بخشی از مقاله
چکیده
خصوصیات موثر بودن فیزیکی 4 واریته مختلف کاه برنج طارم ندا، نعمت، سنگی و عسگری مورد استفاده در تغذیه دام و مقایسه آن با خصوصیات علوفه یونجه در قالب یک طرح کاملاً تصادفی دانسیته توده ای، ماده خشک، ترکیبات شیمیایی، خاکستر محلول و نامحلول، جرم حجمی لحظه ای، میانگین هندسی اندازه ذرات و انحراف معیار استاندارد آنها تعیین و ارزیابی گردید.
بجز چربی خام و خاکستر خام، سایر ترکیبات شیمیایی انواع کاه برنج با یکدیگر تفاوت معنیداری نداشتند. ترکیبات شیمیایی انواع مختلف کاه برنج با یونجه تفاوت معنیداری داشتند. دانسیته تودهای و ظرفیت نگهداری آب مواد خوراکی تفاوت معنیداری داشتند، ولی جیرهها تفاوت نداشتند. انواع کاه برنج در مقایسه با علوفه یونجه ظرفیت نگهداری آب بالاتری داشتند. علوفه یونجه در مقایسه با کاه برنج به ترتیب ماده خشک نامحلول و محلول کمتر و بیشتری داشت.
جیره ها از نظر ماده خشک نامحلول و محلول تفاوت معنیداری با هم نداشتند. علوفه یونجه در مقایسه با کاه برنج خاکستر ماده خشک نامحلول کمتری داشت. علوفه یونجه در مقایسه با کاه برنج جرم حجمی لحظه ای بالاتری داشت. تغییرات معنی داری در جرم حجمی لحظه ای یونجه در طی زمان انکوباسیون اتفاق افتاد، در حالی که تغییرات معنی داری در جرم حجمی لحظه ای انواع کاه برنج رخ نداده است.
توزیع اندازه ذرات مواد خوراکی و جیرهها تفاوت آماری معنیداری با یکدیگر داشتند. میانگین هندسی علوفه یونجه و کاه برنج با اندازه ذرات مختلف به دست آمده از دو سیستم جداکننده اندازه ذرات از نظر آماری اختلاف معنیداری داشتند.
مقدمه
تعیین خصوصیات فیزیکی مواد خوراکی بویژه در ارتباط با تغذیه، دینامیک هضم و موثر بودن آنها به ندرت اندازه گیری شده است. اندازه گیری NDF بعضی خصوصیات شیمیایی جیره مصرفی را نشان می دهد، اما اطلاعاتی در رابطه با خصوصیات فیزیکی نظیر اندازه ذرات و داننسیته ارائه نمی دهد. این خصوصیات فیزیکی می توانند مصرف مواد مغذی، تخمیر شکمبه ای و تولیدات دام را مستقل از میزان و ترکیب DFN تحت تاثیر قرار دهند.
از این خصوصیات دانسیته توده ای، فشار اسمزی داخلی و ظرفیت نگهداری آب با مصرف خوراک، اندازه ذرات با خطر ناهنجاری های هضمی و قابلیت انحلال با قابلیت دسترسی مواد مغذی ارتباط دارند. به هر حال، خصوصیات فیزیکی مواد خوراکی به ندرت در تغذیه نشخوارکنندگان به ویژه در رابطه با ویژگی های تغذیه ای آن ها که می توانند در جیره نویسی به کار آیند، اندازه گیری شدند. در این راستا این آزمایش برای شناسایی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی انواع کاه برنج مواد خوراکی رایج در تغذیه نشخوار کنندگان و مقایسه با خصوصیات علوفه یونجه به عنوان یک منبع رایج فیبر موثر فیزیکی طراحی و انجام شده است.
