بخشی از مقاله
بررسی تاثیر شیرابه هاي حاصل از دفن زباله بر روي آلودگی خاك منطقه دوهزارِ تنکابن(مازندران )
چکیده
به منظور مطالعه آلودگی خاك منطقه دوهزار شهرستان تنکابن تعداد 4 نمونه خاك از بخـش بـالایی خـاكاز 4 ایستگاه انتخاب و نمونه برداري شد. نمونه ها پس از مراحل آماده سـازي جهـت آنـالیز بـه آزمایشـگاه ACME فرستاده و نتایج حاصل شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نقشه هاي هم غلظت تهیه شده با استفاده از نـرم افزار و تکنیک هاي GIS نشان می دهدکه عناصر Hg,U,Co,As به فاکتور آنومـالی محاسـبه شـده در منطقـه نزدیکتر می باشند. فاکتور غنی شدگی حدود 400 براي عنصر Hg آلودگی بی نهایـت را نشـان مـی دهـد. ایـن آلودگی منشا انسانزاد این عنصر را در منطقه تایید کرده که ناشی از ورود شیرابه حاصل از دفنگاه زباله و همراهی مثبت دانه بندي رسوبات، شیب و توپوگرافی منطقه می باشد. شاخص زمین انباشت عنصـر Hg آلـودگی خیلـی شدید خاك منطقه مورد مطالعه را نشان می دهد که خاك هر چهار ایستگاه مـورد آزمـایش در کـلاس 6 طبقـه بندي می شود. در مجموع می توان گفت که غیر از عناصر Hg، As، U و Co سایر عناصر نبود آلودگی تا آلودگی خیلی اندك را نشان می دهند که می تواند ناشی از منشا زمین زاد آنها باشد.
کلمات کلیدي
آلودگی خاك، شهرستان تنکابن، منطقه دوهزار، فاکتور غنی شدگی، شاخص زمین انباشت
مقدمه
مشکلات زیست محیطی دفن زباله هاي شهري در محل مناسب و کاستن از تاثیرات منفی لندفیل ها امروزه از مسائل مهم علوم زیست محیطی می باشد، تولید انواع پسمĤ ندها باکمیت و کیفیت هاى مختلف، یکی از مهم ترین مهمترین آلاینـده هاي آب و خاك و نهایتا محیط زیست در عصرحاضر است. چنانچه طراحی و اجراي اصولی و مدیریت مناسب در محـل دفـن زباله ها صورت نگیرد باعث ایجاد مشکلات زیست محیطی از جمله آلودگی خاك می شود. عناصر موجود در خاك تاثیر بسزایی بر چرخه ژئوشیمیایی، زنجیره غذایی و حیات موجودات زنده می گذارند. نمونه بـرداري و مطالعـه ژئوشـیمیایی عناصـر خـاك ابزاري به صرفه ،کاربردي و مناسب براي تولید نقشه هاي ژئوشیمیایی از محیط هاي سطحی زمـین وارائـه راه کارهـاي پـیش گیرنده در حل آلودگی هاي زیست محیطی می باشند.
ارائه مدل پشنهادى براي دفن پسماند هاي شهري لازمه رعایت مواردي می باشد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود: شیب منطقه، قرارگیرى محل دفن خارج از محدوده طغیان رودخانه ، دارا بودن حداکثر عمق آبهاى زیرزمینی براى جلوگیرى از آلودگی آبهاى زیرزمینی، قرار نگرفتن در جهت باد ،وجود نداشتن چشمه و آبراهـه در نزدیکـی محـل دفـن زبالـه، جنس خاك و ساختارهاي زمین شناختی. در این مقاله سعی بر آن شده است که با بکارگیري علم ژئوشـیمی در زمینـه زمـین شناسی زیست محیطی به بررسی آلودگی ناشی از شیرابه هاي حاصل از دفن زباله شهرستان تنکابن واقع در منطقه دوهزار بر روي خاك منطقه پرداخته شود. بدین منظور از منابعی نظیر [1]، [2]، [3] و [4] کمک گرفته شده است. شواهد موجود بیـانگر این نکته اساسی است که چنانچه راهکار مناسبی در این جهت در مرحله عمل اجرا نگردد در آینده نزدیک باید منتظـر عواقـب ناشی از آن باشیم، زیرا که فعالیت هاي غیراصولی انسانی (منابع آنتروپوژنیک) از جمله لندفیل ها در طی زمان باعث ناهنجاري برگشت ناپذیر محیط زیست و اکوسیستم می شود .[7]
-2متن اصلی
1-2 بررسی صحرایی منطقه
تنکابن یکی از شهرستان هاي غربی استان مازندران می باشد و با اقلیم معتدل و بین طول جغرافیایی 50 درجه و 38 دقیقه تا 50 درجه و 64 دقیقه شرقی و عرض 36 درجه و 49 دقیقه و 36 درجه و 57 دقیقه شـمالی و در ارتفـاع 20 متـر از سطح آب هاي آزاد واقع شده است. منطقه دوهزار که در جنوب غربی شهرستان تنکابن واقع گردیده از پوشـش گیـاهی انبـوه برخوردار است. رودخانه اصلی این منطقه دو هزار می باشد که بعد از پیوستن به رودخانه سه هـزار و رودخانـه چشـمه کیلـه مقصد نهایی آن دریاي خزر است.
