بخشی از مقاله
چکیده
رشد سریع جمعیت و گسترش ناموزون شهرنشینی در کشور ما نیز چون سایر نقاط جهان، روند بحرانی نمودن مسائل محیط طبیعی را سرعت بخشیده است. در این شرایط با توجه به شرایط متحول جهانی از یک سو و نیز تعهد دولت ایران نسبت به معاهدات نشست سران در ریو، الگوی پیشنهادی برای توسعه ملی و زیرمجموعه های آن، همانا توسعه پایدار و درونزا است.
در مقاله حاضر به مفاهیمی چون پایداری، سیر تکامل آن در حیطه نظری و عملی ،توسعه پایدار و اصول دستیابی به آن، توسعه شهری پایدار از نظر اندیشمندان و طراحی شهری پایدار به عنوان راهکاری برای رسیدن به پایداری و شهر و جامعه شهری پایدار مورد بررسی قرار گرفته و معیارهایی در جهت پایداری شهری ارائه شده است.
در این راستا به دو شهر کوریتیبا و لیسستر به عنوان دو نمونه موفق در دستیابی به پایداری نیز پرداخته شده است .روش مورد استفاده در پژوهش حاضر در مرحله جمع آوری و مطالعه منابع موجود اسنادی و در مرحله تجزیه و بررسی اطلاعات گردآوری شده تحلیلی-توصیفی می باشد. نتیجه کلی از پژوهش انجام شده این است که با حفظ شیوه تفکر و زندگی کنونی، به خصوص خودخواهی لجام گسیخته و فردگرایی همبستگی زا نمی توان به توسعه پایدار و به تبعیت از آن شهر پایدار دست یافت، توسعه ای که اساساً با جامعه مصرف گرا سر سازگاری ندارد. البته مسیر واحدی برای حصول به شهرهای پایدار وجود ندارد.
-1 مقدمه
شهرها مکان هایی بی اندازه پویا هستند و تغییر خواهند کرد. پس از شصت سال انرژی ارزان و حومه گرایی که از یارانه ها بهره برده اند، نسل کنونی با شهرهایی روبرو هستند که ممکن است آنها را از کیفیت بالا و سالم زندگی در طی مدتی طولانی باز دارد. با توجه به تحولات جامعه پسا صنعتی و تغییرات فناورانه ای که با گستره هر چه بیشتر و سرعتی هر چه فزون تر در حال اتفاق افتادن هستند و همزمان با اینکه جهان به سمت شهری شدن پیش می رود، ما به لحظه تعیین کننده ای رسیده ایم، اکنون زمان آن فرا رسیده است که تا حد امکان برای آینده آگاهانه برنامه ریزی کنیم.
شهرها در گذشته مکان های جالبی بودند و می توانند در آینده نیز باشند. بدین منظور مفهوم پایداری در شهرها و ترکیبات مشتق شده از آن نظیر توسعه پایدارو نهایتاً شهر پایدار مورد توجه همگان است، به این دلیل که زندگی سالم طولانی مدتی با کیفیت بالا را برای نسل ما و کسانی که در آینده می آیند تضمین می کند - جی بون و مدرس،. - 242 :1388
-2 پایداری
-1-2 معانی لغوی واژه پایداری
دهخدا پایداری را به معنای بادوام، ماندنی آورده است - دهخدا، - 47 معنای کنونی واژه پایداری که در این بحث نیز مدنظر می باشد عبارتست از: »آنچه که می تواند در آینده تداوم یابد…
ریشه لغوی و عبارات مرتبط در انگلیسی :
: Sustain حمایت، زنده نگه داشتن، ادامه دادن مستمر - : Sustenance فرایند پایداری زندگی : Sustainable پایداری، صفتی که چیزی را توصیف م یکند که باعث آرامش و تغذیه و تامین زندگی و در نتیجه به تداوم زندگی و طولانی کردن آن منجر می شود.1
-2-2 پیشینه مفهوم پایداری
پایداری که امروزه به عنوان رویکردی رایج در برخی از جوامع و در ابعاد متنوعی نظیر اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و ... مطرح است، در گذشته نزدیک یعنی قرن نوزدهم ایده و آموزه ای نو بوده است. ایده ایی که می توان در خلال اندیشه های آرمانگرایانه و بعضاً انتقادی متفکران قرن نوزدهم استخراج کرد. از دیدگاه کمی، انقلاب صنعتی و وقایع بلافصل آن افزایش تصور ناپذیر جمعیت شهرها را با تخلیه روستاها به نفع توسعه بی سابقه شهری به دنبال داشت. به عنوان نمونه جمعیت لندن از حدود 900 هزاز نفر در سال 1801 به حدود 2 میلیون نفر در سال 1841 و بیش از 4 میلیون نفر در سال 1891رسید.
یعنی جمعیت آن در مدتی کمتر از یک قرن 5 برابر شد. به موازات آن در انگلستان تعداد شهرهای با بیش از 100 هزار نفر جمعیت، در این فاصله زمانی از دو شهر به 30 شهر رسید - شوای،. - 5 :1384 بدین ترتیب ساختار شهرهای قدیمی به یکباره در هم شکست. عناصری نو همچون کارخانه و راه آهن به آن راه یافتند و مسائلی چون مسکن و بهداشت عمومی به معضلی جدی بذل شدند. تحت چنین شرایطی در انتقاد از وضع موجود در شهرها و اندیشه برای ایجاد آرمانشهری با نظم نوین، اندیشه های شهرسازی که عمدتاًبر مباحث اجتماعی، بهداشتی و بعضاً کالبدی نظر داشتند، وارد میدان شدند.
