بخشی از مقاله
چکیده
تاثیر قارچ Piriformospora indica که از انواع قارچهای بازیدیومیست بودهوآندوفیت ریشه است، بر روی شاخصهای رشدی گیاه آفتابگردان - طول ساقه، طول ریشه، وزن تر وخشک ساقه وریشه - تحت مقادیر مختلف کادمیوم در خاک مورد بررسی قرار گرفت.
به این منظور آزمایشی با 4سطح مختلف کادمیوم 120 - ،80،40، - 0 میلیمولار برگرم از منبع مختلف برروی گیاه آفتابگردان رقم زاریا در خاک انجام گرفت و برای هر غلظت 8 تکرار که چهار تکرار تلقیح قارچ P.indicaوچهار تکرار عدم تلقیح قارچ P.indica وجود داشت با توجه به جدول تجزیه واریانس ونمودارهای حاصله مشخص شد شد که تلقیح با قارچ P.indica سبب افزایش در طول ساقه وریشهی آفتابگردان ومجموع آنها نسبت به شاهد گردیدوهمچنین تلقیح با قارچ P.indica سبب افزایشدر وزن تر وخشک ساقه وریشه گیاه آفتابگردان ومجموع آنها در گیاه آفتابگردان شد
مقدمه
کادمیم یکی از فلزات سنگین با تحرک بالا در محیط زیست است - 1 - و نیمه عمر بیولوژیکی این عنصر 30 سال است - . - 2 کادمیم به راحتی توسط ریشه گیاهان جذب شده وبه راحتی توسط ریشه های گیاهان جذب شده وبه اندام های مختلف گیاهی منتقل میشود
کادمیم هیچ گونه عملکرد بیولوژیکی ضروری ندارد وبرای موجودات زنده بسیار سمی است. - - 4 و به خاطر توانایی آسیب رسانی به سلامت انسان وحیوان در چند دهه گذشته از نظر مسائل زیست محیطی همواره مورد توجه قرار گرفته است وسعی شده از ورود آن به محیط زیست وچرخه غذایی تا حد امکان جلوگیری شود. Piriformospora indica یک قارچ آندوفیت ریشه از خانواده Sebeacinaceae است که ریشه طیف وسیعی از گیاهان را کلونیزه کرده ورشد گیاه وجذب مواد مغذی را بالا می برد وباعث زنده ماندن گیاه تحت تنشهای زیستی وغیر زیستی میشود
قارچ P.indica باعث مقاومت - سیستمیک - به توکسین ، یونهای فلزات سنگین و ارگانیسمهای پاتوژن میشود. - - 6 و همچنین موجب تحریک رشد وافزایش تولید دانه میگردد. گزارش شده که این قارچ به طور قابل توجهی رشد و تولید زیستتودهی میزبانان مختلف رابهبود میبخشد.
تقریبا 150 گونه گیاهی ازجمله گیاهان زراعی، باغی وداروئی شناسایی شده اند، که متقابلا با قارچ P.indica همزیستی برقرار میکنند. ریشههایی که این آندوفیت با آنها همزیست شده، افزایش بیشتری نسبت به گیاهان شاهد، درتمام مراحل رشد از خود نشان میدهد.
این مطالعه به منظور بررسی اثر P.indica برروی میزان شاخص های رشدی - طول ساقه ،طول ریشه وزن تر،وزن خشک ساقه وریشه - گیاه آفتابگردان رقم زاریا تحت سمیت کادمیم در خاک انجام گرف
مواد وروشها
بذور افتابگردان رقم زاریا از مرکز تحقیقات کشور در مراغه تهیه شد، در محلول هیپوکلریت سدیم %0/1 به مدت 20 دقیقه ضد عفونی شد، سپس چندین مرتبه با آب مقطر شستوشو گردیدند. خاک مورد نیاز از خاک سطحی مزرعه دانشگاه مراغه تهیه شد ودارای %65 شن،%23 سیلیت، %12 رس، PH=7/3 و EC=1/3 بود. خاک خشک شده از الک 2 میلیمتری عبورداده شد و با بخار اتوکلاوشد تا زاواید قارچی ومیکروارگانیسمهای آن حذف شوند.
بعد از استریلیزه کردن، خاک با کادمیوم - به صورت نمک کلرید کادمیوم - برای بدست آوردن غلظتهای 120،80،40،0 میلیمولار کادمیوم آغشته شد و سپس به مدت یک ماه در اتاق نگهداری شد تا کادمیوم در تمامی اجزای خاک نفوذ کرده و خاک به پایداری برسد. قارچ P.indica ابتدا درپتریدیش ودر محیط کشت جامد - Kaefer - به مدت 2 هفته در دمای 25 درجه سانتیگراد کشت شده وسپس به محیط مایع منتقل گردید ودر انکوباتور شیکردار 100 - دور در دقیقه - به مدت 15 روزانکوبه شد.
طرح آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی - 4×4 - با چهار تکرار انجام گرفت. گلدانهای ضدعفونی شده با 5کیلوگرم از خاک استریلیزه پر شدند که شامل چهار غلظت مختلف 120 - ،80،40، - 0 میلی مولار کادمیم بود. تیمارهای قارچی شامل تلقیح 50 میلی لیتر از محیط مایع P.indica به هر گلدان دارای تیمار مذکور و تیمارهای شاهد شامل عدم تلقیح قارچ به گلدانهای مذکوراست تیمارهای قارچی شامل تلقیح 50 میلی لیتر از محیط مایع P.indica به هر گلدان دارای تیمار مذکور و تیمارهای شاهد شامل عدم تلقیح قارچ به گلدانهای مذکوراست.
نتایج وبحث
نتایج بهدستآمده از تجزیه واریانس دادهها در جدول 1-3 نشان دادهشده است که اثر متقابل تیمار با قارچ آندوفیت P. indica و کادمیم بر صفات رشدی ازجمله طول ساقه، طول ریشه، وزن تر ریشه، مجموع وزن تر ساقه و وزن خشک ریشه در سطح احتمال 1 درصد و برای صفت وزن تر ساقه درسطح احتمال 5 درصد معنیدار بود. همچنین اثرات اصلی قارچ P. indica و کادمیم بر صفات طول ساقه، طول ریشه، وزن تر ریشه،
مجموع وزن تر ساقه، وزن خشک ریشه و وزن تر ساقه یعنی همه صفات موجود در جدول 1-3 درسطح احتمال 1 درصد معنیدار می باشد.
جدول : - 1-3 - تجزیه واریانس تیمار با قارچ P. indica و کادمیم برشاخص¬های رشد روی گیاه آفتابگردان
در ادامه برای بررسی صفات رشدی در جدول 2-3، نتایج بهدستآمده از تجزیه واریانس دادهها نشان داد که اثر متقابل تیمار با قارچ آندوفیت P. indica و کادمیم بر صفات رشدی وزن خشک ساقه و مجموع وزن خشک ساقه در سطح احتمال 1 درصد و همچنین اثرات اصلی قارچ P. indica و کادمیم بهصورت جداگانه بر صفات وزن خشک ساقه، مجموع وزن خشک ساقه و تعداد برگ در ساقه در سطح احتمال 1 درصد معنیدار
