کارآفرینی کارگاه تولید اجزای سیستم فرمان خودرو

بخشی از مقاله

خلاصه طرح :
در این طرح به بررسی کارگاه تولید اجزاي سیستم فرمان خودرو پرداخته شده است ، برای بررسی طرح از روش های آماری و اقتصادی و برآورد های مالی استفاده شده است ، این طرح شامل چهار فصل میباشد ، فصل اول به بیان کلیاتی از قبیل مقدمه ، تاریخچه ، مجوز های قانونی مورد نیاز ، وضعیت بازار ، میزان واردات و صادرات و ... پرداخته است ، فصل دوم به بیان روش انجام کار پرداخته است ، بازدید از واحد کاری مشابه ، نیروی انسانی ، نحوه تامین سرمایه و ... از جمله عناوین موجود در این فصل میباشد ، فصل سوم به بررسی طرح از دیدگاه اقتصادی پرداخته است ( طرح توجیهی یا BP ) ، عناوینی از قبیل نیروی انسانی مورد نیاز ، میزان سرمایه گذاری ، مواد اولیه مورد نیاز ، ماشین آلات مورد نیاز و ... از جمله عناوین موجود در این فصل میباشد ، در نهایت فصل چهارم به بیان نتیجه اجرای طرح می پردازد .

فصل اول
کلیات

مقدمه :
مطالعات امکان سنجی، مطالعات کارشناسی است که قبل از اجراي طرح هاي سرمایه گذاري اقتصادي انجام میگیرد. در این مطالعات از نگاه بازار، فنی و مالی و اقتصادي طرح مورد بررسی و آنالیز قرار گرفته و نتایج حاصل از آن به عنوان مبنایی براي تصمیم گیري سرمایه گذاران مورد استفاده قرار میگیرد.

گزارش حاضر مطالعات امکان سنجی مقدماتی تولید قطعات و اجزاء فرمان خودرو می باشد. این مطالعات در قالب متدولوژي مطالعات امکان سنجی تهیه گردیده است و مطابق متدولوژي فوق ، ابتدا محصول مورد مطالعه به طور دقیق معرفی شده و سپس بررسی هاي لازم روي بازار آن صورت خواهد گرفت و در ادامه مطالعات فنی در خصوص چگونگی تولید و امکانات سخت و نرم افزاري مورد نیاز نیز شناسایی شده و در نهایت ظرفیت هاي اقتصادي و حجم سرمایه گذاري مورد نیاز براي اجراي طرح برآورد و ارائه خواهد شد تا با استفاده از آن سرمایه گذران و علاقه مندان محترم بتوانند کلیه اطلاعات مورد نیاز را کسب و در جهت انجام سرمایه گذاري اقتصادي با دید باز و مسیر شفاف اقدام نمایند. امید است این مطالعات کمکی هرچند کوچک در راستاي توسعه صنعتی کشورمان بعمل بیاورد .

نام کامل طرح و محل اجرای آن :
تولید اجزای سیستم فرمان خودرو

محل اجرا :

مشخصات متقاضیان :
نام نام خانوادگی مدرک تحصیلی تلفن

دلایل انتخاب طرح :
قطعه سازي یکی از صنایع مادر و اساسی در هر کشور به شمار می آید. این قطعات خود به عنوان کالاي واسطهاي در تولید انواع خودرو یا بازار خدمات پس از فروش آن مورد استفاده دارند. از اینرو توسعه صنعت قطعه سازي به مفهوم توسعه صنعت خودروسازي کشور است و لذا مجموعه قطعه سازي را میتوان به عنوان یکی از محورهاي توسعه کشورها تلقی کرد. در حال حاضر صد ها واحد صنعتی مشابه طرح حاضر در کشورمان مشغول قطعه سازي براي خودرو میباشند. خودرو هاي صنعتی و کشاورزي از دیگر موارد کاربرد قطعات طرح است و اهمیت این صنعت نیز براي همگان روشن و شفاف می باشد. بنابراین در مجموع ملاحظه می گردد که قطعات تولیدي طرح به عنوان زیرساختهاي صنعت کشور به شمار میآیند و از درجه اهمیت بالایی برخوردار می باشند.

وضعیت و میزان اشتغالزایی :
تعداد اشتغالزایی این طرح 26 نفر میباشد .

