بخشی از مقاله
پیشگفتار :
ایزوگام، نام بازرگانی گونه‌ای عایق آمادهٔ ضد نم و رطوبت برای پوشاندن پشت بام، استخر و مانند آن است.[۱] ایزوگام پوششی است برای عایق کردن که برای جلوگیری از رخنه و نفوذ آب به‌کار می‌رود، و از فرآورده‌های نفتی بدست می‌آید.
پیشینه
عایق بندی رطوبتی ساختمان‌ها که تا چهل سال گذشته به صورت سنتی، با آسفالت و قیر گونی انجام میگرفت با پیدایش عایق‌های رطوبتی و مزیت‌های این نوع عایق‌ها به تدریج جای خود را به این عایق‌ها دادند. امروزه در بیشتر ساختمان‌ها چه در مرحلهٔ پی و فونداسیون و چه در ایزولاسیون دیوارها , سرویس‌ها و پشت بام , ایزولاسیون با لایه عایق رطوبتی انجام میگردد.
چیستی و کاربرد
ایزوگام پوشش مقاومی از قیر و الیاف مصنوعی است که با گرما بر بستر بام چسبانده میشود و از نفوذ آب و رطوبت به محیط زیر خود جلوگیری می‌کند. عمر ایزوگام بطور میانگین ۱۰ سال است.
ایزوگام پدیده‌ای است صنعتی و متکی به دانش، آزمودگی(تجربه) و فناوری در راستای ایمن سازی سازه‌ها در برابر نم و رطوبت پیش آمده از بارش برف و باران. ایزوگام که گونه‌های گوناگونی دارد، پس از گذر از آزمون‌های گوناگون، در آزمایشگاه‌های کارخانه‌های فرآوری، ضریب پایداری‌اش را افزایش خواهند داد.
لایه‌های گوناگون
لایه‌های گوناگون به ترتیب از رو به کف به شرح زیر می‌باشد:
• لایهٔ پلی‌اتیلن (polyethylene film) یا پودر معدنی(mineral powder) یا فویل آلومنیوم (aluminum foil)
• بافت (tissue)
• پلی‌استر (polyester)
• مواد افزودنی ویژه
• لایهٔ پلی‌اتیلن (polyethylene film)
پلي اتيلن در يک نگاه
موارد استفاده : به صورت ترموپلاستيک ، فيبر
مونومر : اتيلن
روشهاي پليمريزاسيون : زنجير راديکالي آزاد
ريخت شناسي : بسیار کريستالی( پلي اتيلن خطي)، بی نظم( آمورف) با درصد تبلور پایین (پلي اتيلن شاخه اي )
دمای ذوب : در حدود 120-130 درجه سانتیگراد
دماي گذر از حالت شيشه اي : در حدود 80- درجه سانتیگراد( با توجه به درصد تبلور پلیمر تغییر می‌کند)
مقدمه اي در مورد پلي اتيلن
پلي اتيلنيها خانواده اي از رزينها مي باشند که از طريق پليمريزاسيون گاز اتيلن ( C2H4 ) بدست مي آيند . از طريق کاتاليست و روش پليمريزاسيون اين ماده مي توان خواص مختلفي همچون چگالي، شاخص جريان مذاب (MFI) ، بلورينگي، درجهء شاخه اي و شبکه اي شدن، وزن مولکولي و توزيع وزن مولکولي را در آنها کنترل کرد. پليمرهاي با وزن مولکولي پائين را به عنوان روان کننده(Lubricant) به کار مي برند. پليمرهاي با وزن مولکولی متوسط واکس هايي امتزاج پذير (مخلوط پذير) با پارافين مي باشند و نهايتا پليمرهايي با وزن مولکولي بالاتر6000 در صنعت پلاستيک بيشترين حجم مصرف را به خود اختصاص مي دهند. پلي اتيلن شامل ساختار بسيار ساده اي است ، به طوري که ساده تر از تمام پليمرهاي تجاري مي باشد . يک مولکول پلي اتيلن زنجير بلندي از اتم هاي کربن است که به هر اتم کربن دو اتم هيدروژن چسبيده است که شکل آن را مي توانيد در زير مشاهده کنيد:
گاهي اوقات به جاي اتم هاي هيدروژن در مولکول(پلي اتيلن)، يک زنجير بلند از اتيلن به اتم هاي کربن متصل مي شود که به آنها پلي اتيلن شاخه اي يا پلي اتيلن سبک (LDPE) مي گويند؛ چون چگالی آن به علت اشغال حجم بيشتر، کاهش يافته است. در اين نوع پلي اتيلن مولکولهاي اتيلن به شکل تصادفي به يکديگر متصل مي شوند و ريخت و شکل بسيار نامنظمي را ايجاد مي کنند. چگالي آن بين 910/0 تا 925/. است و تحت فشار و دماي بالا و اغلب با استفاده از پليمريزاسيون راديکال آزاد وينيلي (Free radical polymerization) توليد مي شود. البته براي تهيهء آن مي توان از پليمريزاسيون زيگلر ناتا (Ziegler-Natta polymerization)نيز استفاده کرد شکل آن به صورت زير است :
وقتي هيچ شاخه اي در مولکول وجود نداشته باشد آن را پلي اتيلن خطي (HDPE) مي نامند. پلي اتيلن خطي سخت تر از پلي اتيلن شاخه اي است اما پلي اتيلن شاخه اي آسانتر و ارزانتر ساخته مي شود. ريخت و شکل اين پليمر بسيار کريستالي شکل است. پلي اتيلن خطي محصول نرمالي با وزن مولکولي 200000-500000 است که آن را تحت فشار و دماهاي نسبتاً پائين پليمريزه مي کنند. چگالي آن بين 941/0 تا 965/0 است و آن را بيشتر به وسيلهء فرآيند مشکلي که پليمريزاسيون زيگلر ناتا ناميده مي شود، تهيه مي کنند. شکل اين پلي اتيلن را در تصویر بالا ميتوانيد مشاهده کنيد. پلي اتيلني نيز وجود دارد که چگالي آن مابين چگالي اين دو پليمر است يعني در محدودهء 926/0 تا 940/0 ؛ و آن را پلي اتيلن نيمه سنگين يا متوسط مي نامند. پلي اتيلن با وزن مولکولي بين 3 تا 6 ميليون را پلي اتيلن با وزن مولکولي بسيار بالا يا UHMWPE مي نامند و با پليمريزاسيون کاتاليست متالوسن توليد مي کنند.
مادهء مذبور فرآيند پذيري دشوارتري برخوردار بوده ولي خواص آن عالي است. هنگامي که از طريق تشعشع يا استفاده از مواد افزودني شيميايي ، اين پليمر تماما شبکه اي شود، پلي اتيلن ياد شده ديگر گرما نرم نخواهد بود. اين ماده با پخت حين قالب گيري يا بعد از آن يک گرما سخت واقعي با استحکام کششي، خواص الکتريکي و استحکام ضربهء خوب در دامنهء وسيعي از دماها خواهد بود. از آن براي ساخت فيبرهاي بسيار قوي استفاده مي کنند تا جايگزين کولار (نوعي پلي آميد)در جليقه هاي ضد گلوله کنند ؛ و همچنين صفحات بزرگ آن را مي توان به جاي زمين هاي اسکيت يخي استفاده کرد. به وسيلهء کوپليمريزاسيون مونومراتيلن با يک مونومر آلکيل شاخه دار، کوپليمري با شاخه هاي هيدروکربن کوتاه بدست مي آيد که آن را پلي اتيلن خطي با چگالي کم يا LLDPE مي نامند و از آن اغلب براي ساخت اشياءاي شبيه فيلم هاي پلاستيکي ( کسیه فريزر ) استفاده مي کنند.
