بخشی از مقاله
توبکتومی: بستن لوله هاي رحمي در زمان
توبكتومي يكي از روش هاي دائمي پيشگيري از بارداري است.در اين روش لوله هاي رحمي مسدود مي شود و به اين ترتيب از برخورد تخمك زن با نطفه مرد در داخل لوله رحمي جلوگيري به عمل آمده و در نتيجه لقاح صورت نمي گيرد.
مزايا
- روشي دائمي و مطمئن است.
- روشي ساده و بي خطر است.
- بلافاصله پس از عمل موثر است.
-بر روي فعاليت هاي طبيعي تخمدان تأثيري ندارد و با كاهش خطر سرطان تخمدان همراه است.
-بر روي فعاليت جنسي زن و مرد تأثيري ندارد.
عوارض
تاكنون بستن لوله هاي رحمي در زنان با هيچ عارضه شناخته شده اي همراه نبوده است.
توبكتومي براي چه افرادي مناسب تر است؟
- خانم هايي كه بارداري براي سلامت و جانشان خطرناك است.
- زوج هايي كه به هيچ وجه قادر به استفاده از ساير روش هاي پيشگيري از بارداري نيستند.
- زوج هايي كه به هيچ وجه تمايل به بچه دار شدن نيستند.
موارد منع مصرف
- حاملگي
- عفونت هاي حاد و فعال لگنی
- عدم تحمل نسبت به بيهوشي به دلايل پزشكي
نکات مهم
- بهتر است تا پس از اولين قاعدگي پس از عمل از نزديكي خودداري كرد.
- تا يك هفته پس از عمل بايستي از انجام كارهاي سنگين خودداري كرد.
وازکتومي ( بستن لوله در مردان )
وازكتومي چيست و تاثيرآن در جلوگيري از بارداري چگونه است ؟
وازكتومي يا بستن لوله هاي مني بر در مردان يك عمل جراحي سرپايي است كه به عنوان روشي ساده ، مطمئن ، سريع و بي خطر براي پيشگيري از بارداري به كار مي رود .
بيضه در مردان دوكار انجام مي دهد : يكي ساختن هورمون مردانه ، كه به خون مي ريزد و تمامي صفات و خصوصيات مردانه به آن وابسته است وديگري ساختن اسپرم يا سلول جنسي مذكر كه در واقع كاري جز تشكيل نطفه ندارد . اين سلول هاي جنسي از طريق دو لوله از هر كيسه بيضه بالارفته و نهايتاً به مايع منتقل مي شوند . بستن اين لوله ها از انتقال و خروج سلولهاي جنسي و درنتيجه تشكيل نطفه جلوگيري مي كند و اين همان وازكتومي است كه ارتباطي با ساخته شدن هورمون و ريختن آن به داخل خون ، كه موجب بروز صفات ثانويه جنسي و خصوصيات مردانه مي شود ، ندارد .
نكات مهم :
- انجام عمل وازکتومي بدون تيغ جراحي هيچگونه تاثير منفي بر تمايلات و قواي جنسي ، صفات ثانويه جنسي مردانه ، چاقي و لاغري ندارد .
- در ايجاد سرطان پروستات و بيضه بي تاثير است .
- در ايجاد بيماري هاي قلبي عروقي بي تاثير است .
- در صورت انجام مشاوره صحيح ، پس از وازکتومي بدون تيغ جراحي هيچ نوع واكنش منفي ديده نمي شود.
عوارض جانبي :
به ندرت پس از عمل مختصري درد توام با كبودي در محل عمل ديده مي شود كه گذراست.
دستورات پس از عمل :
- استفاده از كمپرس يخ به مدت ۲۴ ساعت
- استراحت نسبي به مدت ۴۸ ساعت
- خودداري از فعاليت سنگين تا حداقل ۴۸ ساعت
- استفاده از بيضه بند به مدت يك هفته
- عدم استحمام تا ۴۸ ساعت پس از عمل
- عدم مقاربت سه تا چهار هفته پس از عمل
- عدم دستكاري محل زخم كه در حال بهبودي است
- استفاده از مسكن در صورت وجود اندكي درد ، تورم و كبودي زير پوست در محل
- استفاده از يک روش مطمئن پيشگيري از بارداري تا منفي شدن آزمايش اسپرم (معمولاَ تا ۲۰ بار نزديكي)
در صورت بروز اين عوارض بايستي به مراكز وازكتومي مراجعه نمود :
تب در چهار هفته اول وخصوصاَ هفته اول پس از عمل
خونريزي يا خروج چرك از محل زخم
درد و تورم در محل زخم كه مرتباَ در حال افزايش باشد .
