بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام این مطالعه تفکیک گروه های سنگی مخزنی در سازند سروک در محدوده یک چاه در یکی از میادین نفتی جنوب غربی ایران می باشد. جهت نیل به این هدف از مطالعه نتایج حاصل از آنالیز مقاطع نازک بدست آمده از مغزه ها و خرده های حفاری و تلفیق این اطلاعات با نتایج حاصل از تفسیر لاگ های پتروفیزیکی استفاده شده است. لیتولوژی غالب سازند سروک در محدوده چاه مورد مطالعه آهکی تمیز می باشد.
با در نظر گرفتن بافت های تشخیص داده شده از مطالعه مقاطع نازک مشخص گردید سه گروه عمده وکستون آهکی، باندستون ریفی و شیل آهکی تشکیل دهنده قسمت مخزنی سازند می باشند. با لحاظ کردن کیفیت مخزنی و به عبارت دیگر میزان تخلخل و تراوایی بدست آمده از آزمایشات متداول مغزه و ارزیابی پتروفیزیکی، این سه گروه عمده را می توان به شش گروه سنگی مخزنی تقسیم کردکه چهار گروه دارای بافت وکستون آهکی با کیفیت مخزنی متفاوت، یک گروه با بافت باندستون ریفی با بالاترین کیفیت مخزنی و نهایتا گروه شیل آهکی که سبب ریختگی در دیواره چاه شده است.
مقدمه
در گذشته اساس زون بندی قسمت های مختلف مخزن لیتولوژی های مشابه بوده است. با گذشت زمان و پیشرفت فن آوری متخصصین دریافتند که زون بندی تنها براساس لیتولوژی کمک چندانی به تهیه یک مدل استاتیک از مخزن نمی کند و بهتر آن است که علاوه بر لیتولوژی، نوع بافت سنگ و خواص پتروفیزیکی نیز در زون بندی لحاظ گردند. در این زمان بود که مفهوم گروه سنگی مخزنی معرفی شد.
رویکرد های زیادی جهت تعریف گروه های سنگی مخزنی وجود دارد که استفاده از هر یک بسته به میزان اطلاعات در دسترس و یکپارچگی آن ها دارد . - Christoph, 2008 - در این مطالعه زون هایی از مخزن دریک گروه سنگی مخزنی مشابه قرار می گیرند که اولا دارای بافت مشابه و قابل تشخیص در مطالعات مقاطع نازک باشند و ثانیاً محدوده تراوایی و تخلخل مشابهی داشته باشند. در صورت در دسترس بودن نتایج حاصل از آزمایشات ویژه مغزه می توان توزیع اندازه گلوگاه ها و منحنی های فشار موئینه را نیز در تقسیم بندی گروه های مخزنی لحاظ کرد.
روش کار
اساس تقسیم بندی گروه های سنگی مخزنی در این مطالعه تقسیم بندی سنگ های کربناته براساس روش دانهام انجام شده است. در شکل1 روش تقسیم بندی دانهام ارائه شده است.
شکل-1 تقسیم بندی سنگ های کربناته بر اساس روش دانهام - Dunham, 1962 -
پس از جدا سازی زون ها با بافت های متفاوت می بایست هر بافت بر اساس کیفیت مخزنی تقسیم بندی گردد. تراوایی و تخلخل دو پارامتر اساسی در تشخیص کیفیت مخزنی می باشند. در جدول1 محدوده مقادیر مختلف تخلخل و تراوایی و کیفیت مخزنی هر محدوده ارائه شده است.
جدول-1 مقادیر مختلف تخلخل و میزان کیفیت مخزنی مرتبط با هر محدوده - - Brocks, 1986
جدول-2 مقادیر مختلف تراوایی و میزان کیفیت مخزنی مرتبط با هر محدوده - Brocks, 1986 -
جهت جدا سازی زون های دارای کیفیت مخزنی متفاوت باید اثر هر دو پارامتر تراوایی و تخلخل همزمان در نظر گرفته شود، به همین دلیل از کراس پلات - تخلخل– تروایی - جهت انجام این تقسیم بندی استفاده می شود.
گروه های سنگی مخزنی در مخزن سروک
با در نظر گرفتن بافت های تشخیص داده شده از مطالعه مقاطع نازک و میزان تخلخل و تراوایی بدست آمده از آزمایشات متداول مغزه و ارزیابی پتروفیزیکی، 6 گروه سنگی مخزنی در قسمت مخزنی سازند سروک در محدوده این چاه تشخیص داده شده است که عبارتند از :
گروه سنگی مخزنی 1 با مطالعه پتروگرافی و بررسی کراس پلات تراوایی- تخلخل مشخص گردید که این گروه دارای ضعیف ترین کیفیت مخزنی می باشد. این گروه دارای بافت وکستونی و به تبع آن فابریک گل غالب است. با توجه به اینکه تراوایی کمتر از یک میلی دارسی است، هیدروکربن های موجود در این گروه سنگی مخزنی قابل استحصال نمی باشند .
جدول-3 محدوده و مبانگین تخلخل و تراوایی در گروه سنگی مخزنی
گروه سنگی مخزنی2 این گروه مخزنی نیز دارای بافت وکستونی و به تبع آن فابریک گل غالب و دارای کیفیت متوسط می باشد. بنا به تقسیم بندی کیفیت مخزنی می بایست در این گروه تراوایی در محدوده - 1-10 - میلی دارسی و تخلخل در بازه - 10-15 - درصد باشد.
جدول-4 محدوده و مبانگین تخلخل و تراوایی در گروه سنگی مخزنی
گروه سنگی مخزنی3 بافت این گروه سنگی مخزنی وکستون با فابریکی گل غالب و دارای کیفیت مخزنی خوب است
