بخشی از مقاله
چکیده:
با اهمیت پیدا کردن زمان و منابع پروژه و محدودیتهای گوناگون و از طرفی مزایای مهندسی ارزش،سوق به سوی مهندسی ارزش و استفاده از آن را بیشتر کرده است. بر همین اساس تلاش کرده ایم تا با پویشی در منابع کتابخانه ای و منابع گوناگون اعم از پایان نامه، کتب و مقالات در راستای بهبود و افزایش میزان موفقیت مهندسی ارزش در پروژه ها، راهکارهایی را جمع آوری و ارائه نماییم.
سیر اصلی مقاله به این شرح است که ابتدا با مقدمه و ضرورت شروع کرده و سعی بر آن شد مباحث نظری مقاله تمام جوانب مهندسی ارزش از جمله برنامه کاری و اهداف و دلایل اجرا نشدن مهندسی ارزش را پوشش داده و سپس با رویکردی مثبت به سمت مزایا و کاربردهای مهندسی ارزش رفته تا نظر سازمان ها را به مهندسی ارزش جلب کنیم و بعد از آن بهترین زمان اجرا و بکارگیری مهندسی ارزش را مشخص و در انتها عواملی برای موفقیت در بکارگیری مهندسی ارزش و اجرای آن تبیین می کنیم. تا با رعایت و توجه به این عامل ها نتیجه بهبود یافته تری جهت استفاده از مهندسی ارزش عاید پروژه گردد.
-1مقدمه:
مهندسی ارزش1 در اوایل 1960 برای کارفرمایان به عنوان یکی از روشهای بسیار موثر در به دست آوردن "بهترین ارزش برای پول صرف شده"برای کارفرمایان از ابتدای ورودش به عرصه های صنعتی شناخته شد و نتایج موفقیت آمیز به کارگیری آن در این عرصه ها در تعدادی از کشورهای جهان دیده شد 1999 - ،. - Norton McElligot روش مهندسی ارزش به عنوان متدولوژی ای نظام مند و ساختاریافته، اجزای کارکردی پروژه ها را تعیین میکند و سپس با بهره گیری از کارگروهی و نگرش خلاقانه و نو به موضوع ، به شناسایی بخش هایی که استعداد بهبود دارند می پردازد و پیشنهادهایی جدید مطرح میکند
مهندسی ارزش، تکنیکی موفق درزمینه تخصیص بهینه بودجه وصرفه جویی درمصرف هزینه هادرطول عمر پروژهاست. دراین روش به طورمعمول پس ازجمع آوری اطلاعات پروژه و بررسی آنها، با ارائه خلاقانه راهکارهای عملی اجرای روژه - به طورمعمول درمرحله طراحی - ، بهترین راه حل را انتخاب نموده و سعی بردستیابی به اهداف پروژه با کمترین هزینه ممکن را دارد. مهندسی ارزش ابتدا در سال های بعد ازجنگ جهانی دوم مطرح شد و د ردو دهه گذشته در سطح وسیعی در طراحی و ساخت پروژه های عمرانی کشورهای توسعه یافته مورداستفاده قرارگرفته است.
این روش با ارائه راهکارهای نو و متناسبی که حاصل ازتجربیات مداوم درعرصه ساخت و ساز است، نتایج سودمندی را در زمینه های بهبود کیفیت، کاهش هزینه ها و کاهش زمان اجرا، به عنوان عوامل اساسی موفقیت پروژه ها، عاید کشورهای توسعه یافته نموده است - جبل عاملی و صادقی،. - 1380 مهندسی ارزش ابزاری برای بهبود ارزش محصول یا پروژهاست. افزایش کیفیت محصول، کاهش هزینه وبه طور کلی حذف ضایعات از پیامدهای به کارگیری تکنیک مذکور می باشد
مهندسی ارزش چون موجب کاهش هزینه های اجرایی و صرفه جویی درهزینه ها می شود،ازاین روکارفرمایان تمایل دارند تا با پرداخت حقالزّحمه جداگانه ای به تحلیلگران ارزش، همواره ازحضور و تداوم فعالیت گروه تحلیل گر ارزش درکنارخود، بهرهمند باشند
در ایران این بحث - مهندسی ارزش - به صورت جدی از اواخر دهه 70 شمسی مطرح شده است و در این چند سال مطالعاتی با عنوان مهندسی ارزش در برخی از پروژه ها از جمله در حوزه های نفت،گاز،پتروشیمی،راه و نیرو انجام شده است - روانشادنیا و رضوی،. - 1384 فلذا در طی مقاله، ما به سمت بررسی کتابخانه ای منابع مربوطه رفته و در انتها عوامل موثری که در موفقیت مهندسی ارزش نقش دارند را بیان میداریم.