تاریخچه و سابقه مختصر طرح :
نام و کد محصولات
محصولات مورد نظر طرح حاضر، تولید قطعات و اجزاء فرمان خودرو میباشد. فرمان مجموعه اي از یک خودرو است که نقشتغییر جهت چرخ ها را بر عهده دارد که این امر خود سبب تغییر مسیر حرکت خودرو می گردد . فرمان ها در خودرو داراي انواع مختلف می باشند که ذیلا به آنها اشاره شده است :

• فرمان با جعبه فرمان ساچمه اي
• فرمان با جعبه فرمان حلزونی تاج خروسی
• فرمان با جعبه فرمان حلزونی غلطکی
• فرمان با جعبه فرمان انگشتی )بادامکی (
• فرمان با جعبه فرمان کشویی

مجموعه فرمان از قطعات متعددي تشکیل یافته است که این قطعات ذیلا فهرست شده است .فلکه فرمان ، جعبه فرمان ، هزار خار فرمان ، اهرم هزار خار ، سگ دست ، بلبرینگ، کاسه نمد ، تاج خروسی ، پیچ تنظیم خلاصی ، میل فرمان ، شغال دست ، سیبکها نمدي فرمان میل تعادل که حرکت از فلکه فرمان به جعبه فرمان منتقل و در آنجا حرکت دورانی به کمک هزار خار فرمان به حرکت رفت وبرگشتی تبدیل می شود . هزار خار فرمان به کمک اهرم هزار خار به میله هاي رابط فرمان متصل است و حرکت را به اهرمی که به سگ دست متصل است منتقل می نماید . حرکت اهرم سگدست باعث حرکت چرخها حول محور سگدست می شود. قطعات فوق الذکر به لحاظ روش تولید ، ماهیت فنی قطعه ، تکنولوژي ساخت و غیره با همدیگر متفاوت است بطوریکه می توان دسته بندي هاي متعددي را براي آنها انجام داد . لذا با توجه بر دسته بندي فوق ، در طرح حاضر قطعات زیر براي تولید در نظر گرفته شده است .

• اهرم هزار خار
• هزار خار فرمان
• فلکه فرمان
• تاج خروسی
• میل فرمان
• میل تعادل

مجموعه قطعات فوق الذکر بعنوان اجزاء سیستم فرمان محسوب و بعنوان محصول همگن فرمان در طرح حاضر مورد مطالعه قرار خواهد گرفت . در شکل زیر چند نمونه از قطعات فرمان آمده است.

کد ISIC
مطابق طبقهبندي وزارت صنایع و معادن، قطعات و اجزاء فرمان ، داراي کد آیسیک 34301316 می باشند.

شماره تعرفه گمرکی
شماره تعرفه گمرکی قطعات خودرو بر اساس سهم تولید داخل آنها تعیین شده است . و از آنجائیکه قطعات مورد مطالعه در قسمت هاي مختلف خودرو داراي کاربرد هستند ، لذا نمی توان قطعه خاصرا تعیین و شماره تعرفه دقیقی را براي آن عنوان کرد . از اینرو در جدول زیر شماره تعرفه بر اساس تقسیم بندي وزارت بازرگانی آورده شده است .

قطعات مورد مطالعه نیز در قالب تقسیم بندي بالا قرار میگیرند .

شرایط واردات محصول
با مراجعه به کتاب مقررات صادرات و واردات وزارت بازرگانی، نتیجه گیري شده است که محدودیت خاصی براي واردات قطعات مورد مطالعه وجود ندارد. لذا با پرداخت حقوق گمرکی به شرح میزان ذکر شده در جدول بالا ، امکان واردات وجودخواهد داشت.

توضیح:
همانطوریکه ذکر شد مطابق مقررات منتشر شده از سوي وزارت بازرگانی، هیچگونه محدودیت قانونی براي واردسازي قطعات خودرو وجود ندارد، لیکن لازم است در این خصوصبه مورد بسیار مهم زیر توجه شود.
الف - بازار قطعات خودرو درکشورمان به سه گروه تقسیم میگردد و شرایط خرید این گروهها به صورت زیر است.

بازار OEM
در این بازار به طورکامل قطعات از داخل کشور تهیه میشود و لذا در صورتی که امکان ساخت داخل براي قطعهاي موجود نباشد. خودروساز خود رأساً اقدام به واردسازي قطعه مورد نیاز می نماید. لذا واردات توسط غیر و فروش آن به خودروساز اتفاق نمی افتد. (خودروسازقطعات وارداتی را خرید نمی کند(

بازار OES
شرایط این بازار نیز مشابه شرایط عنوان شده براي بازار OEM است.

بازار AM
در این بازار شرایط رقابتی برقرار است. لذا در صورتی که قطعات وارداتی قابلیت رقابت به لحاظ کیفی و قیمت به موارد مشابه داخلی را داشته باشند، امکان واردات وجود خواهد داشت. با توجه به مطالب ذکر شده ، می توان عنوان کرد که عملا" امکان واردات و فروش قطعات در بازار OES و OEM تنها براي شرکتهاي خودرو ساز قابل انجام بوده ولی در بازار AMواحدهاي مختلف امکان واردسازي و فروش قطعات منفصله خودرو را دارا هستند .

