بخشی از مقاله
چکیده
واژه کارآفرینی معمولا با فعالیتهای کسب و کار کوچک بخش خصوصی، به ویژه با شرکتهای کوچک تا متوسط در ارتباط است، ولی نمیتوان گفت که کارآفرینی صرفا پدیده بخش خصوصی است، زیرا کارآفرینی با سرعت زیادی طی دو دهه گذشته در ادبیات مدیریت دولتی - عمومی - وارد شده و اکنون در ادبیات بخش دولتی به وفور دیده میشود.
از اینرو مباحث زیادی در خصوص وجود ماهیت و کاربرد کارآفرینی در بخش دولتی شکل گرفته است، بطوریکه به عنوان راهکاری برای مرتفع ساختن مشکلات مزمن خدمات اداری و دولتی مطرح شده است. با این حال، تحقیقات، بررسیها و تجزیه و تحلیلهای اخیر در خصوص فعالیتهای مربوط به کارآفرینی نشاندهنده قابلیت اجرایی کارآفرینی در بخش خصوصی بوده و این امر موجب شده کارآفرینی به عنوان یک حوزه علمی و تحقیقاتی آکادمیکی مستقل را به خود اختصاص دهد. هدف این مقاله فراهم کردن تجزیه و تحلیل مقایسهای کارآفرینی بخش خصوصی و دولتی با استفاده از مدل تحلیلی کارآفرینی در این دو بخش است.
برای مقایسه و تجزیه تحلیل درست باید درک روشنی از روش شناسی، طراحی و رویکرد مربوط به کارآفرینی در بخش دولتی و خصوصی ارائه شود. به این منظور تاریخچه و تحقیقات تکاملی در کارآفرینی به عنوان پایهای برای تجزیه و تحلیل کارآفرینی بخش دولتی و خصوصی شناسایی و بررسی میشود. سپس بر اساس یافتههای به دست آمده تحلیل جامعی از شباهتهای کلیدی، تفاوتها و یا ترکیب هر دو ارائه میشود. در پایان با ارائه مدلی سیستماتیک زمینه لازم برای توسعه حوزه کارآفرینی بویژه در بخش دولتی فراهم میشود.
مقدمه
در سالهای اخیر در جریان رقابت شدید در بازار، جهانیسازی و گسترش تکنولوژی، نوآوری و تفکیک به عنوان یک ضرورت برای هر شرکتی در نظر گرفته شده است. همچنین، برای رسیدن به موفقیت بازار و حفظ مزیت رقابتی، شرکتها نیاز به بهره برداری از فرصتهای جدید، توسعه محصولات و خدمات بازار دارند. در نتیجه، در چند سال گذشته محققان کلیه رشتهها علاقه وافری به مباحث مشتری محوری، نوآوری و سازمان کارآفرین پیدا کردهاند - . - Tajeddini K,2010:222 هر جامعه و هر شرکت موفق افراد کلیدی و یا کارآفرینانی دارد که توانایی شناسایی فرصتها و به دست آوردن منابع - اقتصادی، فنی و انسانی - لازم برای برآوردن نیازهای جدید و نیازهای موجود بهتر را دارا هستند.
بسیاری از پژوهشگران بر اهمیت کارآفرینی در ایجاد ثروت و توسعه جامعه و شرکتها تأکید کردهاند - . - Hansemark O.C,1998:28 کارآفرینی به عنوان یک فرایند چند جانبه محسوب میشود که در سازمانهای متفاوت و مکانهای مختلف کاربرد دارد که نباید صرفا از دیدگاه انتفاعی به آن نگاه کرد. امروزه واژه کارآفرینی، بیشتر در بخش خصوصی به کار برده میشود، در حالی که کارآفرینی سازمانی به عنوان یک فرایندی تعریف میشود که در آن افراد در داخل سازمان به دنبال فرصتهایی هستند که مستقل از منابع آن سازمان است یا در آن کارکنان برای انجام کارهای جدید با همدیگر تعامل دارند - .
