بخشی از مقاله
چکیده
هدف این تحقیق شناسایی نقاط قوت و ضعف گردشگری ورزشی چابهار از دیدگاه مدیران و کارشناسان گردشگری و ورزش می باشد. نوع تحقیق توصیفی، تحلیلی می باشد و روش جمع آوری اطلاعات به صورت میدانی می باشد. جامعه آماری132 نفر، مشتمل برمدیران و کارشناسان تربیت بدنی در اداره کل ورزش و جوانان استان سیستان و بلوچستان، اعضای شورای راهبردی ورزش شهرستان چابهار، رؤسای هیئتهای ورزشی شهرستان چابهار، مدیران و کارشناسان گردشگری اداره کل میراث فرهنگی وگردشگری استان سیستان و بلوچستان، اعضای هیئت علمی دانشگاههای استان، مدیران آژانس های گردشگری، مدیران و کارشناسان حوزه گردشگری و ورزش منطقه آزاد چابهار می باشند. ابزاراندازه گیری دراین پژوهش پرسشنامه استاندارد استراتژی گردشگری ورزشی جوادی 1392می باشد. پایایی پرسشنامه ازطریق ضریب الفای کرونباخ ./89به دست آمد. از این پژوهش نتیجه می گیریم، که توریسم همانند ورزش در تعاملات و درک فرهنگی بین جوامع و ملل سهم بسزایی داشته و در صورتی که بدرستی مدیریت گردد، موجب حفظ محیط زیست، فرهنگها، تندرستی و ارتقاء کیفی زندگی بازدیدکنندگان و ساکنان جوامع مقصد خواهد شد.
کلمات کلیدی:قابلیت ها ،توانمندی ها، گردشگری ورزشی ، توریسم ورزشی
مقدمه
گردشگری بخش اصلی از اقتصاد جهانی است - اسماعیلی و همکاران - 1389 .گردشگری از عوامل اصلی توسعه پایدار در سطوح اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی است و به عنوان سومین صنعت بزرگ دنیا مطرح است. این صنعت علاوه بر اشتغال زایی باعث تحصیل ارز، تامین آرامش، توزیع عادلانه ثروت و تبادل فرهنگ ها می شود. حضور هر گردشگر 96 فرصت شغلی ایجاد می کند که 32 فرصت شغلی بطور مستقیم و 64 فرصت شغلی غیرمستقیم ایجاد می کند - جمالی . - 1390 در شرایطی که قرن بیستم به پایان رسیده است هنوز توسعه برخی از استان ها با مسائل و چالش های متعددی مواجه است چرا که راهبردهای گذشته در زمینه توسعه نواحی موفقیت آمیز نبوده و نتوانسته اند مسائلی همچون فقر، اشتغال، بهداشت، امنیت غذایی و پایداری محیط زیست را تامین کنند.
این راهبردها در توزیع منافع حاصل از رشد و توسعه نیز موفق نبوده و سبب ایجاد مشکلات متعددی برای این نواحی گردیده اند - قادری. - 1383 از طرف دیگر محدود بودن بسیاری از منابع مانند نفت، گاز و کانی های معدنی دولت ها را به تفکر وا داشته است که از منابع پایدارتری نظیر میراث طبیعی و فرهنگی خود بهره برداری نموده و با انواع برنامه ریزی ها، این میراث و جذابیت های آن را تبدیل به منابع درآمد اقتصادی نمایند. علاوه بر این با این روش به حفاظت از میراث طبیعی و فرهنگی خود بپردازند - ثروتی و کزازی . - 1385 بنابراین یکی از راهبرهایی نوینی که در اغلب کشورهای جهان مورد توجه قرار گرفته است توسعه توریسم در نواحی مستعد گردشگری می باشد. این نقش مهم گردشگری باعث شده که امروزه این صنعت به یکی از سریع ترین بخش های اقتصادی تبدیل گردیده و این رشد سرسام آور در آینده نیز ادامه پیدا کند - وی آور، . - 2001
جاذبه های طبیعی ورزشی موجود در ایران به هفت دسته تپه نوردی، شکار، صید و ماهیگیری، ورزش های زمستانی، ورزش های ساحلی و آبی، بیابانگردی، طبیعت درمانی، کوهنوردی و غارنوردی تقسیم شده است. در شکل 1 جاذبه های طبیعی ورزشی موجود در ایران نمایش داده شده است - کرمی . - 1378 گردشگری ورزشی شاخه ای از گردشگری می باشد که از دو صنعت گردشگری و ورزش شکل می گیرد و افراد بسیاری در سرتاسر جهان در آن اشتغال دارند - صالحی چلیچه و همکاران . - 1391گردشگری ورزشی یکی از سریعترین بخش های رشد در صنعت گردشگری و نسبتاً جدید است که بر روی برنامه ریزی مقصد در کشورهای در حال توسعه و عاملی در بازسازی اقتصادی و اجتماعی هر دو بخش جوامع شهری و روستایی شناسایی
شده است و به عنوان یک مولفه از توریسم وابسته به ورزش در بسیاری از کشورهاست که توجه فزاینده ای در سال های اخیر به آن به عنوان یک بازار رشد داخلی شده است - هنری . - 1390
فراهم بودن جاذبه های طبیعی خدادادی در یک منطقه یا یک کشور نیز می تواند در جذب توریسم ورزشی موثر باشد به عنوان مثال داشتن کوههای مرتفع ، دریاهای بیکران ، مناطق برفگیر، رودخانه های خروشان و سایر عوامل دیگر در جذب توریسم ورزشی غیر قابل انکار هستند - جلیلوند و همکاران، . - 1392 پیش بینی میشودتعداد گردشگران درسال 2015 به بیش ازیک ونیم میلیارد نفربرسد که درامدی بالغ بر1550میلیارددلارعایدکشورهای جهان خواهدکرد. اقتصادایران اتکای شدیدی به درامدهای حاصل ازصادرات نفت داردومتغیرهای کلان اقتصادی ان باپیروی ازقیمت جهانی نفت درطول زمان دچارنوسانات شدیدی می شود.
