کارآفرینی کارگاه تولید سفال

بخشی از مقاله

خلاصه طرح :
در این طرح به بررسی کارگاه تولید سفال پرداخته شده است ، برای بررسی طرح از روش های آماری و اقتصادی و برآورد های مالی استفاده شده است ، این طرح شامل چهار فصل میباشد ، فصل اول به بیان کلیاتی از قبیل مقدمه ، تاریخچه ، مجوز های قانونی مورد نیاز ، وضعیت بازار ،

میزان واردات و صادرات و ... پرداخته است ، فصل دوم به بیان روش انجام کار پرداخته است ، بازدید از واحد کاری مشابه ، نیروی انسانی ، نحوه تامین سرمایه و ... از جمله عناوین موجود در این فصل میباشد ، فصل سوم به بررسی طرح از دیدگاه اقتصادی پرداخته است ( طرح توجیهی یا BP ) ، عناوینی از قبیل نیروی انسانی مورد نیاز ، میزان سرمایه گذاری ، مواد اولیه مورد نیاز ، ماشین آلات مورد نیاز و ... از جمله عناوین موجود در این فصل میباشد ، در نهایت فصل چهارم به بیان نتیجه اجرای طرح می پردازد .

فصل اول
کلیات

مقدمه :
مطالعات امكان سنجي، مطالعات كارشناسي است كه قبل از اجراي طرح هاي سرمايه گذاري اقتصادي انجام مي گيرد. در اين مطالعات از نگاه بازار، فني و مالي و اقتصادي طرح مورد بررسي و آناليز قرار گرفته و نتايج حاصل از آن به عنوان مبنايي براي تصميم گيري سرمايه گ ذاران مورد استفاده قرار مي گيرد.

گزارش حاضر مطالعات امكان سنجي مقدماتي توليد ظروف سفالي مي باشد. اين مطالعات در قالب متدولوژي مطالعات امكان سنجي تهيه گرديده است و مطابق متدولوژي فوق ، ابتدا محصول مورد مطالعه به طور دقيق معرفي شده و سپس بررسي هاي لازم روي بازار آن صورت خواهد گرفت و در ادامه مطالعات فني در خصوص چگونگي توليد و امكانات سخت و نرم افزاري مورد نياز نيز شناسايي شده و در نهايت ظرفيت هاي اقتصادي و حجم سرمايه گذاري مورد نياز براي اجراي طرح برآورد و ارائه خواهد شد تا با استفاده از آن سرمايه گذران و علا قه مندان محترم بتوانند كليه اطلاعات مورد نياز را كسب و در جهت انجام سرمايه گذاري اقتصادي با ديد باز و مسيرشفاف اقدام نمايند . اميد است اين مطالعات كمكي هرچند كوچك در راستاي توسعه صنعتي كشورمان بعمل بياورد.

نام کامل طرح و محل اجرای آن :
تولید سفال

محل اجرا :

مشخصات متقاضیان :
نام نام خانوادگی مدرک تحصیلی تلفن

دلایل انتخاب طرح :
ظروف سفالي، كالاي عمومي و مصرفي در بازار است كه به لحاظ استراتژيك، جايگاه خاصي را نمي توان براي آن تعريف كرد . ليكن وجود آن جهت حفظ سطح ذوق عمومي و توجه به سلايق مختلف افراد جامعه، داراي اهميت است كه البته اين اهميت به صورت مشترك شامل حال كليه ظروف سفره و آشپزخانه بوده و در شرايط مختلف، دو نوع ظرف كاملاً قابليت جايگزيني صد در صد براي يكديگر را دارا هستند . ليكن ظروف سفال در برخي كشورها از اهميت بالاتري به لحاظ دكوري بر خوردار مي باشد.

وضعیت و میزان اشتغالزایی :
تعداد اشتغالزایی این طرح 24 نفر میباشد .