ب - قطعات و اجزاء فرمان در گروه قطعات کند مصرف خودرو طبقهبندي میگردند، لذا مصرف آن در بازار خدمات پس از فروش بسیار پایین تر از بازار خودروسازان است بطوریکه بخش قریب به اتفاق این قطعات در بازار OEM مصرف می شود و از اینرو میزان واردات نیز در سطح پائین خواهد بود.

ج - با توجه به مطالب ذکر شده ، قابل نتیجهگیري است که علیرغم نبود محدودیت براي واردات، عملاً واردات این قطعات امکانناپذیر و یا در سطح بسیار پایین اتفاق میافتد.

بررسی استانداردهاي موجود در مورد محصول
محصول مورد مطالعه، قطعات و اجزاء فرمان خودرو است که از طرق مختلف تولید خواهد شد. این قطعات خود به عنوان یک محصول واسطه در تولید یا تعمیرات خودرو ها مورد استفاده دارند. از اینرو ماهیت این قطعات طوري است که نمیتوان استاندارد خاصی را براي آن تعیین کرد و لذا هیچگونه استاندارد ملی یا بین المللی براي این قطعات وجود ندارد. ولی باید گفت که تولید این قطعات تحت مشخصات فنی ارائه شده از طرف خودرو سازان صورت می گیرد که به نوعی نیز میتوانیم مشخصات فوق را به عنوان الزامات و استانداردهاي مورد نیاز در تولید تلقی نماییم. مشخصات فنی قطعات در قالب نقشه فنی، برگ آنالیز مواد اولیه مصرفی و برگ مشخصات مکانیکی و متالوژیکی از طرف هر خودرو ساز تهیه و ارائه می گردد که رعایت تک تک آنها از طرف سازندگان امري اجتناب ناپذیر است .

همچنین لازم به ذکر است که هر شرکت خودرو ساز استاندارد و الزامات فنی مخصوص به خود را دارا است .
بررسی و ارائه اطلاعات لازم در زمینه قیمت تولید داخلی و جهانی محصول بررسی قیمتهاي داخلی
هر قطعه از خودرو، با توجه به نوع قطعه و خودروي مورد استفاده از قیمت هاي متفاوتی برخوردار است . قطعات فرمان نیز همانند سایر قطعات خودرو به نسبت خودروي مورد استفاده داراي قیمت هاي مختلفی می باشند .

بازار قطعات خودرو به سه گروه خودرو سازان ، خدمات پس از فروش خودرو و صادرات تقسیم بندي گردید . لذا می توان گفت که یکی دیگر از عوامل تعیین قیمت قطعات محسوب می گردد ، نوع بازار می باشد . لذا در اینجا قیمت چند نمونه قطعه جهت تفهیم موضوع آورده شده است .

همانطوریکه جدول بالا نیز نشان می دهد قیمت قطعات با توجه بر نوع خودروي مورد استفاده و همچنین نوع بازار متفاوت است .

مروري بر قیمتهاي جهانی قطعات
همانند مطالب عنوان شده قبل ، در مورد قیمت جهانی قطعات خودرو نیز نمی توان اقدام به تعریف رقم خاصی نمود. چرا که قیمت ها تابع نوع قطعه تولیدي و همچنین خودروئی می باشد که قطعه براي آن ساخته می شود و نظر بر اینکه یک کارخانه قطعه سازي اقدام به تولید رنج وسیعی از قطعات مینماید از اینرو ارائه قیمت واحد براي آن امکان ناپذیر می باشد. لازم به ذکر است که در بررسی امکان پذیري صادرات قطعات صنعتی ، عموما مزیت هاي رقابتی تولید در کشور مبداء با موارد مشابه در کشور مقصد مورد مقایسه قرار می گیرد و در صورت وجود مزیت ، صادرات شکل می گیرد . در مورد عوامل مطرح در صادرات در ادامه توضیحات لازم ارائه خواهد شد .

معرفی موارد مصرف و کاربرد محصولات
محصول تولیدي طرح قطعات و اجزاء فرمان خودرو است و لذا کاملا واضح است که مورد مصرف و کاربرد این قطعات در خودرو سازي است و می توان گفت که هر خودرو بدون استثناء از این قطعات استفاده می کنند ، لیکن مشخصات فنی آنها به نسبت نوع خودرو متفاوت است .
لازم به ذکر است که بازار قطعات خودرو به بخش هاي زیر تقسیم بندي می گردد:

بازار OEM :
این بازار را خودروسازان کشور تشکیل می دهند که شرکتهاي تأمین کننده آنها اقدام به تأمین قطعات مورد نیاز خود از قطعهسازان می نمایند. شرکتهاي ساپکو )تأمین کننده شرکت ایران خودرو ( شرکت سازهگستر سایپا )تأمین کننده شرکت سایپا ( شرکت اپکو )تأمین شرکت ایران خودرو دیزل ( از شرکت اصلی فعال در این بازار به شمار می آیند.

