بخشی از مقاله
چکیده
مزایای متفاوتی که شایستگیها برای سازمانها و مدیران در سطوح مختلف در بردارند، نظیر انتقال رفتارهای ارزشمند و فرهنگ سازمانی، عملکرد مؤثر برای همه کارکنان، تأکید بر ظرفیتهای افراد - به جای شغل آنها - به عنوان شیوه کسب مزیت رقابتی، تقویت رفتارتیمی و متقابل، سبب شد تا در این پژوهش به شناسایی و رتبهبندی مؤلفه های شایستگی مالی کارکنان در معاونت اداری و مالی شهرداری مشهد پرداخته شود.
این تحقیق که از نوع توصیفی - پیمایشی است با شناسایی 33 مولفه شایستگی مالی در 5 بعد تجربه، تحصیلات، توانایی، مهارت و ویژگی های شخصیتی به روش دلفی و نظر ، در نمونه ای 25 نفری از خبرگان منتخب در شهرداری مشهد انجام شد. که با تحلیل نتایج به دست آمده و رتبه بندی از طریق آزمون فریدمن درجه اهمیت هر یک از ابعاد تقریبا برابر با دیگر ابعاد بود، اما در رتبه بندی مولفه ها اولویت بندی انجام شد، به طوری که در بعد تجربه مدیریت هزینه کم اولویت ترین و تجربه کار مالی با اولویت ترین مولفه، در بعد تحصیلات آشنایی با استانداردهای حسابداری و حسابرسی با اولویت ترین و آشنایی با نرم افزارهای مالی و کامپیوتری کم اولویت ترین مولفه، در بعد توانایی دقیق بودن با اولویت ترین و ابتکار و نوآوری کم اولویت ترین مولفه، در بعد مهارت تسلط به قوانین اداری و مالی با اولویت ترین و طبقه بندی اطلاعات جهت دسترسی آسان کم اولویت ترین مولفه و نهایتا در بعد ویژگی های شخصیتی داشتن وجدان وتعهد کاری با اولویت ترین و سه مولفه منطقی و به دور از احساسات، مصمم و قاطع و عدالت پذیر و عادل با میانگین رتبه یکسان کم اولویت ترین مولفه ها شناسایی شدند. در نهایت داشتن وجدان و تعهد کاری با اولویت ترین مولفه و مدیریت هزینه کم اولویت ترین مولفه مشخص گردید.
- 1 مقدمه
مهمترین دلایل رواج و محبوبیت رویکرد شایستگیها بر این مبنا استوار است که سازمانهای امروزی درگیر رقابت هستند و برای کاهش هزینهها و بهبود مستمر عملکرد خود تحت فشار قرار دارند، لذا لازم است که تلاشهای جدید و مؤثری برای ایجاد، حفظ و ارتقاء قابلیتها و مزیتهای رقابتی خود به عمل آورند. رویکردهای شایستگی محور یکی از ابزارهای مؤثر در تقویت و بهبود فرآیندهای مدیریت منابع انسانی هستند. استفاده از یک مدل شایستگی به شیوههای مختلف، ارزش افزوده تولید میکند.
مطالعه و بررسی ویژگیهای سازمانهای موفق توسط پیترز و واترمن، نشان داده است که سازمانهای موفق سازمانهایی بودهاند که از یکسو، در ارزیابی، انتخاب و جذب نیروی انسانی دقت به خرج دادهاند و از سوی دیگر، از منابع انسانی خویش به طریقه بهینه و بهرهور استفاده نمودهاند. یکی از اثربخشترین طرق انتخاب و ارتقاء نیروی انسانی، رویکرد شایسته مدارانه است که بر اساس ایدهای بنیان گذاشته، ارزیابیشده است که شغل و پست سازمانی به فردی نیاز دارد که از شایستگیهای معینی به منظور انجام کار در بالاترین سطحش برخوردار باشد
- 2 بیان مسئله
بعد از مقاله مهم لاولر - 1994 - اهمیت شایستگی در سازمانها بسیار گسترشیافته است. وی سیر تحولی سازمانها، از سازمانهایی بر اساس تحلیل شغل، به سازمانهایی بر اساس شایستگی را بررسی کرد، به گونهای که امروزه تعداد وسیعی از سازمانها، روشهای مدیریت منابع انسانی مبتنی بر شایستگی را به کار میبرند. با وجود استفاده و کاربرد آن به روشهای متفاوت، به نظر میرسد شایستگیها از لحاظ مفهومی، نیاز به تفسیر و توضیح دارند. - دیانتی و عرفانی 1388، - 1 چرخه حیات شایستگی، مجموعهای از چهار مرحله کلان است که هدف آن، ارتقا و توسعه مستمر شایستگیهای فردی و سازمانی
است. این چهار مرحله کلان عبارتاند از: ترسیم شایستگی، تشخیص شایستگی، توسعه شایستگی و نظارت بر شایستگی. با توجه به اینکه شناسایی شایستگیها، توسعه و بسط آنها موجب ارتقاء عملکرد کارکنان و در نهایت افزایش کارایی و اثربخشی سازمان میشود و از طرفی با توجه به اینکه افراد نیازمند آگاهی از شایستگیهای کارکنان برای مقایسه آنها با وضع مطلوب هستند، سؤالی که در اینجا مطرح میگردد این است که مؤلفههای شایستگی مالی کارکنان کداماند و اولویت یا رتبه آنها چگونه است؟
- 3 روش پژوهش
روش کار در این پژوهش به صورت زیر خواهد بود: این پژوهش بر اساس هدف از نوع کاربردی است.
بر اساس نحوه گرداوری دادهها از نوع تحقیقات توصیفی - پیمایشی و در زیرمجموعههای تحقیق پیمایشی از نوع دلفی است. پژوهش حاضر بر اساس نحوه اجرا از نوع میدانی - پرسشنامه - و کتابخانهای - فیشبرداری - است. - سرمد و همکاران، - 1382 انجام پژوهش مذکور در دو مرحله صورت میگیرد:
- مرحله کیفی - پژوهش با توزیع پرسشنامه باز و ایجاد طوفان مغزی در میان خبرگان آغاز خواهد شد. سپس با مطالعه ادبیات تحقیق و نظرات جمع آوری شده و با تکنیک تحلیل تم، کدهای مشترک احصاء خواهد شد. در ادامه با تکنیک دلفی نظر خبرگان جهت روایی آن گردآوری میشود. سپس جهت رتبهبندی عوامل نهایی دیدگاه خبرگان جمعآوری خواهد شد
- 4 تعریف واژهها و اصطلاحات
شایستگی: مجموعه دانش، مهارتها، ویژگیهای شخصیتی، علایق، تجربهها و تواناییهای مرتبط با شغل که دارنده آنها را قادر میسازد در سطحی بالاتر از حد متوسط به انجام مسئولیت بپردازد. در واقع شایستگیها الگویی را ارائه میکنند که نشاندهنده فرد با عملکرد برتر در شغل محوله است
شایستگی مالی: شایستگی مالی به حداقل درجه تسلط فرد در مهارتها، دانش و توانایی برمیگردد که در زمینههای مالی تصمیمگیری و برنامهریزی کند، به عبارت دیگر یک مجموعه از دانش، تواناییها و مهارتهای مالی که برای عملکرد به عنوان یک عضو مؤثر سازمان ضروری است.
شایستگی مالی یعنی آیا او مفهوم بهره مرکب، ارزش فعلی پول، مقرری یا حقوق و ... را درک میکند