تاریخچه و سابقه مختصر طرح :
نام و کد محصولات
محصولات مورد مطالعه طرح، انواع ظروف سفالي مي باشد. اين ظروف در سر سفره ها و همچنين آشپزخانه ها داراي كاربرد هستند. ظروف سفالي به عنوان توليد صنايع دستي كشورها محسوب مي گردند و به نوعي مي توان گفت كه تلفيق هنر و صنعت در توليد اين محصولات وجود دارد و از اينرو كشورمان به عنوان يك كشور با سابقه تاريخي بالا، جايگاه خاصي را در با زارهاي جهاني از نگاه تولي د و عرضه اين محصولات در اختيار دارد . در قسمت هاي آتي گزارش فهرست كشورهايي كه صادرات به آنها صورت گرفته آورده خواهد شد و لذا در اينجا با استناد بر آنها مي توان گفت كه پتانسيل صادراتي ظروف سفالي براي كشورمان بسيار بالا است و طرح حاضر هم در همين راستا تهيه شده است.

ظروف سفالي داراي انواع و اقسام مختلف هستند كه هر كدام از آنها براساس موارد كاربري توليد مي شوند. استفاده از اين ظروف به عنوان اشياء دكوراسيون و همچنين حتي سوغات كشورمان، در بين ساير كشورهاي جهان عموميت خوبي پيدا كرده است و جهانگردان خارجي اين كالاها را با قيمت هاي بالا نيز خريداري و به عنوان يادگار و سوغات ايران به كشورهاي خود منتقل مي نمايند. يكي ديگر از مصارف ظروف سفالي، مصرف در بين اقشار كم در آمد جامعه است . ظروف سفالي از

نظر قيمت از چيني و شيشه ارزان تر هستند از اينرو مردم كشورهاي فقير عموماً از اين ظروف استفاده مي كنند . با نگاهي به كشورهاي مقصد صادرات ملاحظه مي گردد كه شمار بالايي از اين كشورها در فهرست كشورهاي مقصد صادرات ايران قرار دارند. در طرح حاضر توليد و عرضه ظروف سفالي مورد بررسي قرار خواهد گرفت . در شكل زير چند نمونه از اين ظروف نشان داده شده است:

ضرورت و اهميت توليد و مصرف ظروف سفال
همانطوري كه در قسمت معرفي محصول ذكر شد، ظروف سفالي علاوه بر اينكه در داخل كشور داراي مصرف است، از نگاه صادرات نيز يك از كالاي مهم به شمار مي آيد. اين كالا به عنوان يك كالاي هنري صنعتي محسوب مي گردد و لذا كشورمان داراي مزيت نسبي جهت توليد آن در جهان مي باشد. بنابراين با استفاده از اين مزيت مي توان واحدهايي را جهت توليد و صادرات آن ايجاد نمود و لذا مشاهده مي گردد كه صنعت توليد و عرضه ظروف سفالي به عنوان توسعه صنايع دستي كشورمان محسوب شده و در جهت اشتغال زايي و افزايش صادرات غيرنفتي مي تواند مؤثر واقع گردد.

شماره تعرفه گمركي
با مراجعه به كتاب مقررات صادرات و واردات وزارت بازرگاني ، نت يجه گ يري شده است كه د و نوع شماره تعرفه گمركي به شرح زير براي ظروف سفالي وجود دارد :
ظروف سفالي لوكس 69120020
ظروف سفالي عادي 69120090

شرايط واردات
با مراجعه به كتاب مقررات صادرات و واردات وزارت بازرگاني، نتيجه گيري شده است كه هيچگونه شرايط خاصي براي واردات يا صادرات ظروف سفالي وجود ندارد و تنها حقوق ورودي در مورد واردات اين كالا لازم است پرداخت گردد كه آن هم معادل 90 درصد مي باشد.

بررسي و ارائه استاندارد ملي يا بين المللي
با مراجعه به سايت موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران ، نتيجه گيري شده است كه استانداردهاي ملي تحت عنوان ساخته هاي سفالي و سراميك دستي تحت شماره 4581 از سوي مؤسسه فوق براي ظروف سفالي تدوين شده است.

بررسي و ارائه اطلاعات لازم در زمينه قيمت توليد داخلي و جهاني
بررسي قيمت هاي داخلي
ظروف سفالي داراي رنج وسيعي از ليوان ها، بشقاب ها، ظروف نگهداري غذا ، ظروف دكور و د يگر ظروف سفره و آشپزخانه عرضه مي گردد كه قيمت آن نيز به صورت قيمت هر عدد ظرف براي هر كدام از آنها تع يين و اعمال مي گردد كه در جدول زير نمونه اي از قيمت هاي اين ظروف ارائه شده است.