بازار OES :
این بازار خدمات پس از فروش خودروها میباشد که وابسته به شرکتهاي خودروساز است سازمان خدمات پس از فروش ایران خودرو ) ایساکو( ، شرکت سایپا یدك، شرکت گسترش خدمات پارس خودرو، مزدا یدك از شرکتهاي این گروه محسوب میشوند.

بازار AM :
این بازار قطعات خودرو شامل کلیه لوازم یدکی فروش هاي مختلف در سطح کشور میباشد که به صورت آزاد ) بدون ارتباط خاصبا خودرو سازان ( اقدام به فروش قطعات خودرو می نمایند. میزان مصرف در هر کدام از بازارهاي خودرو متفاوت است که مطالعات بیشتر در این خصوص در بخش مطالعات عرضه و تقاضا ارائه خواهد شد .

بررسی کالاهاي جایگزین و تجزیه و تحلیل اثرات آن بر مصرف محصول
ماهیت طرح حاضر، قطعه سازي است و در صنعت قطعه سازي نیز تولید براساس مستندات فنی، نقشه، روش تولید و دستورالعملهاي آن صورت میگیرد و لذا خارج از فرایند فوق، نمی توان قطعهاي را تولید و عرضه کرد. از طرف دیگر هر قطعه در جایگاه خود داراي کاربرد است. به طوري که در عوض یک قطعه، هیچ نوع قطعه دیگري را نمی توان استفاده کرد. از اینرو در مجموع میتوان گفت که براي محصولات تولیدي طرح، هیچگونه کالاي جایگزین وجود ندارد.
البته واردات همین قطعات یا قطعات تولید شده توسط دیگر واحدهاي صنعتی وجود دارند که از موارد فوق نیز به عنوان محصولات رقیب می توان یاد کرد نه محصولات جایگزین.

کشورهاي عمده تولید کننده و مصرف کننده محصول
مورد مصرف قطعات تولیدي طرح در صنعت خودرو می باشد . لذا کشورهاي تراز اول در تولید خودرو را میتوانیم به عنوان بزرگترین تولیدکننده و همچنین بزرگترین مصرف کننده قطعات مورد مطالعه معرفی نماییم.

در جدول زیر فهرست چند کشور عمده تولید کننده خودرو و میزان تولید آنها )به عنوان صنایع مصرف کننده قطعات مورد مطالعه ( آورده شده است.

با توجه به جدول فوق میتوان گفت که کشورهاي عنوان شده در جدول که به عنوان کشورهاي مطرح تولیدکننده خودرو می باشند، به عنوان کشورهاي عمده تولیدکننده و مصرف کننده قطعات آلومینیومی نیز محسوب می گردند.

معرفی شرایط صادرات
از نقطه نظر مقررات وزارت بازرگانی، براي صادرات محصولات تولیدي طرح هیچگونه شرایط و محدودیتی وجود ندارد. لیکن از آنجایی که این محصولات، یک کالاي صنعتی و مهندسی محسوب میگردند، از اینرو ورود به بازارهاي جهانی مستلزم برخورداري تولیدکننده از شرایطی میباشد که در جدول زیر به شرایط فوق اشاره شده است.

وضعیت عرضه و تقاضا
بررسی ظرفیت بهره برداري و روند تولید از آغاز برنامه سوم تاکنون
بررسی ظرفیت هاي بهره برداري
با مراجعه به اطلاعات وزارت صنایع و معادن، ملاحظه شده است که تعداد زیادي واحد صنعتی در حال تولید قطعات و اجزاء فرمان می باشند . بنابراین به منظور خلاصه نویسی ، فهرست این واحدها در هر استان جمع بندي و در جدول زیر ارائه شده است .

همچنین علاوه بر واحدهاي فوق ، واحدهایی نیز درحال تولید میل موج گیر فرمان می باشند که فهرست آنها در جدول زیر آمده است .

بررسی روند ظرفیت نصب شده تولید قطعات فرمان در کشور
با توجه به جدول شماره 5 ، براساس تاریخ شروع بهرهبرداري واحدهاي فعال موجود، روند ظرفیت نصب شده تولید قطعات در کشور به شرح جدول زیر جمع بندي شده است.

