بخشی از مقاله
چکیده
یکی از پارامترهای مهم و دخیل در شناسایی ویژگیها و خصوصیات توده سنگ، در اکثر پروژههای معدنی، پارامتر شاخص کیفیت توده برای پردازش تصویر مغزههای Matlab نوشته شده در محیط Core Processing سنگ که نقش بسزایی در این شناخت دارد. از نرم افزار سنگها را با دقت خوبی محاسبه کند. در این پژوهش 18 چاه RQDحفاری معدن کهنگ استفاده شدهاست. این نرمافزار قادر خواهد بود مهم از معدن کهنگ انتخاب و با استفاده از این نرم افزار به تخمین و ارزیابی شاخص کیفیت توده سنگ پرداخته شد و برای صحت سنجی تعیین شده از دادههای معدن کهنگ مورد مقایسه قرار داد RQD نتیجه حاصل از خروجی این نرمافزار سعی گردید آن را با نتایج واقعی که نتایج خوبی حاصل گردید.
-1 مقدمه
درزه نگاری از ملزومات مدل سازی هندسی است و بهترین روش برای برداشت ناپیوستگی ها روش عکسبرداری و پردازش تصویر است. به مجموعه عملیات و پردازشهایی که در راستای کاهش عیوب و بهبود کیفیت تصویر در زمینههای مختلف انجام شده است، علم پردازش تصویر میگویند که در ژئومکانیک استفاده زیادی دارد. یکی از این کاربرد ها استفاده از عکس مغزه های حفاری اکتشافی است که با رقومی کردن آن اطلاعات زیادی را می توان استخراج کرد. مکارتر در سال 1976 از عکس های شیب سنگ به منظور تعیین موقعیت ساختار های زمین شناسی در یک معدن روباز استفاده کرد.
پردازش تصویر دیجیتالی به طور موفقیت آمیزی نیز در مکانیک سنگ به کار گرفته شده است. برای مثال هریسن و ریداز یک سری تکنیک های پردازش تصویر برای تعیین هندسه ناپیوستگی از سطح سنگ مورد استفاده قرار دادند.[
جان کمنی و رندی پست شیب و جهت شیب درزهها را با استفاده از روابط ریاضی بین خصوصیات هندسی درزهها و اثرات درزهها در عکسهای دیجیتالی دو بعدی، به دست آوردهاند.[3] از یکی دیگر از کاراها میتوان به کار کاک ممی در معدن سنگ آهن چاهگز اشاره کرد، او با استفاده از پردازش تصویر به مدلسازی هندسی-ژئوتکنیکی معدن پرداخته است.
-2 ویژگیهای عمومی منطقه
کانسار مس پورفیری کهنگ در منتهیالیه شمال شرقی ورقهی 1:250000 اصفهان بین 52 26 تا 52 30 طول شرقی 32 55 تا 32 56 عرض شمالی در فاصله 73 کیلومتری شمال شرق اصفهان در میانه کمربند ماگمایی ارومیه- دختر واقع شده است. - شکل. - 1 این کمربند در نتیجه فرورانش صفحه عربستان به زیر صفحهی ایران مرکزی طی کوهزایی آلپی تشکیل شده است ، این کمربند شاهد تکاپوی ماگمایی گسترده بصورت خط نمایش داده شده است. شکل2 پلان کل چال ها و چال های ای در سنوزوئیک بوده است که به ویژه در ائوسن از شدت بیشتری انتخاب شده به همراه شماره آنها نشان داده شده است.
برخوردار شده و تا پلیوسن و کواترنری ادامه داشته است . در شکلهای بعد، محل قرار گیری این معدن در کمبربند ارومیه- دختر و همچنین موقعیت چغرافیایی کانسار نشان دادهشدهاست.