برخي ويژگيهاي پلي اتيلن
مهم‌ترين ويژگي هاي ذاتي پلي اتيلن هاي تجاري براي کاربردهاي اصلي عبارت‌اند از:
1) چگالي 2) نمايهء مذاب 3) توزيع وزن مولکولي
چگالی
همان طور که قبلا اشاره شد چگالي انواع پلي اتيلن ها در محدودهء 910/0 تا 965/0 دارد و علت اينکه آن را تا سه رقم اعشار ذکر مي کنند اين است که 003/0 تغيير در چگالي باعث تغيير قابل توجه اي در ويژگي ها مي شود. به طور کلي با افزايش چگالي، خطي بودن، سفتي، استحکام کششي، استحکام پارگي، دماي نرم شدن، شکنندگي، عمر خمشي، تمايل به ترک برداشتن افزايش مي يابد.
نمایه مذاب یا شاخص جریان مذاب Melt Flow Index) MFI)
کاربردي ترين نشانهء ارتباط دهندهء ويژگي هاي پلي اتيلن به متوسط وزن مولکولي است. نمايهء مذاب وزن (گرم) پلي اتيلني است که در عرض ده دقيقه از ميان يک روزنهء ثابت در دماي 190 درجه سانتیگراد بيرون مي آيد، و اين در حالي است که وزنهء استانداردي بر روي پيستون محفظهء رانش که حاوي سه گرم پلي اتيلن است، قرار دارد. نمايهء مذاب تا حدودي (اما نه دقيق ) نسبت معکوس با گرانروي مذاب دارد. بنابر اين با افزايش وزن مولکولي متوسط ، کاهش مي يابد. نمايهء مذاب بيشتر، نشان دهندهء رواني بيشتر در دماهاي فرآورش است. اين نماد در اصل براي نشان دادن ويژگي هاي سيلاني (رواني) به عنوان معياري از قابليت اکسترود شدن است. به طور کلي با افزايش نمايهء مذاب ،استحکام کششي ، مقاومت پارگي، دماي نرم شدن و چقرمگي پلي اتيلن کاهش مي يابد.
توزیع وزن مولکولی
توزيع وزن مولکولي (Mw/Mn) نيز اثر بارزي بر روي ويژگيها دارد. با افزايش نسبت Mw/Mn استحکام کششي، دماي نرم شدن و چقرمگي کاهش مي يابد و شکنندگي و تمايل به ترک برداشتن افزايش مي يابد.
کاربردهاي پلي اتيلن
از فيلم هاي پلي اتيلني براي بسته بندي مواد غذايي، البسه، کيسه هاي پلاستيکي، فيلم هاي محافظ درکاربردهاي ساختماني، عايق هاي رطوبت، گلخانه ها، پوششهاي صندلي اتومبيلهاي نو، تارپولين ها و غيره استفاده کرد. از کاربردهاي ديگر آن مي توان به استفاده از آن در عايق هاي الکتريکي کابلها وسيمها، ظروف خانگي، قطعات مختلف مصرفي در صنايع خودروسازي، قطعات تزريقي، انواع لوله ها، مخزنهاي نگهداري مواد شيميايي و تجهيزات آزمايشگاهي و از پودر آن براي بهبود خواص مختلف رزين هاي گرمانرم و گرماسخت و غيره اشاره کرد. در شکل زیر کاربرد گونه های مختلف پلی اتیلن ارائه شده است.
استفاده از انواع کاتالیزورها در سنتز پلی‌اتیلن
اتفاق مهم در سنتز پلی اتیلن ، کشف چندین کاتالیزور جدید بود که پلیمریزاسیون اتیلن را در دما و فشار ملایم‌تری نسبت به روشهای دیگر امکان‌پذیر می‌کرد. اولین کاتالیزور کشف شده در این زمینه تری اکسید کروم بود که در 1951 ، "روبرت بانکس" و "جان هوسن" در شرکت فیلیپس تپرولیوم آنرا کشف کردند. در 1953 ، "کارل زیگلر" شیمیدان آلمانی سیستم‌های کاتالیزور شامل هالیدهای تیتان و ترکیبات آلی آلومینیوم‌دار را توسعه داد.
