بخشی از مقاله
چکیده
هدف این تحقیق شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه و گسترش گردشگری ورزشی در بین زنان و ارائه راهکارهای اجرایی بود . روش تحقیق توصیفی - تحلیلی بود و داده ها از کارشناسان بخش گردشگری سازمان گردشگری و میراث فرهنگی ، کارشناسان دفاتر خدمات مسافرتی در زمینه تور گردانی ، کارشناسان ورزشی شاغل در اداره کل ورزش و جوانان استان اردبیل و رؤسای هیئات های ورزشی استان و دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت ورزشی و اعضای هیئت علمی - مدیریت ورزشی - دانشگاه های سراسری و آزاد استان اردبیل به شیوه نمونه برداری تصادفی جمع آوری شد . با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته با روائی و پایایی قابل قبول - a =.×/×84 - ، 116 نمونه پاسخ دادند .
جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی استفاده گردید . عوامل ناشی از تسهیلات امنیتی با بار عاملی 88/89 ، عوامل مربوط به تسهیلات اقامتی با بار عاملی 86/26 ، عوامل فرهنگی - 81/65 - ، عوامل اجتماعی - 79/63 - ، عوامل مربوط به تسهیلات حمل و نقل - 74/56 - ، عوامل مربوط به رویدادهای ورزشی زنان - 71/28 - ، عوامل اقتصادی - 68/45 - ، عوامل مربوط به اشتغال زنان در حوزه گردشگری ورزشی - - 63/73 ، عوامل مربوط به خدمات اطلاع رسانی و ارتباطات - 58/33 - ، و عوامل انگیزشی - 53/55 - عواملی هستند که به ترتیب بر توسعه و گسترش گردشگری ورزشی در بین زنان مؤثر هستند . حائز اهمیت این موضوع است که اگر وجود بانوان و دختران در ورزش های مزبور نباشد ، بازی ها معنی نخواهد داشت و نقش زنان در بازی های مزبور به عنوان یک اصل محبوب می شود .
مقدمه
» صنعت گردشگری « 1 که از دیر باز مورد توجه بشربوده، امروزه نقش ویژه ای در اقتصاد جهانی به عهده دارد - گی، . - 1382 گردشگری به عنوان بزرگترین و پررونق ترین صنعت پایدار جهان است و انتظار می رود که در قرن بیست و یکم نیز این صنعت پیشتاز بوده و سیر صعودی آن ادامه یابد اما یکی از جدیدترین رشته های مورد توجه گردشگری در سال های اخیر گردشگری ورزشی است - مجتبوی ، . - 1384
امروزه ورزش2 نیز یکی از صنایع مهم در دنیا و یکی از متداول ترین عوامل ایجاد انگیزه برای گردشگران است. ایده ورزش به عنوان جذابیت گردشگری، موضوع جدیدی نیست ، اما پایه های تئوریک جذابیت های ورزشی3 اخیراً مورد توجه قرار گرفته است مسئله گردشگری به حدی مهم است که سال2004 از سوی سازمان گردشگری جهانی7 به نام سال گردشگری ورزشی نامگذاری شد و سال2010 از سوی سازمان کنفرانس اسلامی به عنوان سال گردشگری اسلامی نامگذاری شده بود - امری ، . - 2010 در شعار سازمان جهانی گردشگری در سال 2007 آمده بود » گردشگری درها را به روی زنان می گشاید.
« این شعار شاید تلاشی بود برای در پیش گرفتن سیاست موازنه مثبت به نفع زنان در این حوزه و فراهم آوردن زمینه برای حضور پررنگ تر و موثرتر آنان در روابط اجتماعی و بازار کسب وکار گردشگری . به نظر می رسد پتانسیل بالایی در میان زنان برای اشتغال در این حوزه وجود دارد ؛ از سطوح مدیریتی گرفته تا زنانی که در سطوح پایین تر و در حوزه اشتغال زنان روستایی و صنایع دستی فعالند - کاظمی دولابی ، . - 1386
از طرفی بر اساس معیارهای یونسکو8، ایران یکی از ده کشور بزرگ جهان از نظر جاذبه های گردشگری و از نظر گردشگری طبیعت رتبه پنجم ، از لحاظ پذیرش گردشگر دارای رتبه هفتادم و از نظر درآمد ارزش گردشگری رتبه هشتاد و نه را در جهان داراست . استعداد درآمد ارزشی ایران از گردشگری بسیار بالاتر از درآمد فروش نفت است و همچنین عنوان شده است که این در کشور علی رغم داشتن مزیت نسبی بالا در گردشگری ، میزان بهره مندی بسیار ناچیزی از این صنعت دارد - نقی لو، . - 1389 که این امر به ویژه در مورد زنان گردشگر از شدتی دوچندان برخوردار است .
