بخشی از مقاله
چکیده
این تحقیق طی سالهاي 1390 و 1391 با هدف ارزیابی اثر نوع دانه گرده دهنده بر میزان قند، پروتئین، اسید هاي چرب و اسید هاي آمینه در بذر حاصل از دورگ گیري بادام "آ "200 با شاهرود 12، "آ"230 و تونو در مراحل قبل و بعد از جوانه زنی براساس آزمایش طرح بلوك هاي تصادفی با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که. بیشترین مقدار پروتئین دراثر گرده زاي"آ"230بوده است و در مقابل کمترین آن از آن "تونو" بعد از جوانه زنی است. همچنین بین گرده زاها از نظر اثر گرده بر میزان اسید هاي آمینه در قبل و بعد از جوانه زنی تفاوت معنی داري مشاهده شد. به طوري که بیشترین مقدار اسید آمینه آسپارتیک اسید مربوط به رقم "شاهرود "12قبل از جوانه زنی - %0/570 - و کمترین مقدار مربوط به تاثیر گرده رقم "شاهرود "12 بعد از جوانه زنی - %0/136 - بود.
کلمات کلیدي: بادام، جوانه زنی، هیبرید، مواد درونی بذر
مقدمه
در بذر بادام اجزاي عمده پروتئین، آلبومین، گلوبولین، گلوتلین و پرولامین می باشند. میزان پروتئین بذر بادام از 13 تا 29 درصد بر حسب وزن خشک می باشد . - Kodad et al.,2004 - متداول ترین اسیدهاي آمینه در پروتئین بادام، گلوتامیک اسید، اسپارتیک اسید، و آرژینین می باشند. هیچ اطلاعاتی از کنترل ژنتیکی محتواي پروتئین بادام موجود نیست، اما وجود ضرایب تغییرات زیاد این صفت بین ژنوتیپ ها و سالهاي مختلف نشان دهنده تاثیر شدید محیط و ژنتیک بر روي محتوي پروتئین ارقام و ژنوتیپ هاي مختلف بادام می باشد . - Saura Calixto,1988; Zacheo et al.,2000 - در تحقیقی میزان تغییرات پروتئین کل و میزان اسیدهاي آمینه در بذرهاي قهوه - Coffea arabica L. - در طی 6 هفته جوانه زنی آنها بررسی شد.
نتایج نشان داد که محتوي کل اسیدهاي آمینه آزاد در طی جوانه زنی کاهش یافت. اسیدهاي آمینه غالب در بذور قهوه را به ترتیب آسپاراژین، گلوتامیک اسید، آسپارتیک اسید، آلانین و لیزین، تشکیل دادند. به غیر از میزان تائورین که در طول جوانه زنی افزایش یافت، میزان سایر اسیدهاي آمینه کاهش نشان داد . - Massao and Mazzafera, 2000 - در این راستا هدف از پژوهش حاضر تاثیر منبع گرده بر میزان پروتئینو اسید هاي آمینه در مراحل قبل و بعد از جوانه زنی بذور هیبرید حاصل ازتلاقی رقم بادام "آ "200 با ارقام بادام"تونو"، "شاهرود "12 و "آ"230 بود.
مواد و روشها
دراین پژوهش تاثیر منبع گرده بر میزان و نوع قند هاي محلول، پروتئین، اسید هاي آمینه واسید هاي چرب در مراحل قبل و بعد از جوانه زنی بذور هیبرید حاصل ازتلاقی رقم بادام "آ "200 با ارقام بادام"تونو"، "شاهرود "12 و "آ"230 مورد مطالعه قرار گرفت. براي این منظور پس از رسیدن بذور دورگ، بذور جمع آوري شده با محلول%2 قارچ کش تترا متیل تیورام دي سولفیدبراي 2 دقیقه ضد عفونی شدند.نمونه هاي بذر به مدت 48-24ساعت در معرض آب جاري قرار داده شدند.بعد از این مرحله میزان پروتئینو اسید هاي آمینه اندازه گیري شدند پس ازآن بذور در پرلیت مرطوب - درحد ظرفیت زراعی - در دماي7درجه سانتی گراد نگه داري شدند.
