 یا بیشتر گل میدهد و میزان fruit-set در آن کمتر از 5% است(5). در بعضی از منابع آن را بین 5- 1% ذکر می کنند(12). با توجه به شرایط آب وهوایی و سال(رشد) در حدود 98 تا 15 درصد از گل های ز یتون کامل هستند(12).
برای گرده افشانی مطلوب نیاز به یک منبع دائمی و پیوسته از دانه گرده در طی دو ره قابلیت پذیرش دانه گرده توسط کلاله دارد. بعضی از کولتیوارها نسبت به بقیه کولتیوارها پلی ناریز های بهتری هستند. در بعضی از کولتیوارها نر عقیمی یا سقط جنین بالا وجود دارد . اصولاً میزان بالای هتروسس در زیتون توسط پدیده خودناسازگاری در آن بوجود می آید. اما البته این حالت به شرایط آب و هوایی نیز بستگی دارد. رشد و نمو میوه در زیتون به شرایط آب و هوایی برمی گردد. در صفات مهمی نظیر میزان روغن و کیفیت آن ، گوناگونی آب وهوایی یا شرایط محیطی از گوناگونی ژنتیکی مهمترند(12-8) .
میوه :
میوه زیتون سفت است و از نظر بتانیکی شبیه به گیلاس و بقیه هسته داران است .میوه زیتون عبارت است از یک برچه و دیواره تخمدان که قسمت های گوشتی و سخت را با هم دارد. پوست میوه( اگزوکارپ) بدون کرک و دارای روزنه است. گوشت میوه (مزوکارپ) قسمتی از میوه است که قابل مصرف است ، از آن روغن استخراج می شود یا اینکه ممکن است میوه آن را در آب نمک یا سرکه خوابانده و مصرف کنند ، مزوکارپ اگزوکارپ آن مصرف می شود. هسته(آندوکارپ) که بذر یا جنین را در برگر فته است. شکل، اندازه میوه، و اندازه هسته و ظاهر مرفولوژیکی میوه زیتون بطور وسیعی در میان کولیتوارهای زیتون فرق می کند (7).
یک میوه از 82 % گوشت میوه( مزوکارپ)، 16% هسته( آندورکارپ) و 2% بذر تشکیل شده است.
4- اهمیت تغذیه ای :
ترکیبات گوشت میوه به ترتیب: 58% آب – 25% روغن- 6% قند- 4% پلی ساکاررید- 3% پروتئین- 2% فنل – 1% پکتین- 1% بقیه ترکیبات (9) .
مواد معدنی: کلسیم: 79 میلی گرم، فسفر: 19 میلی گرم ، آهن : 9/0 میلی گرم، سدیم: 760 میلی گرم، پتاسیم : 48 میلی گرم .
ویتامین ها:
ویتامین A :( IU )200، تیامین: 01/0 میلی گرم ، ریبوفلاوین: 18/0 میلی گرم ، نیاسین: 1/0 گرم، ویتامین C:3 میلی گرم (6).
رو غن زیتون مناسبترین روغن خوراکی در جهان است و به دلیل ارزش تغذیه ای وکیفیت پخت و پزی آن ، در سراسر جهان مصرف کننده ها پی به ارزش واقعی میوه زیتون برده اند . زیتون و محصولات فرعی آن در جایگاه ویژه ای در رژیم غذایی پیدا کرده اند(8).
روغن زیتون دارای اسید های چرب غیر اشباع 70 تا 80% اسید اولئیک، 7 تا 12% لینوئیک اسید و مقادیر کمی پلی فنلی ها ، تکوفرول ، استرول و مقادیر زیادی ترکیبات معطر است (6) .
5- ارقام زیتون:
معمولاً کولیتوارهای زیتون براساس کاربرد و استفاده تجاری آنها به 2 دسته تقسیم می شود ارقام روغنی و ارفام رومیزی .