بررسی روند تولید واقعی قطعات فرمان در کشور
در جدول بالا، واحدهاي فعال در تولید اجزاء و قطعات فرمان خودرو در کشوربه همراه ظرفیت اسمی آنها بر آورد شد . لیکن نکته ایکه در اینجا باید ذکر گردد اینست که محوریت فرایند تولید قطعات مورد مطالعه ماشین کاري است و مطابق ماهیت فنی این کارخانه ها ، قابلیت تولید بسیاري از قطعات صنعتی ) خودروئی و غیره خودروئی ( با استفاده از ماشین آلات موجود ، امکان پذیر می باشد . از اینرو هر چند مجوزهاي صنعتی آنها براي تولید قطعه خاصی است ، لیکن این واحدها بر اساس نیاز بازار و قابلیت اخذ سفارش ، اقدام به تولید می

نمایند . در بازار قطعات خودرو ، سه عامل قیمت، تحویل به موقع و فروش اعتباري تا 5 ماه نقش محوري را در سفارش دهی خودرو ساز دارند و لذا قطعه سازانی می توانند از این بازار سفارش دریافت کنند که از قابلیت رقابت در عوامل فوق برخوردار باشند . با توجه به حضور قطعه سازان زیادي در بازار، مسلما " واحدهایی میتوانند نظر خود روساز را به خود جلب نمایند که از توان رقابتی بالایی نسبت به سایرین برخوردار باشند.

با توجه به مطالب ذکر شده قابل نتیجه گیري است که واحدهاي قطعه ساز عموما" نمی توانند از تمام ظرفیت تولیدي خود استفاده نمایند ولذا تنها متناسب با سفارش کسب شده اقدام به تولید کرده و باقی مانده ظرفیت خود را به تولید قطعات دیگر اختصاصمی دهند. از این رو براي بررسی تولید واقعی این واحدها ،از آنجائیکه قطعات مورد مطالعه تنها در بخش خودرو داراي کاربرد هستند لذا ما با استفاده از جمع تقاضاي بازار و با در نظر گرفتن این که بخش عمده این تقاضا توسط قطعه سازان داخلی تامین می شود ،اقدام به برآورد تولید واقعی کشور خواهیم کرد. در جدول شماره 18 جمع مصرف اجزاء و قطعات فرمان در بازار کشورمان آورده شده است و لذا مطابق توضیحات مربوط به مصرف ، می توان گفت که کلیه قطعات فوق در داخل کشور تولید می گردد . از اینرو میزان مصرف فوق الذکر را می توان معادل با تولید داخل احتساب کرده و بر اساس آن روند تولید واقعی قطعات مورد مطالعه را در سالهاي گذشته بصورت جدول زیر تهیه کرد .

بررسی سطح تکنولوژي تولید در واحدهاي فعال
فرایند تولید قطعات فرمان به صورت زیر است :

با توجه به فرایند بالا میتوان گفت که تکنولوژي مورد استفاده در قطعهسازي در مورد کلیه واحدهاي تولیدي آن یکسان است و تفاوت خاصی بین تکنولوژيها وجود ندارد. لیکن آنچه که سبب ایجاد تمایز بین قطعات تولید شده کارخانجات مختلف نسبت به همدیگر میتواند بشود ، شامل موارد زیر خواهد بود :
• توان مهندسی واحد تولیدي در انتخاب مواد

• اجراي دقیق سیکل عملیات حرارتی
• دقت عمل در هنگام ماشینکاري و استفاده از ماشین آلات مخصوص
همچنین در اینجا باید گفت که تکنولوژي تولید قطعات فرمان علاوه بر ایران در سایر نقاط جهان نیز به همان شکلی انجام میگیرد که در فرایند بالا شرح داده شده است و لیکن همچنان کیفیت قطعات تولیدي نیز به مشابه مطالب ذکر شده در بالا، تابع توان مهندسی، دقت عمل اپراتورها و کنترل کیفیت و همچنین کیفیت عملیات حرارتی خواهد داشت.

نگاهی به راندمان تولید )درصد استفاده از ظرفیت اسمی( در واحدهاي تولیدي فعال
قطعات مورد مطالعه، محصولات واسطه اي هستند که در صنایع خودروسازي کاربرد دارند. بنابراین برنامه ریزي تولید واحدهاي صنعتی قطعه ساز به طور کامل تابع سیاست هاي خودروسازان و بازار خدمات پس از فروش آنان می باشد . در جدول شماره 7 ظرفیت نصب شده تولید قطعات در کشور آورده شده است . همچنین در جدول شماره 8 تولید واقعی کشور بر آورد گردید . از اینرو با تقسیم تولید واقعی بر ظرفیت اسمی ، می توان گفت که واحدهاي فعال در تولید این قطعات بطور متوسط با راندمان 33 درصد فعالیت داشته اند .

پیشبینی عرضه در بازار آینده کشور
عرضه قطعات فرمان خودرو ، در آینده از طریق تولید واحدهاي فعال و طرحهاي در حال ایجاد و همچنین واردات صورت خواهد گرفت که در ادامه هر کدام از آنها مورد بررسی قرار گرفته است.

