بخشی از مقاله
چکیده :
سربازان بخشی از بدنهی اصلی نیروهای نظامی هستند که، برای ایجاد و حفظ امنیت در کشور و نظم اجتماعی،مدتی را در اختیار نیروهای مسلح قرار می گیرند. یکی از مهمترین دغدغه ها در دوران سربازی،حفظ سلامت جسمی و روانی سربازان است.
هدف: هدف این پژوهش شیوع افکار خودکشی در سربازان وظیفه بود.در این مطالعه مقطعی توصیفی 150 نفر از میان سربازان وظیفه زندان مرکزی مشهد انتخاب شده بودند،بطور تصادفی و با استفاده از جدول مورگان انتخاب شدند. پس از ثبت خصوصیات جمعیتشناختی نمونه مورد مطالعه،خودکشی آنها از طریق آزمون استاندارد BSSIمورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته ها: یافته ها نشان می دهند 65 درصد از سربازان دارای افکار خودکشی،27 درصد آمادگی جهت خودکشی و 9 درصد قصد اقدام به خودکشی را تجربه می کنند.
بحث و نتیجهگیری: توصیه می شود به منظور کنترل افکار خودکشی در میان سربازان، با استفاده از آزمونهای روانشناختی آن دسته از سربازانی که در معرض خطر قرار دارند شناسایی و به روانشناس معرفی گردند؛ همچنین در بکارگیری آنها در پست های نگهبانی دقت عمل بیشتری صورت گیرد.
واژههای کلیدی: خودکشی ، سربازان وظیفه.
-1 مقدمه:
هیچ دوره ای از تاریخ بشر را نمی توان یافت که موارد خودکشی در آن ثبت نشده باشد.در گذشته خودکشی در تمام جوامع یهودی،مسیحی و مسلمان جرم محسوب می شده است و جسد افراد خودکشی کنندهمورد، بی احترامی قرار می گرفت.ظاهراً نخستین بار دفونتن مفهوم خودکشی را به کار برده است.اما در قرن نوزدهم تحقیق واقعی علمی در مورد خودکشی شدت گرفت.دورکهایم در کتاب خودکشی،آنومی را به عنوان ضعف ارزشهای مشترک اجتماعی و باورها در یک فرهنگ،از عوامل سهیم در خودکشی معرفی کرد و بنیان گذار تئوری های خودکشی در اواخر قرن گذشته بود.
بر طبق آمار سازمان بهداشت جهانی تخمین زده می شود که در سال 2030 در هر 20 ثانیه یک نفر خودکشی خواهد کرد.اقدام به خودکشی را نیز یک تا 2 ثانیه یک بار گزارش کرده اند - آذر و همکاران،. - 1385 پیرمورون - - 1987خودکشی را "هر نوع مرگی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم از عمل مثبت یا منفی فرد خودکش که از نتیجه اقدام خودآگاه بوده است ناشی گردد،خودکشی نامیده می شود" تعریف می کند.به عملی که شخصی معمولا بطور ارادی - آگاهانه ،نا آگاهانه - به وسیله آن رشته حیات خود را از هم می گسلد اطلاق می شود - اسلامی نسب،. - 1371از میان مسائل و آسیب های اجتماعی،خودکشی یکی از معضلات عصر حاضر شناخته شده،تغییر ساختاری و جوانتر شدن افراد جوانی که اقدام به خودکشی می کنند،نیز بر مشکلات افزوده است.
در این شرایط،جامعه نه تنها نیروهای مولد خود را ازدست می دهد،بلکه باید به دلیل بیماری ها،معلولیت ها و آسیب های روانی- اجتماعی ناشی از این معضل،هزینه های نگهداری و ارائه ی مراقبت های خاص را نیز برای سال های طولانی بپذیرد.از سوی دیگر،خودکشی به سلامت روان اعضای خانواده قربانیان آسیب می زند،تاثیرات منفی بر زندگی اجتماعی به جای می گذارد و احتمال وقوع آن را در محیط خانواده و اجتماع افزایش می دهد - علیوردی نیا و همکاران،. - 1390در حال حاضر در کشورهای پیشرفته برای جلوگیری و مواجهه با این معضل و تبعات ناشی از آن،امکانات اجتماعی زیادی صرف می شود و هزینه ها و مخارج سنگینی برای نهادها و سازمانهایی که به نحوی با آن درگیر هستند به بار می آورد.
