بخشی از مقاله
چکیده
پلاسماي غنی از پلاکت - بلب - بخشی از پلاسماي خون میباشد که شامل غلظت بالاي پلاکت بوده و حاوي فاکتورهاي رشد مختلف می باشد. غشاي سخت شامه بخشی از سیستم عصبی مرکزي محسوب می شود. به دلیل ناتوانی سلولهاي عصبی در ترمیم خود، تاکنون پژوهشهاي بسیاري براي بهبود اثرات ناشی از آسیبهاي مختلف در سیستم عصبی صورت گرفته است. هدف این پروژه بررسی نحوه تأثیربلب بر ضایعات سخت شامه و سیستم عصبی مرکزي در مدل تجربی ایجاد ضایعه در خرگوش میباشد. دوازده قطعه خرگوش بالغ به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند و در هر خرگوش ضایعه در سخت شامه ایجاد شد و به گروه آزمایشبلب خودي تزریق شد. بعد از 45 روز از موضع نمونه گرفته شد و مقطع آسیب شناسی تهیه شد. در بررسی آسیب شناسی، ترمیم نسبی رخ داده بود بطوریکه یک بافت همبند نابالغ شکل گرفته بود که رگسازي و سلول هاي آماسی و فیبروبلاست در آن دیده میشد. اما بین دو گروه تفاوت قابل توجهی دیده نشد. در نهایت نتیجه این تحقیق، عدم تأثیر بلب بر درمان ضایعات سخت شامه در خرگوش، عنوان شد.
کلمات کلیدي: سیستم اعصاب مرکزي، غشاي سخت شامه، تغییرات رفتاري، پلاسماي غنی از پلاکت.
مقدمه مننژ یک بافت پیوندي مهم است که مغز و نخاع را میپوشاند و نقش آن فراهم آوردن یک پوشش محافظ و همچنین مشارکت در تشکیل سد خونی مغزي میباشد. این پرده شامل سه لایه به ترتیب از خارج: سخت شامه، عنکبوتیه و نرم شامه می باشد. عوارض گوناگونی منجر به درگیري ناحیه سخت شامه میشوند مانند مننژیوما، همانژیوپریسایتوما، ضخیم شدن سخت شامه،کارسینوماتوز، توبرکلوز و سارکوئیدوز - . - 2
پلاسماي غنی از پلاکت محصول حاوي پلاکتی است که از سانتریفیوژ خون کامل به دست میآید. پلاکتها میتوانند مقدار زیادي فاکتورهاي رشد را ترشح کنندکه تأثیر محافظت کننده آنها روي سیستم عصبی به طور گسترده تأیید اعتبار شده است. با توجه به اینکه در چند سال اخیر بلب به میزان وسیع در ترمیم ضایعات محوطه دهانی، صورت و آرواره - استخوان و بافت نرم - و همچنین در تحقیقاتی تأثیر مثبت فاکتورهاي رشد بر ترمیم سخت شامه تأیید شده - 4 - ، میتوان در مورد تأثیر بلب که غنی از انواع فاکتورهاي رشد است، بر ترمیم سخت شامه امیدوار بود.
مواد مصرفی و روش کار
دوازده قطعه خرگوش بالغ نژاد نیوزیلند، با جثههاي یکسان، قبل از عمل به مدت 3 هفته در مکان ثابت نگهداري شدند. در روز عمل، خرگوشها به دو دسته شش تایی شامل گروه کنترل و گروه آزمایش تقسیم شدند.