الف) پیشبینی تولید داخل واحدهاي فعال
در جدول شماره 5 ظرفیت نصب شده کشور براي تولید قطعات فرمان در سالهاي گذشته آورده شد. همچنین در جدول شماره 8 تولید واقعی این قطعات برآورد گردید و لذا با مقایسه ظرفیت نصب شده و تولید واقعی در سالهاي گذشته ، مشاهده می گردد که واحدهاي فوق تنها با 33 درصد ظرفیت خود در حال فعالیت بوده اند . از اینرو می توان گفت که در سالهاي آینده در صورت وجود تغاضا ، واحدهاي فعال کشورمان قابلیت افزایش تولید را خواهند داشت و در نهایت در صورتیکه راندمان تولیدي این واحدها پس از افزایش ظرفیت 75 درصد فرضگردد در اینصورت واحدهاي فوق پتانسیل تولید سالانه 2032126 دست در سال را خواهند داشت .

ب ( پیشبینی تولید داخل واحدهاي در حال ایجاد
در جدول شماره 10 فهرست طرحهاي در حال ایجاد کشور آورده شد. بنابراین مطابق سوابق موجود، بر حسب درصد پیشرفت فعلی طرحها ، مقاطع بهره برداري از آنها به صورت زیر فرض شده است :

با توجه به جدول بالا ، ظرفیت طرحهاي در حال ایجاد که در آینده به ظرفیت نصب شده کشور اضافه خواهد شد، به صورت زیر قابل پیش بینی است:

راندمان تولید واقعی طرحهاي در حال ایجاد متناسب با عرف طرحهاي صنعتی به صورت 50 درصد ظرفیت اسمی در سه سال اول بهرهبرداري لحاظ شده است.

بررسی روند واردات محصول از آغاز برنامه سوم تا نیمه اول سال 1385
در قسمت بررسی شماره تعرفه قطعات مورد مطالعه عنوان شد که این قطعات شماره تعرفه مستقلی ندارند. این قطعات به صورت مجموعهاي وارد میشوند که متشکل از تعداد متنوع از قطعات مختلف است. و لذا تنها در مورد قطعات عمومی امکان دسترسی به شماره تعرفه وجود دارد . بنابراین نمیتوان آمار دقیقی از حجم واردات آنها ارائه کرد.

جمع بندي عرضه
در جدول زیر جمع بندي عرضه قطعات فرمان خودرو آمده است .

بررسی روند مصرف از آغاز برنامه سوم تاکنون
ضریب مصرف قطعات فرمان در هرخودروي تولیدي یک است . از طرف دیگر بازار خدمات پس از فروش خودرو نیز مصرف کننده این قطعات است . لذا به منظور بررسی روند مصرف این قطعات ، لازم است تعداد خودرو در کشور به همراه تولید سالانه آن مورد توجه قرار گیرد . در ادامه بررسی هاي لازم در این خصوص انجام گردیده است .

الف ( برآورد مصرف در خودرو سازان
مجموعه خودروهاي تولید داخل کشورمان را میتوان از نگاه مصرف قطعات تولید داخل در ساخت آنها، به دو گروه عمده تقسیم بندي کرد :
گروه اول: این گروه از خودروها بخش عمده قطعات مصرفی در تولید خودرو را از سازندگان داخلی تأمین می نمایند و درصد کمی قطعات وارداتی در ساخت این گروه از خودروها کاربرد دارد. بخش عمده خودروهاي تولیدي گروه ایران خودرو و سایپا در این گروه قرار دارند .

گروه دوم: در این گروه از خودروها ، آن دسته از خودروها قرار دارند که تولید آنها در کشور با تعداد پایین صورت می گیرد و لذا داخلی کردن تولید قطعات آنها از توجیه اقتصادي لازم برخوردار نمی باشد. از طرف دیگر برخی خودروها علاوه بر تیراژ پایین تولید در گروه خودروهاي لوکس نیز طبقه بندي میشوند و لذا تولید داخل قطعات آنها صرف اقتصادي ندارد. باتوجه به مطالب ذکر شده می توان گفت که براي برآورد نیاز صنایع خودروسازي کشورمان به قطعات ساخت داخل، تنها میتوان به حجم تولید دو شرکت اصلی ایران خودرو و سایپا به عنوان بازار مصرف کننده قطعات خودرو استناد کرد. در جدول زیرآمار تولید انواع خودرو در کشورمان آورده شده است.

پیشتر اشاره گردید که مصرف قطعات تولید داخل صرفا دًر مورد خودروهایی می باشد که داراي تعداد تولید بالا در کشور می باشند که این امر در مورد خودروهاي سواري و وانت تولیدي دو شرکت بزرگ ایران خودرو و سایپا و همچنین بخشی از خودروهاي نیمه سنگین و
سنگین صادق می باشد و لذا سایر خودروهاي تولید داخل )سواري – سنگین – نیمه سنگین( از قطعات تولید داخل استفاده نکرده بلکه خودروسازان اقدام به واردات مجموعه هاي خودرو مینمایند که قطعات مورد مطالعه نیز در دل مجموعه هاي فوق قرار دارند. از اینرو در اینجا تولید خودروهاي سواري و وانت بعنوان خودرو هاي استفاده کننده از قطعات فرمان ساخت داخل در نظر گرفته خواهد شد که در این رویکرد سهم آن دسته از خودروهاي سواري که از قطعات تولید داخل استفاده نمی کنند با سهم خودروهاي سنگین که از قطعات ساخت داخل استفاده می نمایند تهاتر شده است .