بذور در مرحله جوانه زنی - مشاهده ریشچه به اندازه /5سانتیمتر - میزان پروتئین و اسید هاي آمینه آنها دوباره مورد بررسی واقع شدند. به منظور اندازهگیري میزان پروتئین کل، پس از رسیدن بذور دورگ، ابتدا با محلول%2 قارچ کش تترا متیل تیورام دي سولفید براي 2 دقیقه ضد عفونی شدند. نمونه هاي بذور به مدت 48-24 ساعت در معرض آب جاري قرار داده شدند. نمونه گیري در مرحله اول در این زمان انجام شد. پس ازآن بذور در پرلیت مرطوب - درحد ظرفیت زراعی - به مدت10 هفته در دماي7 درجه سانتیگراد قرار داده شدند. بعد از جوانه زدن بذرها، مجددا نمونه برداري به منظور اندازه گیري پروتئین کل انجام شد.
براي اندازه گیري پروتئین کل 0/5 گرم مغز - بذر - را با 6/25 میلیلیتر محلول بافر استخراج، مخلوط کرده و 24 ساعت نگهداري شد - براي تهیه یک لیتر محلول بافر استخراج، 121/4 گرم تریس را در یک لیتر آب مقطر حل کرده و توسط اسید کلریدریک نرمال, pH آن را به 6/8 رسانده شد - . بعد از 24 ساعت، بذرهارا در داخل محلول بافر و در هاون چینی, کاملاً له نموده و سپس به مدت 20 دقیقه در سانتریفوژ با 6000 دور در دقیقه قرار داده شد. بعد از سپري شدن این مدت، 0/1میلیلیتر از محلول رویی حاصل را برداشته و 5 میلیلیتر معرف بردفورد به آن اضافه کرده - براي تهیه معرف بیورد 100 میلی گرم کوماس بلوجی 250 را با 50 میلی لیتر اتانول خالص مخلوط کرده و به حجم 800 میلیلیتر رسانیده و از صافی عبور داده و حجم محلول صاف شده را با 100 میلیلیتر اسید فسفریک خالص و آب مقطر به 1000 میلیلیتر رسانده شد - .
محلول حاصل را با محلول بافر استخراج, در دستگاه اسپکتروفتومتر قرار داده و در طول موج 595 نانومتر میزان جذب آن قرائت شد. براي تهیه استاندارد پروتئین 100 میلیگرم آلبومین گاوي را در 1 میلیلیتر بافر استخراج حل کرده و به حجم رسانده شد. بعد از آن مقادیر 10 تا 90 میکروگرم بر لیتر 10 - ، 20، 30 و - 90 استاندارد تهیه کرده و توسط اسپکتروفتومتر در طول موج 595 نانومتر میزان جذب را قرائت شد - . - Bradford, 1976به منظور اندازهگیري میزان اسیدهاي آمینه، پس از آماده سازي نمونه هاي بذر،. اندازه گیري اسیدهاي آمینه نمونه هاي بذر طبق روش ماسائو و مازافرا - Massao and Mazzafera, 2000 - انجام شد.
براي این کار ابتدا نمونه ها توسط اسید کلریدریک 6 نرمال هیدرولیز و پس از مشتق سازي، میزان اسید هاي آمینه توسطHPLC فاز معکوس در موسسه بیوتکنولوژي کرج تعیین گردید .نوع ستون مورداستفاده شده c- 18 و فاز متحرك دستگاه ترکیبی از محلول - Aبافر استات سدیم - و محلولB - آب و استونیتریل - و میزان جریان 1میلی لیتر بر دقیقه بود .اسیدهاي آمینه در دماي 38 درجه سانتی گراد با استفاده از دتکتور UV در طول موج 258 نانومتر اندازه گیري شدند - . - . - Fatima et al., 2012در نهایت داده هاي حاصل از آزمایش در قالب طرح آماري کاملاً تصادفی با سه تکرار با استفاده ازتجزیه آماري نرم افزار SAS و مقایسه میانگینها بر اساس آزمون چند دامنهاي دانکن - Duncan - انجام گرفت.
