بخشی از مقاله
چکیده
مدیریت ؛ فرآیند به کارگیري موثر وکارآمد منابع مادي و انسانی در برنامه ریزي،سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل است که براي دستیابی به اهداف سازمانی و بر اساس نظام ارزشی مورد قبول و شرایط محیطی صورت می گیرد. و معنویت عبارت است از: رسمی، منسجم و سازمان یافته ؛ کاملا جامع و فراگیر و پذیراي هر کسی؛ منبع غائی معنا و هدف در زندگی؛ تقدس هر چیزي؛ منبعی لایزال از ایمان و نیروي اراده؛ هدف غائی؛ غیرفرقه اي، فراتر از فرَق؛ جهانی و بدون بعد زمانی؛ ابهت در حضور وجودي متعالی؛ احساس عمیق ارتباط متقابل با هر چیزي؛ آسایش و آرامش درونی. »معنویت در سازمان« پدیده نوظهوري است که بسیاري از صاحبنظران مدیریت و سازمان و هم چنین مدیران را در سطوح مختلف به خود جلب کرده است.
لذا در این مقاله ضمن بحث در خصوص نقش مهم معنویت در مدیریت سازمان ها به حکومت دینی و مدیریت اسلامی با الهام از مبانی عظیم قرآنی و احادیث و سیره پیامبر عظیم الشان و امامان وبه خصوص فرمایشات گوهر بار رهبر بزرگوار انقلاب اسلامی راهکارهاي لازم جهت تحقق معنویت در امور اداره سازمان ها و نهادها ارائه می نماید. به یقین هرچه معنویت انسان بیشتر و قوي تر باشد ،خلاقیت و ابتکار، عدالت فکري و روحی، عدالت اخلاقی و اجتماعی و عدالت در عرصه مدیریتش بیشتر خواهد بود وانسان هاي اهل معنویت یعنی انسان بر اساس جهان بینی توحیدي به مبداً و معاد باور داشته باشد و انسان را در برابر خدا و خود و جامعه و جهان مسئول و پاسخگو می داند.
مقدمه
مدیریت به عنوان یک دانش آکادمیک در سال هاي آغازین قرن بیستم میلادي مطرح شد و در طول قرن اخیر بسط و گسترش خارق العاده اي یافت. دلیل پیدایش این علم نیز همانند هر علم بشري، نیاز بشر به آن بوده است. یعنی پس از خلق یک موجود مجازي با نام سازمان که نیاز عصر مدرن به شمار میآمد، معضلات و مشکلات جدیدي براي بشر پدید آمد که علم مدیریت در صدد پاسخگویی به این معضلات بود.عصري را که در آن زندگی می کنیم، عصر پیچیدگی و تغییر نامیده اند.
سازمان ها در چنین عصري همواره در دو لبه نظم و بی نظمی قرار دارند و دائماً بین دو حالت تناقض در رفت وآمدند. صاحب نظران و تئوري پردازان علم مدیریت براي رویارویی با چنین وضعیت و شرایطی تئوري هاي مختلفی را مثل سازمان هاي یادگیرنده، سازمان هاي هولوگرافیک ، سازمان هاي کارآفرین و تئوري آشوب ارائه داده اند. »معنویت در سازمان« پدیده نوظهوري است که بسیاري از صاحبنظران مدیریت و سازمان و هم چنین مدیران را در سطوح مختلف به خود جلب کرده است.
بر این اساس بسیاري از آنان معنویت را به عنوان منبعی پایدار براي سازمان ها دانسته اند که می تواند به آن ها در زمان هاي متلاطم و آشوب زده یاري رساند و تناقض نمایی نظم و بی نظمی در سازمان را حل و فصل نماید و بدون طرد هر یک، آنان را به صورت مقتضی به کار ببندد، چرا که سازمان ها براي فعالیت مستمر در عرصه هاي مختلف نیازمند رفتوآمد همیشگی بین دو حالت تغییر و ثبات هستند.
تعاریف و مفاهیم پایه اي مدیریت
x مدیریت ؛ فرآیندي است که به وسیله آن کوشش هاي فردي و گروهی به منظور نیل اهداف مشترك باهم هماهنگ می شوند.
x مدیریت ؛عبارت است از هماهنگ کردن منابع انسانی و مادي براي نیل به هدف
x مدیریت ؛ فرآیند بکارگیري موثر وکارآمد منابع مادي و انسانی در برنامه ریزي،سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل است که براي دستیابی به اهداف سازمانی و بر اساس نظام ارزشی مورد قبول و شرایط محیطی صورت می گیرد. [1]
مدیریت اقتضایی یا موقعیتی
اساس این رویکردبر این عقیده است: وظایف داخلی سازمانه باید با نیازمندي هاي وظایف سازمان تکنولوژي یا محیط بیرونی و هم چنین خواسته هاي اعضاي آن مطانقت داشته باشد تا سازمان بتواند به نحو موثري کارکند. پژوهشگران تمایل زیادي پیدا کردند که وظایف سازمان را در رابطه با نیازهاي اعضاي خاص خود و فشارهاي بیرونی وارده بررسی و آزمون نمایند. به نظر می رسد اساساً این رویکرد به توسعه تئوري » اقتضایی « سازمان منتهی شده که در آن حالات وفراگردهاي داخلی مناسب سازمان به اقتضاي شرایط بیرونی و نیازهاي اعضاي آن تعیین می گردد. [2]
