بخشی از مقاله
چکیده
امروزه مدیریت مخازن هیدرو کربوری یکی از چالش برانگیز ترین مسایل کشورهایی است که اقتصادی مبتنی بر نفت دارند .دید صحیح نسبت به پارامترهای مهم سنگ مخزن از جمله تخلخل ، اشباع آب و اشباع نفت ،مدیریت بهتر و اصولی تری از مخزن را بدست می دهد . اکثر تکنیک های اکتشافی اساس تجزیه و تحلیل خود را بر احتمال پذیر بودن نتایج قرار می دهند. با استفاده از روش های تخمینی و شبیه سازی از اطلاعات پارامتر های یاد شده ،کل منطقه مورد مطالعه را می توان به لحاظ مقادیر تخمین زد.
کاری که با سایر روش های اندازه گیری نمی توان انجام داد. یکی از روش های تخمینی زمین آمار است که مزیت آن نسبت به سایر روش های تخمینی ،در نظر گرفتن موقعیت مکانی پارامتر مورد نظر علاوه بر مقدار آن می باشد. در این مقاله با استفاده از اطلاعات پتروفیزیکی یکی از میادین جنوب ، میزان این پنج پارامتر در کل محدوده مورد مطالعه را با احتساب میزان خطای تخمین در هر ناحیه با استفاده از نرم افزار +GS تخمین زده است و بهترین موقعیت مکانی به لحاظ مقادیر تخلخل ، تراوایی ، فشار مویینگی ، درصد اشباع آب و درصد اشباع نفت جهت حفر چاه های جدید و هرگونه عملیات مرتبط تعیین گردیده است.
واژههای کلیدی: زمین آمارBواریوگرامBتخمینBکریجینگBپتروفیزیک
نکات برجسته پژوهش
·تخمین همزمان پارامترهای تخلخل و تراوایی و تراکم پذیری سنگ و محاسبه بهره دهی چاه و اشباع آب و اشباع نفت و مقایسه آن ها جهت ارزیابی شرایط مخزن
·تعیین نقاط مناسب جهت حفاری چاه های جدید به لحاظ حجم هیروکربور درجا و حرکت سیال به سمت دهانه چاه
·تعیین میزان خطای تخمین در همه نقاط مورد بررسی
B1مقدمه
شناخت خواص سنگ مخزن شامل تخلخل ، اشباع آب ، اشباع نفت و تراوایی نقش بسیار مهمی را در طبقه بندی سنگ مخزن، حجم هیدروکربور ذخیره شده، حجم هیدروکربور قابل تولید، میزان تولید و نحوه تولید از چاه ایفا می کند. بنابراین بدست آوردن مقادیر این پارامترهاو تعمیم آن به کل مخزن یکی از مهمترین وظایف بخش مهندسی مخازن برای صیانت و توسعه مخازن می باشد. - - 1 برای بدست آوردن تخلخل و محاسبه بهره دهی چاه و اشباع آب و اشباع نفت در یک منطقه تنها روش کارآمد و منطقی مدلسازی یا تخمین میزان تخلخل ، اشباع آب و اشباع نفت با استفاده از اطلاعات موجود از این پارامترها می باشد.
یکی از این روش ها زمین آمار است که با استفاده از مدلسازی محیط مورد نظر به لحاظ ساختار فضایی - واریوگرام - و تخمین بوسیله تخمین گر کریجینگ بر اساس مدل های ترسیمی واریوگرام می توان توزیع پارامتر مورد نظر را در کل محدوده مورد مطالعه تخمین زد این در حالی است که در روش های دیگر به رغم صرف هزینه و زمان بسیار زیاد تنها یک نقطه اندازه گیری می گردد. - - 2 در این حوزه ابتدا پریدیتیس - - prieditis و همکارانش در سال 1998 میلادی روش هایی برای پیش بینی سیلاب زنی با گاز دی اکسید کربن با ارزیابی روش های زمین آماری عرضه کردند. - 3 - تفاوت آمار کلاسیک با زمین آمار در این است که آمار کلاسیک موقعیت مکانی نمونه را در نظر نمی گیرد در حالی که زمین آمار موقعیت مکانی و نحوه قرارگیری نمونه ها نسبت به یکدیگر را در نظر می گیرد
- - 4 تاول - tawel - و بوشارا - - bushara در سال 2002 میلادی براساس روش های زمین آماری یک مدل سه بعدی برای بررسی چگونگی توزیع تراوایی مطلق در شکاف ها در مخازن شکاف دار پیشنهاد نمودند. - - 5 در دانشگاه استنفورد نیز ،کیرز - jef caers - یک تحقیق روی انواع روش های شبیه سازی مخزن انجام داد که به کمک روش های زمین آماری موفق شد با استفاده از روابط ارائه شده در آمار کلاسیک و همچنین علوم زمین شناسی به یک سری روابط جدید برای مختصات فضایی داده ها در زمین آمار دست پیدا کند.
B3 معرفی میدان مورد مطالعه:
این میدان بر روی افق آسماری دارای ساختمانی کشیده با محور سینوسی شکل به ابعادی به طول تقریبی 70 کیلومتر و عرض 4-5 کیلومتر می باشد. امتداد اصلی ساختمان در جهت شرق، جنوب شرقی- غرب، شمال غرب قرار گرفته است که نسبت به اغلب میادین جنوب غربی ایران حدود 20 درجه به سمت غرب متمایل شده است. بنا به نظر برخی از زمین شناسان علت این تفاوت ، تاثیر حرکات تکتونیکی در مرحله جوانتری بر این میدان بوده است . میانگین شیب ساختمان برروی یال شمالی مخزن آسماری ملایم و بین 25 تا30 درجه متغیر بوده در حالی که شیب یال جنوبی بویژه در ناحیه مرکزی و جنوب شرق میدان بسیار زیاد و تا بیش از 70 درجه در برخی چاهها مشاهده می شود .
ساختمان این میدان توسط دو تراست ، در امتداد یال شمالی و یال جنوبی محدود شده است که تراست جنوبی با شیب حدود 45درجه به سمت شمال شرق باعث راندگی ساختمان به طرف جنوب غرب شده است . از وضعیت گسل تراستی شمالی به دلیل ضعف اطلاعات لرزه ای اطلاع دقیقی در دست نیست . اما به نظر می رسد که به کمک تراست جنوبی ساختمان را به صورت هورست - horst - به طرف بالا کشیده باشد .B4 بررسی ساختار فضایی پارامترهامدل واریوگرام مربوط به داده های تخلخل - شکل - 1و مدل واریوگرام مربوط به داده های اشباع آب - شکل - 2ومدل واریوگرام مربوط به داده های اشباع نفت - شکل - 3 بصورت کروی می باشد .