پیشتر ضریب مصرف قطعات فرمان در هر خودرو یک دست برآورد گردید. از اینرو میزان مصرف خودرو سازان معادل با تعداد تولید خودرو خواهد بود که بدین وسیله میزان مصرف این قطعات در سالهاي گذشته به صورت جدول زیر برآورد شده است.

ب- برآورد روند مصرف در بازار خدمات پس از فروش خودرو
قطعات فرمان ، از جمله قطعات کند مصرف (Slow moving) در تعمیرات و خدمات پس از فروش خودرو محسوب میشوند. از طرف دیگر عموما تمامی این قطعات در طول بهره برداري
مشمول تعویض قرار نمی گیرند . لذا بر اساس یک نظر سنجی از چند تعمیرگاه مجاز خودرو ، تعداد قطعات مشمول تعویض 35 درصد و ضریب مصرف این قطعات در هر خودرو ) دوران 0 میباشد. 4(یعنی هر خودرو در هر ده سال یکبار قطعات فرمان مشمول / بهره برداري ) معادل 1تعویض را تعویض می نماید( با توجه به تعداد خودروهاي ترددي در کشورمان و همچنین ضریب مصرف و تعویض عنوان شده میزان نیاز این خودروها به قطعات فرمان برآورد شده است.

جمع بندي میزان مصرف داخل قطعات فرمان خودرو
با استفاده از جدول شماره 16 و 17 جمعبندي مصرف قطعات فرمان انجام گردیده است


بررسی روند صادرات از آغاز برنامه توسعه سوم تا سال 85
یک خودرو متشکل از هزاران قطعه می باشد که قطعات مورد مطالعه به عنوان بخشی از مجموعه قطعات فوق محسوب میگردند. همچنین در قسمت هاي قبلی عنوان شد که این قطعات به صورت تک تک داراي شماره تعرفه مستقل نبوده و بلکه به صورت مجموعه اي و یا تحت عنوان داراي هویت از نگاه وزارت بازرگانی میباشند. از اینرو براي میزان صادرات، عموما قًطعات خودرو را به صورت یک خانواده مشترك مدنظر قرار میدهند ) یعنی صادرات کل قطعات خودرو ( که در اینجا ما نیز همین قاعده را رعایت کرده و روند صادرات در سالهاي گذشته را عنوان کرده ایم:

قطعات فرمان درردیف قطعات کند مصرف خودرو قرار دارد که در جدول بالا میزان صادرات آن ارائه شده است . لیکن بعلت نبود آمار دقیق امکان تفکیک این قطعات از کل صادرات قطعات کند مصرف وجود ندارد ولی مطابق اظهار برخی دست اندرکاران صنعت و بازار ، صادرات این قطعات در گذشته وجود داشته است ولی بدلیل نبود آمار موثق در این مورد ، امکان ارائه آماري براي صادرات وجود ندارد .

بررسی نیاز به محصول با اولویت صادرات تا پایان برنامه توسعه چهارم
برآورد میزان تقاضاي داخل در آینده
موارد کاربرد قطعات مورد مطالعه در صنعت مانند خودرو است . از اینرو مناسب ترین راه براي پیش بینی تقاضا در آینده ، استفاده از روش رگرسیون مصرف در گذشته می باشد که این امر در جدول زیر انجام گردیده است .

برآورد قابلیت صادرات در آینده
هر چند که در جدول شماره 19 سابقه صادراتی قطعات کند مصرف خودرو از کشورآورده شد . لیکن نظر بر اینکه علی رغم وجود صادرات در گذشته ، آمار قابل استنادي در مورد مقدار آن در دست نمی باشد ، لذا در مورد آینده نیز نمی توان رقم خاصی را پیش بینی کرد و تنها در اینجا شایان ذکر است که صادرات این قطعات وجود داشته و قابل افزایش است .

برآورد تقاضاي کل
تقاضاي کل مجموع تقاضاي بازار داخل و صادرات است که با توجه به نبود آمار دقیق صادرات ، تقاضاي کل معادل تقاضاي داخل در نظر گرفته شده است . جمع بندي و نتیجه گیري مطالعات بازار و پیشنهاد نهایی در مورد احداث واحدهاي جدید از نگاه توجیه پذیري بازار از موازنه جداول پیش بینی عرضه و تقاضا چنین بر می آید که در سال هاي آینده بازار کشور از مازاد عرضه برخوردار خواهد بود و پس از بهره برداري از واحدهاي در حال ایجاد ، این مازاد عرضه افزایش نیز پیدا خواهد کرد . بنابراین قابل نتیجه گیري است که ایجاد واحدهاي جدید براي تولید این قطعات در شرایط کنونی به لحاظ بازار توجیه ناپذیر است .