نتایج وبحث
نتایج حاصل از مقایسه میانگین تاثیرگرده بر میزان پروتئین - میلی گرم/گرم ماده خشک - قبل و بعد از جوانه زنی بذور هیبرید حاصل ازتلاقی رقم "آ "200 با ارقام" تونو"، "شاهرود "12 و "آ"230"در جدول 1ارائه شده است.همان طور که در جدول 1 نشان می دهد بیشترین مقدار پروتئین دراثر گرده زاي"آ"230بوده است و در مقابل کمترین آن از آن "تونو" بعد از جوانه زنی است که نشان دهنده اثر نوع گرده بر میزان پروتئین است . میزان پروتئین بذر بادام از 13 تا 29 درصد بر حسب وزن خشک گزارش شده است . - Kodad et al.,2004 -
اطلاعاتی از کنترل ژنتیکی محتواي پروتئین بادام موجود نیست، اما وجود ضرایب تغییرات زیاد این صفت بین ژنوتیپ ها و سالهاي مختلف نشان دهنده تاثیر شدید محیط و ژنتیک بر روي محتوي پروتئین ارقام و ژنوتیپ هاي مختلف بادام می باشد . - Saura Calixto et al.,1988 - میزان پروتئین هاي کل در قبل از جوانه زنی به طور متوسط کمتر بود که مقدار آن ها با جوانه زنی بذر ها به طور معنی داري افزایش یافت که نشان دهنده ساخته شدن پروتئین هاي جدید در حین جوانه زنی بذر می باشد - جدول .. - 1 از طرفی میانگین تاثیرگرده بر میزان در صد اسیدهاي آمینه قبل و بعد از جوانه زنی بذور هیبرید حاصل ازتلاقی رقم "آ "200 با ارقام"تونو"، "شاهرود "12 و "آ"230 در جدول 2ارائه شده است.
همان طور که در جدول شماره ي 2مشاهده می شود بیشترین مقدار اسید آمینه آسپاراتیک اسید مربوط به "شاهرود "12قبل از جوانه زنی - %0/570 - و کمترین مقدار مربوط به تاثیر گرده "شاهرود "12 بعد از جوانه زنی - %0/136 - می باشد.از طرفی بیشترین مقدار آسپاراژین مروط به تاثیر گرده "تونو" - %0/587 - و کمترین مقدار مربوط به "آ - 0/066% - "200 قبل از جوانه زنی است. بیشترین مقدار سرین مربوط به تاثیر گرده "تونو" - %1/81 - قبل ازجوانه زنی و کمترین مقدار مربوط به "آ - %0/072 - "200 بعد از جوانه زنی است. بیشترین مقدار هیستیدین مربوط به تاثیر "شاهرود - %1/086 - "12 و کمترین مقدار مربو ط به "آ"230 قبل از جوانه زنی - %0/149 - است.
بیشترین مقدار گلوتامین در اثر گرده "تونو" - %1/419 - قبل از جوانه زنی و کمترین مقدار مربوط به "آ - %0/295 - "230 بعد از جوانه زنی است. همچنین بیشترین مقدار آلانین مربوط به اثر "شاهرود - %0/721 - "12 قبل از جوانه زنی و کمترین مقدار مربوط به "تونو" - %0/204 - بعد از جوانه زنی می باشد.و اما بیشترین مقدار aآمینو بوتیریک اسید مربوط به اثر "تونو" - %0/386 - و کمترین مقدار مربوط به اثر دانه گرده "شاهرود - %0/054 - "12 قبل از جوانه زنی می باشد.