به طوري كه جدول بالا نشان مي دهد، قيمت ظروف تابع شكل و اندازه آنها مي باشد. ليكن در اينجا جهت ارائه معياري براي بررسي طرح، متوسط قيمت براساس وزن و قيمت ظروف استخراج شده است كه معادل 7500 ريال براي هر كيلو گرم ظرف مي باشد.
بررسي قيمت هاي جهاني

محصولات مورد مطالعه بعنوان صنايع دستي محسوب مي گردند كه آنچنان در جهان عموميت ندارند و شايد بتوا نيم از آنها بعنوان يكي از مفاخر كشورمان ي اد كن يم كه جذا بيت خوبي نيز در صادرات دارند . از اينرو نمي توان قيمت جهاني خاصي را براي آن ارائه كرد . ولي مطابق مطالعات ميداني صورت گرفته ارزش صادراتي اين كالاها تا 12000 ريال بر هر كيلو بالغ مي گردد.

موارد مصرف و كاربرد
ظروف سفالي عموما دو نوع مصرف دارند
گروه اول : در اين حالت از اين ظروف براي سر سفره و ظروف آشپزخانه استفاده مي گردد . انواع بشقاب ها ، سيني ها ، كاسه ها ، ليوان ها ، پارچ و غيره در اين گروه قرار دارند.
گروه دوم : در اين حالت ظروف سفالي بعنوان دكور و تزئينات در خانه ها و مراكز ديگر مورد استفاده قرار مي گيرد . تنوع ظروف در اينحالت زياد بوده و شامل ظروف، مجسمه ها، كالاهاي دكوري و غيره مي گردد. در جدول زير خلاصه اي از موارد مصرف آمده است.

علاوه بر موارد مصرف فوق، ظروف سفالي برخي مصارف تزئيني در خودروها، ادارات، مراكز عمومي و غيره نيز دارند.

بررسي كالاهاي جا يگزين و تجزيه تحليل اثرات آن بر مصرف محصول
در نگاه ظاهري ظروف سفالي داراي كالاي جايگزين زير مي باشد.
• ظروف چيني
• ظروف پلاستيكي ( ملامين )
• ظروف شيشه اي
هر كدام از ظروف فوق براساس سليقه مشتري و موارد مصرف آن انتخاب و مورد استفاده قرار مي گيرد. بنابراين مبحث كالاي جايگزين هر كدام از ظروف بسته به موارد مصرف آنها قابل تعريف مي باشد كه اين امر در جدول زير نشان داده شده است.

به طوري كه جدول بالا نشان مي دهد هر چند ساير ظروف سفالي در كنار ساير ظروف داراي كار برد در بازار هستند ولي ظروف سفالي جايگاه خود را در بازار از نظر زيبايي، سبكي و ارزان بودن دارا مي باشد. يكي ديگر از موارد استفاده ظروف سفالي، استفاده از آن جهت دكوراسيون و صنايع دستي معرفي شد . لذا بايد گفت كه در اين حالت ساير ظروف بجز چيني و آن هم در حد پا يين قابليت جايگزيني براي اين ظروف را ندارند . در طرح حاضر بخش عمده توليدات براي صادرات در نظر گرفته شده است و لذا از آنجايي كه در اين بازارها عمده خريد به عنوان صنايع دستي و دكوراسيون است لذا ظروف ملامين، چيني و شيش هاي نمي توانند جايگزيني براي ظروف سفالي محسوب گردند.

كشور هاي عمده توليد كننده و مصرف كننده
با انجام مطالعات و جستجوهاي اينترنتي، كشورهاي عمده توليد و مصرف كننده ظروف سفالي به شرح زير استخراج شده است.

الف )كشورهاي عمده توليدكننده
• چين
• هندوستان
• پاكستان
• ايتاليا
• ژاپن
• تركيه
به طوري كه ملاحظه مي گردد توليد بخش عمده ظروف سفال در كش ورهاي آسيايي صورت مي گيرد.

ب) كشورهاي عمده مصرف كننده
ظروف سفالي در كليه كشورهاي جهان داراي مصرف است . در بخش دوم كشورهاي مقصد صادرات ظروف سفالي آورده خواهد شد و همانطوري كه از جدول فوق مشخص است اين ظروف به حدود پنجاه كشور جهان صادر مي گردد. از اينرو مي توان گفت كه اكثر كشورهاي جهان مي توانند مصرف كننده اين كالاها محسوب گردند.

