بخشی از مقاله
چکیده
خیار یکی از صیفی جات مهم کشور است که در بسیاری از مناطق کشت می گردد. به منظور بررسی تاثیر باکتری های اندوفیت خیار بر جوانه زنی بذر و شاخص های رشدی خیار . - Cucumis sativus، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه و گلخانه در سال 1393 انجام گرفت. بدین منظور تعداد 70 جدایه از ریشه خیار جداسازی و خالص سازی گردید. نتایج نشان داد که تاثیر باکتری های اندوفیت بر درصد جوانه زنی بذر در سطح احتمال %1 معنی دار بود. بیشترین درصد جوانه زنی بذر به ترتیب مربوط به جدایه95 - Em21 درصد - ، 66 - Fm1 درصد - ، 64 - Gm21 درصد - و 63/67 - Ig1 درصد - ، بیشترین شاخص قدرت به ترتیب مربوط به جدایه - 1954/66 - Ig1، - 1949 - Fm1، - 1887/7 - Em21، - 1479/6 - Em3 و - 1371/4 - Em1 و کمترین شاخص قدرت و جوانه زنی بذر مربوط به شاهد - MgSO4 - مشاهده گردید.
در شرایط گلخانه هفت جدایه مورد آزمون قرار گرفت. تاثیر این جدایه ها بر شاخص های رشدی خیار نشان داد که جدایه Y15 و Gm21 از نظر افزایش پارامترهای رشدی خیار نسبت به سایر جدایه های مورد بررسی و شاهد، مثبت ارزیابی گردید. براساس توالی یابی ناحیه 16S rDNA، دو جدایه منتخب آزمون های گلخانه ای، Y15 متعلق به گونه Acinetobacter johnsonii و جدایه Gm21 متعلق به گونه Pseudomonas rhodesiae می باشند. به نظر می رسد این اولین گزارش از جداسازی این گونه ها از خیار باشد.
کلید واژه ها: باکتری های اندوفیت، جوانه زنی بذر، خیار، شاخص های رشدی
-1مقدمه
خیار یکی از مهم ترین صیفی جات تحت کشت در ایران است که سطح زیرکشت قابل توجهی را به خود اختصاص داده است. ایران بعد از چین و ترکیه مقام سوم تولید خیار را به خود اختصاص داده است - آنونی موس، . - 2013 انشعابات زیاد اطراف ریشه خیار باعث می شود که سیستم ریشه ای این گیاه سطحی و در عمق کمی از خاک قرار گیرد. فقط تعداد محدودی از ریشه ها می توانند بیش از عمق ./5 متری نفوذ کنند خیار داری مقادیر قابل توجهی از ویتامین ,C ,A کافئیک اسید، سیلیکا، پتاسیم، منگنز و منیزیم بوده و دارای اسید آمینه تریپتوفان می باشد - خسروی و خسروی، . - 1393 براساس آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی حدود75000 هکتار از زمین های کشاورزی ایران زیر کشت خیار قرار دارد و میزان تولید آن 603،811،1 تن با میانگین 200 تن در هکتار است.
خیار گلخانه ای، مساحت 2832 هکتار با میانگین تولید 221 تن و در مجموع حدود 627 هزار تن تولید را به خود اختصاص داده است - آنونی موس، . - 2013جوانه زنی کم و نامنظم یکی از مشکلات اصلی تکثیر خیلی از گیاهان است. از طرف دیگر گزارش شده که جوانه زنی بذور می تواند به وسیله کاربرد کودهای زیستی بهبود یابد. از جمله کودهای زیستی می توان به باکتری ها اشاره کرد. گاهی افزایش رشد گیاه بخاطر افزایش مواد معدنی و بهبود روابط آبی در گیاه میباشد که با کلونیزه شدن ریشههای گیاه توسط اندوفیتهای باکتریایی همراه است - هالمن و همکاران، . - 1997 باکتری های اندوفیت، باکتری هایی هستند که در بافت های گیاهی بدون آنکه آسیبی به گیاه وارد کنند زندگی می کنند و روی افزایش رشد گیاه تاثیر مثبت دارند - چن و همکاران، . - 1995
تعدادی از اندوفیتها مانند جدایه هایی از باکتری های Entrobacter, Azotobacter, Azosprillium و Pseudomonas با تولید هورمون یا تنظیم کنندههای رشد مانند اتیلن، اکسین، سیتوکینین و جیبرلین باعث افزایش رشد گیاه میشوند - لوپر و اسکروت، 1986؛ ککلینسکی-سوبرال و همکاران، . - 2004 به طور کلی باکتری های اندوفیت در فعالیت هایی چون آماده سازی مواد غذایی برای گیاه، تولید متابولیت های ثانویه تحریک کننده رشد گیاه، افزایش جذب مواد مغذی روی رشد گیاهان تاثیر گذار هستند - ساردی و همکاران، . - 1992 این تحقیق به منظور شناسایی باکتری های اندوفیت خیار و تاثیر آنها بر جوانه زنی بذر خیار انجام گرفت.
-2 مواد و روش ها
الف - جداسازی باکتری های اندوفیت از ریشه خیار
به منظور جداسازی باکتری های اندوفیت، نمونه برداری از ریشه خیار در مزارع و گلخانه های استان خراسان رضوی صورت گرفت. ضدعفونی ریشه ها و خالص سازی باکتری های اندوفیت طبق منابع موجود انجام گرفت - هالمن و همکاران، 1997؛ پرادیپا و جنیفر، . - 2013 بدین منظور ریشه های شستشو شده به قطعات کوچک تقسیم، و در الکل 70 درصد به مدت 5 دقیقه و سپس در هیپوکلریت سدیم 0/9 درصد به مدت 10 دقیقه ضدعفونی گردید. و پس از سه بار شستشو با آب مقطر استریل و خشک شدن نمونه ها زیر هود آزمایشگاهی، قطعات ./5 سانتی متری تهیه و در محیط TSA به صورت مخطط کشت گردید. پتری ها به مدت 24 تا 48 ساعت در دمای 28°C انکوبه گردیدند. جدایه های رشد یافته، پس از تک کلون نمودن داخل آب مقطر استریل در شرایط یخچال نگهداری شدند.