کولیتوارهای روغنی غالبیت دارند. معروفترین آنها در اسپانیا:
Picual, Arbequina, Cornicabra, Hojiblanco, Empelter,
در ایتالیا: Frantoio, Moraiolo,Leccino, Pendolino
یونان:Kornoeiki
تونس: Chemlali
ترکیه: Ayvalik
کالیفرنیا و استرالیا و غیره: Mission
کولیتوارهای رومیزی زیتون شامل اسپانیا:Manzanilla
( در استرالیاsyn_Queeen )( د رکالیفرنیا Syn. Sevillano ) Gordal
یونان: Kalamato
ایتالیا Ascolano
تونس و غیره Baroani:
سال آوری مشکلی است که در بعضی از کولیتوارها وجود دارد.(6)
رقم بی میوه ای از این گیاه با نام" Swanhill " که برای کشت در منزل یا خیابان مناسب است بطور معمول روی O.oblonga پیوند زده می شود ریشه دارکردن قلمه های این رقم دشواراست. آنها را باید زیر مد افشان قرار داد و با ایندول بوتیریک اسید با غلظت ppm 2000 یا 3000 تیمار کرد.میتوان این رقم را روی ارقام آسان ریشه زا که بعنوان پایه به کار می روند، پیوند زد. رقمهای O.europaea MalesticWilsonii Beauty نیز بی میوه اند و به آسانی بیشتری ریشه می دهد(4).
آب و هوا:
بطورکلی درخت زیتون در عرض جغرافیایی 30 تا 45 د رجه شمالی و جنوبی پرورش می یابد. این مناسبترین شرایط آب و هوای از نوع مدیترانه ای با تابستانهای گرم و خشک طولانی و زمستانهای معتدل تا سرد است بعضی از واریته های زیتون نظیر انواع مصری و تونس یا اسرائیلی با وجود نیاز سرمائی خیلی کم گل میدهند د رحالیکه واریته های دیگر جهت تمایزیابی مناسب گلها نیاز به سرمای بیشتری دارند.
از آنجا که درختان زیتون همیشه سبزند با دماهای یخبندان شدید حساس اند. معمولاً جوانه ها و شاخه های بارده در مای زیر 5 درجه سانتیگراد از بین می روند. شاخه های بزرگ و کل درخت در صورتی که دما به 10- درجه سانتی گرادبرسد از بین می رود.
واریته هایی مثلArbequina, Pendolime, Picual, Leccino وPicholine یا اHojiblanca ثابت شده است که در نواحی مدیترانه ای، دماهای پائین را بیشتر ا ازبقیه و اریته ها تحمل می کنند. واریته هایی مثل Manzanillo, Frantoio یا Barnea به عنوان ارقام متوسط تا خیلی حساس به خسارت یخبندان در نظر گرفته می شوند.
درنواحی که بارندگی تابستانی رخ می دهد این امر ممکن است منجر به بعضی از مشکلات در پرروش زیتون شود. بیماری هایی قارچی و باکتریایی به اضافه مسائل مربوط به کنترل سطح رطوبت میوه جهت تولید روغن، احتمالاً میزان تولید محصول در ختان و قابلیت استخراج روغن را کاهش می دهد.(10-11)
7-آبیاری :
معمولاً آبیاری یکی از پرهزینه ترین عملیات و نیاز به صرف زمان زیادی دارد. هزینه های مربوط به بهبود کنترل آفات و علفهای هرز، هرس و حاصلخیزی خاک منجر به محصول دهی بیشتر نخواهد شد، اگر سیستم آبیاری مطلوب نباشد. مدیریت ضعیف آب میتواند بهره دهی زیتون را تهدید کند و حتی زندگی گیاه را به خطر اندازد.