همچنین باید گفت که با نگاهی به طرح هاي در حال ایجاد ، مشاهده می گردد که تعداد 28واحد با ظرفیت 8021000 دست در کشورمان در حال ایجاد می باشند . ظرفیت طرح هاي فوق حدود 3 برابر ظرفیت نصب شده در کشور است و این در حالی است که واردات به کشور در مطالعات در نظر گرفته نشده است و لذا با توجه بر جمیع جهات ایجاد طرح هاي جدید توصیه نمی شود .

بررسی اجمالی تکنولوژي و روش تولید محصول در کشور و مقایسه آن با دیگر کشورها
نگاهی به روش تولید قطعات فرمان فرایند تولید قطعات فرمان به صورت زیر است:

شرحی بر فعالیتهاي مختلف فرایند تولید
ماشینکاري
بخش عمده قطعات مورد مطالعه از طریق ماشینکاري تولید خواهد شد ولی باید گفت که ماشین هاي مورد استفاده در این فرایند ، از نوع ماشین آلات مخصوص می باشند .

عملیات حرارتی
عملیات حرارتی در مورد قطعات فرمان از اهمیت بالائی برخوردار است چرا که سطح سختی این قطعات لازم است از درجه بالائی برخوردار باشد . سخت کاري در کوره هاي الکتریکی انجام می گیرد . استفاده از فولادهاي مخصوصمانند فولاد سمانتسیون سبب اجراي یک فرایند حرارتی قابل قبول می شود .

عملیات تکمیلی ماشینکاري
انجام عملیات حرارتی روي فلز ، سبب کدر شدن سطح آن و خروج برخی اندازه ها از دقت لازم می گردد . از اینرو با انجام عملیات تکمیلی قطعه علاوه بر برخورداري از صافی سطح مناسب ، به دقت ابعادي مورد نظر رسانده می شود.

رنگ و عملیات فینیشینگ
برخی از قطعات فرمان لازم است رنگ گردند . لذا این عملیات در انتهاي کار انجام می گیرد .

فورج سرد
برخی از قطعات فرمان مانند میل فرمان از طریق فورج سرد تولید می شود . در این روش قطعه خام تحت ضربات پرس و بصورت خام به قطعه مورد نظر تغییر شکل داده می شود .

مقایسه روش تولید معمول کشورمان با دیگر کشورهاي جهان
تکنولوژي و روش تولید قطعات فرمان در سایر کشورها همان روشی است که در کشور ما انجام می گیرد و تاکنون روش دیگري براي این کار در نقاط دیگر جهان معرفی نشده است.لیکن آنچه که در فرایند تولید این قطعات داراي اهمیت است و حتی میتوان گفت که این عوامل کیفیت قطعه تولید شده را تشکیل داده و در کشورهاي صنعتی از درجه بالاتري برخوردار می باشد موارد ذیل هستند.
• توان مهندسی واحد تولیدي در انتخاب مواد و آماده سازي آن
• توان مهندسی در انجام عملیات حرارتی
• دقت عمل اپراتورها در هنگام ماشینکاري و دقت تولید ماشین ها
• دقت عمل کنترل کیفیت در جلوگیري از ورود قطعات نامرغوب به مجموعه قطعات آماده فروش

تعیین نقاط قوت و ضعف تکنولوژيهاي مرسوم در تولید محصول
با توجه بر شرح تکنولوژي، نقاط قوت و ضعف آن در جدول زیر جمعبندي شده است:

مجوز های قانونی :
تعریف: جواز تاسیس مجوزی است که جهت احداث ساختمان و تاسیسات بنام اشخاص حقیقی و حقوقی در زمینه تولید بخش سازمان صنایع صادر میگردد.

مراحل صدور جواز تاسیس :
1- پذيرش درخواست متقاضی صدور جواز تأسيس فعاليتهای صنعتی و تكميل پرونده توسط مديريت سازمان سازمان صنایع شهرستان .
2- بررسی پرونده از نظر مدارك و تطبيق با مصاديق والويتهای سرمايه گذاری در واحد صدور مجوز مديريت سازمان صنایع .
3- تكميل پرسشنامه جواز تاسيس ( فرم شماره يك ) توسط متقاضی .
4- ارسال پرونده منضم به فرم شماره يك به اداره مربوطه بمنظور بررسی ، اصلاح و تائيد فرم پرسشنامه جواز تاسيس با استفاده از اطلاعات طرحهای موجود ، طرحهای تيپ و تجربيات كارشناسی و ارجاع پرونده به مديريت .
5- ارجاع پرونده توسط مديريت به واحد صدور مجوز جهت مراحل صدور جواز تأسيس .