بخشی از مقاله
چکیده
عمل آوری بتن مراحل بسیار دقیق و به شدت وابسته به شرایط اقلیمی است ، بتن ریزی در شرایط آب و هوایی گرم یکی از مهمترین دغدغه های مهندسین اجرا و مدیران پروژه در خصوص رسیدن به اهداف اجرایی از قبیل کارایی و دوام وقطعاً مقاومت مورد نظر می باشد. به همین دلیل درآیین نامه های اجرایی بین المللی و همچنین کشورهای مختلف استانداردهایی جهت تامین حداقل شرایط لازم برای عمل آوردن بتن که شامل مراقبت، محافظت و پروراندن می باشد دیده شده است.عمل آوری بتن به مجموعه عملیاتی گفته می شود که بلافاصله بعد از عملیات بتن ریزی برای حفظ رطوبت و دمای بتن انجام می شود، وجود دمای زیاد بتن و عواملی که باعث تبخیر آب از سطح آن می شود می تواند خسارت بار باشد . حتی می توان گفت دمای زیاد بتن به تنهایی نیز می تواند به بروز این شرایط کمک زیادی کند . معمولا وقتی دمای بتن از 32 درجه سانتی گراد در هنگام بتن ریزی و یا تا زمان گیرش تجاوز نماید ، شرایط هوای گرم حاصل می شود . در اینجاست که می توان به اهمیت عمل آوری صحیح پی برد و بدین وسیله از افت کیفیت بتن جلوگیری شود.هدف از انجام این مقاله بررسی روشهای مدرن عمل آوری بتن و نگهداری بتن در شرایط آب و هوایی گرم می باشد.
واژههای کلیدی: عمل آوری بتن ، روش های عمل آوری ، شرایط آب و هوایی گرم ، مواد کیورینگ
مقدمه
از دیرباز بحث عمل آوری بتن یکی از مواردی بوده که ذهن سازندگان و طراحان را به خود معطوف داشته و در این زمینه مطالعات و پژوهش های فراوانی نیز در این مورد انجام شده است.هنگام بتن ریزی در هوای گرم مسائل خاصی مطرح می گردد که عمدتا ناشی از تبخیر سریع آب بتن می باشد . تبخیر سریع سریع و شدید آب باعث کاهش کارائی و مقاومت بتن و ایجاد ترک های سطحی در بتن می گردد.[1]هم بتن تازه و هم بتن سخت شده در محیط های اقلیمی گرم و در درجه حرارت بالا بخشی از عملکرد مطلوب و پایایی خود را از دست می دهند،نیاز به آب بیشتر ،گیرش سریع و کاهش اسلامپ و کارائی ، افزایش امکان ترک خوردگی ،تبخیر سریع آب سطحی بتن و نیاز به عمل آوری سریع از مشکلات بتن تازه در اقلیم گرم است.
بدین سبب است که توجه به موضوع عمل آوری بتن تازه برای جلوگیری از بروز خسارات بیشتر در هوای گرم از اهمیت ویژه ای برخوردار است . از طرفی دیگر شرایط محیطی کارگاه و درجه حرارت ورطوبت منطقه ، در نوع عمل آوری بتن بسیار تاثیرگذار است. پس لازم است ضمن اتخاذ تمهیدات ویژه در پروسه عمل آوری در این مناطق ، استفاده از روش های نوین عمل آوری بتن نیز مد نظر قرار گیرد.عمل آوری در بخش هایی از بتن که در معرض تابش مستقیم نور آفتاب و یا وزش باد است از حساسیت بیشتری برخوردار است ،چرا که بعد از بتن ریزی ، بر اساس عمومی بتن بخشی از آب بتن ،خود را به سطح خارجی آن رسانده و در آنجا جمع می شود.
اگر به علت عمل آوری ناکافی ،این مقدار آب از سطح بتن تبخیر شود نسبت آب به سیمان کاهش یافته و این موضوع باعث جمع شدگی بتن و پدیدارشدن ترک در بتن میگردد،این ترک ها به صورت پیوسته در تمام سطح بتن قابل رویت می باشد. در بعضی مواقع عرض ترک ها به چندین میلیمتر رسیده و دارای عمقی نزدیک به ضخامت بتن می باشند که این مساله موجب کاهش مقاومت ،دوام و افت مقاومت در برابرتنش های کششی بتن می گردد. این اتفاق در چند روز اولیه بتن ریزی مشهد تر بوده و از حساسیت بیشتری برخوردار است.[5]
اقلیم شناسی:
طبق طبقه بندی اقلیمی بخش بزرگی از ایران دارای اقلیم گرم می باشد در فلات مرکزی اقلیم گرم و خشک و در سواحل و جزایر جنوبی اقلیم گرم و مرطوب وجود دارد . در اقلیم گرم و خشک تبخیر بیشتر از بارندگی و اختلاف دمای شبانه روز به 25 درجه سلسیوس می رسد. متوسط دما در روزهای تابستانی حدود 45 ودرزمستان حدود 30 درجه سلسیوس است. رطوب نسبی بسیار کم و به ندرت از 50 درجه افزایش می یابد و عموما در حدود 20B10 درجه می باشد تغییرات دما در شبانه روز منجر به وزش باد های گرم و عموما با گردباد و سرعت زیاد می شود. شرایط مزبور برای کارهای بتنی مناسب نمی باشد و مقاومت و پایائی - دوام - به طور محسوسی کاهش می یابد و برای دسترسی به بتن بادوام زیاد تهمیدات ویژه ای را باید به کار برد.
تعریف هوای گرم و شرایط نامطلوب محیطی
گرما سبب تبخیر آب موجود در بتن وتغییر نسبت آب به سیمان در طرح اختلاط می شود که این امر منجر به تسریع درگیرش بتن ،تمایل به جمع شدگی - خزش - و در نهایت کاهش مقاومت و در اصطلاح سوختن بتن - نبود رطوبت جهت تکمیل واکنش هیدراسیون - می شود.در این بین مواردی همچون دمای بتن،رطوبت نسبی هوا، سرعت وزش باد، محل اجرای بتن ریزی - در معرض تابش مستقیم آفتاب - ، شرایط حمل بتن وشیوه های بتن ریزی علاوه بر هوای گرم می تواندمنجر به نامطلوب شدن شرایط محیطی وتشدید خسارت های وارده به بتن گردد، به همین علت در آیین نامه های مختلف استانداردهایی جهت حداکثر دما و موارد دیگر قید شده است در ایران طبق آیین نامه بتن ایران - آبا - دمای محیط هنگام بتن ریزی نباید از38 درجه سیلسیوس بیشتر باشد و برای رسیدن به بتن خوب وپایا عملیات بتن ریزی در دمای 24 تا 38 درجه سلسیوس انجام شود و همچنین هنگام بتن ریزی دمای هیچ قسمت بتن نباید از 3 درجه سلسیوس در بتن معمولی و 15 درجه در بتن حجیم بیشتر باشد.[1]