نمو درختان جوان رابطه نزدیکی با رژیم آبیاری دارد. در طی سالهای اولیه معمولاً رابطه مثبتی بین حجم کانوپی و محصول دهی وجود دارد. معمولاً مدیریت ضعیف آبیاری منجر به تأخیر در نمو کانوی می شود با اینکه ممکن است نشانه های استرس خشکی مشاهده نشود. وقتی که برگ درختان زیتون پیچیده و چروکیده می شود، میزان رشد درخت به مدت طولانی کاهش می یابد و بعنوان یک درخت همیشه سبز، زیتون آب را در سراسر سال مصرف می کند. بعنوان یک پیامد مستقیم رشد رویشی و در نتیجه میزان تولید از طریق مقدار رطوبت پائین خاک در طی فصل رشد، تحت تأثیر قرار می گیرد. هرچند باید گلدهی و تجمع روغن بعنوان دو مرحله فوق العاده حساس در نظر گرفته شوند.
مجموع فصلی مقدار آب مورد نیاز برای یک باغ در مرحله رشد کامل جهت محصول دهی مطلوب بستگی به مقدار تبخیر و تعرق روزانه، تناوب بارندگی، پوشش سطح باغ و کنترل علف هرز دارد. دو روش اساسی برای محاسبه پتانسیل تبخیر وتعریق(ETO ) برای یک منطقه استفاده می شود.
روش اول، اطلاعات مربوط به آب وهوا را در داخل فرمول های متفاوتی قرار می دهند و روش دیگر براساس مشاهدات مستقیم کاهش و از دست دهی آب از یک طرف فلزی گرد است تحقیقات در کالیفرنیا و آرژانتین، با تحقیقات ثابت شده در استرالیا نشان می دهد که ماکزیمم محصول دهی را خواهیم داشت در صورتی که یک باغ بین 70 تا 85% پتانسیل تبخیر و تعریق خود آب دریافت کند.
باید جنبه های دیگر مثل بازدهی سیستم آبیاری و کیفیت آب، به دقت در نظر گرفته شوند. سیستم های انتقال ناکارآمد، به آب بیشتری جهت جبران مشکلات موجود نیاز دارند. برهمین مبنا، آب شور نیاز به یک مقدار آب اضافی جهت شستشو و آبشویی نمک خواهد داشت.
معمولاً این روش آبیاری در خیلی از مناطق دنیا استفاده می شود. هر چند باید این سیستتم با یک ارزیابی بموقع وضعیت رطوبتی خاک بعنوان یک جنبه ضروری جهت اندازه گیری دقیق آن استفاده شود.
سرانجام لازم به تأکید است که زمانی که کانویی درخت به اندازه نهایی خود می رسد، ماکزیمم رشد رویشی یا حتی ماکزیمم محصول دهی، همیشه یه معنی بالاترین بهره وری نیست.
بایدهر پرورش دهنده( افزایش) مقدار آب آبیاری را تا جایی به کار برد که افزایش محصول منجر به هزینه های اضافی آبیاری نشود(10-11).
- 8خاک:
درختان زیتون نسبت به خوبی به محدوده وسیعی از خاکها سازگارند. اما آنها خاکهای خنثی یا متعادل با 8-6/6:PH را ترجیح می دهند. حتی با وجود اینکه درخت زیتون ممکن است شرایط شوری را خیلی بهتر از بقیه محصولات تحمل کند. باید ازخاکهای فوق العاده شور و سدیمی اجتناب کرد.
درختان زیتون سیستم ریشه ای نسبتاً سطحی دارند و در نتیجه، آنها صرفاً به عمق m 1 تا 5/1 پروفیل خاک بدون هیچگونه محدودیت فیزیکی خاصی نیاز دارند. درختان زیتون خاکهایی با بافت نسبتاً خوب از شنی تا لومی- رسی- سیلینی را ترجیح می دهند. بدون توجه به جنس بافت خاک، این از اهمیت خاصی
برخوردار است که خاک دارای زهکشی خوب و مطلوبی باشد. ظرفیت نگهداری بالای آب بخصوص زمانی مطلوب است که درختان در شرایط زمینهای خشک و یا تحت آبیاری غرقابی باشند. خاکهای شنی تر می توانند به راحتی با سیستم آبیاری دارای دفعات بیشتر مثل سیستم مه پاش(micro Sprinkler ) و قطره ای مدیریت شوند. جهت ماکزیمم رشد درختان و میوه دهی زودتر، باغ زیتون باید از شرایط تغذیه ای بهینه ای برخوردار باشد.
