بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام این آزمایش بررسی جذب نوری محلول نهایی روش تعیین خاکستر نامحلول در اسید - AIA - بهعنوان فراسنجهای برای مقایسه کمی تیمارهای آزمایشی بود. اندازهگیری خاکستر نامحلول با استفاده از روش ونکوئلن و جذب نوری محلول خاکستر نامحلول با استفاده از دستگاه الایزا صورت گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل: - 1 جیره شاهد - 2 جیره شاهد 12 + درصد هسته انار - 3 جیره شاهد 12 + درصد هسته انار + گاز دادن با ازن بود. نتایج نشان داد جذب نوری بین تیمارها دارای اختلافمعنادار بود.
آنالیز عاملیابی براساس رگرسیون چندگانه و رابطهیابی با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد همبستگیمعنیداری بین جذب نوری در طول موج 405 نانومتر محلول ون کولن، با فراسنجههای قابلیت هضم ظاهری خاکستر و چربی و وزن مدفوع محاسبه شده براساس AIA وجود داشت و فراسنجههای قابلیت هضم ظاهری چربی و وزن مدفوع محاسبه شده براساس AIA در رابطه خطی آنالیز رگرسیون به روش گام به گام در سطح 0/15 انتخاب شده و معنادار بودند. بنابراین میتوان نتیجه گرفت ارتباط منطقی میان فراسنجههای مرتبط با قابلیت هضم خوراک در نشخوارکنندگان و جذب نوری محلول نهایی روش تعیین خاکستر نامحلول در اسید وجود داشته و رابطهیابی دقیق نیازمند آزمایشات بیشتر میباشد.
کلمات کلیدی: خاکستر نامحلول در اسید، جذب نوری، روش شناسی آزمایشگاهی، قابلیت هضم، نشخوارکنندگان.
مقدمه
امروزه استفاده از مارکرهای داخلی همانند مارکرهای خارجی در اندازه گیری قابلیت هضم خوراک در نشخوارکنندگان به خوبی توسعه یافته است . - Dijkstra et al, 2005 - یکی از روشهای شناخته شده در سنجش قابلیت هضم استفاده از مارکر خاکسترنامحلول در اسید است که توسط - 1977 - Young & Van Keulen معرفی شده است. در مرحله پایانی اندازهگیری این فراسنجه توسط نویسندگان این مقاله به کرات رنگ های متفاوت زرد، قرمز و زرد کمرنگ در محلول صاف شده مشاهده شد که آنالیز طیفسنجی و مقایسه آماری اعداد جذب نوری نشان داد بین تیمار ها از این لحاظ تفاوت معناداری وجود دارد. بررسی منابع موجود یافتهای در تایید یا رد این موضوع به همراه نداشت. با توجه به توسعه روز افزون روشهای سنجش کمی در علم تغذیه دام تعریف فراسنجههای دقیق کیفی و کمی برای ارزیابی قابلیت هضم اقلام خوراکی در دامهای مختلف میتواند یک ابزارمدیریتی جهت بالانس بهتر جیره و کاهش هزینههای دامداری باشد . - Dijkstra et al, 2005 - در این راستا هدف از انجام این آزمایش رابطهیابی بین متغییرهای مرتبط با قابلیت هضم و جذب نوری محلول ون کولن با استفاده از رگرسیون چندگانه گام به گام و ضریب همبستگی پیرسون میباشد.
مواد و روشها
در این آزمایش برای اندازهگیری خاکستر نامحلول در اسید از روش - 1977 - Young & Van Keulen استفاده شد. بهاین صورت که بوتههای چینی را 24 ساعت قبل در آون گذاشته و روز بعد بوتهها را در دیسیکاتور گذاشته و وزن میکنیم. 5 گرم از نمونه خشک را داخل بوته ریخته و در کوره در دمای650 درجه سانتیگراد به مدت 5 ساعت میگذاریم تا خاکستر شود. بوتهها را بااستفاده از گیره داخل دیسیکاتور به مدت 10 دقیقه گذاشته و بعد با استفاده از گیره برداشته روی ترازو گذاشته و وزن بوته وخاکستر را یادداشت مینماییم. خاکستر داخل بوته را داخل لولههای هضم ریخته و5 میلیلیتر HCL به لولهها اضافه کرده و به مدت 10 دقیقه بر روی هیتر با دمای 400 درجه حرارت میدهیم.