به تعويق افتادن قاعدگي وشك به وجود حاملگي در همسر
تفاوت وازكتومي بدون تيغ جراحي با روش متداول وازكتومي چيست ؟
در روش متداول براي دسترسي به لوله هاي مني بر توسط تيغ جراحي شكافي در دو طرف پوست بيضه ايجاد كرده و پس از بستن لوله ها اين شكاف ها را با بخيه مي بندند . اما در روش وازكتومي بدون استفاده از تيغ جراحي ، از طريق سوراخ بسيار كوچكي بر پوست بيضه ايجاد شده ، لوله هاي مني بر را بيرون آورده ، مي بندند و به اين ترتيب ديگر نيازي به زدن بخيه در پايان عمل وجود ندارد .
فايده وازكتومي چيست ؟
نيازي به برش جراحي و بخيه نيست ، بنابراين عوارض به حداقل مي رسد . بهبودي پس از عمل سريعتر بوده ، درد و ناراحتي پس از عمل و در حين عمل به حداقل مي رسد.
چه كساني مي توانند داوطلب وازكتومي باشند ؟
- افرادي كه تمايلي به داشتن فرزند بيشتر ندارند .
- افرادي كه همسرشان مبتلا به بيماريي است كه حاملگي برايش خطرناك مي باشد و يا ممكن است بيماري به فرزند بعدي منتقل شود .
- كساني كه خود يا همسرشان مايل يا قادر به استفاده از ساير وسايل پيشگيري از بارداري نيستند .
- مرداني كه مايل نيستند همسرشان به خاطر بستن لوله ها متحمل عمل جراحي در بيمارستان شوند .
آيا تاثير پيشگيري از بارداري وازكتومي بلافاصله پس از عمل آغاز مي شود؟
خير. پس از وازكتومي هنوز تعدادي اسپرم در لوله ها وجود دارد كه طي ۲۰ انزال خارج خواهد شد و با منفي شدن آزمايش اسپرم درجه لذت جنسي به دليل رفع اضطراب ناشي از تولد فرزند ناخواسته بيشتر خواهد شد .
يا وازكتومي باعث ايجاد بيماري هم مي شود؟
خير، مطالعات انجام شده برروي تعداد زيادي از مردان وازكتومي شده نشان مي دهد كه احتمال بروز بيماريهاي قلبي – عروقي و يا سرطان نشده و خود باعث بروز بيماري خاصي نمي شود .
مدت زمان عمل جراحي وازكتومي چقدر است ؟
مدت عمل بستگي به پزشك دارد كه شما را عمل مي كند ، ولي به طور متوسط اين عمل جراحي دقيقه طول مي كشد و تنها دردي كه احساس مي شود ، درد سوزن سرنگي است كه براي بي حس كردن محل عمل به كار مي رود ، و به دنبال آن در طول عمل هيچ دردي احساس نخواهد شد .
آيا وازكتومي از سرايت بيماري مقاربتي جلوگيري مي كند ؟
خير، چنانچه شما يا همسرتان مبتلا به بيماري يا بيماريهايي هستيد كه از راه جنسي منتقل مي شود، براي پيشگيري از ابتلا به اين نوع بيماريها بايد از كاندوم استفاده كنيد ، زيرا وازكتومي در اينجا نقشي ندارد .
آيا پس از عمل جراحي وازكتومي مي توان به كارهاي روزمره زندگي رسيدگي كرد؟
چنانچه كارهاي سنگين جسماني بر عهده شماست ، بهتر است فعلاَ ۴۸ ساعت استراحت كنيد و بعد به اين كارها بپردازيد . انجام كارهاي سبك بلافاصله پس از وازكتومي مجاز است .
وازكتومي در چه مكان هايي قابل انجام است ؟
جهت مشاوره وانجام رايگان اين عمل مي توانيد همه روزه ، صبح و عصر ، به واحد وازكتومي مراكز بهداشتي شهرستانها و شهرها ، درمانگاهها يا بيمارستان هاي مجهز به واحد وازكتومي مراجعه نماييد .
آيا عمل وازكتومي قابل برگشت است يا خير ؟
وازكتومي نزديك به ۷۰ درصد موارد قابل برگشت است . عمل باز كردن لوله هاي مني بر عملي گران بوده ، به تجهيزات پيشرفته بيمارستاني نياز دارد . بنابراين اين روش را مي توان روشي قطعي محسوب داشت . در هر حال قابليت برگشت وازكتومي بهتر از قابليت برگشت توبكتومي ( بستن لوله هاي رحمي در زنان ) مي باشد .
