بخشی از مقاله
چکیده:
در این تحقیق براي بررسی تغییرات کاربري اراضی منطقه اي واقع در استان کرمان ازتصاویر سنجندههاي TM1991 و ETM+2002 ماهواره لندست استفادهگردیده که پس از تصحیح هندسی و رادیومتریک آنها، نقشه تغییرات کاربري ارضی - - Land Use منطقه مورد مطالعه، براساس روش مقایسه طبقهبنديتصاویرمربوط به هر دوسال و مدلLMM استخراج شده است. نتایج بدست آمده ازاین تحقیق، نشان دادکه در بازه زمانی - - 1991-2002، وسعت بعضی کاربري ها در سال1991 نسبت به سال 2002 کاهش و بعضی کاربري ها افزایش یافته است که دلیل آن را میتوان،تغییرات زیست محیطی ، اقلیمی و انسانی در منطقه مذکور، دانست.
واژه هاي کلیدي: کاربري اراضی، سنجنده، تصحیح هندسی، رادیومتریک، ،طبقه بندي تصاویر، LMM
-1 مقدمه
کاربري زمین عبارت است از مطالعه روش هاي بکارگیري اراضی است که مناسبترین روش نمایش و ارایه چنین بررسی نقشه می باشد . بنابراین همواره در مطالعات توسعه و برنامه ریزي یک منطقه بهترین روش استفاده از اراضی به منظور دسترسی به حداکثر بهره برداري از آن، نقش حائز اهمیتی را ایفا می نماید. امروزه تهیه نقشه هاي کاربري اراضی به منظور استفاده در مطالعات مختلف مانند طرح هاي توسعه اقتصادي ، اجتماعی و عمرانی منطقه اي و همچنین برنامه هاي تو سعه در سطح ملی بیشتر از پیش مورد توجه قرار گرفته است. تکراري بودن تصاویر ماهواره اي از جمله مزایایی است که کاربرد داده هاي ماهواره اي و علم سنجش از دور را وسعت می بخشد .
آگاهی از روند تغییرات واحدهاي کاربري اراضی که عموما" ناشی از عوامل متعددي مانند بحران هاي زیست محیطی، اقلیمی،انسانی و عوامل بیولوژیکی و غیره می باشد.استفاده از تصاویر ماهواره اي و GIS می تواند نقش مهمی در بررسی این تغییرات و کشف راه حل هاي مناسب توسط محققان داشته باشد. از آنجا که نگهداري و مراقبت از محیط طبیعی از دیدگاه توسعه پایدار امري اجتناب نا پذیر است، تغییرات سطح کاربري اراضی منطقه مورد مطالعه طی سال هاي 1991 تا 2002 با استفاده ازتصاویر سجئنده هاي TM و ETM+ ماهواره لندست ، مورد بررسی قرار گرفت.
دراین تحقیق با استفاده از تصاویر ماهواره اي و مدل ماتریس ضرب کاربري - - LMM استفاده شده است .
این روش براساس تبدیل کاربري هاي اراضی به یکدیگر در طول بازه زمانی ، مقدار تغییرات در هر منطقه را، مشخص می نماید.[3] مدل - Landuse Multiplication Matrix - LMM با استفاده از رابطه - - 1 تصویري به شکل ماتریس - n×n - تولید می کند که n تعداد کلاس هاي تعیین شده در طبقه بندي تصاویر مورد استفاده است و هر یک از مولفه هاي - عناصر - این ماتریس بیان کننده تغییر و تبدیل هر کاربري - کلاس - به کاربري دیگرمی باشد و تغییرات کیفی آنها را مشخص میسازد.[6] عناصري از این ماتریس که در روي قطر آن واقع شدند، معرف کلاس هایی هستند که طی بازه زمانی، تغییري در آنها،صورت نگرفته است.[1]
-2 روش تحقیق:
براي انجام این تحقیق ابتدا عملیات پیش پردازش بروي تصاویر سنجنده هاي مورد استفاده بشرح زیر صورت گرفت.
: 1-2 پیش پردازش
:1-1-2 تصحیح اتمسفري
مقادیر ثبت شده بعنوان ارزش پیکسلی در تصاویر دور سنجی، با مقادیر واقعی بازتاب عوارض تفاوت داردواین اختلاف از آنجا ناشی میشود که سنجنده علاوه بر ثبت بازتاب طیفی یک عارضه خاص از پراکنش جوي و بازتاب سایر عوارض نیز متاثر میگردد. براي حذف این نوع خطا، از باندهایی که به نسبت دیگر باندها،انعکاس کمتر دارند - مانند باند - 7 استفاده میشود.[5] به این طریق که منطقه اي با پوشش آب که باید قاعدتا" داراي ارزش پیکسلی صفر باشد، ازروي باند هفت انتخاب وارزش عددي آن استخراج گردید. سپس مشاهده گردید که مقدار ارزش پیکسلی آب در باند هفت تصویر TM برابر 17 ودر تصویر ETM برابر 27 است. براي حذف و به حداقل رساندن اثر اتمسفري این اعداد از ارزش عددي پیکسلهاي تمام باندهاي تصویر متناظر با آن کسر گردید.