پخش کردن کودها یا اصلاحات خاک به اضافه شکاف عمیق خاک( deep ripping ) در صورت نیاز، درخت زیتون را جهت حداکثر باردهی کمک خواهد کرد.
پرورش دهندگان باید سنجش و بررسی خاک زمینشان را قبل از کاشت به عهده بگیرند (10-11) .
9- تغذیه:
دو فاکتورمهم برای تولید زیتون: زهکشی خوب خاک و شرایط آب و هوایی مناسب است وقتی که این دو مورد فراهم باشد، شما بهترین پاسخ را از برنامه غذایی خود بدست خواهید آورد.
کلسیم وبر: برای تشکیل، ثبات، دوام و انسجام غشاء و دیواره سلولی لازم است. کمبود کلسیم وبر سفتی، شیرینی، و مقاومت به بیماری را در میوه کاهش می دهد. کلسیم عمرانباری میوه را بهبود می بخشد چون کلسیم مانع از تولید اتیلن می شود. برای گلدهی، جذب، حرکت کلسیم و انتقال قندهای گیاه جهت نمو میوه ضروری است. علت اصلی کمبود کلسیم وبر استرس آبی است و معمولاَ طی هوای گرم این مسئله از طریق آزادشدن مقادیر زیادی از نیتروژن قابل دسترس گیاه تشدید می شود. تحت این شرایط جذب کلسیم وبر توسط ریشه کاهش می یابد و این مواد از میوه در حال نمو به شاخه های جدید بوجود آمده از طریق آزادشدن نیتروژن اضافی خاک، تغییر مسیر می دهند.
مصرف:
کاربرد محلول کلسیم وبر به صورت برگپاشی، 5 لیتر در هکتار، 2 تا 3 هفته قبل از گلدهی و2 بار اسپری بعد از گلدهی به فاصله 4 هفته توصیه می شود.
روی و منگنز :
کمبود روی در خاکهای آهکی به دلیل قابلیت دسترسی پائین به این یون در PH بالا خیلی رایج است . همچنین امکان کمبود روی در خاکهای اسیدی شنی آبشویی شده یا بعد ازکمی آهک دهی این خاکها وجود دارد.
روی برای فتوسنتز، تولید قند و مقاومت به بیماری، تشکیل هورمونهای رشد گیاهی ضروری است. کمبود روی سبب ضعف قدرت رویشی اولیه و fruit-set نامنظم می گردد. نیاز گیاه به روی در طی رشد اولیه و گلدهی به بیشترین مقدار خود می رسد همچنین مصرف زودتر روی در صورت امکان جهت کارآیی بهینه آن ضروری است.
مصرف : محلول روی و منگنز با استفاده از آبیاری قطره ای، 2 بار اسپری، 2 لیتر در هکتار، قبل از گلدهی.
بر و پتاسیم: پتاسیم در مراحل نهایی رشد جهت رسیدگی و یکنواختی میوه نیاز است و همچنین اندازه و وزن میوه ها را افزایش می دهد. کمبود پتاسیم از تشکیل پروتئینها جلوگیری می کند و باعث تجمع ترکیبات نیتروژن محلول می گردد که سبب شکاف و ترک خوردگی میوه می شود. بعد از گلدهی افزایش ذخیره پتاسیم و کاهش مصرف نیتروژن از اهمیت برخوردار است. پتاسیم وزن و اندازه میوه را ازطریق تولید قند و افزایش انتقال نیتروژن و قندها از برگها به میوه بهبود می بخشد. همچنین گیاهانی که از سطح خوب پتاسیم برخوردارند مقاومت بیشتری به استرس آبی دارند و این امر جهت جذب کلسیم و بر سودمند است. گنجاندن بر در این ترکیب کودی، کمک به گلدهی و بهبود جذب و حرکت کلسیم جهت کیفیت بهینه میوه می شود.
