بخشی از مقاله
چکیده
تعیین خواص فیزیکی و وابستگی آنها به رطوبت محتوي مغز بادام جهت طراحی ماشین ها و تجهیزات انتقال دهنده، انبارکردن ، درجه بندي، خشک کردن و سایر فرآیندهاي آن ضروري است. از جمله این خواص فیزیکی، زاویه قرار گیري و ضریب اصطکاك استاتیکی می باشد. مطالعه برروي خواص فیزیکی بادام محدود بوده وتا به حال در مورد ارقام ایرانی بادام تحقیقی انجام نشده است. آزمایش ها براي سه نوع مغز بادام - کاغذي، نیمه سنگی و سنگی - بر روي سه نوع سطح آهن گالوانیزه، پلکسی گلاس و چوب صاف درپنج سطح رطوبتی 5 - ، 10، 15، 20 و 25 درصد - برپایه وزن خشک وهرکدام با پنج تکرار و آنالیز داده ها با استفاده از آزمون فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد که زاویه قرار گیري و ضریب اصطکاك استاتیکی با افزایش رطوبت افزایش یافت.
میانگین زاویه قرار گیري از 17/298 تا 24/385 درجه و میانگین ضریب اصطکاك استاتیکی بر روي سطوح با جنس هاي مختلف از 0/371 تا 0/528 تغییر یافت. زاویه قرار گیري مغز بادام کاغذي بیشتر از دو رقم دیگر بود.همچنین تاثیر افزایش رطوبت بر روي ضریب اصطکاك استاتیکی بیشتر از نوع مغز بادام بود. همچنین با مقایسه نتایج مشخص شد که ضریب اصطکاك استاتیکی مغز بادام سنگی بر روي سطوح با جنس یکسان و در رطوبت هاي مساوي در مقایسه با دو نوع دیگر بادام کمترین و بر عکس براي مغز بادام کاغذي بیشترین بود.
مقدمه:
بادام یکی از قدیمترین درختان میوه است که بوسیله بشر از دیر باز استفاده شده وبه دلیل نیاز اکولوژیک خاصی که دارد تولید آن درنواحی خاصی ازجهان محدود شده است . بادام با نام علمی Prunus Amygdalus متعلق به خانوادة Rosacea و زیر خانواده Prunoidea بوده و بومی نواحی گرم وخشک غرب آسیا ، منطقه خاورمیانه وایران می باشد
بادام یکی از مهمترین محصولات صادراتی غیرنفتی ایران بوده وکشور ما از عمده ترین تولید کنندگان بادام جهان محسوب میشود. تولید سالانه بادام درایران درحدود 108677 تن با عملکرد 1626/9 کیلوگرم درهکتار است - بی نام، - 1386 ، بطوریکه ایران بعداز ایالات متحده آمریکا، اسپانیا وایتالیا مقام چهارم تولید را درجهان دارا میباشد
درایران فرآوري مغز بادام بصورت دستی انجام میشود . براي طراحی تجهیزات وماشین هاي انتقال دهنده، انبارکردن در مخازن مختلف، درجه بندي، خشک کردن وسایر فرآیندهاي بادام ،تعیین خواص فیزیکی و وابستگی آنها به رطوبت محتوي آن ضروري است. از جمله این ویژگیهاي فیزیکی زاویه قرارگیري و ضریب اصطکاك استاتیکی می باشد. مطالعه برروي خواص فیزیکی و مکانیکی بادام محدود بوده وتا به حال در مورد ارقام ایرانی بادام تحقیقی انجام نشده است.
مواد و روشها:
در این مطالعه به منظور بررسی تاثیر رطوبت بر زاویه قرار گیري و ضریب اصطکاك استاتیکی مغز سه نوع بادام کاغذي، نیمه سنگی و سنگی از ایستگاه تحقیقات باغبانی شهرستان تبریز تهیه گردید. بادام ها پس از تمیز شدن وجدا سازي مواد اضافی با استفاده از چکش شکسته شده و سپس مغزها به صورت دستی ازپوست جدا شدند. رطوبت اولیه مغز هاي بادام با استفاده از روش آون تعیین شد. سطوح رطوبت موردنظر درآزمایش بااضافه کردن مقدار معینی آب مقطر تهیه شده وسپس بطور جداگانه درنایلونهایی دربسته قرار گرفته وبه مدت 7 روز دریخچال ودر دماي 5 درجه سانتیگراد نگهداري شد تا گسترة رطوبت یکنواختتر شود
١براي تعیین ضریب اصطکاك استاتیکی µ با استفاده ازدستگاهی که داراي یک صفحه قابل تنظیم براي شیب هاي مختلف بود استفاده شد - شکل - 1 واین عمل براي سه نوع مغز بادام - کاغذي،نیمه سنگی و سنگی - بر روي دو نوع سطح آهن گالوانیزه و پلکسی گلاس درپنج سطح رطوبتی - 5، 10 ، 15 ، 20 و 25 درصد - برپایه وزن خشک وهرکدام با پنج تکرار انجام شد. نحوه عمل به این صورت بود که نمونه ها درداخل یک جعبه مکعب مستطیلی به ابعاد 100×100×30 که داراي سروته باز بود برروي سطح قرار گرفته و جعبه کمی بالا کشیده شد تا با سطح تماس نداشته باشد سپس زاویه صفحه قابل تنظیم به همراه جعبه پر از نمونه ها که روي آن قرار گرفته بود به تدریج افزایش یافت ، تا آنجایی که نمونه ها در اثر غلبه وزن مغز بادام ها بر نیروي اصطکاك شروع به حرکت کردند درآن لحظه زاویه φ از روي اشل مدرج قرائت شده وازرابطه زیرضریب اصطکاك استاتیکی بدست می آید.
شکل – 1 وسیله مورد استفاده درتعیین ضریب اصطکاك استاتیکی
