بخشی از مقاله
چکیده
بررسی رابطه بین این سه متغیر - ارزش معاملات حقیقی و حقوقی و بازدهی بازار - هم از منظر سرمایهگذاران - در راستای پیشبینی روند آتی بازار و اتخاذ تصمیمات سرمایهگذاری درست - و هم از منظر ناظرین بازار یعنی شرکت و سازمان بورس و اوراق بهادار تهران - در راستای تعیین سیاستهای نظارتی و تنظیمی درست و مفید - ، اهمیت دارد. در این مطالعه مشخص شد که در بورس اوراق بهادار تهران ، معاملات حقیقی است که نقش پیشرو را دارد و معاملات حقوقی تابع معاملات حقیقی و پسرو است و اینکه هیچ کدام از این متغیرها بر متغیر بازدهی تأثیری ندارند ولی بازدهی بر هر دو نوع معاملات حقیقی و حقوقی اثر گذار می-باشد. همچنین مشخص گردید که جهت بازار - در نظر گرفتن روند مثبت یا منفی بازار - تغییری در این نتیجه ایجاد نمیکند.
همچنین در بخش دیگر این تحقیق با ایجاد 3 دسته پرتفوی ارزشی، میانه و رشدی به بررسی رابطه سه متغیر فوق پرداخته شد که مشخص گردید در دو حالت پرتفوهای میانه و رشدی، بین معاملات حقیقی و حقوقی رابطهای دو طرفه وجود دارد ولی در پرتفوهای ارزشی، مانند کل بازار، معاملات حقیقی نقش پیشرو خود را دارند. در ضمن در حالت پرتفوهای میانه، طبق آزمون علیت گرانجری، معاملات حقیقی تابع بازدهی می-باشند ولی در حالت پرتفوهای رشدی، این رابطه بر عکس میباشد. از طرفی در پرتفوهای ارزشی، بین بازدهی و معاملات حقیقی رابطهای وجود ندارد. در هیچ کدام از پرتفوهای بررسی شده بین بازدهی و معاملات حقوقی رابطه اثر گذاری یافت نشد.
کلمات کلیدی :بازدهی سهام، معاملات حقیقی، معاملات حقوقی، مدل خودرگرسیونی برداری - VAR - ، پورتفوی ارزشی، پورتفوی میانه و پورتفوی رشدی.
مقدمه
ارتباط بین بازده سهام و معاملات سرمایهگذاران حقوقی در ادبیات مالی به کرات بررسی شده است.مطالعات گذشته ارتباط مثبت بین بازده و معاملات سرمایهگذاران حقوقی در بازارهای توسعه یافته را نشان میدهداما این رابطه در بازارهای کمتر توسعه یافته مانند بورس اوراق بهادار تهران کمتر بررسی شده است.بسیاری از مطالعات گذشته گروه خاصی از سرمایهگذاران حقوقی مثل صندوقهای سرمایهگذاری و یا گروه کوچکی از سرمایهگذاران حقیقی مثل حسابهای سرمایهگذاران حقیقی در یک شرکت کارگزاری را بررسی کرده-اند.گذشته از این، مطالعاتی که بر پایه اطلاعات سالانه یا سه ماهه سرمایهگذاران حقوقی انجام شده است ممکن است بطور کامل پویایی معاملات سرمایهگذاران حقوقی و افراد را منعکس نکند.
مطالعات گذشته اغلب بر روی بازارهای آمریکا و کشورهای توسعه یافته صورت گرفته و بر روی رابطه بین بازده و معاملات سرمایهگذاران حقوقی تمرکز کردهاند و مطالعات بسیار کمی بر روی ارتباط بین بازده سهام و معاملات فردی صورت گرفته است باید ببینیم که ارتباط بین بازده سهام و حجم معاملات سرمایهگذاران بین گروههای مختلف سرمایهگذاران - حقوقی و حقیقی - چگونه است.
باید بررسی نمود که سرمایهگذاران حقوقی و حقیقی در مواجهه با بازدههای گذشته چگونه عمل میکنند و یکی از سؤالات اصلی این است که آیا معاملات آنها قدرت پیشبینی بازده را دارد یا نه؟و سؤال دیگر این است که چگونه معاملات سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی بر روی هم تأثیر میگذارد؟مسأله قابل توجه دیگر وزنی است که سرمایهگذاران به قیمتهای موجود در بازار و اطلاعاتی که خود دارند، میدهند.میخواهیم بدانیم که عکسالعمل سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی به شوکهای قیمتی چگونه است.
مفاهیم نظری و پیشینه تحقیق
در مدلهای تئوریک اقتصاد و مالی، رفتار سرمایهگذاران و تأثیر شخصیتها و قضاوت هایشان ثابت فرض شده است؛ اما در بسیاری از مواقع رفتار سرمایهگذاران و فرهنگ تصمیمگیری برای سرمایهگذاری در اوراق بهادار باعث ناآرامی بسیاری در بازارهای سهام شده است.قابلیت پیشبینی قیمت سهام و امکان پیش-بینی حرکتهای آتی قیمتها، فرصتهای سودآوری را ایجاد میکند بنابراین پیشبینی قیمت سهام، اهمیتی حیاتی دارد.از نقطه نظر تئوریکی وجود الگوهای پیشبینی در متغیرهای مالی، اعتبار یکی از مبانی بنیادی مالی،یعنی فرضیه بازار کارا1را مورد چالش قرار میدهد.
در سال 1999 دو دانشمند بنامهای ماسا و گوتزمن2شواهدی جمعآوری کردند که بر اساس آنها گروههای مختلف سرمایهگذاران وجود دارند که رفتار آنها باعث میشود روند بازار و بازده آن تحت تأثیر قرار بگیرد و این موضوع شاید فرضیه بازار کارا را با چالش جدی روبرو سازد در بورس اوراق بهادار تهران3نیز سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی،رفتارهای خاص خود را دارند که از موارد خاصی نشأت میگیرد.شناسایی این رفتارها و عکسالعملها در شرایط متفاوت بازار کمک میکند تا تحلیلگران بتوانند روند حرکت بازار و شاخصها را پیشبینی کرده و بازار به سمت کارایی بیشتر حرکت کند. همچنین اگر رفتارهای سرمایهگذاران در شرایط مختلف بازار شناسایی شود سیاستگذاران میتوانند تصمیمگیری صحیحتری داشته باشند و سریعتر به هدف خود نایل شوند.
تحلیل اینکه سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی در معاملاتشان چگونه اطلاعات جدید را جذب می-نمایند و اینکه چه عواملی تعیین کننده این فرایند هستند و در نهایت بررسی این مسأله که چگونه بازار سهام از لحاظ اطلاعاتی کارا میشوند از مباحث بحث برانگیز مالی میباشد بنابراین پویاییهای پیوسته معاملات سرمایهگذاران در بازار سهام، نوسان و حجم معامله و تحلیل اطلاعات در بازار سهام مورد تأکید قرار گرفته است.