شرايط صادرات
مصرف ظروف سفالي را مي توان در دو گروه عمده طبقه بندي كرد:
الف ) مصارف سرسفره و آشپزخانه
در اين حالت ظروف سفالي همانند ساير ظروف مورد استفاده دارند . از اينرو مشخصات ظ اهري، قيمت، استحكام، عمر و غيره مواردي است كه كليه اين كالاها لازم است از آن برخوردار باشند . لذا توليدكننده لازم است شرايط و فرهنگ حاكم بر كشورهاي مقصد صادرات را در توليدات خود رعايت نمايد.

ب ) مصارف دكوري
ظروف سفالي يك كالاي ذيل صنايع دستي كشورمان محسوب مي گردد. از اينرو برخي از مشتريان آن را به عنوان دكور خريداري مي نمايند . لذا در اين گروه از بازارها، لازم است زيبايي، شكل ظاهري، رنگ، طرح و غيره در ساخت ظروف به طور كامل رعايت گردد . به جز شرايط فني ذكر شده، صادرات ظروف سفالي داراي شرايط ديگري نمي باشد.

وضعيت عرضه و تقاضا
بررسي ظرفيت بهره برداري و روند توليد از آغاز برنامه سوم تاكنون
با مراجعه به اطلاعات وزارت صنايع و معادن، فهرست واحد هاي توليد كننده ظروف سفالي به صورت جدول زير جمع بندي شده است.

بررسي روند ظرفيت نصب شده توليد ظروف سفال در كشور
در جدول بالا واحدهاي فعال توليدكننده ظروف سفال در كش ور آورده شد . از اينرو با توجه به ظرفيت واحدهاي فوق روند ظرفيت نصب شده در كشور به صورت جدول زير برآورد شده است.

بررسي روند توليد واقعي ظروف سفال در كشور
در جدول بالا، واحدهاي فعال و ظرفيت اسمي آنها درتوليد ظروف سفال آورده شد . ليكن براي بررسي روند توليد واقعي واحدهاي فوق بايد گفت كه اين واحدها عموماً با مالكيت خصوصي در حال فعاليت مي باشند . لذا دسترسي به مقدار تو ليد واقعي اين واحد امكان ناپذ ير است . و لذا ما در اينجا با توجه به ماهيت كسب و كاري اين صنعت ، راندمان واقعي توليد را معادل هشتاد درصد ظرفيت اسمي فرض مي نماييم كه براساس آن روند توليد واقعي ظروف سفالي در سال هاي گذشته به صورت جدول شماره 4 جمع بندي گرديده است.

نمودار زير روند توليد واقعي ظروف سفال را نشان داده است.

شايان ذكر است كه توليد واقعي ظروف سفالي كمي بالاتر از ميزان ارائه شده در جدول فوق مي باشد ليكن بدليل عدم دسترسي به اطلاعات و همچنين عدم وجود نظرات كارشناسي در اين خصوص (اطلاعات كسب شده از ادارات كل صنايع دستي استان ها ) اين موضوع در محاسبات لحاظ نگرديده است.

بررسي سطح تكنولوژي توليد در واحدهاي فعال
تكنولوژي توليد ظروف سفالي را مي توانيم به دو گروه عمده زير تقسيم بندي نمائيم:
• تكنولوژي نيمه اتوماتيك
• تمام اتوماتيك
براي تشريح تكنولوژي مورد استفاده در توليد ، لازم به ذكر هست كه فر ايند تو ليد به دو قسمت قابل تقسيم است . در قسمت اول مواد او ليه مورد نياز مطابق فرمول ساخت تركيب شده و به شكل دوغاب مبدل مي گردد . در مرحله دوم دوغاب به داخل قالب هاي گچي ريخته شده و قالب پر به مدت يك روز نگهداري و پس از آن قطعه نيمه خشك از آن خارج مي شود . اين قطعه سپس به گرمخانه منتقل و در انجا كاملا خشك مي گردد . مرحله بعدي فرايند لعاب زني قطعه است و پس از لعاب زدن، قطعه به داخل كوره منتقل و پخته شده و جهت بسته بندي به قسمت مربوطه ارسال مي شود.
از نقطه نظر تكنولوژي مي توان گفت كه در تكنولوژي نيمه اتوماتيك هر دو قسمت فر ايند تو ليد
بصورت دستي صورت مي گيرد، ولي در حالت تمام اتوما تيك، قسمت اول بصورت دستي، ولي قسمت دوم بصورت اتوماتيك انجام مي گيرد.
در كشور ما و بسياري از ديگر كشورها، در فرايند توليد اكثرا از روش تكنولوژي نيمه اتوماتيك استفاده مي شود، ليكن در ظر فيت هاي خيلي بالا و همچنين توليد محصولات يكسان (يكسان از نظر شكل و اندازه ) از تكنولوژي تمام اتوماتيك، استفاده مي شود.
در قسمت معرفي فرايند توليد، بصورت كامل مراحل فوق تشريح خواهد گرديد.

