بخشی از مقاله
چکیده
همواره پژوهشگران رشتههای مختلف در پی یافتن روشهای علمی و دقیق برای شناسایی و تشخیص موضوعات گوناگون بودهاند. به وسیله روش الکتروانسفالوگرام - EEG - میتوان عملکردهای ذهنی مختلف افراد در فضاهای شهری مورد بررسی قرار گیرد بنابراین به صورت دقیقتری علایق و احساسات شهروندان نسبت به فضای شهری بررسی گردد. پژوهشهای مختلف در زمینه روانشناسی صحت و اعتبار پژوهشهای آزمایشگاهی مبتنی بر عکس را تصدیق کرده است. در این پژوهش به بررسی علمکرد ذهنی افراد در مواجه با نماهای سبز و سنگی پرداخته شده است. بدین منظور تصاویر نمای سنگی و سبز با پیش زمینه یکسان به 30 نفر - بر اساس دو روش مختلف پرسشنامه و الکتروانسفالوگرام - نشان داده و به وسیله دستگاه EPOC Emotive پنج کانال با عناوین هیجان کوتاه مدت، هیجان بلند مدت - برانگیختگی - ، تمرکز، سرخوردگی و تعامل - هوشیاری - مورد سنجش قرار گرفته است. از طرفی شرکتکنندگان در آزمایش به تصاویر از نظر ظرفیت - لذت-عدم لذت - ، انگیختگی - آرام-هیجان - ، جذابیت و تمایل به بازدید از نمای ساختمان بطور ذهنی امتیاز دادند. نتایج نشان داد که نمای سبز از نظر جذابیت و تمایل به بازدید امتیاز بالاتری را اخذ کردند. دو گروه مطالعه شده حدودا نتایج یکسانی داشتند . - P<0.05 - برانگیختگی نمای سنگی بیشتر از نمای سبز بوده و از سوی دیگر تمرکز و هیجان نمای سبز بیشتر از نمای سنگی بوده است.
مقدمه
به کمک روشهای مختلفی به بررسی فضاهای شهری و فضاهای شهری سبز پرداخته شده است - Verlade, Fry, & .Tveit, 2007 - بر اساس تحقیقات روانشناسی صورت گرفته فضاهای سبز و فضاهای طبیعی تاثیرات مثبتی بر افراد داشته - Kaplan & Kaplan, 1989 - و آنان را به خود جذب می کند - . - Ulrich, 1981 این در حالی است که فضاهای شهری نیز از جاذبه های زیادی برخوردار هستند و مردم را از فضاهلی طبیعی به سوی خود سوق داده اند. در این میان با استفاده از روش الکتروانسفالوگرام - EEG - سعی شده در پژوهشهای مختلف فضاهای شهری مورد بررسی قرار گیرد.
پیشینه پژوهش
ناکامورا و فوجی - 1992 - 1 در پژوهش خود تحت عنوان "مطالعه تطبیقی ویژگی های الکتروانسفالوگرام هنگام مشاهده یک پرچین و حصار بلوک بتن" با استقاده از روش الکتروانسفالوگرام دریافت که دیدن مناظر طبیعی سبب افزایش احساس راحتی و آرامش در افراد میشود . - Nakamura & Fujii, 1992 - کیم2 و همکاران - 2010 - در مقاله خود تحت عنوان "فعال سازی مغز انسان در پاسخ به تحریک بصری با تصویر مناظر شهری و روستایی: مطالعه تصویرسازی تشدید مغناطیسی کارکردی" از روش تصویرسازی تشدید مغناطیسی کارکردی - FMRI - 3 استفاده کرده و در آن به بررسی الگوهای فعالیت مغزی 30 نفر در مشاهده طبیعت و صحنه های شهری پرداخته است . - Kim TH, 2010 - در این روش تصاویری متناوب از مغز در حال فعالیت و سپس در حال استراحت گرفته می شود و از یکدیگر بطور دیجیتالی - به کمک نرم افزارهایی همانند اف اس ال - تفریق می گردند، که حاصل این پردازش عملکرد مغزی در اثر تغییرات جریان خونی در مغز را از لحاظ فیزیولوژیکی نشان میدهد . - Westbrook, 2002, p. 43 - روی4 و همکاران - 2013 - در مقاله " درگیر شدن مغز: تاثیر صحنههای طبیعی در مقابل صحنههای شهری با استفاده از روش EEG در یک مجموعه آزمایشی" به بررسی 20 نفر شرکت کننده پرداخته و تاثیرات منظرشهری و منظرطبیعی را به وسیله شش عکس 3 - خاکستری- 3سبز - مورد بررسی قرار داده است .
هدف پژوهش
هدف از این پژوهش بررسی تأثیر جداره سبز و جداره سنگی بر احساسات و عمکرد مغزی شهروندان بوده که با استفاده از روش الکتروانسفالوگرام - EEG - سعی شده است تا نتایج دقیق و صحیحی استخراج گردد.
روش پژوهش
30 نفر افراد داوطلب برای پژوهش انتخاب شدند که هیچکدوم مشکلات روانی و بینایی نداشتند. شرکتکنندگان بین سنین 20 تا 60 سال بوده که از 15مرد و 15 زن انتخاب شدند. برای بررسی یک نمای برجسته، با طراحی منحصر به فرد انتخاب گردید. نمای انتخاب شده با نام پتیت تریانون5 - تصویر شماره - 1 در سال های 1758 و 1768 میلادی در زمان سلطنت لویی پانزدهم6 و در قلعه کوچکی در مجموعه تاریخی ورسای7 فرانسه ساخته شده است. بنا مذکور به دستور لویی پانزدهم و به وسیله آنگه ژاک گابریل8 در سال 1768 میلادی برای معشوقه پادشاه طراحی شده است . - Palace of Versailles, 2016 - این جداره ارزشمند و تاریخی به دو صورت - جداره سنگ سفید و جداره سبز - با استفاده از نرم افزار فتوشاپ9 مورد باز طراحی قرار گرفته است. نمای سنگی سفید - تصویر شماره - 2 به عنوان یک نمای متداول شهری و نمای سبز - تصویر شماره - 3 به عنوان نمای سبز شهری بدون حضور افراد و حیوانات قابل مشاهده است. برای پژوهش از دستگاه EPOC Emotiv استفاده شده که به یک لپتاپ Apple برای مشاهده هیجانات و عکس العمل های مغزی اتصال داده شده است. افراد شرکت کننده تصاویر را در یک مانیتور دیگر - سامسونگ صفحه صاف با کیفیت بالا - مشاهده کرده اند. تصاویر - جداره سبز و سنگی - هر 20 ثانیه نشان داده و عکس العمل فرد توسط دستگاه ثبت شده است. از سویی یک پرسشنامه برای بررسی میزان علاق افراد نیز تهیه گردید. لذا به این منظور تصاویر مجدد نمایش داده