مصرف: 5 لیتر در هکتار، 2 هفته قبل از گلدهی و 2-1 با اسپری بعد از گلدهی .
عناصر کم مصرف :
خاکهایی با PH بالا کمبود غذایی عناصر نظیر روی – منگنز- بر- و آهن را که میزان زیادی با رشد، باردهی و کیفیت محصول در رابطه هستند، موجب می شود حتی در خاکهای اسیدی با دادن آهک قابلیت دسترسی به مواد غذایی در دوره کوتاه تا متوسط عمر محصول را کاهش می دهد. این وضعیت با میزان کم مواد غذایی که بطور طبیعی در خاک های سبکتر که اغلب جهت تولید زیتون انتخاب می شود، تشدید می گردد.
اگرچه بیشتر واریته های زیتون بخوبی در خاک های ضعیف رشد می کنند، معمولاً رشد آنها خیلی کند و میزان تولید هر درخت تقریباً پائین است. عناصر کم مصرف در ترکیب با یک برنامه غذایی عناصر اصلی(N-P-K ) به میزان زیادی رشد، محصول دهی و کیفیت میوه را افزایش می دهد و تولید در ختان سالمتر که سریعتر سود سرمایه گذاری اولیه را به شما بر می گردانند(14).
10- برداشت:
میوه به صورت سبز( نارس) ،در حال تغییر رنگ( نیمه رس) یا سیاه( رسیده) برداشت می شود.. یک میوه سبز رنگ زیتون زمانی بالغ است که در اثر فشاردادن آن، آب میوه سفید رنگ خارج شود. 3 تا 4 ماه بعد از مرحله سبز، مرحله رسیدگی میوه یا زیتون سیاه است که بسته به نوع کولیتوار معمولاً 12 تا 25 درصد روغن دارد(7).
د رفاصله ماههای فوریه و ژوئن هر سال برداشت می شود( البته این زمان با توجه به عرض جغرافیاییی و شرایط آب وهوایی باغ فرق می کند) و میوه جهت تازه خوری یا فرآیند برداشت می شود. میوه یا با دست یا از طریق چنگالهای مخصوصی برداشت می شود و از توری های نایلونی- پلاستیکی یا پارچه ای برای جمع آوری محصول استفاده می شود. البته درسطح وسیع باغات نظیر آنچه در استرالیا وجود دارد می توان از برداشت مکانیکی استفاده کرد(9). معمولاً زیتونهای روغنی از طریق دست و یا از طریق مکانیکی برداشت می شوند ولی آنهایی که برای خوابانیدن در سرکه و آب نمک مصرف می شود حتماً با دست برداشت می شوند به محض اینکه میوه تغییر رنگ می دهد(6).