این کاتالیزورها در شرایط ملایم‌تری نسبت به کاتالیزورهای فیلیپس قابل استفاده بودند و همچنین پلی اتیلن یک آرایش (با ساختار منظم) تولید می‌کردند. سومین نوع سیستم کاتالیزوری استفاده از ترکیبات متالوسن بود که در سال 1976 در آلمان توسط "والتر کامینیکی" و "هانس ژوژسین" تولید شد. کاتالیزورهای زیگلر و متالوسن از لحاظ کارکرد بسیار انعطاف‌پذیر هستند و در فرایند کوپلیمریزاسیون اتیلن با سایر اولفین‌ها که اساس تولید پلیمرهای مهمی مثل VLDPE و LLDPE و MDPE هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اخیرا کاتالیزوری از خانواده متالوین‌ها با قابلیت استفاده بالا برای پلیمریزاسیون پلی اتیلن به نام زیرکونوسن دی کلرید ساخته شده است که امکان تولید پلیمر با ساختار بلوری (تک آرایش) بالا را می‌دهد. همچنین نوع دیگری از کاتالیزورها به نام کمپلکس ایمینوفتالات با فلزات گروه ششم مورد توجه قرار گرفته است که کارکرد بالاتری نسبت به متالوسن‌ها نشان می‌دهند.
انواع پلی اتیلن
طبقه‌بندی پلی اتیلن‌ها بر اساس دانسیته آنها صورت می‌گیرد که در مقدار دانسیته اندازه زنجیر پلیمری و نوع و تعداد شاخه‌های موجود در زنجیر دخالت دارد.
HDPE (پلی‌اتیلن با دانسیته بالا)
این پلی‌اتیلن دارای زنجیر پلیمری بدون شاخه است بنابراین نیروی بین مولکولی در زنجیرها بالا و استحکام کششی آن بیشتر از بقیه پلی اتیلن‌ها است. شرایط واکنش و نوع کاتالیزور مورد استفاده در تولید پلی اتیلن HDPE موثر است. برای تولید پلی‌اتیلن بدون شاخه معمولا از روش پلیمریزاسیون با کاتالیزور زیگلر- ناتا استفاده میشود.
LDPE (پلی‌اتیلن با دانسیته پایین)
این پلی اتیلن دارای زنجیری شاخه‌دار است بنابراین زنجیرهای LDPE نمی‌توانند بخوبی با یکدیگر پیوند برقرار کنند و دارای نیروی بین مولکولی ضعیف و استحکام کششی کمتری است. این نوع پلی اتیلن معمولا با روش پلیمریزاسیون رادیکالی تولید میشود. از خصوصیات این پلیمر ، انعطاف‌پذیری و امکان تجزیه بوسیله میکروارگانیسمها است.
LLDPE (پلی اتیلن خطی با دانسیته پایین)
این پلی اتیلن یک پلیمر خطی با تعدادی شاخه‌های کوتاه است و معمولا از کوپلیمریزاسیون اتیلن با آلکن‌های بلند زنجیر ایجاد میشود.
MDPE
پلی اتیلن با دانسیته متوسط است.
کاربرد در ایزوگام :
پلی‌اتیلن کاربرد فراوانی در تولید انواع لوازم پلاستیکی مورد استفاده در آشپزخانه و صنایع غذایی دارد. از LDPE در تولید ظروف پلاستیکی سبک و همچنین کیسه‌های پلاستیکی استفاده میشود. HDPE ، در تولید ظروف شیر و مایعات و انواع وسایل پلاستیکی آشپزخانه کاربرد دارد. در تولید لوله‌های پلاستیکی و اتصالات لوله‌کشی معمولا از MDPE استفاده می‌کنند.
LLDPE بدلیل بالا بودن میزان انعطاف‌پذیری در تهیه انواع وسایل پلاستیکی انعطاف‌پذیر مانند لوله‌هایی با قابلیت خم شدن کاربرد دارد. اخیرا پژوهش‌های فراوانی در تولید پلی اتیلن‌هایی با زنجیر بلند و دارای شاخه‌های کوتاه انجام شده است. این پلی اتیلن‌ها در اصل HDPE با تعدادی شاخه‌های جانبی هستند. این پلی اتیلن‌ها ترکیبی ، استحکام HDPE و انعطاف‌پذیری LDPE را دارند.
