بخشی از مقاله
چکیده
دوره دوم پروتکل کیوتو و بدنبال آن فرصت توسعه مکانیسم پاک در سال 2018 به اتمام می رسد. کشورهای در حال توسعه تنها تا آن تاریخ از امتیاز تجارت کربن برخوردار هستند. از سوی دیگر ورود استانداردها با محوریت کاهش مصرف کربن در تولید کالا و خدمات حاکی است که اگر کشورها از هم اکنون خود را با شرایط جدید منطبق ننمایند جایی در تجارت آینده جهان نخواهند داشت. در این مقاله تاثیر سوخت های زیستی - بیواتانول و بیودیزل - در کاهش تولید گازهای گلخانه ای و نیز چگونگی تاثیر آنها برگرمایش جهانی مطالعه شده است.
همچنین به بررسی نقش تولید سوخت های زیستی در برنامه های صرفه جویانه و بهسازی زیست محیطی ایران، در مقایسه با طرح های موفق سوخت پاک در کشور چین به عنوان نمونه موفق در کسب و استفاده از بیشترین تسهیلات موجود در پروتکل کیوتو پرداخته شده است. در انتها امکان استفاده از این مطالعات در جهت ارائه پروژه هایی در قالب طرحهای توسعه مکانسیم پاک جهت ورود ایران به بازار تجارت جهانی کربن و یا حداقل درج نام صنایع ایران به عنوان صنایع سبز و پاک در مراکز مرتبط با تغییرات آب و هوا جهت کسب جایگاهی ولو کوچک در بازار بزرگ تجارت کربن در آینده، بررسی شده است.
کلید واژگان: تغییرات اقلیم، انتشار گازهای گلخانه ای، گرمایش جهانی، سوخت زیستی، بیودیزل، بیواتانول.
مقدمه
افزایش گازهای گلخانه ای و گرمایش ناشی از آن، از سوی اکثر کشورها مورد قبول واقع شده است و چاره را درکاهش آلاینده های جوی و انتشار Co2 می دانند که این موضوع را در کنفرانس 1988تورنتو قبول کردند و متضمن کاهش 10درصدی انتشار Co2 تا سال 2010میلادی شدند. بخار آب، دی اکسید کربن، اکسید نیترو ، متان ، ازن تروپوسفری و کلرو فلوئور کربن ها از جمله گازهای گلخانه ای هستند که در این میان بیشترین سهم اثر گلخانه ای مربوط به گاز دی اکسید کربن می باشد. در کشورهای عضو اتحادیه اروپا انتشار گازهای گلخانهای از سال 1990 تا 2005 به میزان %1/5 کاهش یافته است. تمام بخشها بجز بخش حمل و نقل جادهای روند انتشار کربن-دیاکسید را کاهش دادهاند. استفاده از سوختهای گیاهی یکی از گزینههای کاهش آلودگی حمل و نقل جادهای بوده است.
طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی - IEA - ، تولیدات سوختهای گیاهی در سال 2007 نسبت به سال 2006، %37 افزایش یافته است. بیشتر این سوختها برای جایگزینی سوختهای مورد استفاده در بخش حمل و نقل بوده است. سوختهای گیاهی به دلیل تجدیدپذیر بودن، داشتن منابع بسیار و تولید کمتر گازهای گلخانهای گزینه بهتری از سوی دانشمندان برای جایگزینی سوختهای فسیلی عنوان شده اند. کنوانسیون آب و هوای سازمان ملل، با هدف کاهش گازهای گلخانه ای در سال 1994 شکل گرفت. در سومین کنفرانس سران کشورهای عضو در کیوتوی ژاپن، پروتکلی با عنوان »پروتکل کیوتو« با هدف تقویت مکانیزم های اجرایی، به کنوانسیون اضافه شد. طبق ضمیمه 1 این پروتکل، مجموعه کشورهای توسعه یافته متعهد هستند میزان انتشار گازهای گلخانه ای خود را در سال های 2008 تا 2012 به زیر سطح میزان این گازها در سال 1990 برسانند.
