بخشی از مقاله
چکیده
حاصل این مطالعه دست یابی به ساختار سرعتی با استفاده از منحنیهای پاشندگی امواج سطحی میباشد. برای این مقصود از داده-های سالهای 2006 تا 2012 پژوهشگاه بین المللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله استفاده گردیده است. برای دستیابی به منحنیهای پراکندگی امواج سطحی - موج ریلی - مد پایه موج ریلی با استفاده از نرم افزار FTAN از لرزهنگاشتها جدا گشته و سرعتهای گروه موج ریلی حاصله هم از روش تک ایستگاهی و هم با استفاده از نوفه لرزهای محاسبه شده است. در نهایت با استفاده از روش معکوس سازی یانوسکایا - دیتمار نقشههای توموگرافی دو بعدی برای دورههای 2 تا 100 ثانیه بدست آمده است. بدین وسیله میتوان اطلاعات خوبی از آنومالیهای پوسته تا گوشته بالایی را بدست آورد.
مقدمه
مکران منطقهای واقع در جنوب شرق ایران می باشد که از جنوب به دریای عمان، از شمال به فرونشست جازموریان، از غرب به خ عمان - گسل میناب - و از شرق پس از گذر از سرزمین بلوچستان تا محور لاس بلا - Las Bela - در پاکستان ختم می شود. به لحاظ تکتونیکی، مکران یک زون فرورانش بوده و از دو سو به دو زون تبدیل - - transform - زاگرس و هند - منتهی می شود و دارای خصوصیات منحصر به فردی است. رخداد زلزله هایی در مکران مانند آنچه در سال 1945 در پاسنی اورمارا پاکستان با بزرگی 8.3 به وقوع پیوست و خسارات ناشی از آن در سطح ملی و منطقهای اهمیت انجام مطالعات راهبردی در این منطقه را بیش از پیش آشکار میسازد.
در طول سالهای گذشته، شناسایی ساختارهای زمین یکی از اهداف مهم برای زلزلهشناسان بوده است. از جمله کارهای انجام شده یمینی و همکاران - 2008 - ساختار سرعتی پوسته در غرب مکران و اطراف گسل میناب - زندان را با استفاده از روش تابع گیرنده امواج فشارشی برآورد نموده و نیز دست یابی به ساختار سرعتی در فلات ایران توس رحیمی و همکاران - 1389 - با استفاده از امواج سطحی میباشد.
در این مطالعه توموگرافی دو بعدی منطقه مکران - منطقهای واقع در جنوب شرق ایران - با استفاده از پراکندگی امواج سطحی که در ناحیه جنوب - شرق ایران و در ایستگاههای لرزه نگاری موجود ثبت گردیده است، مدلسازی و برآورد شد. برای دستیابی به هدف مذکور، منحنیهای پراکندگی سرعت گروه محلی با استفاده از دادههای مناسب ثبت شده در ایستگاههای باند پهن شبکه لرزهنگاری پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله بدست آمد. این منحنیها با استفاده از روش معکوس سازی خطی برای برآورد نقشههای توموگرافی دو بعدی سرعتهای گروه استفاده میشود.
2 روش تحقیق
کلیه شکل موج های زلزله های محلی با بزرگای بالای 2/5 که رومرکز آنها در منطقه مورد مطالعه قرار گرفته اند، جمع آوری شده و بعد از یک سری تصحیحات اولیه شامل: تصحیحات دستگاهی، خ مبنائ، فیلترینگ و ... منحنی های پاشندگی به روش تک ایستگاهی در رنج های فرکانسی مختلف با توجه به نوع دستگاه، بزرگا و فاصله رومرکزی بدست آمد. همچنین از داده های نوفه ثبت شده در ایستگاههای شبکه های نامبرده برای برآورد توابع گرین ما بین جفت ایستگاهها استفاده شد. برای برآورد سرعتهای گروه مابین مسیرهای رومرکز زلزله ها و ایستگاهها منظور از کلیه داده های پیوسته موجود استفاده گردید.
برای پردازش داده ها از روش پردازش امواج سطحی در حوزه زمان - فرکانس استفاده شد. سرعتهای فاز و گروه امواج سطحی مشاهده شده در طول مسیرهای مختلف بطور گسترده برای تعیین ساختار لیتوسفر و آنیزوتروپی زمین بکار می-روند. نتیجه نهایی این مطالعات به تصویر کشیدن ساختارهای افقی و قائم لیتوسفر زمین با استفاده از مقادیر سرعتهای فاز و گروه در مجموعهای از پریودهای مورد مطالعه است. در آخرین مرحله تمامی سرعتهای فاز و گروه برآورد شده از دو روش مطرح شده، و با بکارگیری روش ارائه شده توس دیتمار و یانوسکایا - 1997 - و یانوسکایا و دیتمار - 1990 - ، توموگرافی دوبعدی سرعت گروه با استفاده از روش معکوس سازی خطی در رنج پریودهای 2 تا 100 ثانیه برآورد شده است.
برای بدست آوردن نقشههای توموگرافی سرعتهای گروه از روش ارتقاء یافته توموگرافی خطی دو بعدی بوسیله دیتمار و یانوسکایا - 1997 - و یانوسکایا و دیتمار - 1990 - استفاده شده است که در واقع گسترش یافته روش یک بعدی معمول و مرسوم بکاس- گیلبرت - 1968 - است. حاصل کار نقشه های سرعتی خواهد بود که در هر مش برای پهنه جنوب شرق ایران منحنی های سرعت گروه را در پریودهای مختلف محاسبهشدهاست.
3 نتیجهگیری
دورههای کوتاهتر توس ساختار پوسته و دورههای بلندتر حاکی از ساختارهای گوشته بالایی می باشد. شکل های نشان داده شده در فوق نمونه ای از نقشه های بدست آمده می باشد که مربوط به پریود 15 ثانیه در منطقه است.
