بخشی از مقاله
خلاصه:
دراین تحلیل بااستفاده ازنتایجراکِ ول درکوه سفیددرشمال حوضه، مسجدسلیمان در جنوب حوضه وارزیابی ژئوشیمیایی تعدادی ازمیادین موجودسعی برشناخت پتانسیل هیدروکربنی سازندگروشده، براین اساس کروژن موجوددرجنوب وبیشترمناطق مرکزی حوضه نوعIIودرشمال حوضه قسمت اعظم آن نوعIIIمی باشد.[1] مقدارTOC دربیشترنمونه هاازحداقل موردنیازجهت شناخت سازندبه عنوان سنگ منشأفراتروازدلایل تائید ان سبک بودن نفت هادراین ناحیه،کم بودن سولفورانهاوزیادبودن نسبت گازمحلول به نفت درمیدان ماله کوه می باشد.[2] بررسی Tmax نشان میدهدموادآلی درهمه مقاطع واردپنجره نفتی شده ودرمقطع کوه سفیدواردمرحله تولیدگازترنیزشده است.
.1 مقدمه
حوضه هیدروکربنی لرستان شامل گوشه ی اینترلند زاگرس – بیتلیس است که در بردارنده ی بخشی از سکوی چین خورده ورانده ی حاشیه ی شمال صفحه عربستان می باشد این حوضه از ناحیه ی شمال غربی ومتمایل به غرب در داخل کشور عراق گسترش دارد مهم ترین توالی رسوبی شناخته شده در این حوضه شامل سازند گرو - سنگ مادر - وسازندهای سروک وایلام - سنگ مخزن - وسازندهای شیلی سورگاه وگورپی - پوش سنگ - وسایرسازندهای بالاتر - امیران وکشکان وپابده و... - به عنوان سنگ روبار می باشد . در این میان سازندگروبالیتولوژی آهک های رسی سیاه تاخاکستری تیره حاوی رادیولارباشیل های سیاه بیتومن دار پیریتی وچرتی باضخامت مناسب ودارابودن پارامترهای دیگرازجمله پختگی مناسب ،میزان ماده ی الی tocو... به عنوان سنگ منشاءمخازن بنگستان این حوضه محسوب می شوداولین ومهم ترین شرط وجودهیدروکربن درهر منطقه وجودسنگ مادرمناسب - از نظر پارامترهای موادآلی وکیفیت وبلوغ و... - می باشددراین مقاله سعی شده بادرنظرگرفتن عوامل وپارامترهای بلوغ درمقطع چینه شناسی کوه سفیددرشمال حوضه ومیدان نفتی مسجدسلیمان درجنوب حوضه وتطابق ان بامیادین واقع شده درمرکز حوضه تحلیل مناسبی ازپتانسیل هیدروکربورزایی این سازندارائه شود وجودمیادین مختلف کشف شده دراین حوضه ازجمله میادین سرکان،هالوش،ویزنهار، سمندر،ماله کوه،باباحبیب و...ووجود موقعیت های مناسب جهت فعالیت های اکتشافی و...بیانگراهمیت ولزوم شناخت مناسب این حوضه وسازندگروبه عنوان مهم ترین سنگ منشاء این ناحیه می باشد
.2 سازند گرو :
نام این سازندازتنگ گرودرکبیرکوه گرفته شده برش نمونه سازنددر10کیلومتری شمال شرقی دهکده قلعه دره واقع در یال جنوب غربی کبیرکوه انتخاب شده بامختصات جغرافیایی - " - N: 33° 25 ́42و - " - : 46° ́41 55 میباشددربرش نمونه ضخامت این سازندبه 814مترمی رسدوباتوجه به ضخامت حفاری شده درچاه شماره یک کبیرکوه به نظر می رسدتقریبا 82 متر از ان سازنددربرش نمونه پوشیده بوده وغیرقابل اندازه گیری است درهرحال ضخامت این سازند براساس کلیه شواهدبه 896 متر می رسد.[3] ا ین سازنددارای 5لایه به شرح زیرمی باشد:
الف-387مترپایینی شامل تناوبی ازآهکهای رسی تیره رنگ حاوی رادیولاروشیل های سیاه بیتومن داروپیریتی است که معمولا آمونیت وبلمنیت دراین ردیف یافت میشود.[3]
ب-140مترآهکهای شدیدارسی به رنگ خاکستری تیره تاقهوه ی تیره بدون وجودشیل [3].
