بخشی از مقاله
چکیده
در این مطالعه، ساختار سرعتی پوسته و عمق موهو در زیر چهار ایستگاه شبکهی لرزهنگاری کرمان با روش وارونسازی همزمان توابع گیرندهی موج P و پاشندگی سرعت گروه موج ریلی مورد بررسی قرار گرفته است. در ابتدا، 933رویداد دورلرز بهکار گرفته شد که در بازهی زمانی بیش از دو سال و در فاصله رومرکزی 25 - 90 به ثبت رسیدهاند. پس از پردازش دادهها، 186 تابع گیرنده محاسبه شد و سپس بهطور همزمان برای الگوسازی ساختار سرعتی پوسته با دادههای پاشندگی ترکیب شدند.
نتایج نشان میدهند که پوسته در زیر ایستگاه CHM از سه لایه تشکیل شده است و مرز موهو در عمق 54 2 کیلومتری قرار دارد. همچنین در زیر ایستگاه KGB یک پوستهی سهلایهای قابل تشخیص است و مرز موهو در عمق 53 2 کیلومتری برآورد میشود. نتایج بیان میکنند که پوسته در زیر ایستگاه NEG ساختار دولایهای دارد و موهو در عمق 55 2 کیلومتری پوسته را از گوشته جدا میکند. در زیر ایستگاه TVB، عمق موهو 50 2 کیلومتر برآورد میشود.
مطالعات گوناگون زمینشناسی و ژئوفیزیکی بهکار میرود، یک موضوع اساسی و مهم در لرزهشناسی بهشمار میآید. روش وارونسازی تابع گیرندهی موج P و پاشندگی سرعت موج سطحی اطلاعات مکملی را در مورد ساختار پوستهای فراهم میکند. دگرشکلی فعال ایران در اثر همگرایی عربستان-اوراسیا ایجاد میشود. نتایج شبکهی منطقهای GPS نشان میدهند که هم گرایی کلی در شرق ایران تقریباً 25 میلیمتر بر سال است - ورنانت و همکاران، . - 2004 این مناطق در حال دگرشکلی بهوسیلهی فرورفتگی های بیابانی نسبتاً غیرلرزهزا جدا میشوند.
آنچه از کوتاهشدگی که در زاگرس رخ نداده است، باید بهشکل برش راستگرد بین ایران مرکزی و غرب افغانستان بیان شود. این برش روی چندین سامانهی گسلی اصلی راستگرد در قسمتهای غرب دشت لوت - استان کرمان - و شرق آن متمرکز میشود - بربریان، . - 2005 دهقانی و ماکریس - 1984 - ، بر اساس دادههای گرانشی ضخامت متوس پوسته در گسترههای ایران شرقی را بین 40 تا 48 کیلومتر تخمین زدند.
مختاری و همکاران - 2004 - ، در نقشهی جامعی از عمق موهو و الگوی سرعتی پوستهی ایران، ضخامت میانگین پوستهای ایران مرکزی را برابر 45 کیلومتر بهدست آوردند. تاتار و نصرآبادی - 2013 - ، در مطالعهای که بر روی پوستهی زیر 7 ایستگاه شبکهی لرزهنگاری باندپهن ایران انجام دادند، عمق موهو در زیر ایستگاه KRBR کرمان را 47 کیلومتر بهدست آوردند که موقعیت جغرافیایی آن با ایستگاه CHM تقریباً یکسان است.
2 روش تحقیق
1-2 برآورد توابع گیرنده
توابع گیرنده پاسخ ساختار محلی زمین به رسید تقریباً قائم امواج P در زیر یک لرزهسنج سهمولفهای را نشان میدهند - لانگستون، - 1979 و از نظر ریاضی توابع انتقال بین موج P با همهی چندگانه ها و بازتابهای P و فازهای Ps با چندگانهها و بازتابهای آن هستند - آمون، . - 1991 در این پژوهش، شکلموجهای دورلرز دریافتی بیش از دو سال برای به دست آوردن توابع گیرنده در زیر ایستگاههای شبکه ی لرزهنگاری کرمان انتخاب شدند - شکل 186 . - 1 تابع گیرنده از رویدادهای دورلرز واقع در گسترهی فاصلهی رومرکزی 25 - 90 با بزرگای بیش از 5/5 از چهار ایستگاه دائمی و باند-متوس شبکهی لرزهنگاری استان کرمان محاسبه شد.
پس از تطابق رویدادها با مشخصات موجود در فهرست USGS، پنجرهبندی زمانی روی شکلموجها اعمال شد. محاسبهی توابع گیرنده بهکمک نرمافزار SAC و با استفاده از روش واهمآمیخت تکراری در حوزهی زمان لیگوریا و آمون - 1999 - انجام شد که در مورد دادههای نوفهای نسبت به روشهای حوزهی بسامد پایداری بیشتری دارد. بهدلیل یکسان بودن بهره و پاسخهای دستگاهی نیازی به تصحیح این مقادیر قبل از اقدام به واهمآمیخت تابع گیرنده نبود. برای حذف بسامدهای بالا از پارامتر گوسی 1/0 استفاده شد. تمامی توابع گیرنده جهت بهبود نسبت سیگنال به نوفه در بازههای آزیموتی 10 درجهای و سپس برحسب فاصلهی رومرکزی در دستههایی با اختلاف کمتر از 15 درجه خوشهبندی شدند و پس از آن هر گروه بهطور جداگانه برانبارش شد.
شکل .1 موقعیت جغرافیایی ایستگاههای کرمان - چپ - و رویدادهای دورلرز مورد استفاده - راست -
2-2 مشاهدات پاشندگی موج سطحی
اساساً پاشندگی سرعت امواج سطحی به سرعت موج S، تا حدی به سرعت موج P و اندکی هم به چگالی وابسته است - اوزالایبی و همکاران، . - 1997 پاشندگی سرعت امواج سطحی اطلاعاتی را در مورد سرعت برشی لرزهای مطلق فراهم میکند، اما به تغییرات سرعت لرزهای برشی نسبتاً غیرحساس است. دادههای سرعت گروه از مطالعات رهام - 2009 - و رحیمی - 1390 - بهدست آمدهاند.
3-2 وارونسازی همزمان
اساساً توابع گیرنده و سرعتهای پاشندگی موج سطحی به ساختار سرعت موج S حساس هستند. با اینوجود، توابع گیرنده تباینهای سرعتی و زمانسیرهای قائم نسبی در زیر ایستگاه را مشخص میکنند، در حالیکه سرعتهای پاشندگی مقادیر میانگین سرعت موج S در گسترههای عمقی مستقل از بسامد را تعیین میکنند. ماهیت نسبی اطلاعات تابع گیرنده موجب غیریکتا شدن ضمنی مسالهی وارونسازی میشود - آمون و همکاران، - 1990 و این محدودیت را میتوان با وارد کردن اطلاعات سرعتهای مطلق برآوردهای پاشندگی کنار گذاشت - جولیا و همکاران، . - 2000 وارونسازی همزمان دو مجموعهی دادهای مستقل با درنظر گرفتن پارامتر وزنی متناسب ترکیب آنها برای یافتن یک الگوی سرعتی واحد با استفاده از برنامهی joint96 انجام گرفت - هرمن و آمون، . - 2003 کمینهسازی خطای استاندارد بین دادههای واقعی و پیشبینی شده، معیار رسیدن به الگوی نهایی مطلوب و نزدیک به الگوی واقعی زمین است.
