بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی فرآیند فراصوت بر میزان استخراج روغن هسته سنجد در سه زمان 30، 45 و 60 دقیقه انجام شد. بدین منظور، پودر هسته سنجد - ژنوتیپ غالب استان خراسان - تهیه شد. آزمایشات در قالب طرح آزمایشی کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. میانگین ها با نرمافزار MStatC و نمودارها نیز با نرم افزارMicrosoft Excel ترسیم گردیدند.
نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که میزان و درصد استخراج روغن هسته سنجد با استفاده از فراصوت در زمان 30 دقیقه 1/15±0/02 - و 4/61 ±0/06 % - ، 45 دقیقه 1/19 ± 0/01 - و - % 4 /75 ± 0/02 و 60 دقیقه 1/21 ± 0/01 - و - %4/85 ± 0/04 بود که نسبت به استخراج روغن هسته سنجد بدون فرآیند فراصوت و با حلال هگزان 1/05 ± 0/01 - و - % 4/2 ± 0/04 افزایش داشت. در نتیجه این روند افزایش میزان و درصد استخراج روغن هسته سنجد با استفاده از فرآیند فراصوت در زمان های 30، 45 و 60 دقیقه معنی دار و نسبتا کم بود.
مقدمه
دانههای روغنی مهمترین محصولات کشاورزی حاوی روغنهای گیاهی هستند و اراضی وسیعی در سرتاسر جهان به کشت آنها اختصاص داده شده است. دانههای روغنی از محصولات با ارزش در تجارت جهانی میباشند و سومین محصول مهم کشاورزی پس از گوشت و غلات به شمار میآیند - گانستون، . - 2002 کشور ایران در زمینه روغنهای خوراکی بشدت به واردات از خارج از کشور وابسته است. بنا به آماری که در سال 1392 منتشر شده است، نزدیک به 95درصد از روغن مورد نیاز، معادل هزار و ششصد وچهل و سه هزار تن از خارج از کشور تامین میشود که این مقدار معادل هزار و هشتصد وپنجاه و شش میلیون دلار میباشد
سنجد، درختچه یا درختی از تیره Elaeagnaceae و خانواده Elaeagnase، از جنس Elaeagnus است و با نام علمی Elaeagnus angustifolia L می باشد - ثابتی، . - 2008 بر اساس آمار منتشر شده از سوی دفتر آمار و فناوری اطلاعات وزارت جهاد کشاورزی ایران میزان تولید سنجد در سال 1389 – 90 در ایران 3680 تن بوده و سطح زیر کشت سنجد حدود 1720 هکتار برآورد شده است. استان کرمان با تولید 645 کیلو سنجد مقام نخست و استانهای آذربایجان شرقی، زنجان، کردستان، سمنان و خراسان رتبه های دوم تا ششم را دارا می باشند
میوه سنجد یکی از محصولات باغی تولید شده در مناطق شمال شرق و جنوب ایران میباشد که دارای سطح زیر کشت بیش از 2708/6 هزار هکتار و متوسط تولید 5443/45 تن در سال میباشد و بطورعمده به صورت خشک به بازار عرضه میگردد - کاشانی نژاد و همکاران، . - 2007 گیاه درمانی از روزگاران کهن مورد توجه متخصصان طب سنتی قرار داشته و تا ابتدای قرن شانزدهم معتبرترین روش برای مداوای بیماران بشمار میرفته است.
ابوعلی سینا از نخستین دانشمندانی است که در کتاب قانون به شرح و بررسی علمی خواص درمانی گیاهان پرداخته است - وزارت بهداشت،. - 1392 یکی از گیاهانی که در طب سنتی ایران کاربرد فراوانی دارد و برای میوه، صمغ و برگهای آن نیز خواص درمانی فراوانی ذکر شده است، زیتون روسی یا همان سنجد است - معزی و همکاران، 1388؛ رمضانی و همکاران، . - 2001 در طب سنتی ایران دم کرده عصاره میوه سنجد - - Elaeagnus angustifolia به عنوان یک عامل ضد درد در کاهش دردهای روماتیسم مفصلی به کار میرود
فراصوت، امواج مکانیکی است که لزوما در یک محیط الاستیک انتشار مییابد. تفاوت بین صوت و امواج فراصوت در فرکانس امواج میباشد. امواج صوتی در فرکانس شنوایی انسان - از 16Hz تا - 16-20KHz میباشند. در حالی که امواج فراصوت، بالاتر از فرکانس شنوایی انسان و پایینتر از امواج مایکروویو میباشد - از 20KHz تا . - 10MHz مانند صدا امواج از محیط الاستیک عبور میکنند و باعث جابجایی طولی ذرات میشود