در این پروتکل مکانیزم های سه گانه ای گنجانده شده است که بر اساس یکی از این مکانیزم ها، کشورهای توسعه یافته ملزم به کاهش گازهای گلخانه ای فقط در کشور خود نیستند بلکه می توانند این کار را در کشورهای دیگر انجام دهند. مکانیزم دوم، همکاری مشترک کشورهای توسعه یافته برای کاهش این گازهاست. مکانیزم سوم نیز توسعه پاک یا - CDM - می باشد که ویژه همکاری یک کشور توسعه یافته و یک کشور در حال توسعه است. در این روش کشورهای صنعتی و پیشرفته با انتقال دانش، تکنولوژی و سرمایه به کشورهای در حال توسعه، باعث کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و از سوی دیگر توسعه پایدار در آن کشورها می شوند و گواهی آن را به جای فعالیت های خود به سازمان ملل ارائه می کنند.
سوخت زیستی گزینه ای مؤثر در کاهش انتشار گازهای گلخانه ای
سوخت های زیستی سوخت های مایع، جامد و گازی هستند که غالباً از بیومس تولید می شوند. انواعی از سوخت ها می توانند از بیومس تولید شوند نظیر اتانول، متانول، بیودیزل، هیدروژن و متان. سوخت های زیستی بعنوان یکی از منابع سوخت پایا که بیشترین اهمیت استراتژیک را دارد و بعنوان روش مهمی برای محدود کردن انتشار گاز گلخانه ای و بهبود کیفیت هوا در نظر گرفته می شوند - . - Poonam Singh Nigam, 2011 اثرات بیودیزل بر انتشار اگزوز بسته به نوع بیودیزل و نوع دیزل معمولی متفاوت است. مخلوط های تا %20 بیودیزل با %80 سوخت دیزل نفتی می توانند در تقریباًهمه تجهیزات دیزلی بکار روند و با بیشتر تجهیزات ذخیره و توزیع سازگار هستند. در جدول 1 ویژگی های مربوط به سوخت فسیلی و بیودیزل با ه مقایسه شده است.
استفاده از بیودیزل در یک موتور دیزل معمول تا حد قابل توجهی انتشار هیدروکربن های نسوخته، منواکسید کربن، سولفات ها، هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای، هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای نیتراته و مواد ذره ای را کاهش می دهد - شکل . - 1 این کاهش ها با افزایش مقدار بیودیزل مخلوط شده با سوخت دیزل کاهش بیشتری می یابند. مخلوط های سوخت دیزلی اکسیژنه، پتانسیل بالایی برای کاهش انتشار مواد ذره ای - PM - و جایگزین سوخت دیزلی شدن دارند. در حال حاضر بسیاری از کشورهای دنیا در حال هدفگذاری برای حمایت و تولید از سوختهای گیاهی هستند. در نمودار شکل 2 تولید این سوختها در بازه زمانی 2000 تا 2009 نمایش داده شده است.
توسعه سوخت های زیستی در چین: انتخاب تکنولوژی و سیاست های مورد نیاز برای رسیدن به هدف تا سال 2020مصرف کلی انرژی چین از 3/25 بیلیون tce در سال 2010 گذشت، %37/7 بیشتر از سطح .2005 این افزایش سریع در تقاضا فشار زیادی را بر موجودی انرژی چین، بخصوص نفت، وارد کرده است. از 2002 تا 2010، مصرف ظاهری نفت چین %7/83 در هر سال افزایش پیدا کرده است از 248/9 میلیون تن تا 455 میلیون تن، و نسبت وابستگی به نفت خارجی تا %55 در 2010 افزایش یافته است. و پیش بینی می شود که تقاضا برای نفت داخلی تا 650 50 میلیون تن تا سال 2030 و 750 50 میلیون تن تا سال 2050افزایش یابد. درحالیکه تولید نفت خام به احتمال بسیار زیاد در تقریباً 200 میلیون تن تا سال 2020 و حتی تا 2050 تثبیت خواهد شد. شکاف آشکار بین عرضه و تقاضا فرصت توسعه برای سوخت های جایگزین، شامل سوخت های زیستی را فراهم کرده است. چین برنامه توسعه میان مدت و بلند مدت را برای انرژی