11- هرس و تربیت و تاثیر آن بر فیزیولوژی گیاه:
از آنجا که میوه زیتون بر روی شاخه یکساله تشکیل می شود باید در ایجاد و حفظ شاخه های یکساله کوشا بود. اما ازطرف دیگر مسأله سایه اندازی کاهش فتوسنتز؛ عدم القاء گل و یا افزایش گلهای عقیم را خواهیم داشت بنابراین انجام هرس جهت نفوذ نور به داخل کانوپی قابل توصیه است. از طریق انجام هرس، میوه ها در فاصله نزدیکتری از ریشه تشکیل می شود و بنابراین از مشکلات عدم انتقال مواد به آنها(embolism ) جلوگیری شده و در ضمن برداشت آنها راحت تر
صورت می گیرد، اما در هرس و تربیت درخت باید به شاخص سطح برگ یا(LAI ) توجه خاصی کرد. بررسی ها نشان می دهد، کولیتوار جدید Barnea با یک تاج طبیعیSpindle شکل بلند، میوه بیشتری را در واحد سطح نسبت به بقیه واریته ها تولید می کند. در این واریته تولید بیشتر، در رابطه با افزایش شاخص سطح برگ است. مشخص شده است که در تربیت و هرس درختان زیتون در سن 5-3 سالگی به دو فرم excorrent ، Decurrent ، درختان در excurrent با شکل
تاجspindle فرم کشیده تر دارای LAI=4/2 هستند در حالیکه در LAT=2/5 Decurrent است. غالبیت شدید Leader در داخل یک شاخه می تواند decurrent و یا excurrent را بوجود آورد. وقتی غالبیت انتهایی یک شاخه، فقط برای یک فصل باشد و شاخه جانبی در کنار آن در فصل رشد بعدی بعنوان Leader استفاده شود، شکل تاج درخت به صورت یک شکل غیرمنتظم در می آید و حالت Decurrent است. وقتی که شاخه انتهای بطور متقارن حذف شود یا اینکه بیشتر از یک فصل رشد نگهداری شود حالتexcurrent با یک یا چند محوررا داریم. فرم Spindel واسطی از طریق یک شاخه Leader با غالبیت انتهایی شدید و دامنه کوچک تاج درخت شناسایی می شود و اولین حالت منجر به تولید محصول بیشتری می شود.
12- تکثیر ( پیوند ) زیتون و تاثیر آن بر فیزیولوژی گیاه :
ازدیاد زیتون توسط بذر، پاجوش، قلمه، اوول(ovule ) و پیوند صورت می گیرد. استفاده از بذ ربرای تأمین پایه های پیوندی است( پیوند روی دانهال های بذری). پیوند جهت کاهش حساسیت به بیماریهای قارچی، به حداقل رساندن خسارت سرما، تغییر کانوپی درخت، بهبود تولید و محصول دهی درخت و میزان روغن صورت می گیرد.
Malik & Bradford ( 2004) نقش ریشه را در نو نهالی و بلوغ شاخه بررسی کردند. در این تحقیق اثرپایه برروی نونهالی و بلوغ شاخه از طریق پبوند دوجانبه بین درختان 1-2 ساله Aribequina( دوره نونهالی کوتاه) و Manzauilb( دوره نونهالی طولانی) بررسی شد. همچنین گلدهی در پیوند کهایی که از یک درخت بالغ زیتون L712( که بعد از 4 سالگی گل می دهد.) بررسی شد.
بیشتر واریته های زیتون نیاز به 4 تا 6 سال رشد برای رسیدن به سن گلدهی و میوه دهی دارند و در بعضی از اوقات 15 سال لازم است تا اینکه درخت به سن گلدهی برسد. واریته اسپانیولی Arbequnia( دوره نونهالی کوتاه) برروی پایه های جوان رقمManzanillo ( دوره نونهالی نرمال) پیوند شدند و به مدت 7 ماه در شرایط گلخانه نگهداری شدند و وقتی که در معرض دوره سرمادهی لازم برای گلدهی قرار گرفتند، گل دادند. برعکس، پیوندکهای نونهال Manzanillo( دوره نونهالی نرمال) که برروی درخت Arbequnia (دوره نونهالی کوتاه) پیوند شدند در شرایط مشابه گل ندادند. بعلاوه پیوندکهای گرفته شده از یک درخت بالغ رقم L712( که بعد از 4 سالگی گل می دهد) وقتی که روی پایه های نونهال واریته های Manzanillo و Mission با دوره نونهالی نرمال پیوند شدند و به مدت 8 ماه در گلخانه رشد کردند زمانیکه در معرض شرایط تحریک کننده، گلدهی( سرما) قرار گرفتندگل دادند.
