بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام این پژوهش که با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از مقالات و منابع کتابخانهای انجام شده است، تشریح چگونگی طراحی دورههای یادگیری الکترونیکی اثربخش برای آموزش و کارآموزی در سازمانها و موسسات مختلف است. همزمان با تغییر نیازهای سازمانها و موسسات، نیازهای آموزشی آنها نیز تغییر میکند. هنگامی که این تغییرات رخ میدهد و نیازهای آموزشی این سازمانها عوض میشود، طراحان آموزشی کار دشواری برای طراحی دورههای یادگیری الکترونیکی اثربخش جهت برآورده کردن نیازهای متغیر این سازمانها خواهند داشت.
طراحان برای برآورده کردن نیازهای سازمانها باید توانایی طراحی یادگیری الکترونیکی اثربخش را داشته باشند. انجام طراحی اثربخش مستلزم مهارت در دو حیطه هنری و علمی و کاربرد ماهرانه نظریههای یادگیری و کارآموزی در عمل است. در فرایند طراحی همچنین باید به محدودیتهای موجود در تمام مراحل طراحی و اجرای کارآموزی توجه کرد.
علاوه بر این شناخت پیچیدگیهای تجهیزات فناورانه، ابزارها و تکنیکهای متنوع برای طراح بسیار مهم است. اما با این حال برخی فرایندهای کلی وجود دارند که به موجب آن طراح میتواند عناصر درگیر در یادگیری الکترونیکی را شناسایی و بین آنها توازن ایجاد کند. اگر این فرایندها درست به کار گرفته شوند بدون شک یادگیری الکترونیکی اثربخش حاصل خواهد شد.
1 مقدمه
هدف اصلی هر سازمانی حفظ بقای خود است. به منظور موفقیت در این راه سازمانها تلاش زیادی می کنند، آنها می کوشند از روشهای کارآمد و روشهای هزینه فایده بیشتری را به کار ببندند. از همین رو، هر سازمانی ممکن است دورههای آموزشی و یا کارآموزی متفاوتی را دنبال کند. بنابراین یکی از سوالات مهم هر سازمانی در ارتباط با چگونگی مشخص کردن نیازهای آموزشی و کارآموزی است.
همچنان که آلن - 2007 - بیان می کند یادگیری الکترونیکی برای تدریس تمام مهارتهای میان فردی - مانند ارتباطات فردی مختلف و مهارتهای مدیریت رفتار خود، حالات چهره و حرکات بدن که نقش مهمی در ارتباطات فرد ایفا می کند - مناسب نیست. یادگیری الکترونیکی همچنین ممکن است برای تدریس تفکر اصیل مناسب نباشد. اما با این حال، طراحی و پیادهسازی یادگیری الکترونیکی مناسب میتواند به طور موثر و کارآمدی نیازهای واقعی، نظری، منطقی و روندی هر سازمانی را برآورده نماید. این نیازها ترکیبی از نیازهای آموزشی بسیاری از سازمانها است.
بدیهی است که این روش آموزشی می تواند برای آموزش در بسیاری از موسسات مفید و موثر واقع شود. از طرفی نیازهای تجارت، صنعت و بسیاری از سازمانها و موسسات متناسب با گذر زمان در حال تغییر است. همزمان با تغییر نیازهای سازمانها و موسسات، نیازهای آموزشی آنها نیز تغییر میکند. هنگامی که این تغییرات رخ میدهد و نیازهای آموزشی این سازمانها عوض میشود، طراحان آموزشی کار دشواری برای طراحی دورههای یادگیری الکترونیکی اثربخش جهت برآورده کردن نیازهای متغیر این سازمانها خواهند داشت.
از آنجا که طراحی مطلوب یادگیری الکترونیکی هم هنر و هم علم محسوب میشود، بنابراین انجام این فرایند کار دشواری است و نیاز به هنر و علم طراحان دارد - آلن، . - 2007 انجام این فرایندها مستلزم استفاده مناسب از نظریه های یادگیری و کارآموزی، شناخت ابزارها و تجهیزات طراحی الکترونیکی، همراه با فهم مناسب دانش و مهارتهای لازم در این زمینه است. کار طراحی همچنین نیازمند تلفیقی از عناصر رسانهای از جمله رنگ، انیمیشن، صدا و فیلم برای جلب توجه فراگیران در فرایند یادگیری است، البته به نحوی که خللی در تجارب یادگیری آنان ایجاد نکند.