بیهوشی با تزریق عضلانی داروي کتامین و زایلازین القا شد و 3 میلیلیتر خون براي تهیه بلب از قلب حیوانات گروه آزمایش گرفته شد، سپس روي میز جراحی به صورت پشتی-شکمی ثابت شدند. پوست سر حیوان در محدوده بین گوشها از طرفین، و از بالاي چشمها تا ابتداي گردن با موزن برقی تراشیده شد، پس از آن ناحیه اسکراب و موضع ضد عفونی شد. سپس توسط تیغ استریل برشی به طول تقریبی 3 سانتیمتر به صورت طولی در وسط محدوده اسکراب شده روي تیغه طولی خارجی کاسه سر زده شد. در مرحله بعد با استفاده از دستگاه استئوتوم یک قطعه به شکل مربع با اضلاع 1در 1 سانتی متر روي استخوان کاسه سر برش داده شد، بعد از برداشتن این قطعه از روي جمجمه، سطح پشتی مخ، در معرض قرار گرفت و پرده شفاف مننژ روي سطح مغز دیده شد؛ با یک پنس خونبند نازك آن را از روي سطح مغز بلند کرده و با تیغ اسکالپل شماره 15 یک برش کوچک حدود 8 میلیمتر روي آن ایجاد شد و پس از خونبندي مناسب، پوست بخیه شد. در این مرحله در خرگوشهاي گروه آزمایش قبل از اتمام بخیه پوست یک آنژیوکت استریل شماره 18 به داخل موضع وارد گردید، به طوریکه نوك آن به محل برش جمجمه و مننژ برسد، و پس از اینکه دوخت پوست کامل شد، به میزان 0/3 میلیلیتربلب تهیه شده در محل تزریق شد، سپس آنژیوکت بیرون کشیده شد. به هر کدام از خرگوشها آنتی بیوتیک سفازولین و داروي ضد التهاب فلونکسین تزریق شد.
روش تهیه ي PRP خودي: خون تهیه شده از خرگوشها به لولههاي حاوي ماده ضد انعقاد منتقل گردید و ابتدا با دور 2000 به مدت 5 دقیقه، سانتریفیوژ شد تا بر اساس جرم حجمی اجزاء خون، سه لایهي جداگانه تشکیل شود که شامل پلاسما - در سطح - ، بافیکوت که حاوي گلبولهاي سفید و پلاکتها میباشد - در میانه - و حجم فشردهي گلبولهاي قرمز - در زیر - میباشد. در این مرحله لایهي میانی - بافیکوت - ، توسط سمپلر جمع آوري و به میکروتیوب منتقل گردید و سپس براي بار دوم با دور 5000 به مدت 2 دقیقه، سانتریفیوژ گردید تا پلاکتها تهنشین شوند. لایه در سطح که پلاسماي فقیر از پلاکت است، خارج گردید. حدود 0/3 میلی لیتر پلاسماي غنی از پلاکت به دست آمد و به صورت تازه استفاده شد.
نمونه گیري: بعد از 45 روز حیوانات با تزریق دوز بالاي داروي تیوپنتال سدیم به صورت داخل عروقی معدوم شدند. بوسیله استئوتوم کاسه سر در محلی که عمل انجام شده بود به صورت مربع از روي پوست برش داده شد و نمونه برداري شامل برداشت پوست، و برش استخوان، مننژ زیرین و قسمتی از بافت کورتکس مغز انجام شد.
نمونهها در ظرف حاوي میزان کافی فرمالین %10 بافر قرار داده شد و به آزمایشگاه آسیب شناسی منتقل گردید.
نتایج
در هنگام نمونه گیري، پس از برداشت پوست سر حیوان، با یک بافت همبند پرخون مواجه شدیم که به طورکامل سطح استخوان و قسمت برش خورده را پوشانده بود. با استئوتوم از محل ایجاد ضایعه، مننژ و قسمتی از مغز نمونه گیري شد. در جدول شماره 1 نتایج مقاطع آسیبشناسی خرگوشهاي گروه کنترل و آزمایش مورد مقایسه قرار گرفته است.
جدول:1 نتایج مقاطع آسیب شناسی
در بررسیهاي صورت گرفته از مقاطع تهیه شده، در هر دو گروه، تلاش بافت براي ترمیم، به صورت تشکیل یک بافت همبند نامنظم دیده می شد. این بافت توانسته بود تا حدي وظیفه خونرسانی، عصبرسانی و تأمین نیازهاي سلول هاي محدوده آسیب دیده را بر عهده گیرد. در لایههاي کاملاً سطحی مغز نیز تغییرات ناشی از آسیب بافت عصبی، صورت گرفته که این تغییرات نیز در دو گروه مشابه هم بوده و در نتیجه اثر قابل توجهی در استفاده از بلب در درمان ضایعات عصبی دیده نشد.
بحث و نتیجه گیري
