مقاله شناسایی عوامل فردی موثر در تجاری سازی فن آوری نانو در صنعت غذایی ایران

بخشی از مقاله

چکیده

همگرایی فناوری نانو و علم غذا منجر به بروز قابلیت های فراوانی می شود. دستکاری در پلیمرهای غذایی و مجموعه های پلیمری باعث بهبود کیفیت غذا و سلامتی بیشتر مصرف کنندگان می شود. نانوتکنولوژی می تواند موادی با ویژگی های خود جمع کن، خود التیام بخش و خودنگهدارنده تولید کند، این ویژگی ها همگی در صنایع غذا کاربرد های فراوان دارند. شرکتهای بزرگ صنا یع غذایی و دولت ها درصدند حوزه کاربردی فناوری نانو در صنایع غذایی را به کمک دانشمندان صنایع غذایی مشخص کنند و از آن در جهت رفع نیازها استفاده نمایند.

تجاری سازی فناوری های جدید و نوپا از جمله فناوری نانو از حساسیت و ظرافت خاصی برخوردار می باشد که بدون شناسای عوامل موثر در سر تجاری سازی و موانع موجود در به بازار رسانیدن فناوری نانو نمی توان راهبردی مناسبی برای انتقال آن به بازار تدوین نمود که در حال حاضر نیز این موضوع یکی از نقاط ضعف کشورمان می باشد شرکت ها ، مخترعین و واحدهای تحقیقاتی خصوصی و دولتی هر ساله محصولاتی را در این مقیاس اختراع می نمایند که به دلیل مسائل بی شماری اکثریت این اختراعات وارد بازار یا در اصل تجاری سازی نمی شوند. در این مقاله به طور خاص به عوامل فردی موثر در تجاری سازی فناوری های غذایی با مقیاس نانو در کشور پرداخته شده است که چهار عامل تاثیر گذار فردی از طریق مصاحبه با خبرگان این حوزه، شناسایی شد و سپس با استفاده از رگرسیون چندگانه معناداری این عوامل بررسی گردیده شده است.

واژه های کلیدی: نانو، نانو غذا، تجاری سازی، فناوری، اختراع.

مقدمه

نانو فناوری، فناوری جدیدی است که همه دنیا را فرا گرفته است و به بیانی واضح تر که فناوری نانو بخشی از آینده نیست بلکه همه آینده است .فناوری نانو به عنوان انقلاب صنعتی جدید توصیف گردیده و کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته جهت تضمین و کسب سهم بازار در این سرمایه گذاری نموده اند. تکنولوژی جدید مانند بیو و نانو دارای ظرفیتی در تغییر سیستم های غذایی و کشاورزی می باشند - hosseini 2011 - نانو تکنولوژی امکان ایجاد تغییرهایی با طمع و مزه جدید با کیفیت و سلامت بالا همراه با کاهش چربی،نمک و شکر یا افزایش حجم ویتامین و مواد مغذی غذایی را دارا می باشد - house of lord 2010 -

تکنولوژی های جدید مانند بیو و نانو تکنولوژی می توانند نقش مهمی در افزایش تولیدات و کیفیت محصولات غذایی بوسیله کشاورزان را داشته باشد اکثرا اعتقاد بر این است که تکنولوژی های جدید نیازهای غذایی جهان را همراه با هدف یک دامنه وسیع از مزیت های محیطی،اقتصادی و سلامتی را تامین خواهد کرد - . - wheeler 2005نانوتکنولوژی توانمندی تولید مواد، ابزارها و سیستم های جدید و در دست گرفتن کنترل این سیستم ها در سطح مولکولی و اتمی و استفاده از خواص مواد تولیدی در مقیاس نانو است - - Bouwmeester et al 2009نانوتکنولوژی می تواند برای توسعه مواد در اندازه های کوچک، بهسازی، کنترل و انتقال محموله، شناسایی آلودگی و ابداع نانو ابزارهایی برای زیست شناسی سلولی و مولکولی مورد استفاده واقع شود.