چه وقت مي توان براي انجام وازكتومي تصميم قطعي گرفت ؟
زماني كه بينديشيد اگر فرزندي به طور ناخواسته به جمع خانواده اضافه شود چه پيش خواهد آمد ، يقيناَ تحت هيچ شرايطي حاضر نخواهيد بود صاحب فرزند جديدي شويد . در اين صورت بهتر است مسئله را با همسرتان در ميان گذاشته ، مشتركاَ در اين باره تصميم بگيريد . توصيه مي شود با كسي كه قبلاَ وازكتومي شده ، با يك پزشك يا يكي از كاركنان واحد تنظيم خانواده مشورت نماييد .
براي تعيين تاثير وازکتومي بر بافت بيضه رت نژاد Wistar مطالعه خود را در سه گروه وازکتومي دوطرفه، وازکتومي يکطرفه و کنترل دوطرفه در سه زمان متوالي دو، چهار و شش ماه بعد از وازکتومي انجام داديم. در اين مطالعه تغييرات هيستولوژيک ، مورفومتريک و اولترااستراکچر بافت بيضه در گروه وازکتومي شده با گروه کنترل مورد مقايسه قرار گرفتند. بعد از تهيه نمونه‌ها از
انستيتوپاستور و عمل وازکتومي در گروههاي وازکتومي شده و عمل Sham در گروههاي کنترل بعد از زمان مورد نظر، بيضه رتها خارج شده و پس از تعيين وزن و حجم آنها در محلول ثابت‌کننده بوئن جهت مطالعه ميکروسکوپ نوري و در محلول ثابت‌کننده گلوتارآلدئيد با پارافرمالدئيد و بافر فسفات جهت مطالعه ميکروسکوپ الکتروني قرار داده شدند پس از انجام مراحل آماده‌سازي نمونه، تغييرات هيستولوژيک با استفاده از تکنيکهاي رنگ‌آميزي هماتوکسيلين و ائوزين، پاس و تري کروم ماسون
، تغييرات کمي بوسيله تکنيکهاي مورفومتريک و تغييرات اولترااستراکچر بافت بيضه با ميکروسکوپ الکتروني ترانسميشن (TEM) مورد بررسي قرارگرفتند. اطلاعات کمي بدست آمده از بررسي مورفومتريک با استفاده از تستهاي آماري آناليز واريانس ، Multiple rang test , t test مورد تجزيه و تحليل قرارگرفتند. الف -وازکتومي دوطرفه: هدف از مطالعه در اين گروه تعيين تاثير وازکتومي بر تغييرات کيفي، کمي و اولترااستراکچر بافت بيضه و تاثير فاکتور زمان روي اين تغييرات بود. تغييرات هيستولوژيک و موردفومتريک را در سي و شش سررت در دو گروه وازکتومي دوطرفه (نوزده سر) و گروه کنترل (نوزده سر) در سه زمان متوالي دو، چهار و شش ماه بعد از وازکتومي و تغييرات اولترااستراکچر را در هشت سررت در دو گروه وازکتومي (پنج سر) و گروه کنترل (سه سر) شش ماه بعد از وازکتومي مورد بررسي قرارداديم. با مطالعه و مقايسه تغييرات ايجادشده در گروه وازکتومي دوطرفه نسبت به گروه کنترل نتايج زير در گروه وازکتومي شده بدست آمد: -1کاهش وزن و حجم بيضه -2تشکيل اسپرم گرانولوما در انتهاي مجراي دفران و دم اپي ديديم -3ايجاد شکاف و واکوئول در اپي تليوم مجاري مني‌ساز -4تشکيل اسپرماتيدهاي به هم چسبيده -5کاهش درصد
حجمي اجزاي بافت بيضه از جمله مجاري مني‌ساز، مجاري در مراحل VIII , VII سيکل سلولي، مجاري با ظاهر طبيعي -6افزايش درصد حجمي فضاي بينابيني و کپسول بيضه -7کاهش تعداد سلولهاي جرم در اپي تليوم -8عدم تغيير در تعداد و سلولهاي سرتولي -9افزايش واکوئولهاي ليپيدي و گرانيولهاي الکترون دنس و کاهش ارگانلها در سيتوپلاسم سلول سرتولي -10کاهش کمپلکسهاي اتصالي و افزايش فضاي بين سلولي -11 افزايش ضخامت غشاء دور مجاري مني‌ساز بخصوص غشاء پايه -12 تغييرات دژنراتيو در سلولهاي جرم -13عدم تغيير در مورفولوژي سلولهاي ليديگ -14 بيشتر شدن وسعت و شدت ضايعات با افزايش مدت زمان بعد از وازکتومي ب -
وازکتومي يکطرفه: هدف از مطالعه در اين گروه علاوه بر مطالعه تغييرات کيفي و کمي وازکتومي بر بافت بيضه و تاثير فاکتور زمان روي اين تغييرات ، بررسي اين مطلب بود که آيا وازکتومي يکطرفه باعث تغييراتي در طرف ديگر (گروه کنترل) مي‌گردد؟ در اين گروه، تغييرات هيستولوژيک و مورفومتريک بيضه‌هاي نوزده سررت در دو گروه وازکتومي يکطرفه راست و گروه کنترل چپ در سه زمان متوالي دو، چهار و شش ماه بعد از جراحي مورد مقايسه قرار گرفتند و نتايج زير بدست آمد: -1تغييرات کمي و کيفي مشابه با تغييرات ايجادشده در گروه وازکتومي دوطرفه در بيضه‌هاي گروه وازکتومي يکطرفه راست بود. -2تغييرات بيضه گروه وازکتومي يکطرفه راست هيچگونه تاثير بر روي بيضه طرف چپ کنترل نداشت .