ایزوگام از قیر و الیاف مصنوعی تشکیل شده است :
قیر :
قیر ماده‌ای است سیاه رنگ و خمیری شکل که در عایقکاری رطوبت و ساخت آسفالت کاربرد دارد. قیر انواع گوناگونی دارد که هر یک از انواع آن، دارای کاربرد خاصی است. قیر از مشتقات نفت است و اغلب در پالایشگاه نفت تولید میشود.
تعریف
قیر جسمی هیدروکربوری است به رنگ سیاه تا قهوه‌ای تیره که در سولفور کربن و تتراکلرور کربن [۱] کاملاً حل میشود. قیر در دمای محیط جامد است. اما با افزایش دما، به حالت خمیری درمی‌آید و پس از آن مایع میشود. کاربرد مهم قیر به علت وجود دو خاصیت مهم این ماده است؛ غیرقابل نفوذ بودن در برابر آب و چسپنده بودن. [۲]
انواع قیر
قیر استخراج شده از نفت یا سنگ‌های معدنی مخصوص، قیر خالص نام دارد که با توجه به منشاء تشکیل، طبقه‌بندی میشود. قیرهای خالص همچنین برای اینکه خواص مورد نظر برای کاربردهای مختلف را پیدا کنند، تحت فرآیندهای دیگر قرار می‌گیرند و انواع مختلف قیر را (ازجمله قیر دمیده، قیر محلول، قیر امولسیون، قیر پلیمری و...) را تشکیل می‌دهند.
قیر نفتی و قیر طبیعی
قیر معمولاً از تقطیر نفت خام به دست می‌آید. چنین قیری قیر نفتی یا قیر تقطیری نامیده میشود. [۳] قیر نفتی محصول دو مرحله تقطیر نفت خام در برج تقطیر است. در مرحله نخست تقطیر، مواد سبک مانند بنزین و پروپان از نفت خام جدا می‌شوند. این فرآیند در فشاری نزدیک به فشار اتمسفر انجام میشود. در مرحله دوم نیز ترکیبات سنگین مانند گازوئیل و نفت سفید خارج می‌شوند. این فرآیند در فشاری نزدیک به خلاء صورت می‌پذیرد. در نهایت مخلوطی از ذرات جامد بسیار ریز به نام آسفالتن باقی می‌ماند که در ماده سیال گریس‌مانندی به نام مالتن غوطه‌ور است. [۴]
اما برخی از انواع قیر در طبیعت و در اثر تبدیل تدریجی نفت خام و تبخیر مواد فرار آن در اثر گذشت سال‌های بسیار زیاد به دست می‌آید. چنین قیری، قیر طبیعی نامیده میشود [۳] و دوام آن بیشتر از قیرهای نفتی است. [۵] چنین قیری ممکن است به‌صورت خالص در طبیعت وجود داشته باشد (قیر دریاچه‌ای) مانند دریاچه قیر بهبهان ایران و دریاچه قیر تیرینیداد آمریکا [۶] ، یا از معادن استخراج شود (قیر معدنی). [۵] قیر طبیعی با نام یواینتایت (Uintaite) نیز شناخته میشود .
