بخشی از مقاله
چکیده
منطقه مورد مطالعه در حدود120کیلومتری جنوبغرب زاهدان و در زون فیلیش شرق ایران قرار دارد. بخش عمده واحدهای سنگی در این منطقه واحدهای فلیش شامل فیلیت، شیل، سیلتستون، ماسهسنگ و سنگ آهک است. سنگهای آذرین اولترامافیک، بازیک و حدواسط نیز در بخشهای از محدوده مورد مطالعه رخنمون دارند.
هدف از انجام این پژوهش شناسایی و تفکیک انواع دگرسانیها با استفاده از تصاویر چندطیفی سنجنده ASTER و مطالعات صحرایی می باشد. استفاده از تصاویر چندطیفی سنجنده ASTER با به کارگیری روشهای مختلف پردازش تصویر است که به این منظور از روش نسبتهای باندی و روش نقشهبرداری زاویهطیفی استفاده شد و زونهای فیلیک، آرژیلیک و سرپانتینی شناسایی و نقشههای آنها ترسیم گردید. نهایتا با انجام مطالعات صحرایی گسترده تصیحات لازم روی نقشههای اولیه صورت گرفت.
مقدمه
اطلاعات با ارزشی که از تصاویر ماهوارهای در کمترین زمان ممکن نسبت به دیگر روشهای اخذ اطلاعات زمین شناسی و اکتشافی حاصل میشود، اهمیت استفاده از این روش در اکتشاف کانسارها را بیش از پیش آشکار ساخته است. نقشهبرداری از کانیهای مناطق دگرسان شده از مهم ترین کاربردهای دورسنجی در اکتشاف مواد معدنی است. در واقع بهترین روش برای مطالعات پیجویی در مناطق صعب العبور و غیر قابل دسترس استفاده از مطالعات دورسنجی است. نقشههای تهیه شده با این روش امروزه مبنایی خوبی برای تهیه نقشههای زمینشناسی، زمینشناسی ساختمانی، زمینشناسی اقتصادی و دگرسانی در مقیاسهای مختلف است. در چندسال گذشته مطالعات گستردهای جهت پی جویی و اکتشاف مواد معدنی با استفاده از مطالعات دورسنجی انجام شده است.
سنجنده استر که بر روی سکوی ترا نصب شده است از سال 1999میلادی تصاویر چندطیفی را به زمین مخابره مینماید. این سنجنده در14باند طیفی تصویربرداری می نماید - . - Abrams,2002 از تصاویر استر به منظور نقشه برداری از مناطق دگرسان شده Rowan et al., - 2003 - ; Crosta et al., - 2003 - ; Hubard et al., - 2005 - ; Mars et al., - 2006;2010 - ; - Moore et al. - 2008 - ; Tangestani et al. - 2008 - ; و رنجبر و شهریاری - - 1385، استفاده نمودهاند.
منطقه مورد مطالعه از نظر تقسیمات کشوری در استان سیستان و بلوچستان و 120کیلومتری جنوبغرب زاهدان با موقعیت 60 7 30 - تا - 60 15 0 و 1 28 52 30 تا 1 28 45 0 واقع شده است. زمینشناسی محدوده مورد مطالعه شامل واحدهای زمین شناسی Tm ،Cm ،K1u ،Ersh ، Es, Efsh ،Qt2, Qt1, Qplc, Es.sh, Ev.ssh , E12 و Qal است
قدیمیترین واحدهای زمینشناسی منطقه Cm آمیزه افیولیتی و K1u آهکهای پلاژیک مربوط به کرتاسه است. Ersh شیلهای آهکی ارغوانی- قرمز و آهکهای آرژیلیکی، Efsh شیستسبز و شیلهای خاکستری با کمی ماسهسنگ، Es ماسه سنگهای ضخیم لایه با میان لایه هایی از سیلتستون، Ev.ssh سنگهای رسوبی-ولکانیکی غیرمتمایز، Es.sh شیل و ماسهسنگهای با رنگ متمایل به سبز، مربوط به ائوسن میباشند. واحدهایQplc کنگلومرا و Qt1 فن گراول وتراسهای قدیمی، مربوط به پلیستوسن، Qt2 فن گراول و تراسهای جدید و Qal مربوط به عهدحاضر می باشند
شکل..1 نقشه ترسیم شده از منطقه مورد مطالعه با استفاده از مطالعات دورسنجی و مطالعات صحرایی.
روش مطالعه
از تصاویر ماهوارهای سنجنده استر، جهت مطالعه مناطق دگرسان شده استفاده شده است. تصاویر با کمک نرم افزار ENVI4.5 مورد پردازش قرار گرفتند. برای انجام تصحیحات هندسی با استفاده از روش تصویر به تصویر که نقاط کنترلی استفاده شده درآن توسط نرم افزار گوگل ارث برداشته شده اند، مورد پردازش قرار گرفته اند. سپس برای انجام تصحیحات اتمسفری از روش کالیبراسیون نسبی بازتاب متوسط داخلی استفاده شده است. برای شناسایی دگرسانی موجود در منطقه از روش نسبت باندی و نقشهبرداری زاویهطیفی استفاده شده است. نقشههای دورسنجی با استفاده از مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی - سنگ شناسی و کانی شناسی - تصحیح شدند.
بحث
الف. مطالعات دورسنجی نسبت باندی: تجربه تحلیلهای تجربی نشان میدهد، که نسبت باندی روش مناسبی برای تفکیک مناطق دگرسان شده است، اصول کلی نسبت باندی بر اساس رفتار طیفی کانیهای مختلف در طول موجهای مختلف میباشد،
در این روش طول موج جذبی را در مخرج و طول موج بازتابی را در صورت کسر قرار میدهد. برای نشان دادن مناطق دارای دگرسانی از نسبتهای مختلفی استفاده شده است. برای نشان دادن دگرسانیهای، آرژیلیک از نسبت باندی 7/5، فیلیک از - 7+5 - /6 و سرپانتینی از نسبت باندی - 7+6 - / - 9+8 - ، استفاده شده است. ازتصاویر بازسازی شده توسط نسبت باندی نقشهی پراکندگی کانیهای موردنظر به صورت پیکسلهای روشن نمایش داده میشوند
شکل.. 2 تصاویر نسبت باندی نشان دهندهی دگرسانیهای مختلف که پراکندگی کانیهای موردنظر به صورت پیکسلهای روشن - سفیدرنگ - نمایش داده شده است. . - Aدگرسانی آرژیلیک، . - B دگرسانی فیلیک و. - C دگرسانی سرپانتینی.