ج-113مترشیل های قهوه ای رنگ پیریتی و سیلتی ولایه هایی ازآهک شدیدارس حاوی عدسیهای ازچرت.[3]
د-58 متر آهکهای دانه ریزهمراه با گرهکهای چرت.[3]
ه-122مترتناوبی ازشیل های قهوه ای تا سیاه بیتومن داروآهکهای شدیدارسی بیتومن دار،سیلتی حاوی رادیولارو گلوبیژرینید.[3]
و-74متر بالایی سازند شامل آهکهای خاکستری تیره گلوکونیت دار حاوی روزنبران پلاژیک می باشد،ضمنا سنگ شناسی 82متر پایین سازند که در برش نمونه پوشیده بوده با اطلاعات حاصل از چاه شماره یک کبیر کوه توصیف گردیده است.[3] این سازند در محل نمونه در زیر سازند سروک قرار دارد ولی درلرستان مرکزی در زیر سازند سورگاه - باسن کنیا سین - با لیتولوژی شیل های پیریت دار به رنگ خاکستری تیره متمایل به سیاه و آهک های نازک لایه زرد رنگ خرد شده قرار میگیردکه این موضوع خود معلول پیشروی رسوبات ساحلی محاط به حوضه رسوبی گرو تفسیر می شود.[3] حد پائینی این سازند در برش مذکور مشخص نیست ولی بر اساس حفاری ها روی رسوبات تبخیری سازندگوتنیاقرار می گیرد وحد بالایی آن با یک نام همسایی فرسایشی با آهک های بنگستان مشخص می شود.[3] در میدان نفتی مسجد سلیمان نیز نمونه های گرفته شده از سازندگرو از عمق 2916/9تا3733/9 متری به تعداد 11نمونه می باشد وبا ضخامتی معادل 817متر می باشد
حد بالایی سازند گرو در میدان مسجد سلیمان باسازند کژدمی پوشیده شده ودر حد پایینی بر روی سازند سرگلو قرار گرفته است.[4]مقطع چینه شناسی کوه سفید در مرز استان لرستان – کرمانشاه در 80کیلومتری جنوب شرقی کرمانشاه ودر کنار رودخانه سیمره ودر حاشیه ی شرقی کوه سفید واقع شده سازند مورد نظر دراین ناحیه - گرو - دارای 410متر ضخامت می باشد حد بالایی آن با سازند آهکی سروک پوشیده شده که در محل این اتصال یک لایه ی آهکی شروع وسپس از آن آهک های سیاه رنگ،لایه نازک و ورقه ای چین خورده وجود دارد که این آهک دارای چرت های نودول دار سیاه رنگ می باشند ودر حد پایینی سازندگرو در این منطقه در اثر گسل بر روی سازندگورپی رانده شده است. [1]از نظر جنس سازند وضخامت آن هر چه از سمت جنوب - دزفول ومسجد سلیمان - به سمت شمال حوضه - کرمانشاه - از ضخامت آن کاسته و تاحدودی بر میزان شیلی بودن آن افزوده می شود ضمناً در نواحی مرکزی حوضه با توجه به ضخامت کافی ومیزان شیل آن بیشترین انتظار نفت زایی وجود دارد . این سازند در شرق فروافتادگی دزفول در زیر سازندفهلیان ونواحی مرکزی به سمت شرق لرستان در زیر سازند سورگاه قرار میگیرد.[3]
