بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
وضعيت اختلالات اسكلتي – عضلاني درجهان
بر اساس طبقه بندي IOSH اختلالات اسكلتي عضلاني در ميان مشكلات بهداشتي وعوارض ناشي از كار داراي رتبه دوم مي باشد.
بر اساس گزارش اداره آمار كار در سال 1994 نزديك به دو سوم بيماريهاي ناشي از كار ، اختلالات مربوط به تروماهاي تكراري بوده است ، لازم به ذكر است كه اين آمار در بر گيرنده اختلالات كمر نمي شود.
بر اساس آمار ملي فنلاند در سال 1994 ، 31 در صد كل بيماريهاي ناشي از كار را بيماريهاي اسكلتي – عضلاني تشكيل مي دهند.
بر اساس گزارش اداره آمار كار آمريكا در سال 1996 ، 46 درصد از بيماريهاي ناشي از كار به دستگاه اسكلتي – عضلاني مربوط بوده است.
اسلاید 2 :
وضعيت اختلالات اسكلتي – عضلاني درجهان
پژوهشها نشان داده است كه پس از بيماريهاي قلبي – عروقي، كمردردها عمده ترين عامل ناتواني در افراد 45 سال به بالاست.
IOSH بيان مي دارد كه آسيب هاي ستون فقرات 20 درصد از همه آسيب ها وبيماريهاي محيط كار را تشكيل مي دهد كه هزينه اي در حدود 20 تا 50 ميليارد دلار را به خود اختصاص مي دهد.
بنا بر گزارش سازمان جهاني بهداشت در سال 2002 ، كمردردها 37% از عوامل خطرزاي شغلي را تشكيل مي دهند كه جايگاه اول را بين بيماريها ومخاطرات ناشي از كار دارا مي باشند. سازمان جهاني بهداشت دهه اول هزاره سوم را به نام دهه مبارزه با عوارض اسكلتي – عضلاني ( بعنوان اپيدمي خاموش ) نامگذاري كرد.
اسلاید 3 :
وضعيت اختلالات اسكلتي – عضلاني در ايران
بر پايه مطالعات ملي بار بيماريها وعوامل خطرزا در ايران درسال 2004 كه توسط اداره برنامه هاي سلامت مركز توسعه شبكه صورت گرفت اختلالات اسكلتي – عضلاني پس از بيماريهاي قلبي عروقي در رتبه دوم بيماريهاي ناشي از كار شناخته شده است.
اسلاید 4 :
تعريف ارگونومي = ( علم راحتي )
واژه ارگونومي تلفيقي از دو واژه يوناني ارگو ( به معني كار ) و نوموس( به معني قانون ) است .
ارگونومي دانشي است كه به رابطه ميان انسان ، ماشين ومحيط پيرامون او مي پردازد وطراحي وسايل ودستگاههاي مورد استفاده را به گونه اي پيشنهاد مي كند كه راحتي ، دسترسي ،ايمني وبازدهي را بالا برده ودشواري ،خطر ،خستگي وهزينه ها را كاهش مي دهد.
ارگونومي دانش مطالعه ويژگيها وخصوصيات انسان به منظور طراحي مناسب محيط كار وزندگي مي باشد.
اسلاید 5 :
ارگونومي در دوزمينه عمده بكار گرفته مي شود:
1- تناسب فرد با شغل ( انتخاب افراد از نظر توانايي آنها براي انجام وظايف)
2- تناسب شغل با فرد(تجهيزات ، وظايف و تشكيلات طوري طراحي شوند كه با قابليت ها ومحدوديت هاي افراد متناسب باشد.
هدف ارگونومي :
- تقليل فشارهاي كار، خستگي وفرسودگي كه در اثر كاركردن ايجاد مي شود
- تطبيق وتغيير دستگاهها با وضع صحيح بدن
- حمايت وحفاظت ازكارگرنه ازدياد محصول وبازدهي
-
اسلاید 6 :
در ارگونومي براي بهتر كار كردن سعي مي شود كه كارهاي خسته كننده اصلاح شوند و ابزار كار بهبود يابند تا درنتيجه كارگر راحت وآسوده كار كند.مثلا“ در كار با ماشين تحرير، كليدها ودر كار با اتومبيل عقربه ها ،فرمان ،دنده ،كليدها وپدالها همگي بايد به گونه اي جاسازي وطراحي شده باشند كه به سرعت وراحت در دسترس باشند وسلامت ورفاه ورضايت انسان راحين كار فراهم آورند.