قیر دمیده
قیر دمیده از دمیدن هوای داغ به به قیر خالص در مرحله آخر عمل تصفیه به دست می‌آید. در این فرآیند، هوای داغ با دمای ۲۰۰ تا ۳۰۰ درجه سانتیگراد توسط لوله‌های سوراخ‌دار به محفظه حاوی قیر دمیده میشود. در اثر انجام این فرآیند، اتم‌های هیدروژن موجود در مولکول‌های هیدروکربورهای قیر، با اکسیژن هوا ترکیب میشود و با تشکیل آب، عمل پلیمریزاسیون اتفاق می‌افتد.[۲] قیر دمیده نسبت به قیر خالص دارای درجه نفوذ کمتری دارد، درجه نرمی بیشتری دارد و حساسیت کم تری نسبت به تغییرات دما دارد. این نوع قیر بیشتر در ساختن ورق‌های پوشش بام، باتری اتومبیل و اندودکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.[۲] علامت اختصاری قیر دمیده R می‌باشد. مثلا قیر۸۰/۲۵ R به معنای قیر دمیده با درجه نرمی ۸۰ و درجه نفوذ ۲۵ می‌باشد.[۷]
قیر مخلوط یا محلول
قیر مخلوط به مخلوطی از قیر و یک حلال مناسب (مثلاً نفت سفید یا بنزین) گفته میشود. این قیر در درجه‌حرارت محیط مایع است و یا با حرارت کمی به مایع تبدیل میشود. قیر مخلوط در انواع آسفالت‌های پوششی و ماکادامی مورد استفاده قرار می‌گیرد. [۸] سرعت گیرش یا سفت شدن این نوع قیر بستگی به نوع محلول دارد. به‌طور مثال به دلیل سرعت بالای تبخیر بنزین، قیر حل شده در بنزین سریع‌تر سفت میشود. این قیر، اصطلاحا قیر تندگیر (RC) نامیده میشود. همچنین قیرهایی که در نفت حل شده‌اند، قیر کندگیر (MC) نامیده می‌شوند و به قیرهایی که در نفت گاز یا نفت کوره حل شوند، نفت دیرگیر (SC) گفته میشود. [۲] قیرهای محلول بر اساس درجه گرانروی‌شان درجه‌بندی می‌شوند. [۲]
قیر امولسیون
قیر امولسیون با مخلوط کردن قیر و آب و یک ماده امولسیون‌ساز به‌دست می‌آید. مقدار ماده امولسیون ساز بسیار کمو در حدود ۰٫۳ تا ۰٫۵ درصد وزن قیر می‌باشد. مقدار آب مصرفی این نوع قیر در حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد وزن قیر می‌باشد.[۹] ماده امولسیون‌ساز معمولاً یک نمک قلیایی اسیدهای آلی یا نمک آمونیم است که باعث باردار شدن ذرات قیر میشود. به این ترتیب ذرات قیر در اثر بار القایی یکدیگر را دفع می‌کنند و به‌صورت کره‌هایی با قطر یک‌صدم تا یک‌هزارم میلی‌متر در آب شناور می‌شوند. [۲] استفاده از این نوع قیر، باعث کاهش آلایندگی محیط زیست میشود و چون از نفت یا حلال‌های قابل اشتعال استفاده نمی‌شود، خطر اشتعال در حین حمل و نقل قیر کاهش می‌یابد. [۱۰]از قیر امولسیونی برای آسفالت سرد در محیط‌های مرطوب یا برای عایق کاری استفاده میشود که در این صورت باید دوباره به آن آب اضافه کرد و محتوای آن را به حدود ۶۵ درصد رساند.[۱۱]
کاربرد
قیر معمولاً در دو حوزه راهسازی و عایقکاری به کار می‌رود. حدودا ۹۰ درصد از قیر تولیدی، در حوزه راهسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد و مصارف عایقکاری، تنها ۱۰ درصد از مصرف قیر را به خود اختصاص می‌دهد. [۱۲]
عایق کاری: از قیر معمولا برای عایق بندی بام‌ها و کف حمام‌ها استفاده میشود. معمولا به منظور تثبیت قیر، آن را همراه با گونی مورد استفاده قرار می‌دهند که به آن قیرگونی گفته میشود. الیاف گونی نقش مسلح کننده قیر را دارند و قیر را در محل خود تثبیت می‌کنند. هم چنین محصولاتی مانند مقوای قیری یا نمد قیری که با نام‌های تجاری نظیر ایزوگام و... ارائه می‌شوند نیز کاریردی مشابه قیرگونی دارند. به منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت زمین به کف ساختمان، از بلوکاژ یا ماکادم استفاده میشود.[۱۳]