شکل :1 موقعیت جغرافیایی کانسار مس- مولیبدن پورفیری کهنگ[9]
-3 زمین ساخت منطقه
در گستره کهنگ چندین گسل اصلی با روند شمال غربی-جنوب شرقی وجود دارند که کانی سازی در منطقه به وسیله این عوامل ساختاری کنترل میشود. مهمترین گسل موجود به طول 700 متر با روند شمال شرقی -جنوب غربی از بخش مرکزی گستره مورد بررسی میگذرد. در مرکز سیستم دگرسانی موجود در منطقه چندین ساختار حلقوی کوچک وجود دارند که در ایجاد کانیسازی و دگرسان کردن واحدهای مختلف سنگی موجود در منطقه نقش موثری داشتهاند. روند قرارگیری تودههای آذرین مشاهده شده در منطقه نیز با روند ساختاری یاد شده وموازی است که بیانگر اهمیت نقش گسلها در جایگیری سنگهای آذرین و تشکیل کانسار در منطقه دارد.
-4 انتخاب چاههای اکتشافی
پس از ساخت مدل سه بعدی چالها، با مشخص شدن محل تمرکز آنومالی، تعداد 18 چال به عنوان چالهای معرف براساس محل قرارگیری و عمق متوسط حفاری به منظور آنالیز تصویر مغزههای حفاری حاصل از آنها انتخاب شد.از بین حدود80 چال حدود 50 چال از لحاظ تمرکز و عمق دسترسی بهترین وضعیت را داشتند که از میان آنها 18 چال انتخاب شد. در شکل 2 چالهای انتخابی و شماره آنها مشخص شده است.توجه شود که در پلان ارائه شده چالهای قائم بصورت نقطه و چالهای شیبدار
شکل :2 پلان کل چال ها و چال های انتخاب شده به همراه شماره آنها
-5 آماده سازی عکسها
پس از انتخاب تصاویر و برش و آمادهسازی آنها برای ورود به نرم افزار، توسط کد نوشته شده بارگذاری میگردد. مراحل انتخاب و برش تصویر در اشکال 3 و 4 نشان داده شده اند
شکل:3 انتخاب تصویر
شکل :3 برش و تنظیم تصویر برای ورود به نرم افزار
-6 نرم افزار Core Processing
نرم افزار Core Processing نوشته شده در محیط MATLAB برای پردازش مغزههای حفاری مورد استفاده قرار گرفت. این نرم افزار تهیه شده توسط آقای مهندس مبینی زیر نظر دکتر یاراحمدی می باشد. با کمک این نرم افزار میتوان پارامترهایی از سنگ مثل RQD ، رنگ بندی - RGB - و چگالی خطی درزهها - P10 - را برآورد نمود. شکل 5 منوی ورودی نرم افزار را نشان می دهد.
شکل :4 منوی ورودی نرم افزارCore Processin
در اینجا به بررسی چند آیکون مهم این نرم افزار پرداخته و پس از نتظیم کردن آنها به رقومی کردن تصاویر پرداخته شد:
1-5 تعداد مغزه
بسته به این که عکس در دسترس ما شامل چند مغزه باشد عدد آن را تنظیم میکنیم. باید توجه کرد، در بعضی موارد بسته به شرایط مغزه ها تمام جعبه را پوشش نمیدهند در این مواقع باید عدد را بر مبنای تعداد مغزههای موجود تنظیم کرد.
2-5 طول مغزه
این طول به طور پیشفرض یک متر در نظر گرفته میشود. اما زمانی که حدود متراژ بالا و پایین مغزههای موجود در جعبه برای ما مشخص شده باشد، بر اساس آن عدد طول مغزه را تغییر میدهیم که میتواند کمی کمتر یا بیشتر از یک باشد.
3-5 حدآستانه
با عوض کردن حد آستانه لبه، RQD و به تبع آن چگالی خطی درزه داری - P10 - متفاوتی بدست میآید و میتوان اینگونه بیان کرد که هر چه عدد حد آستانه افزایش یابد، تعداد خطوطی که به عنوان درزه برداشت و نشان داده می شود کمتر شده و در نتیجه RQD بیشتر می شود. مسئله مهم در اینجا این است که چه عددی از حدآستانه میتواند RQD های واقعیتری را نشان دهد. برای این منظور، حد آستانههای مختلف برای تعدادی از تصاویر امتحان شد و بهترین حد آستانه برای هر تصویر انتخاب گردید.
-7 خروجی نرم افزار
نرم افزار فایل خروجی RQD را به صورت جدول اکسلی نشان میدهد که در شکل زیر مشاهده میگردد.
جدول: 1 میزان RQD و چگالی درزهداری - P10 - محاسبه شده