این تحقیق نشان می دهد، زمانیکه یک شاخه بالغ زیتون و یا شاخه ای که شرایط رشد آن به نحوی است که تحریکات محیطی لازم برای گلدهی را دریافت می کند، گل خواهد داد حتی روی گره هایی که بعد از پیوند شدن شاخه برروی ریشه( پایه) ای که هنوز بالغ نشده است ، بوجود آمده اند. ظاهراً ریشه زیتون کنترل کمی برروی توانایی شاخه ای که پذیرای تحریکات سرمایی برای القاء گلدهی است، دارد هرچند این امکان وجود دارد که ریشه ها در نمو گل یا میوه در زیتون ایفای نقش می کند و بطور کلی میتوان گفت پیوندک بالغ(L712) برروی پایه نونهال گل خواهد داد، اگر درمعرض شرایط تحریک کننده گلدهی قرار بگیرد و باید این امر در مورد بقیه کولیتوار های بالغ و نونهال زیتون بررسی شود تا به یک نتیجه گیری کلی برسیم . چرا که ممکن است صرفاً رقم L712 خصوصیات منحصر به فردی در رابطه با گلدهی داشته باشد(25).
13- ریزش و علل عمده آن :
آیا شما گرده افشانی را در سطح باغ خود دارید؟ گرده افشانی و باروری تخمک در دو مرحله ضروری جهت تضمین تشکیل میوه نرمال و محصول دهی می باشد. گرده افشانی موفق نیاز به دانه گرده برای جوانه زنی و لوله گرده برای رشد سریع و رسیدن به موقع آن به کیسه جنینی زا یا جهت لقاح تخمک است. این عمل در حدود یک هفته طول می کشد . آزمایشات تحقیقاتی – علمی زیادی اثبات کرده اند که گرده واریته مشابه در طی مدت زمان طولانی تری نسبت به گرده
واریته متفاوت می تواند جوانه زده و سلول تخم را بارور کند. بنابراین وقتی که شرایط محیطی و مدیریت مطلوب نیستند. وجود دانه گرده از یک واریته دیگر معمولاً باروری بهتر و تشکیل میوه را تضمین خواهد کرد، واریته های گوناگون عکس العمل های متفاوتی دربرابر شرایط استرش زا و بدون استرس در خصوص تشکیل میوه اشان بدون دگر گرده افشانی نشان می دهند. در این شرایط درجات متفاوتی از خودسازگاری یا خودناسازگاری درزیتون ها ایجاد می شود. خیلی از
کارهای تحقیقاتی اثبات کرده اند که تقریباً در مورد بیشتر واریته ها، تشکیل میوه با حضور گرده افشان بهبود می یابد و یا حتی در برخی از مواقع که ممکن است دانه گرده چند صد متر حمل شود با این وجود دگرگرده افشانی می تواند مؤثر باشد.
گرده افشان ها نباید بیشتر از 35 تا 40 متر دور قرار گرفته باشند. تحقیقات زیادی در سراسر دنیا نشان می دهد که ظرفیت دانه گرده به میزان زیادی کاهش می یابد در صورتی که فاصله از منبع افزایش یابد. ظرفیت دانه گرده تقریباً نسبت عکس با مجذور فاصله از منبع دارد.
گوناگونی بسیاری در نتایج حاصل از این آزمایشات دگرکشی وجود دارد که بستگی به گرده افشان استفاده شده و شرایط آب وهوایی دارد. همزمانی در گلدهی و میزان سازگاری به دانه های گرده در میان واریته ها در حد گسترده ای گوناگونی از خود نشان می دهد. تحقیقات اخیر که توسط Modern olives در استرالیا انجام شده است، اهمیت دگرکشی را جهت تضمین تشکیل مداوم میوه به میزان بالا ثابت می کند.