بخشی از مقاله
چکیده
سمی که در این آزمایش ها مصرف شده برای کنترل جمعیتی از کنه های قرمز دونقطه ای - Tetranychus urticae - بوده که از اختلاط سموم طبیعی - عصاره اتانولی سنجدتلخ - - Melia azaderichta - و گل همیشه بهار - - Calendula officinalisبوده که این سموم دارای این خاصیت اند که برروی سیستم عصبی حشره وبیولوژیک آن تاثیر گذاشته و آنها را از پا در میاورد،سپس منجر به مرگ آنها می شود.عصاره گیاهی را که بررسی کردیم تاثیرش برروی محیط زیست کم تر بوده و فقط حشره را ازبین می برد پس نسبت به سموم شمیایی خطر کمتری برای محیط زیست داشته است.
مقدمه
کنه ها با توجه به تغذیه بالا،تغذیه از شیره گیاه و مواد موجود در پارانشیم گیاه و یکی از آفات مهم و اقتصادی بوده که درسرتاسر جهان پراکنش داشته و به طیف وسیعی از محصولات زراعی و گیاهان زینتی و بخصوص گلخانه ای حمله می کنند. توانایی تولید مثل بالا و طول دوره رشدی کوتاه در این آفات سبب شده است که به بسیاری از آفت کش ها مقاوم شوند. استفاده گسترده ازآفتکش های شیمیایی مانند آبامکتین،نئورون و ورتیمک و...در گلخانه ها منجر به ایجاد اثرات نامطلوب زیست محیطی از جمله آلودگی غذا، خاک، آب های زیر زمینی وهوا شده است.
از سوی دیگر ایجاد مقاومت در آفات و طغیان مجدد آفت از عوارض ناشی از مصرف بی رویه سموم آفتکش است. یکی از روش های جایگزین در کنترل کنه ها استفاده از اسانس ها و عصاره های گیاهی است. این ترکیبات از متابولیت های ثانویه گیاهان بوده و نقش عمده ای در دفاع گیاهان در مقابل حشرات گیاه خوار دارند و به عنوان دورکننده حشرات بازدارنده تخم ریزی و به صورت ترکیب های سمی ایفای نقش می کنند و گیاهان را در مراحل رشدی مختلف در برابر حشرات محافظت می نمایند، در این زمینه تحقیقات مختلف توسط محققان صورت گرفته است .به طور مثال اثرات حشره کشی - عصاره اتانولی سنجدتلخ - - Melia azaderichta - و گل همیشه بهار - - Calendulaofficinalis بر روی کنه قرمزدونقطه ای - Tetranychus urticae - بررسی شد.
مواد و روش ها
آسیاب-ارلن-قیف-کاغذ صافی -حلال - اتانول - -دانه سنجدتلخ و گل همیشه بهار-بشر یا پتری -نایلون فریزر-ظرف پهن-مقداری پارافیلم-پلیت های تست حاوی برگ یاس رازقی و خیارسبزگلخانه ای -روتاری - درصورت وجود در آزمایشگاه برای تغلیظ -
پرورش حشرات
پس از تهیه کلنی از کنه های قرمزدونقطه ای - - Tetranychus urticaeباشرایط14 ساعت روشنایی و 9 ساعت تاریکی درون اتاقک رشد 2 بر روی برگ یاس رازقی پرورش داده شدند. برای انجام آزمایشات زیست سنجی از کنه های 3یا 4 روزه استفاده شد که بدین منظور تعداد 100 عدد کنه های بالغ از کلنی جدا و در یک کلنی جداگانه نگهداری شدند . پس از 24 ساعت حشرات بالغ جدا شده به کلنی اصلی برگردانده شده و کنه های یک یا دو روزه در یک کلنی جداگانه نگهداری شدند .بعد از گذشت 48 ساعت کنه های سه یا چهار روزه از کلنی جدید جدا شده و برای آزمایش مورد استفاده قرار گرفتند.
تهیه نمونه گیاهی و عصاره گیری
از رویشگاه طبیعی - سنجدتلخ - - Melia azaderichta - و گل همیشه بهار. - Calendulaofficinalis - درشهرستان تفت - از توابع استان یزد - جمع آوری گردید .پس از انتقال به آزمایشگاه در شرایط سایه و تهویه مناسب خشک شد .یک هفته پس ازآن قسمت دانهکاملاً خشک شده گیاه سنجدتلخ - و گل همیشه بهار، جهت عصاره گیری توسط آسیاب برقی به مدت15 دقیقهکاملاً پودروسپس کوبیده دوعصاره مخلوط شدند. ازآنجاییکه ماده موثر موجود در عصاره گیاه ممکن است قطبی باشد و همچنین ترکیب مواد جدا شده توسط حلال های مختلف متفاوت خواهد بود، لذا عصاره این گیاه با حلال اتانول استخراج شد .