تغییر ساختاری و جوانی افرادی که اقدام به خودکشی می کنند نیز بر این مشکلات افزوده است . در این شرایط نه تنها جامعه نیروهای مولد خود را از دست می دهد،بلکه باید به دلیل بیماریها،معلولیتها و آسیب های جسمی و روانی ناشی از این معضل،هزینه های نگهداری و ارائه مراقبتهای خاص را در طی سالهای طولانی تقبل نماید، از سوی دیگر خودکشی به بهداشت روانی اعضای خانواده قربانیان لطمه می زند،تاثیرات سویی بر فضای زندگی اجتماعی می گذارد و احتمال وقوع آن رادر محیط خانواده و اجتماع افزایش می دهد - سازمان ملل،1996،به نقل از سازمان بهزیستی کشور،. - 1375
تحقیقات مختلف بر نقش عوامل گوناگون در خودکشی جوانان و نوجوانان تاکید کرده اند.یکی از عوامل مهم در میزان خودکشی نوجوانان جنسیت است و به نظر می رسد که نه تنها افکار مربوط به خودکشی در پسران بیشتر از دختران است بلکه میزان اقدام به خودکشی و خودکشی موفق نیز در پسران بالاتر از دختران است،علاوه بر جنسیت،عوامل اقتصادی و بی کاری،درآمد کم،وضعیت زناشویی و وجود تاریخچه خانوادگی توام با خودکشی،مهاجرت،قومیت،رفاه اجتماعی و محل زندگی افراد،در گرایش به خودکشی تاثیر گذارند.عوامل خانوادگی مثل طلاق یا جدایی والدین،خشونت والدین در خانه،بیماری روانی والدین و نیز اختلالات روانپزشکی مختلف همچون افسردگی،اختلالات سلوک،سوء مصرف مواد،اختلالات خوردن،اختلال شخصیت مرزی،و اسکیزوفرنی نیز از جمله موارد دیگری هستند که نمی توان تاثیرگذاری آنها را بر میزان خودکشی نوجوانان و جوانان و نیز نوع رفتارهای آنان نادیده گرفت - محمدی و همکاران،. - 1390
خودکشی در میان سربازان حادثه ای تصادفی نسیت،بلکه در نتیجه جریانی از اندیشه ها،رفتارها،موقعیت ها،و روابط بین فردی شکل می گیرد،که اغلب ممکن است ریشه در قبل از شروع دوران سربازی داشته باشند.بنابراین اقدام به خودکشی در سربازان نباید به عنوان رخدادی لحظه ای در نظر گرفته شود،بلکه فرآیندی است که طی زمان توسعه یافته و به مرحله وقوع و بروز می رسد.اقدام به خودکشی همیشه از فکر کردن در خصوص آسیب رسانی و از بین بردن خویش آغاز و سپس به مرحله طرح و نقشه میرسد و در پایان در صورت مهیا بودن شرایط به صورت حادثه به اجرا در می آید.در ایران آمار دقیقی از سربازانی که اقدام به خودکشی می کنند وجود ندارد.
طبق نتایج مطالعه ای بین سال های1380تا 1382 در خصوص بیماران بستری در اثر خودکشی در یکی از بیمارستانهای شهر تهران،%18/6افراد هیچ گونه سابقه نظامی گری نداشتند و بقیه به شیوه های مختلف شرایط نظامی گری را تجربه کرده بودند.در این میان،سربازان وظیفه با %55/9 بیشترین نرخ خودکشی را به خود اختصاص داده بودند - متینی صدر و همکاران،. - 1388تلاش برای آگاهی از شیوع افکار خودکشی در میان نظامیان به ویژه سربازان،از جمله حیطه های پژوهشی است که می تواند در بهبود عملکرد سربازان در محیط های نظامی تاثیر بسزائی داشته باشد.در پژوهش حاضر به بررسی شیوع افکار خودکشی، در سربازان وظیفه پرداخته خواهد شد.
-2 روش تحقیق :
جامعه آماری مورد نظر شامل همه ی سربازان وظیفه ای است که در یگان های نظامی و انتظامی استان خراسان رضوی مشغول خدمت هستند و جامعه در دسترس سربازان وظیفه ای است که در یگان حفاظت زندان مرکزی مشهد خدمت می کنند.از میان سربازان وظیفه داوطلب،150 نفر با استفاده از جدول مورگان انتخاب گردیدند.روش نمونه گیری از نوع نمونه گیری در دسترس - یا ملاک محور غیر احتمالاتی - است.
ابزار و مقیاس پژوهش:
الف: پرسشنامه جمعیت شناختی:
این پرسشنامه شامل برخی مشخصات جمعیت شناختی مانند سن، جنسیت، میزان تحصیلات و وضعیت تأهل و.... می باشد.
ب: پرسشنامه سنجش افکار خودکشی بک : - Beck Suicid -