دراين عمل جلوي انتقال اسپرمها از بيضه و رسيدن آن به مايع مني گرفته مي شود. اگر در مايع مني ، اسپرم وجود نداشته باشد ، غير ممکن خواهد بود که حاملگي رخ دهد . در عمل جراحي وازکتومي به برداشتن بيضه ها نيازي نمي باشد و در توانايي توليد مني توسط مردان اختلالي ايجاد نمي شود . با انجام اين عمل جراحي هيچ تغييري درعملکرد جنسي مردان ايجاد نشده و ويژگيهاي مردانه تغيير نمي يابد . بعد ازعمل وازکتومي مردان هنوز قادرخواهند بود که از فعاليت جنسي لذت برده و تغييري در خروج مني احساس نخواهند نمود. تنها تفاوتي که با انجام اين عمل ايجاد مي شود اين است که مايع مني فاقد اسپرم خواهد شد . وازکتومي يک روش دائمي جلوگيري از بارداري مي باشد و در صورتي که مردي بعد ازعمل وازکتومي تصميمش عوض شود و بخواهد دوباره بچه دار شود به آساني قابل برگشت خواهد بود . بنابراين قبل از اينکه اقدام به عمل وازکتومي شود بايد فرد مطمئن شود که ديگر درهر شرايط ديگري خواهان پدر شدن نخواهد بود . با اين حال گاهي اوقات مي توان با يک عمل جراحي ، وازکتومي را برگشت داد اما هيچگونه تضميني وجو
د ندارد که اين عمل موفقيت آميز بوده و دوباره فرد بتواند صاحب فرزند شود. نحوه عمل جراحي وازکتومي وازکتومي يک عمل جراحي راحت و آسان مي باشد . براي انجام عمل وازکتومي ، دو روش وجود دارد که عبارتند از : 1) وازکتومي با استفاده از تيغ جراحي و بخيه زدن 2) وازکتومي بدون استفاده از تيغ جراحي براي اينکه عمل جراحي وازکتومي را بهتر بفهميم ، بهتر است ابتدا کمي درباره دستگاه تناسلي مردان و عملکرد آن مطالبي بيان شود . بيضه ها عضوي از بدن (Epididymis) متصل است . اسپرمها وقتي از بيضه خارج مي شوند وارد اپيديديم شده و در آنجا حدود شش هفته نگهداري مي شوند تا کامل و بالغ شوند . اپيديديم نيز توسط يک جفت لوله ديگر به نام وازدفرانس (Vas deferens) به غده پروستات متصل مي گردد . مايع مني در پروستات ساخته ميشود و در هنگام مقاربت ، اين مايع مني با اسپرم مخلوط شده و از آلت تناسلي خارج مي گردد. در روش وازکتومي با استفاده از تيغ جراحي ، ابتدا اسکروتوم (پوست روي بيضه ) با استفاده از يک ماده بي حس کننده که به داخل آن تزريق مي گردد بي حس مي شود. سپس
با مشخص کردن مجراي وازدفرانس در زير پوست اسکروتوم ، يک برش کوچک (معمولا حدود يک سانتيمتر) بر روي اسکروتوم ايجاد مي شود . اکنون با بيرون کشيدن وازدفرانس از طريق اين سوراخ ، دو برش بر روي آن ايجاد مي کنند و يک سانتيمتر از آن را بر مي دارند . هر دو سمت بريده شده وازدفرانس را با نخ يا کليپس و يا با کوتر مي بندند و سپس آنها را به داخل اسکروتوم بر مي گردانند. اکنون برشي که بر روي اسکروتوم وجود دارد را با زدن بخيه مي بندند. سپس تمام اين کارها را براي سمت ديگر (بيضه طرف ديگر) انجام مي دهند. در روش وازکتومي بدون استفاده از تيغ که به آن اصطلاحا N.S.V. گفته مي شود