با توجه به اینکه زنان گردشگر یکی از پایه های اصلی این صنعت محسوب می شوند که بخش عمده ای از این صنعت را تشکیل می دهند . بنابراین با وجود ظرفیت های فراوان کشور در زمینه گردشگری و با اینکه گردشگری فواید بالقوه زیادی برای کشور دارد ، اما به نظر می رسد که در گردشگری زنان ، مسائل و مشکلات بیشتری نسبت به مردان وجود دارد .
فرصت ها و سهم کمتر زنان نسبت به مردان در بخش های مختلف ورزش مانند پوشش رسانه ای ، درآمد ، مربیگری و مدیریت ورزشی و نیز بحث قوانین اسلامی و محدودیت هایی که برای زنان در فعالیت های ورزشی وجود دارد، مزید بر علت یا علت های عقب افتادگی در بخش گردشگری زنان گردیده است - هنرور ، . - 1384 بدون تردید زنان به دلیل تفاوت های بیولوژیکی با مردان در همه جوامع به ویژه جوامع سنتی ، از بهره مندی کمتری در توسعه گردشگری ورزشی برخوردار هستند . در واقع جامعه سنتی تصویری از جایگاه زن ارائه می کند که مبنی بر موظف بودن زن به خانه داری است.
در رابطه با گسترش گردشگری ورزشی و جایگاه زنان کشورهای مسلمان در آن ،گذشته از این که می تواند در زمینه های اقتصادی و بهره وری مادی ، یکی از منابع درآمدزایی برای کشورهای اسلامی محسوب شود ، در لایه ای دیگر می تواند راه را برای تأملات اندیشمندان و علمای نوجو برای رفع نیازهای اجتماعی و تفریحی زنان مسلمان باز کرده و عرصه های تازه ای در فرهنگ و سیاست اجرائی بگشاید - هاشمی، . - 1384
اگرچه مطالعاتی که در حوزه صنعت گردشگری انجام گرفته ، به عامل جنسیت به عنوان یکی از موارد موثر در میزان جذب گردشگر اشاره شده است ، لیکن پژوهشی کهکاملاً مشابه با پژوهش حاضر باشد و در آن به موضوعات مختلفی چون زنان گردشگر ، ورزش ، گردشگری ورزشی پرداخته شده باشد مشاهده نمی شود ولی از تحقیقاتی که بی ارتباط با تحقیق حاضر نیست می توان به تحقیقات زیر اشاره کرد : مراسلی - 1374 - توابع عرضه و تقاضای گردشگری را در ایران بررسی کرده و به مشکلات موجود در کشور پرداخته است .
استینگ و فانک - 2005 - 1 دریافتند که گردشگران رویداد ورزشی ، علایق خاصی همچون رهایی ، تهیج ، دانش ، اجتماعی شدن ، اعتبار و منزلت ، ماجراجویی ، آرامش ، تازگی و اکتشاف را جستجو می کنند . محمودی یکتا - 1387 - در تحقیقی عوامل زیرساخت ، مدیریت ، فرهنگ، جاذبه های طبیعی و غیرطبیعی و فرهنگ را به عنوان عوامل جذب کننده و نبود این عوامل را بعنوان عوامل بازدارنده شناسایی کرد . - 37 - میرزایی کالار - 1388 - درتحقیقی نشان داد که انگیزه های طرفدار و مقصد - عوامل جلب کننده - ، اجتماعی شدن ، آرامش و سرگرمی - عوامل سوق دهنده - مهمترین عوامال تأثیرگذار بر گردشگران شرکت کننده در رویدادهای ورزشی است ؛ همچنین خطرات ، مشکلات شخصی و رقابت مهم ترین عوامل بازدارنده هستند .
زانگ ولام2 - 1999 - ، به بررسی انگیزه های سفر گردشگران چینی به هنگ کنگ پرداختند . آن ها 22 انگیزه را در تحقیق خود مشخص نموده که نشان دهنده 5 عامل کلی دانش ، پرستیژ ، افزایش روابط مردمی ، آرامش ، جدید و جالب بودن ، می باشد . وید و بول3 - 2004 - پدیده گردشگری ورزشی را به عنوان پدیده اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی می دانند که از تقاطع فعالیت ، مردم و مکان به وجود می آید اگرچه. این رابطه به طور منظّم در ادبیات گردشگری ورزشی مشخص نشده اما به طور متناوب بیان شده است .