این تکنولوژی شامل ابداع، استفاده از مواد آلی و غیرآلی در مقیاس نانو است - house of lord 2010 - یکی از مهم ترین بخش های صنعت تمام کشورها که با امنیت غذایی در ارتباط است صنایع غذایی می باشد . با کمبود منابع غذایی و افزایش جمعیت ونیزشیوع گسترده بیماری های غذایی، توسعه این بخش از صنعت ضروری به نظر می رسد. استفاده از فناوری های نوین در این بخش رویکردی جدید است که می تواند مورد توجه قرار گیرد - wheeler 2005 - همگرایی فناوری نانو و علم غذا منجر به بروز قابلیت های فراوانی می شود.دستکاری در پلیمرهای غذایی و مجموعه های پلیمری باعث بهبود کیفیت غذا و سلامتی بیشتر مصرف کنندگان می شود.

نانوتکنولوژی می تواند موادی با ویژگی های خود جمع کن، خود التیام بخش و خودنگهدارنده تولید کند ، این ویژگی ها همگی در صنایع غذا کاربرد های فراوان دارند - . - wheeler 2005فناوری نانو قابلیت ایجاد تغییرات اساسی در سیستم غذایی جهانی را دارا می باشد. سیستم های ایمنی غذا و کشاورزی جدید، روش های مداوانمودن بیماری ها، ابزاری برای زیست شناسی سلولی و مولکولی، سنسورهایی برای پیدا نمودن مواد بیماری زا، آفت کش ها، مواد بسته بندی، حفاظت محیطی، آموزش همگانی و نیروی کار آینده مثال هایی از تأثیر مهم و با اهمیت فناوری نانو می باشد که می تواند بر علم و مهندسی در سیستم های غذا و کشاورزی داشته باشد - - Bouwmeester et al 2009

تجاری سازی فناوری های جدید و نوپا از جمله فناوری نانو از حساسیت و ظرافت خاصی برخوردار می باشد که بدون شناسای عوامل موثر در سر تجاری سازی و موانع موجود در به بازار رسانیدن فناوری نانو نمی توان راهبردی مناسبی برای انتقال آن به بازار تدوین نمود که در حال حاضر نیز این موضوع یکی از نقاط ضعف کشورمان می باشد . لذا شناسایی عوامل موثر در تجاری سازی و وجود سیاست های مناسب برای تجاری سازی فناوری نانو از ضروریات ملی محسوب می شود..توجه به موضوع تجاری سازی ایده ها و نتایج تحقیق امری ضروری و اجتناب ناپذیر است که می بایست در کنار تصمیمات منطقی و تبیین راهکارهای مناسب با شرایط مراکز تحقیقات ای کشور مورد توجه مدیران ذیربط قرار گیرد - رضائی - 1389

-2ادبیات تحقیق

1-2 تعاریف تجاری سازی

تجاری سازی دستاوردهای نوآوری شامل فعالیت ها و وظایفی است که معرفی موفق نوآوری به بازار را فراهم می کند فعالیت های مانند: بازاریابی، عنوان یا علامت تجاری، ترفیع و توزیع محصولات و موجب افزایش تقاضای مشتریان برای محصولات، همچون بازاریابی و توزیع محصولات می شود - E1-Haj-Hassan 2012 - تجاری سازی عبارتست از تبدیل یافته های جدید و ایده های پژوهشی به محصولات و خدمات و فن آوری های قابل ارائه به بازار. به عبارت دیگر تجاری سازی تحقیقات مجموعه تلاش هایی را که به منظور فروش کارهای تحقیقاتی با هدف کسب سود و ارتباط هر چه بیشتر آموزش و پژوهش با اهداف اقتصادی و اجتماعی صورت می پذیرد را گویند. با توجه به تعاریف بالا تجاری سازی را می توان به بازار رسانیدن یک ایده و یا یک نوآوری دانست - جهاندیده - 1384

2-2 اهمیت تجاری سازی

کشورهایی که به نوآوری بیشتر تمایل دارند درآمد سرانه، بهره وری، سطح استاندارد زندگی در آنها بالاتر است - E1-Haj-Hassan 2012 - تجاری سازی نتایج تحقیق، یکی از گام های مهم نظام نوآوری است که پایداری و استمرار امر تحقیق را تضمین می کند و متناسب با آن علاوه بر فراهم آوردن ارزش های اقتصادی قابل توجه برای سازمان ها، رشد اقتصادی دانش محور جامعه را نیز تسریع می نماید - خلیل - 1389، "تجاری سازی تحقیق فرایندی است که هنگام ورود به بازار می تواند ایجاد درآمد کند و در مرحله ی توسعه از نظر درآمد زایی هیچگونه ارزشی ندارد. فن آوری اگر در قفسه بماند - وارد بازار نشود - هیچ درآمدی ایجاد نمی کند - عنایتی - 1386