مشخات قیر
۱-درجه نفوذ: آزمایش درجه نفوذ برای تعیین سختی قیر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این آزمایش از یک سوزن استاندارد تحت اثر بار ۱۰۰ گرمی در مدت ۵ ثانیه به داخل قیر در دمای ۲۵ درجه نفوذ می‌کند. مقدار نفوذ برحسب دهم میلی متر درجه نفوذ نامیده میشود. هر چه درجه نفوذ کم تر باشد قیر سخت تر است.[۱۴]
۲-گرانروی : هر چه کند روانی قیر بیش تر باشد خواص جامد بیش تری از خود نشان می‌دهد. واضح است در دماهای بالاتر کند روانی کم تر است. این مشخصه قیر با دستگاه سی بولت فیورل و یا به روش کینماتیکی اندازه گیری میشود.[۱۵]
۳-درجه اشتعال : درجه اشتعال دمایی است که اگر قیر به آن دما برسد، گازهای متصاعد از آن با نزدیک شدن شعله، مشتعل می‌شوند و در سطح آن شعلهبه وجود می‌آید. حداکثر دمایی که می‌توان قیر را در کارگاه گرم کرد به درجه اشتعال محدود می‌باشد.[۱۶]
۴-افت وزنی : افت وزنی قیر در دمای بالا، در اثر تبخیر قسمتی از روغن‌ها و ترکیبات نفتی آن می‌باشد. این مشخصه نیز از خواص مهم قیر است. افت وزنی قیر در اُوِن در دمای ۱۶۳ درجه سانتی گراد و در مدت ۵ ساعت (شرایط تغریبی پخت آسفالت) اندازه گیری میشود.[۱۷]
۵-شکل پذیری یا انگمی : اگر نمونه‌ای از قیر با سطح مقطع ۱ سانتی متر مربع را با سرعت ۵ سانتی متر/دقیقه بکشیم، مقدار افزایش طول نمونه را قبل از پاره شدن خاصیت انکمی قیر گویند.[۱۸]
۶-درجه خلوص : می‌دانیم حلال قیر تترا کلرور کربن و سولفور کربن است. بنابراین اگر نمونه‌ای از قیر را در هر یک از این مواد حل کنیم، ناخالصی‌های آن باقی می‌ماند و از آن جا درجهٔ خلوص قیر را می‌توانیم تعیین کنیم. درجه خلوص عبارت است از: (وزن نمونه قیر) ÷ [(وزن ناخالصی) - (وزن قیر)][۱۹]
۷-درجه نرمی : درجه نرمی دمایی است که با رسیدن قیر به آن دما، قیر از حالت جامد به حالت روان در می‌آید. هرچه درجه نرمی قیر بیش تر باشد، حساسیت کم تری نسبت به تغیرات دما دارد. درجه نرمی قیرهای معمولی حدود ۶۰ تا ۷۰ می‌باشد.[۲۰]
آزمایش‌های تعیین خصوصیات قیر
ازمایش‌های زیر خصوصیات قیر طبیعی را تعیین می‌کند:
1. اندازه‌گیری نقطه نرمی (Softening Point)
2. اندازه‌گیری درجه نفوذ (Penetration)
3. اندازه‌گیری میزان کشش (Ductility)
4. اندازه‌گیری نقطه شکست (Fraass Breaking Point)
5. بررسی اثر حرارت و هوا روی قیر (Thin Film Over Test)
6. اندازه‌گیری گرانروی (Viscosity)
7. اندازه‌گیری وزن مخصوص (Specific Gravity)
8. اندازه‌گیری حلالیت یا درجه خلوص قیر Solubility))
9. اندازه‌گیری نقطه اشتعال (Flash Point)
10. اندازه‌گیری استقامت مخلوطهای آسفالتی به روش مارشال (Marshall)
11. آنالیز غربالی مصالح معدنی (Sieve Analysis)
12. استخراج و آزمایش قیر در مخلوطهای آسفالتی (Extraction)
الیاف مصنوعی :
به گروهی از الیاف نساجی گفته می شود که توسط روشهای خاص تولیدی و بصورت مصنوعی تولید می شوند و بطور معمول در طبیعت وجود ندارند ولی ممکن است ریشه طبیعی داشته یاشند.
الیاف زیر از الیاف نساجی مصنوعی شناخته می شوند:
1- الیاف سلولز
2- الیاف استات سلولز