در كارهاي اداري ، بدبودن ميز يا صندلي يا ابزار كاري ديگر ، عوارض مختلفي همچون ديسك ، آرتروز ، فشار خون وغيره بدنبال دارد. در محيط هاي كاري بهترين كار براي تامين رضايت خاطر ورفاه كاركنان ، تعبيه ميزها وصندليهاي قابل تنظيم است كه مي توان به اندازه دلخواه ارتفاع آنهارا تغيير داد.
اسلاید 7 :
ارگونومي علمي چند نظامه است كه در چهار حيطه عمده زير فعاليت دارد:
الف ) مهندسي انساني اين بعد ، طراحي روش هاي كار با هدف كاهش حوادث ناشي از خطاهاي انساني را شامل مي شودمثلا“ داشتن روشنائي مناسب، كاهش صدا در محيط كار، حمل ونقل مواد در ارتفاعات .
ب ) فيزيولوژي كار: در مورد توانايي بدن براي انجام كار فيزيكي بحث مي كند.
در اين بعد مفاهيم خستگي ، بررسي كارهاي استاتيك وديناميك ورژيم هاي كار -استراحت از ديدگاه فيزيولوژي كار مورد تجزيه وتحليل قرار مي گيرد.
اگر فعاليت در حدود توانايي شخص بوده وكار درشرايط مناسب انجام شودخستگي عادي بوده وبا خواب واستراحت رفع مي شوداما همين خستگي ساده ممكن است دراثر مداومت در كارهاي مختلف ويا انجام كار تحت شرايط نامناسب بطور تدريجي در شخص ايجاد مشكل نموده وپس از مدتي عوارض آن بصورت كوفتگي ، ضعف، تب ،اختلالات جسمي ورواني نمودار شود كه اگر چاره نشود وفعاليت ادامه يابدبصورت خستگي هاي مزمن وعصبي درآمده وتمام اعمال بدني وفكري شخص را دچار اختلال مي سازد.
اسلاید 8 :
در اين روش با استفاده از اندازه گيري ضربان قلب ونيز سنجش مقدار اكسيژن مصرف شده مي توان نوع كار وفعاليت را مشخص نمود
در مباحث بيومكانيك شغلي ويژگيهاي مكانيكي اندام هاي بدن مورد بررسي قرار مي گيرد. از ديدگاه بيومكانيك شغلي مي توان حركت اندامها واعمال نيرو را در بافتهاي مختلف بدن تجزيه وتحليل كرد. در امور حمل بار با مطالعات بيومكانيكي مي توان فشارهاي وارده بر ستون مهره ها را مورد سنجش قرار داد .به كمك اين معادلات مي توان الگوها وابعاد مناسب ايستگاههاي كار را با هدف كاهش فشارهاي مكانيكي خارجي بر بدن بدست آورد
سلاید 9 :
د ) آنتروپومتري : افراد بزرگسال از نظر ابعاد بدني بسيار متفاوت مي باشند، بلند قد وكوتاه قد،سبك وتنومند. بنابراين در طراحي بايستي تجهيزات ، ايستگاههاي كار واشيايي را كه قرار است جابجا شوند طوري طراحي وكنترل كرد كه متناسب با تمام ابعاد بدني وتوانايي هاي افراد باربر باشد.
تعريفآنتروپومتري : به سنجش ابعاد فيزيكي بدن وكاربرد داده هاي ابعادي در اصلاح شرايط فيزيكي ايستگاههاي كار مي پردازد واز آنجاييكه يكي از دلايل فشارهاي وارده بر اندامها عدم تطابق ابعاد محل كار با ويژگيهاي ابعادي بدن كاربر مي باشد از اين رو داده هاي آنتروپومتريك را مي توان بطور مؤثري در طراحي تجهيزات ، ايستگاههاي كار ، ابزار آلات ومحصولات بكار برد.
اسلاید 10 :
در آنتروپومتري بايستي :
-وسايل وتجهيزات وكنترلها در حد دسترسي كوچكترين فرد باشد.
-طرح بدست آمده با بزرگترين فرد تطبيق داشته وبراي وي مناسب باشد.( فضا ها )
-در آنتروپومتري از صد ك ها استفاده مي شود.صدك ها مي توانند براي هر توزيعي از داده هاي آنتروپومتريكي به كار روند. يك صدك بعنوان صدك متوسط انتخاب مي شود كه نام آن صدك پنجاهم مردان وزنان است صدك پنجاهم مطابق با مقدار ميانگين مي باشد كه به آن معدل نيز گفته مي شود
-.يعني 50% ازكل داده ها پايين تر از آن و50% از كل داده ها بالا تر از آن قرار دارند.