3-2 فرایند تجاری سازی نانو فناوری

یک مدل ساده از فرایند تجاری سازی نانو فناوری در شکل 1 نشان داده شده است، نانو فناوری بر پایه علم است، نیازمند درک تئوریک و تجهیزات تخصصی است. این یعنی که پیشرفت ها در دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاههای شرکت ها انجام می گیرد. "محصول" این مرحله مالکیت فکری است، که شکلی از حق اختراع می باشد، یک حق انحصاری برای بهره برداری تکنیکی نوآوری برای یک دوره زمانی خاص، دارایی فکری سپس بوسیله شرکت به محصول قابل فروش تبدیل می شود. یک شرکت موجود معمولا یک فناوری را کسب می کند تا کسب و کار موجود خود را توسعه دهد. با توجه به منابع و آینده نگری شرکت، این شرکت ممکن است فناوری هایی را توسعه دهد که پتانسیل ایجاد فرصت های کسب و کار کاملا جدید را داشته باشند. هر کدام از این مکانیزم ها باید باعث ایجاد منافع اقتصادی از فناوری نانو شوند - Crawly 2007 -

4-2 شیوه های تجاری سازی نانو فناوری

اکثر تجاری سازی های نانو فناوری به شیوه ذیل اتفاق می افتد: - Waitz et al 2003 -

آغاز: بسیاری از تلاش های تجاری سازی با مراحل حفاظت از IP با ثبت اختراع شروع می شوند. بسیاری از راه اندازی های نانو تکنولوژی حداقل IP اولیه خود را از دانشگاه ها یا آزمایشگاه های دولتی دریافت می کنند. روش دیگری که شرکت ها نانو تکنولوژی راه اندازی می کنند از طریق جدا نمودن یک واحد تجاری مستقل از شرکت اصلی می باشد. روش آخر که برای راه انداز ینانو تکنولوژی مشاهده می شود از طریق کارآفرین مستقل که IP بدست آورده می باشد: - - Waitz et al 2003

تأمین سرمایه: منابع زیادی برای تأمین سرمایه وجود دارد. اولین و معمولی ترین شیوه ای که برای راه اندازی نانو تکنولوژی مورد استفاده قرار می گیرد. دوستان و خانواده، سرمایه های مخاطره آمیز، دولت و شرکت های همکار. عوامل بسیاری در موفقیت تأمین سرمایه وجود دارند Bestدر تأمین سرمایه دولتی، نوشتن پیشنهاد کاری خوب مهمترین می باشد. - Waitz et al 2003 -

رشد: تعداد متفاوتی استراتژی هایی دیده می شود که به طور معمول مؤسسان اجرائی نانوتکنولوژی برای رشد شرکت شان مورد استفاده قرار می گیرد. اول شریک شدن با یک شرکت بزرگتر، شراکت دسترسی به خط تولید و کانال فروش را ممکن می سازد، که هر دوی آنها برای شروع کار بسیار گران می باشند. استراتژی دیگر برای رشد از جدا کردن تکنولوژی ها مهم از تکنولوژی های معمولی، عامل بسیار مهم برای موفقیت در این مرحله داشتن تیم مدیریت قوی که دانش بازار داشته باشند - - Waitz et al 2003

خروج: تعداد کمی شرکت های نانو تکنولوژی تاکنون خروج های موفقی داشته اند. این بستگی به ترکیب وضعیت تکنولوژی و وضعیت اقتصاد دارد. به این دلیل، صحبت درباره عوامل موفقیت مرتبط با خروج شرکت های نانوتکنولوژی سخت می باشد - - Waitz et al 2003از دیدگاه سرمایه گذاری عمومی، شناخت چالش های تجاری سازی نانو تکنولوژی بسیار حیاتی است. حجم بسیار بالایی از بودجه عمومی - بیش از 4 بیلیون یورو در سطح جهان در سال - 2005 برای حمایت از تحقیق و توسعه نانوتکنولوژی بکار برده می شود - - Waitz et al 2003