روندحاکم برمتغیرهای تولید ناخالص ملی، سرمایه گذاری ناخالص، درامد سرانه وغیره در سه دهه اخیراقتصاد به روشنی نشان دهنده این موضوع است. از این رو به منظور متنوع بخشیدن به منابع رشد اقتصادی و درآمدهای ارزی وهمچنین ایجادفرصت های جدید شغلی درکشور، توسعه صنعت گردشگری از اهمیت فراوانی برخوردار است. بنابر عقیده ی کارشناسان ، گردشگری دانش چند رشته ای است که اگر بدون انسجام و تجزیه و تحلیل سیاسی دقیق ، توسعه و تکامل یابد، قطعا کامل می گردد. یکی از این رشته ها توریسم ورزشی و یا با بیانی دیگر گردشگری ورزشی است. - هنرور و همکاران ،. - 1384
نظریه های جدید در زمینه گردشگری نشان میدهد جذابیتهای گردشگری بر پایه ورزش، در مقایسه با دیگر جذابیتهای فرهنگی، مزیتهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بیشتری دارد از طرفی، کشور ایران با توجه به بررسیهای صورت گرفته توسط جنینگز 1998 یکی از 10 کشور اول جهان از نظر جذابیتهای بالقوه گردشگری است .ایران سرزمینی چهار فصل و با تمدنی چند هزار ساله است که به لحاظ ویژگیهای منحصر به فردش، در ردیف10 کشور اول جهان به لحاظ توان بالقوه گردشگری قرار دارد - طیبی، . - 1387کشور ایران به دلیل داشتن ظرفیت زیاد میتواند از این رهگذر بهره های فراوان برد .جذابیتهای گردشگری بر پایه ورزش، در مقایسه با دیگر جذابیتهای فرهنگی، مزیتهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بیشتری دارد - هینچ وهیگام،. - 2005
منطقه آزاد چابهار یکی از نواحی غنی از لحاظ جاذبه های گردشگری و طبیعی و ورزشی برای برنامه ریزی برپایه گردشگری ورزشی می باشد. تأسیسات و امکانات ورزشی منحصر به فرد به همراه جاذبه های فرهنگی و طبیعی بکر می تواند یکی از قطب های جذاب گردشگری این منطقه محسوب شود - جلیلوند و همکاران . - 1392در زمینه گردشگری ورزشی و اثرات آن بر توسعه گردشگری شهرها تحقیقات و مطالعات زیادی انجام گرفته است. زیتونلی و همکاران - 1390 - در شناسایی توانمندی های پردشگری ورزشی استان گلستان به این نتیجه رسیدند که بین توانمدی های استان گلستان با توسعه گردشگری ورزشی بین جاذبه های استان گلستان با توسعه گردشگری ورزشی رابطه معناداری وجود دارد.
وست و همکاران - 2001 - ، در تحقیقات خود شناخت قابلیت ها و ظرفیت های گردشگری ورزشی را عاملی مهم در توسعه صنعت گردشگری ورزشی و از مولفه های مهم در کسب میزبانی رویدادهای بین المللی ذکر کرده اند. یزدانی و جهاندیده - 1391 - در بررسی نقش ورزش های آبی - ساحلی ایران گامی برای توسعه گردشگری در چابهار به این نتیجه رسیدند که این ورزش ها برای رشد گردشگری و توسعه بندر چابهار و سواحل مکران بسیار کارساز خواهد بود و یکی از راه کارهایی خواهد بود که این منطقه را از بن بست و محرومیت خارج می کند. جمالی - 1390 - ، در ارزیابی نقش ژئوتوریسم در توسعه پایدار استان سیستان و بلوچستان به این نتیجه رسید که در صورت استفاده مطلوب و بهینه از استعاداد های ژئوتوریسمی و اکوتوریستی زمینه لازم برای رشد و توسعه پایدار استان در برقراری توازن و تعادل اقتصادی مناطق مختلفف به ویژه در مناطق محروم توسعه نیافته روستایی فراهم می آید. شجاع الدین - 1389 - در بررسی نقش ورزش در توسعه توریسم - چالش ها و راهکارها - به این نتیجه رسید که برای دست یابی به بازارهای جدید در صحنه ورزشی، حمایت های سیاسی و قانونی و ایجاد زیرساخت های مناسب،