- Zampetakis L.A & Moustakis V,2010:872-873 ویژگی های اصلی سازمانهای کارآفرین، این سازمانها را مجهز به قابلیتهایی می کند که ضمن ارتقای کارآمدی، قادر به بهرهگیری بهتر از فرصتهای موجود و انطباق پذیری بیشتر با محیط پیرامونشان میشوند. اصطلاح کارآفرینی غالبا در ارتباط با بخش خصوصی و تجاری بکار رفته است. اما امروزه در مباحث مدیریت بخش دولتی نیز وارد شده که عمدتا ناشی از اهمیت نقش دولت در جوامع و تلاش برای ایجاد تحول در سازمانهای دولتی و بهبود عملکرد آنها بوده است - . - Zampetakis L.A & Moustakis V,2007:20 هدف این مقاله ارائه راهکار اکتشافی برای توسعه تئوری کارآفرینی بخش دولتی یا عمومی و عمل کردن به آن است که با ارائه تجزیه و تحلیل مقایسهای اکتشافی به کارآفرینی بخش دولتی قابل انتقال است.
از اینرو ویژگیهای مشترک و وجه افتراق کارآفرینی بخش خصوصی و دولتی شناسایی، تفاوت های کلیدی میان کارآفرینی بخش خصوصی و دولتی مطرح و زمینه برای توسعه مجموعه تئوری کارآفرینی در بخش دولتی فراهم میشود. به منظور دستیابی به این منظور ادبیات کارآفرینی و مدلهای کارآفرینی گذشته با تاکید بر بخش خصوصی بررسی و مدل پژوهشی بخش دولتی بررسی و تجزیه و تحلیل و مورد کاوش قرار می گیرد.
تعاریف کارآفرینی
کارآفرینی فرایندی است که در محیطها و مجموعههای مختلفی اتفاق میافتد و طی آن تغییرات در سیستم اقتصادی از طریق نوآوری افرادی که به فرصتهای اقتصادی واکنش نشان میدهند، رخ میدهد و این باعث ایجاد ارزش فردی و اجتماعی خواهد شد - . - Echoles A & Neck C,1998: 38 هیسریچ و پیترز5 معتقدند کارآفرینان برای آنچه که انجام میدهند شناخته میشوند: آنها خدمات، کالا، و فرایند جدید برای بازار خلق میکنند. در کل، کارآفرینان به عنوان افرادی که بهبودی هم برای افراد دیگر و هم برای جامعه به وجود میآورند تعریف میشوند - . - Schmitt-Rodermund E,2004:499 دیوید جانسون با جمعبندی تعریفهای مطرح شده، کارآفرینی را به شرح زیر تعریف میکند:
• عملی خلاق است که به وسیلهی آن چیزی که در گذشته وجود نداشته است ایجاد میشود.
• نوآوری مبتنی بر درک و یافتن فرصت از یک محیط نامشخص.
• ساخت و ایجاد فرصت با استفاده از منابع یا جستجوی منابع جدید.
• فعالیت دربرگیرنده خطر به دلیل نو بودن که امکان محاسبه ارزش افزوده آن مشکل است.
• کارآفرینی منجر به ایجاد ارزش در شخص، گروه و جامعه میشود.
• کارآفرینی در برگیرنده فعالیتهای مخرب خلاق است. این تعریفها روزنه کوچکی است به پارادایم
کارآفرینی - . - Brenkert G.G,2009:449
تعاریف از کارآفرینی بخش دولتی محدود و در عین حال متعدد است. یک کارآفرین دولتی را میتوان به عنوان "فردی که متعهد است به شروع فعالیتهای هدفمند، حفظ و یا بزرگ کردن یک یا چند بخش دولتی سازمان" تعریف کرد. اگرچه همانطور که رمامورتی - - 1986 میگوید یک تقاضای بزرگی برای بخش های دولتی برای تبدیل شدن به خلاقانهتر و پویاتر شدن وجود دارد، به نظر میرسد تبدیل شدن به کارآفرین موفق در بخش دولتی نسبت به بخش خصوصی دشوارتر است.