آسیاب هر کدام از گیاهان راکه پودر شده از اندام آسیاب شده حاوی 200گرم ازدانه سنجد تلخ و100گرم ازبذر گل همیشه بهاربوده سپس پودر به دست آمده را داخل ارلن ریخته تا خط 300 گرم بیاید و روی آن را تا حدود 135cc حلال - اتانول - %90 ریخته تا روی پودر را بپوشاند سپس آن را به خوبی هم می زنیم تا حلال به داخل پودر مورد نظر نفوذ کند سپس درب ارلن را با پارافیلم به خوبی می بندیم و دور آن را به خوبی با روزنامه می پوشانیم تا از ورود نور جلوگیری شود و برروی آنlable مناسب که برروی آن نام گروه ،مواد داخل ارلن و موارد هشدار دهنده درج شده است را می چسبانیم و در دمای آزمایشگاه و در جای مناسب قرار می دهیم.
بعد از 48 ساعت نوبت به مرحله ی صافی کردن می رسد که در این مرحله کاغذ صافی را به نحو مناسب تا زده و در دهانه ی قیف قرار می دهیم و قیف را در داخل یک ارلن می گذاریم ،مواد داخل ارلن را داخل صافی میریزیم وبرای اطمینان از خروج ماده ی موثراز داخل مخلوط ،میتوان مقداری از حلال را دوباره روی مواد باقی مانده روی صافی بریزیم .محلولی از دو ماده ی - حلال + ماده ی موثر - را در اختیار داریم ،برای انجام مرحله بعدکه مرحله ی تغلیظ - خروج حلال از داخل محلول میباشد -
بایستی از روتاری استفاده کرد، امادرصورت دراختیار نداشتن می توان به این صورت عمل کرد: - ظرف مسطح و پهنی را برداشته و داخل آن را یک پلاستیک می اندازیم - 2.محلول را داخل ظرف و برروی پلاستیک میریزیم - 3.ظرف را به مدت چند روز - 5-4روز - در یک محیط مناسب و دور از تابش نور خورشید یا رطوبت و گرمای زیاد قرار می دهیم تا حلال خود به خود از داخل محلول خارج شود.پس از چند روز ماده ی موثره باقی مانده را از روی نایلن به داخل فریزر در دمای -20 درجه منتقل میکنیم ،تا حدود 3ساعت در فریزر بماند .
پس از آن بر حسب mg/cc یا ppmغلظت مورد نیاز را تهیه و برروی کنه ها تست را انجام میدهیم .
آزمایشهای زیست سنجی *اثر عصاره ی استحصالی فوق بر روی کنه سه یا چهار روزه کنه قرمز دونقطه ای
اگار را تهیه کرده ودر داخل پلیت ها ریخته که محیط مرطوب باشد،سپس کنه ها را به صورت گروه های تیمار و شاهد جدا کرده - به صورت شش گروه ده تایی از کنه ها برروی برگ - قرار داده. در اینجا باید عصاره را که در این جا پودر به دست آمد، در مقیاس آزمایشگاهی حدود 60میلی گرم از آن را برداشته باcc20آب محلول تهیه کرده و برگ های یاس رازقی را درآن قرار داده و پس از خشک شدن برگ ها ، کنه ها را - برروی هر ظرف به تعداد10عدد - منتقل کرده - گروه تیمار3=ظرف - و سه ظرف دیگر فقط کنه ها باشند که به عنوان گروه شاهد - کنترل - آزمایش ما میباشند سپس با گذاشتن توری برروی آنها و ثبت مشخصات به ژرمیناتور - یا محیط مناسب و متعادل از نظر درجه حرارت و رطوبت - انتقال داده .
بعد از حدود 24 ساعت از بین رفتن نیمی از کنه هارا مشاهده کرده بعد از 72ساعت دوباره همین مقدار سم با مایع حلال برروی باقی کنه ها امتحان شد که حدود%75از این کنه ها از بین رفتند، که در کل این سه روز حدود90 درصد از این کنه ها ازپای درآمدند.
جدول آزمایش به مدت سه روز به طور متوالی کنه ها شمارش شد:
تجزیه و تحلیل داده ها
تجزیه و تحلیل داده ها ها با استفاده از نرم افزار exell 2007 microsoft offise در سطح احتمال 5 درصد رسم شده اند. نمودارهای رسم شده:
-نمودار گروه شاهد در سه روز متوالی