سپس لوله هضم را با استفاده از گیره برداشته و داخل یک ارلن که روی آن یک قیف و کاغذ صافی گذاشتهایم میریزیم زمانی که محتویات محلول روی کاغذ صافی تخلیه شد و محلول رنگی داخل ارلن مشاهده میشود. آنچه که در کاغذ صافی میماند خاکستر نامحلول در اسید است که آنرا برداشته و داخل بوته گذاشته و داخل کوره در دمای650 درجه سانتیگراد گذاشته و روز بعد برای اندازهگیری خاکستر نامحلول وزن میکنیم. بعد ازانجام این مراحل محلول باقیمانده در ارلن از هر نمونه به میزان 300 مایکرولیتر با استفاده از سمپلر درون چاهک های میکروپلیت ریخته شده و در دستگاه الایزا با رفرنس620 و فیلتر 405 دادههای جذب نوری قرائت گردید.برای محاسبه درصد خاکستر نامحلول در اسید از فرمول زیر استفاده شد:
نمونههای مدفوع و سایر نمونههای آزمایشگاهی مورد استفاده در این آزمایش شیمیایی حاصل از آزمایش بررسی تاثیر سطوح مختلف تفاله انار بر قابلیت هضم و فراسنجههای متبولیکی بزهای سانن در پیرامون تلقیح به دست آمد که ترکیب تیمارها به شرح زیر بود: -1 جیره پایه، -2 جیره پایه 10 + درصد تفاله انار، -3 جیره پایه 10 + درصد تفاله انار + گاز ازنآنالیز آماری دادها با استفاده از رویه GLM نرم افزار آماری SAS نسخه 9/2 انجام شد. همچنین برای آنالیز رگرسون و همبستگیپیرسون به ترتیب از رویههای REG و CORR استفاده شد. قبل از انجام آنالیز رگرسیون دادهها به لحاظ توزیع نرمال با استفاده از رویه Univariate مورد آنالیز قرار گرفته که از این توزیع پیروی کردند . - SAS, 2009 -
نتایج و بحث
جدول 1 اثر تیمار های آزمایشی بر جذب نوری محلول ون کولن را نشان می دهد. نتایج نشان داد از لحاظ جذب نوری محلول ون کولن بین تیمارها اخلاف معنیداری وجود دارد. جذب نوری تیمار تفاله انار در مقایسه با تیمار تفاله انار حاوی ازن و تیمارشاهد بیشتر بود. همچنین جذب نوری تیمار تفاله انار حاوی ازن در مقایسه با تیمار شاهد بیشتر بوده است. طیف رنگی متفاوت در محلول ون کولن ناشی از میزان تراکم مواد معدنی موجود در خاکستر در ترکیب با اسید هیدروکلریک به وجود می آید. بنابراین انتظار می رود میزان قابلیت هضم خاکستر یا بخش مواد معدنی موجود در خوراک یک از عوامل موثر بر طیف سنجی وایجاد رنگ باشد. از طرفی انتظار می رود با توجه به ترکیب اسید مصرفی نمکهای کلرید شکل گرفته در جریان آزمایش عامل به وجود آمدن رنگ باشند. از آنجا که تابحال روی این موضوع آزمایشی صورت نگرفته اطلاعات زیادی در دسترس نیست.
-1 میانگین های با حروف غیر مشابه در هر ردیف دارای اختلاف معنی دار می باشند -2 تیمار شاهد، تیمار شاهد %12 + تفاله انار، تیمار شاهد %12 + تفاله انار + گاز ازن
جدول 2 رابطه همبستگی بین فراسنجههای مرتبط با قابلیت هضم در دامهای مورد آزمایش را با جذب نوری محلول ون کولننشان می دهد. بین قابلیت هضم ظاهری خاکستر و چربی و وزن مدفوع محاسبه شده براساس AIA با جذب نوری خاکستر نامحلول در اسید به ترتیب همبستگی منفی، مثبت و منفی معنیداری وجود دارد. میان مصرف اختیاری ماده خشک و سهم اندوژنوس و میکروبی مواد مغذی موجود در مدفوع با فراسنجه مذکور همبستگی منفی عددی متمایل به معنیداری 0/110 - - P= مشاهده شده و سایر فراسنجهها رابطه معناداری با جذب نوری نداشتند.
به منظور محاسبه رابطه رگرسیون بین متغییرهایمرتبط با قابلیت هضم و جذب نوری محلول خاکستر نامحلول در اسید از رگرسیون گام به گام - Stepwise - استفاده شد کهنتایج فراسنجههای انتخاب شده به همراه تخمین ضریب تابعیت و سطح معنیداری مدل و اجزاء در جدول 3 نشان داده شده است.فراسنجههای مشخص شده در جدول بالاترین ارتباط منطقی از لحاظ تابعیت با فراسنجه جذب نوری را به طور معنیداری از خود نشان داده اند. علیرغم یافتن روابط منطقی معنیدار تفسیر فراسنجه مذکور و کاربرد آن در تخمین فراسنجههای مرتبط با قابلیت هضم خوراک نیازمند آزمایشات گستردهتر با ترکیبات متنوع خوراکی و دامهای مختلف می باشد.