2,2 زمین شناسی منطقه مورد مطالعه
از لحاظ زمین شناسی منطقه مورد مطالعه از رخنمون هایی از سنگ آهک آنکولیتی متعلق به کربونیفر زیرین ، سنگ آهک ، آهک مارنی و ماسه اي و شیل خاکستري تیره تا سیاه (سازند مبارك) متعلق به اردویسین تشکیل شده است، همچنین پادگĤنه هاي آبرفتی پر شده از رسوبات دوره کواترنر متشکل از رسوبات ساحلی ،آبرفت هاي دریایی و خشکی، نهشته هاي دلتایی و دشت هاي سیلآبی رودخانه ها در منطقه مطالعاتی مشاهده می شود.
.3
بحث
1 .3 روش مطالعه و آنالیز عنصري
مطالعات صحرایی در سال 1389 به منظور برداشت نمونه خاك آنجام گرفت. در ابتدا تعداد 4 نمونه خـاك (از عمـق (0-20cm براي بررسیهاي ژئوشیمیایی زیست محیطی منطقه دوهزارِ تنکابن برداشت گردید و کلیـه ظـروف نمونـه بـرداري، نامگذاري شده و اطلاعات لازم از قبیل تاریخ نمونه برداري، نقطه برداشت، یادداشت گردید.و نقاط نمونـه گیـري توسـط GPS ثبت گردید. پس از برداشت، نمونه ها جهت آنجام آنالیز ( ICP-MS )به آزمایشگاه ACME در کĤنادا ارسال گردید.
2-3 پردازش داده هاي ژئوشیمی خاك
بعد از مشخص شدن جواب نمونه ها، داده هاي بدست آمده جهـت محاسـبات ژئوشـمیایی بـه نـرم افزارهـاي مزبـور( ArcGIS،(Arc view آنتقال داده شد و نتایج آن به صورت نقشه هاي هم غلظت ،نقشه هاي 3D پراکندگی ژئوشـمیایی رسـم گردید،که در نهایت منجر به تولید نقشه زمین شناسی زیست محیطی گردید. جهت مشخص نمودن میزآن آلـودگی و تعیـین آنومالی هاي ژئوشیمیایی زیست محیطی خاك در نزدیکی محل دفن زباله منطقه دوهزارِ تنکـابن، داده هـاي بدسـت امـده از آنالیز با استĤندارد هاي زیست محیطی معتبر مطابقت داده شد و تعیین گردید که مقدار عناصر Hg آنومـالی خیلـی بـالایی را نشان میدهد. همچنن براي عناصر As، Co و U فاکتور آنومالی محاسبه شده میزآن آلودگی در حد کم تا متوسط را نشان مـی دهد.
3-3 نقشه هاي هم غلظت
نتایج حاصل شده از نقشه هاي هم غلظت که جهت نمایش بهتر تمرکز عناصر استفاده می گـردد، بـراي عناصـري کـه داراي حد متوسط و میانگین بالاتري نسبت به سایر عناصر دارند ترسیم گرددید.که حاکی از این موضوع می باشـد کـه عناصـر Hg,U,Co,As به فاکتور آنومالی محاسبه شده در منطقه نزدیکتر می باشند. در مجموع نقشه هاي هم غلظـت نشـان میدهـد که میانگین عناصر Hg,U,Co,As در محدوده مورد مطالعه بیشتر از میانگین استاندارد جهانی است(اشکال 4،