مواد و روش ها
برای ارزیابی خصوصیات موثر بودن فیزیکی 4 واریته مختلف کاه برنج طارم ندا، نعمت، سنگی و عسگری مورد استفاده در تغذیه دام و مقایسه آن با خصوصیات علوفه یونجه در قالب یک طرح کاملاً تصادفی، دانسیته توده ای، ماده خشک، ترکیبات شیمیایی، خاکستر محلول و نامحلول ، جرم حجمی لحظه ای ، میانگین هندسی اندازه ذرات و انحراف معیار استاندارد آن و ترکیبات شیمیایی شامل پروتئین خام، چربی خام و خاکستر AOAC - ، . - 2002 میزان NDF اندازه گیری گردید.
روند آبگیری و تغییر جرم حجمی لحظه ای علوفه ها با استفاده از پیکنومتر 100 میلی لیتری در دمای 39/0 ± 0/5º C تعیین شد - واتیاکس، . - 1990 برای تعیین توزیع اندازه ذرات از روش الک خشک استفاده گردید. فراسنجه موثر فیزیکی با سه روش pef>1/18 - بر اساس نسبت ماده خشک باقیمانده روی الک با قطر منفذ 1/18 میلیمتر - ، pefPSPSoriginal - بر اساس نسبت ماده خشک باقیمانده روی دو الک 19 و 8 میلیمتری - و pefPSPSnew - بر اساس نسبت ماده خشک باقیمانده روی سه الک 19، 8 و 1/18 میلیمتر - اندازهگیری گردید . - 3 - با ضرب نمودن pef>1/18 در مقدار NDF مواد خوراکی باقی مانده روی الک 1/18 میلیمتر میزان peNDF>1/18 به دست آمد.
جدول.1 ترکیبات شیمیایی - بر اساس درصد ماده خشک - مواد خوراکی و جیرههای کاملاً مخلوط حاوی سه اندازه ذرات مختلف کاه برنج
جدول.2 خصوصیات فیزیکی مواد خوراکی و جیرههای کاملاً مخلوط حاوی سه اندازه ذرات مختلف کاه برنج
جدول .3 توزیع اندازه ذرات، میانگین هندسی، فراسنجه موثر و فیبر موثر فیزیکی مواد خوراکی و جیرههای کاملاً مخلوط حاوی سه اندازه ذرات کاه برنج
میانگین های داخل هر ردیف که علائم متفاوتی دارند، از نظر آماری اختلاف معنیداری در سطح P<0/05 دارند.
مواد خوراکی و جیرههای کاملاً مخلوط بهصورت جداگانه با یکدیگر مقایسه شدهاند.
1. بر اساس نسبت ماده خشک باقیمانده روی الکهای 19 و 8 میلیمتری بدست آمد.
2. peNDFpspsoriginal با ضرب نمودن مقدار pefpspsoriginal در مقدار NDF مواد خوراکی باقیمانده روی الکهای 19 و 8 میلیمتری بدست آمد
3. بر اساس نسبت ماده خشک باقیمانده روی الکهای 19، 8 و 1/18 میلیمتری بدست آمد.
4. peNDFpspsnew با ضرب نمودن مقدار pefpspsnew در مقدار NDF مواد خوراکی باقیمانده روی الکهای 19، 8 و 1/18 میلیمتری بدست آمد
نتایج و بحث
ترکیبات شیمیایی - بر اساس درصد ماده خشک - مواد خوراکی و جیرههای کاملاً مخلوط حاوی سه اندازه ذرات مختلف کاه برنج در جدول 1؛ . خصوصیات فیزیکی مواد خوراکی و جیرههای کاملاً مخلوط حاوی سه اندازه ذرات مختلف کاه برنج در جدول 2 و توزیع اندازه ذرات، میانگین هندسی، فراسنجه موثر و فیبر موثر فیزیکی مواد خوراکی و جیرههای کاملاً مخلوط حاوی سه اندازه ذرات کاه برنج در جدول 3 آمده است. نتایج آزمایش نشان می دهد که انواع کاه های برنج توانایی یکسانی اما بالاتر در مقایسه با یونجه به عنوان یک منبع فیبر موثر فیزیکی در تغذیه دام ها دارند، زیرا تفاوت معنی داری در قابلیت تشکیل سقف شکمبه ای و تحریک نشخوار، فعالیت جویدن دام در بین انواع کاه های برنج وجود نداشت.
