بخشی از مقاله
چکیده
ترکیبات آلی خطرناک موجود در شیرابه در زمره مواد خطرناک در شیرابهی مکان دفن پسماند شهری طبقهبندی میشوند، که این مواد دارای خصوصیات سمی، خورندگی، قابل اشتعال، واکنشپذیری بالا، سرطانزایی، جهشزایی و همچنین توانایی تجمع زیستی و پایداری در محیط را دارند. بیس فنلآ - BPA - 1، نونیل فنل - 4-NP - 2 و اکتیل فنل - OP - 3 جز ترکیبات آلی مختل کنندهی غدد درون ریز - EDCs - 4 هستند که باعث ایجاد اثرات منفی در سیستم غدد درون ریز انسانها و حیات وحش میشوند.
شیرابهی محل دفن پسماند یکی از منابع وجود این ترکیبات است و نفوذ شیرابه به آبهای زیرزمینی باعث انتشار این ترکیبات میشود. به همین منظور در مقالهی حاضر پس از مروری بر تعریف این ترکیبات و مطالعاتی که به تعیین این ترکیبات در شیرابهی لندفیل پرداخته اند اشاره میشود. این ترکیبات به دلیل حضور پسماند تولیدات پلاستیکی - شامل بطری پلاستیکی، ظروف غذا، لولههای پلاستیکی، اسباب بازیها و غیره - ، شویندهها و تولیدات الکترونیکی در جایگاه دفن پسماند وارد شیرابه می شوند.
مقدمه
پسماندهای جامد شهری Municipal Solid Waste - MSW - یکی از مسائل محیط زیستی جدی در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه میباشد. در سالهای اخیر اغلب کشورهای در حال توسعه روشهای مدیریت پسماند جامد خود را بهبود بخشیده-اند. در این کشورها معمولا مقدار در حال افزایش پسماندهای جامد تولید شده که ناشی از تغییر سبک زندگی، عادات غذایی و استانداردهای زندگی جمعیت شهری میباشد، بطور نامناسبی مدیریت میگردد.
سیستمهای مدیریت پسماند جامد در کشورهای در حال توسعه اغلب با بسیاری از مشکلات نظیر عدم تجربه کافی و منابع مالی کمی که تنها میتواند مسائل مربوط به جمع آوری و هزینههای انتقال را پوشش دهند، سر و کار دارند و این منابع به اندازهای نمیباشند که بتوان یک روش دفع نهایی بهداشتی را اجرا نمود Collivignarelli - و همکاران، . - 2004 مدیریت نامناسب پسماندها منجر به آلودگی محیط زیستی، بوهای ناخوشایند، رشد و تکثیر حشرات، جوندگان و کرمها و انتقال بیماریهایی نظیر تیفوئید، وبا، هپاتیت و ایدز از طریق جراحات حاصل از سرنگ-ها وسر سوزنهای آلوده به خون انسان میگردد Henry - و Heinke، . - 1996 لذا جمع آوری و دفع پسماند به طریقی مناسب که بتواند سبب کاهش مستقیم و غیر مستقیم خطرات مربوط به سلامتی مردم و آسیب به فون و فلور و محیط گردد بسیار حائز اهمیت است.
در جهان امروز انسان مهمترین عامل در حفاظت و تخریب محیط زیست محسوب میشود، چرا که اکثر آلایندهها در اثر فعالیت انسانها پدید میآیند و از همراهان دائمی جوامع بشری میباشند USEPA - ، . - 1997 با افزایش جمعیت و پیشرفت تکنولوژی، ترکیبات مختل کنندهی غدد درون ریز - EDCs - به طور گسترده در طبیعت، به ویژه در اکوسیستمهای آبی وارد شدهاند. این در حالی است که بسیاری از آنها در محیط زیست، پایدار و غیر قابل تجزیه میباشند Porte - و همکاران، . - 2006 این ترکیبات به طور مصنوعی ساخته میشوند Neubert - و همکاران، . - 1997 اکثرا در بدن موجوداتی که در معرض آلودگی هستند، شبیه هورمونهای استروژنی عمل می کنند، به همین دلیل نام دیگر آنها، ترکیبات شبه استروژنی میباشد Soto - و همکاران، . - 1991 همکاران، . - 2005 ترکیبات مختل کننده غدد درون ریز درمحل دفن پسماند از طریق شیرابه به محیط رها میشوند.
حدود %80 آلکیل فنل ها در شیرابه محل دفن پسماند مشاهده شده ولی در آب سطحی کمتر مشاهده شده است. مقداربیس فنلآ در مکان دفن پسماند حاوی پسماندهای غیر قابل احتراق بیشتر از مکان دفن پسماند که حاوی خاکستر زبالهسوز است Asakura همکاران، 2004 دراین میان نونیل فنل و اکتیل فنل از مشتقات آلکیل فنلها و بیس فنلآ از ترکیبات آلی میباشند. بیشترین میزان آلکیل فنلها در ساخت سورفاکتانتهای غیر یونی مورد استفاده قرار می گیرند. نونیل فنل و اکتیل فنل دو ایزومر مهم از این خانواده میباشند که -4نونیل فنل %80 و اکتیل فنل در حدود %20 باقیمانده را به خود اختصاص می دهد Cheng - و همکاران . - 2006
تعریف و خصوصیات شیرابه
شیرابه مایعی است که از تجزیه فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی مواد آلی و یا از منابع خارجی مثل زهکش آب باران، آبهای زیر زمینی که وارد پسماند میشوند، به وجود میآید که حاوی مواد محلول و معلق از جنس آلی، معدنی و میکروبی میباشد Vasanthi - و همکاران، . - 2008 ترکیبات شیرابه، نوع پسماند دفن شده و مرحلههای فیزیکی و شیمیایی رخ داده در مکان دفن پسماند را نشان میدهد Blight - و همکاران، . - 1999 حضور فلزات سنگین و آلایندههای آلی خطرناک شامل ترکیبات آلیفاتیک هالوژنه، هیدروکربنهای آروماتیک، فنلها و حشره کشها در شیرابه مکان دفن شهری نشان دهنده وجود پسماند خطرناک در مکان دفن پسماند جامد شهری میباشد Christensen - و همکاران، . - 2001 بررسی و شناخت نوع و غلظت ترکیبات شیرابه برای راه اندازی سیستمهای تصفیه و مکان دفن پسماند شهری ضروری میباشد.