نگاهي به راندمان توليد ( درصد استفاده از طرفيت اسمي ) در واحدهاي توليدي فعال
همانطوريكه پيشتر نيز اشاره گرديد، بعلت نبود اطلاعات كافي درمورد واحدهاي فعال توليدي، راندمان توليد در سال هاي گذشته 80 درصد ظرفيت اسمي لحاظ شده است.

نام كشورها و شركت هاي سازنده ماشين آلات مورد استفاده در توليد محصول
ماشين آلات يا به عبارتي خط توليد ظروف سفالي در كشورمان قابل تامين است . و لي در صنعت سراميك اكثر تو ليد كنندگان سعي مي كنند كوره را از خارج كشور بخصوص كشور آلمان و ايتاليا تامين نما يند كه علت اين امر ، حساسيت بالاي كيفيت محصول تو ليدي به گراديان دمائي در هنگام پخت است . از اينرو با تو جه به وضعيت فوق، فهرست منابع تامين ماشين آلات در جدول زير آمده است.

بررسي وضعيت طرحهاي جديد و طرح هاي توسعه در دست اجرا
با مراجعه به بانك اطلاعات صنعتي وزارت صنايع و معادن، وضعيت و مشخصات طرح هاي جديد در حال ايجاد توليد ظروف سفال، جمع آوري و در جدول زير وارد شده است:

پيش بيني عرضه در بازار آينده كشور
عرضه ظروف سفالي در آينده از طريق به بهره برداري رسيدن و توليد طرح ها ي در حال ايجاد و همچنين واردات صورت خواهد گرفت كه در ادامه هر كدام از آنها مورد بررسي قرار گرفته است.
در جدول شماره 8 فهرست طرح هاي در حال ايجاد كشور آورده شد . بنابراين مطابق سوابق موجود، بر حسب درصد پيشرفت فعلي طرحها ، مقاطع بهره برداري از آنها به صورت زير فرض شده است:

با توجه به جدول بالا، ظرفيت طرح هاي در حال ايجاد كه در آينده به ظرفيت نصب شده كشور اضافه خواهد شد، به صورت زير قابل پيش بيني است:


بررسي روند واردات محصول از آغاز برنامه سوم تا نيمه اول سال 85
با مراجع ه به آمار بازرگاني خارجي كشور ، ميزان واردات ظروف سفالي در سالهاي گذشته بصورت زير استخراج شده است .

آمار سالهاي 1384 برآورد تقريبي بوده و در سال 1385 نيز آمار واردات قابل دسترسي نمي باشد . نمودار زير روند واردات را در سالهاي گذشته نشان مي دهد.

براي برآورد ميزان مصرف در گذشته، از شيوه برآورد مصرف ظاهري كه از رابطه
استفاده کرده است.

بطوريكه جدول بالا نشان مي دهد در سالهاي گذشته ميزان مصرف منفي بوده است . معني اين امر آن است كه ميزان صادرات از مجموع توليد داخل و واردات بالاتر بوده است . لذا جهت تفسير اين وضعيت همانطور كه قبلا نيز اشاره شد مي توان گفت كه توليد داخل اين محصولات علاوه بر واحد هاي فعال ثبت شده در وزارت صنايع و معادن، توسط ساير واحدهاي توليد كننده سفال غير مظروف و سراميك ها انجام گرديده است . علاوه بر مطلب فوق اهميت و جذابيت صادرات نيز از روند مصرف و صادرات كاملا مشخص است.