-2اهمیت و ضرورت تحقیق:
در شرایط کنونی که مفهوم رقابت ،سایه سنگین خود را بر عرصه ی کسب و کار افکنده است ،سازمانها و بنگاه های اقتصادی با انگیزه بقا و پایداری در دنیای حرفه ای خویش سعی در کمینه کردن هزینه ها و بیشینه کردن کیفیت و سود آوری دارند چرا که با توجه به وجود محدودیتهای بودجه ای و زمانی و پیچیدگی شرایط رقابتی ،تنها سازمانهایی توان رقابت در این کارزار را خواهند داشت که کارایی محصول یا خدمات خود را افزایش و هزینه های غیرضروری خود را کاهش دهند
بسیاری از روشها برای اینکار در گذر زمان از یاد رفتند و بسیاری دیگر در تکنیکهای جدید محو شدند اما بین انبوه ایده ها و تکنیکهای به وجود آمده ،یکی از موثرترین و مقبولترین روشها،تکنیک مهندسی ارزش است که توسط لاورنس دی مایلز4 بسط و توسعه داده شده است - تیری، - 1383سادگی اجرای فرآیند،نتایج ملموس و صرفه جویی کلان حاصل از اجرا ،دورنمایی روشن و امیدوار کننده را در مورد گسترش به کارگیری فرآیند مهندسی ارزش ،را نوید میدهد.
مهندسی ارزش با هدف بررسی تمام فعالیت های یک طرح، از زمان شکل گیری تفکر اولیه تا مرحله طراحی و اجرا و سپس راه اندازی و بهره برداری به عنوان یکی از کارآمدترین و مهمترین روش های اقتصادی در عرصه فعالیت های مهندسی، شناخته شده است
امروزه در اکثر کشورهای جهان با بکارگیری مهندسی ارزش موفق به ارتقاء کیفیت ،کاهش زمان ،کاهش انرژی ،بهبود فاکتورهای زیست محیطی ،ارتقاء بهره وری و ارتقاء تداوم بقا چرخه های پروژه شده اند . در کشورهای پیشرفته به طور متوسط به ازاء هر یک دلار که صرف مطالبات مهندسی ارزش میشود بین 15 تا 30 دلار و در کشورهای حوزه خلیج فارس به ازاء هر یک دلار 400 دلار و در ایران این نسبت بین 1به 20 تا 1به 90 صرفه جویی صورت میگیرد
در مقاله نویدان - - 1382آمده است که مهندسی ارزش در بسیاری از موارد سبب می شود تا 30 درصد در هزینه های اجرای طرح یا پروژه نسبت به برآورد اولیه صرفه جویی شود. که این اعداد و ارقام در صرفه جویی نشان از اهمیت مهندسی ارزش را میرساند. در کشورهایی مثل ژاپن استفاده از مهندسی ارزش به خصوص در بخش خصوصی روالی عادی محسوب میشود و فقط یک میلیون نفر در ژاپن آموزش مهندسی ارزش دیده اند که اثرات هر محصول حتی رسانه های خود را با این روش ارزیابی میکنند .
با وجود اینکه 50 سال از ارائه فن مهندسی ارزش گذشته هنوز این فن جزو ده رویکرد برتر در امریکاست - کیال، - 1389 تجربه جهانی نشان می دهد که هر واحد هزینه برای مهندسی ارزش، 15 تا 35 واحد صرفه جویی در پی دارد . از آنجاییکه در کشور ما طرح های بزرگ مختلف و متنوعی در حال اجرا بوده و اعتبارات زیادی را به خود اختصاص می دهند، استفاده از مهندسی ارزش امری ضروری است - اعتصامی و پرچمی جلال،. - 1380بنابراین ،با توجه به روند به کارگیری مهندسی ارزش ،شناسایی عوامل کلیدی موفقیت و راهکارهایی که باعث بهبود روند اجرای مهندسی ارزش میشود را باید شناسایی کرد.
-3مبانی نظری تحقیق:
.3-1مهندسی ارزش:
اساس وریشه ی مهندسی ارزش را می توان در روزهای جنگ جهانی دوم مشاهده کرد روزهایی که تولید و صنعت از یک طرف،مصرف رو به رشدی را در مقابل خود میدید - متقی و حبیبی راد،. - 1386 در سال 1947 ، یکی از مدیران ارشد شرکت جنرال الکتریک به نام هنری ارلیچر5 به دنبال رویکردی سازمان یافته برای بهبود کیفیت محصولات و کاهش ضایعات و نیز پایین آوردن هزینه های تولید از طریق یافتن مواد اولیه و روشهای تولید جایگزین بود .او لارنس مایلز6 جوان را ،که با پشتوانه علمی و عملی مهندسی برق از مدیران خرید شرکت بود مأمور عملیاتی کردن این ایده کرد .ثمره این مأموریت، به ابداع فن تحلیل ارزش انجامید
در ایران، از سال 1378 ، موضوع مهندسی ارزش در برخی دانشگاهها، وزارت نفت، و سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور مطرح گردید و سمینارهایی در این زمینه برگزار شد.