به هر حال چنین کاربردهایی ساده نیست. چنان که کانوکا - 2006 - نیز بیان می کند ...» هنر طراحی آموزشی در حقیقت متکی بر استعداد و هنر طراح آموزشی، دانش ضمنی او، و دانش تخصصی در موضوع است.« طراحی مناسب، نیازمند تعادل و ترکیب بین همه عناصر درگیر در دورههای یادگیری الکترونیکی است. به علاوه، فرایند طراحی با استفاده از فناوریهای متنوع موجود قادر است محدویتهای جهان واقعی را پوشش دهد و در تمام مراحل آموزش اعم از طراحی، تولید و اجرا فراگیران را درگیر کند.
پیچیدگیهای دیگر در طراحی آموزشی و کارآموزی مربوط به تجهیزات وسیع، ابزارها، و تکنیکهای متنوع در هر مرحله از یادگیری الکترونیکی است. در راستای انجام این فعالیتها هورتون و هورتون - 2003 - ارزسیابی سیستماتیک - شامل ارزشیابی از هزینه، پایایی و سهولت استفاده - از تجهیزات، ابزارها و تکنیکهای مورد نیاز برای رسیدن به بهترین تلفیق را پیشنهاد میکنند.
آخرین چالش در ارتباط با فرایند طراحی دورههای یادگیری الکترونیکی این واقعیت است که رویکردهای طراحی یادگیری الکترونیکی همه یکسان و مناسب نیستند. هر سازمان و هر دورهای برای طراحی یادگیری محدودیتها، چالشها و اهداف مختص خود را دارد. با این حال چنان که کلارک و مایر - 2008 - نیز مطرح می کنند »در هر سازمان یک فرایند کلی وجود دارد که بوسیله آن طراح میتواند اهداف کارآموزی، تفاوتهای فراگیران، و محیط کارآموزی را لحاظ کند.«
استفاده از یادگیری الکترونیکی در بسیاری از زمینهها برای سازمانهای مختلف منفعت بسیاری به همراه دارد. از میان فواید گوناگون دورههای یادگیری الکترونیکی برای سازمانها میتوان به نقش آن در کمک به مدیریت و کاهش هزینه تسهیلاتی سازمان اشاره کرد. همچنین یادگیری الکترونیکی اثربخش منجر به بهبود یادگیری و بهبود در بهرهوری کسب و کار میشود.
علاوه بر این، همانگونه که آلن - 2007 - تاکید می کند مطابق با نظریهی پذیرفته شدهی ویلیام گلاسر روانشناس تربیتی، ما یاد میگیریم: 10 درصد از آنچه که میخوانیم،20 درصد از آنچه که میشنویم،30 درصد از آنچه که میبینیم،50 درصد از آنچه که میبینیم و میشنویم،70 درصد از آنچهکه با دیگران بحث میکنیم،80 درصد از آنچه که خودمان تجربه میکنیم، 95 درصد از آنچه که به دیگران تدریس کردهایم.
بر مبنای این مقیاس، برنامههای یادگیری الکترونیکی که شامل درگیری تعاملی و فردی فراگیر در فرایند یادگیری باشد قابلیت ارائه موفقیتآمیز یادگیری سطح بالا را به فراگیران دارد - اگرچه تدریس به دیگران در آن کوتاه و مختصر باشد - . بنابراین استفاده از یادگیری الکترونیکی در سازمانها میتواند اثربخشی مطلوبی داشته باشد، البته اگر به شکلی مناسب و متناسب با اصول علمی طراحی شده باشد. با توجه به آنچه که بحث شد، هدف این مقاله که به صورت توصیفی و تحلیلی با استفاده از مقالات و منابع کتابخانهای انجام شده است، تشریح چگونگی طراحی دورههای یادگیری الکترونیکی اثربخش برای آموزش و کارآموزی در سازمانها است.
