بخشی از مقاله
چکیده:
انسان از ابتدا سعی کرده برای ساخت و طراحی مکانها و وسایل مورد نیاز خود از طبیعت و محیط زیست اطراف خود الهام گیرد. امروزه افزایش جمعیت و قیمت زمین، بلند مرتبه سازی یا رشد و توسعه عمودی شهرها را اجتناب ناپذیر کرده است. از جمله مزایای توسعه عمودی شهرها، حفظ زمین، کاهش تخریب محیط زیست، کاهش حمل و نقل و ترافیک درون شهری، و همچنین کاهش آلودگی های محیطی و مصرف انرژی ناشی از توسعه افقی است. بنابراین با توجه به بحران انرژی و منابع طبیعی معماران در تلاش اند با نگرش جدید به معماری و سازه در غالب علم بیونیک راه حلی برای بیرون رفت از این بحران و حفظ انرژی پیدا نمایند. رهاورد این آموخته ها معماری بیونیک می باشد. بیونیک دانشی است که از ترکیب مفاهیم متفاوت علوم طبیعی و مهندسی شکل گرفته و با مطالعه سیستم های حیاتی پیچیده موجودات زنده و فرم های طبیعی، پاسخگوی خوبی برای حل مسائل فنی و ساختاری مهندسان می باشد. هدف این مقاله بررسی طراحی مجتمع مسکونی با استفاده از معماری بیونیک می باشد.
واژگان کلیدی: بیونیک، معماری بیونیک، مسکن، انرژی
مقدمه
بیونیک رشته میان رشته ای است، برای الهام از طبیعت به ارائه راه حلی برای مشکلات طراحی در زمینه های مختلف و شاخه های مختلف صنعت مانند طراحی، مهندسی بافت، مهندسی زیستی، هوا نوردی، علم فضا و بیومتریال . - Colombo, 2008 - به نظر می رسد. برنامه های کاربردی آن در حوزه تفسیر عاطفی فرم با استفاده از اصول عملکردی است. بنابراین طراحی بیونیک می تواند به عنوان یک ابزار مفید برای تولید مفاهیم و توسعه محصولات، که به صورت بصری و دل انگیز و سازگار با محیط زیست می باشد، در نظر گرفته شود. - Kepler, Stokholm, 2004 - دراین رایطه استفاده از علم بیونیک در الهام بخشی به طراحی های معماری موثر می باشد.
از طرفی معماری ابزاری کاربردی برای تأمین دو شرایط اساسی زندگی انسانها یعنی آرامش و آسایش است. معماری از هنرهای بر جای مانده از انسانهای اولیه تا به امروز است که برای معنا بخشیدن به فضای زندگی و در امان ماندن از شرایط نامساعد جوی میباشد .به عبارت دیگر اصول معماری به وجود آورنده فضایی است که انسان را از مضرات طبیعی مانند باد، باران، آفتاب بیش از اندازه، معصون داشته وفعالیتهای زندگی فردی و اجتماعی او را در برگرفته، به نیازهای مادی ومعنوی وی پاسخ گوید .از بین هنرهای تجسمی، معماری بیش از هر هنری با زندگی انسان پیوند داشته و هنری است که با زیست انسان مرتبط است - سید صدر، - 1381
مسکن از جمله ساخته های انسان است، که در پی تامین دو شرایط مهم یعنی آسایش و آرامش می باشد و برای مهیا نمودن این دو شرایط همیشه معماران و طراحان برای بهتر شدن شرایط زندگی انسان از روش های نوین طراحی و معماری بهره جویی نموده اند . مسکن به دو صورت در خدمت انسان است، به او پناهگاهی می دهد تا آسایش را احساس کند و در آرامش به سر برد و دیگر اینکه حکم نقطه ی عطف فعالیت های او را در این جهان دارد. بدیهی است که این دو کارکرد لازم و ملزوم یکدیگرند - نوذری اسبمرز و همکاران، . - 1392 با الهام از الگوهای طبیعی می توان برخی از مولفه های کیفی در فضاهای مسکونی را بهبود بخشید صرفه جویی در انرژی و استفاده از مصالح و ساختارهای پیشرفته در سازه می تواند در طراحی مسکن مفید باشد. - اشرفی و همکاران، . - 1394
بیونیک
بیونیک که به آن بیومتریک یا مهندسی خلاق زیستی هم میگویند کاربرد سامانهها و روشهای بیولوژیکال موجود در طبیعت در سیستمهای مهندسی و فناوریهای مدرن است واژه ی بیونیک از دو لغت لاتینBio+nic تشکیل یافته است که در آن Bio در زبان یونانی به معنای زیست و حیات است. طراحی محصول است .واژه بیو میمیکرای یا بیو میمیکس نخستین بار در سال 1950 توسط اتو اشمیت و جک ا.ستیل در حین فعالیت بر روی یک پروژه هوانوردی در پایگاه هوایی رایت-پترسون در ایالات متحده امریکا ابداع و مورد استفاده قرار گرفت .او بیونیک را علم سیستمهایی که .شالوده و پایه تمامی سیستمهای زنده اند، میداند در ابتدا بیونیک به بررسی ماشینهایی که براساس سیستمهای زنده طراحی و ساخته شده بودند می پرداخت و هم اکنون بیونیک از هر جهت هنر به
کارگیری دانش سیستمهای زنده در حل مسائل فنی است . امروز هرجا سخن از تکنولوژی به میان می آید، تصویر همان دستاوردهای مهم تکنولوژی که پاسخگوی نیازهای اساسی برای انسان امروز و آینده است، به ذهن میذآیند، اما اگر کمی به مسیر تکنولوژی دقت کنیم کم و بیش به منشاء برخی پدیدههذا پی میبذریم، به اینکهمثلاً هر پدیده صنعتی یا ساختمانی از کدام الگوی زنده طبیعت الهام گرفته است - کرمی، . - 1390 جنیور و گوانابارا روند طراحی بارویکرد بیونیک را طبق مدل زیر ارائه داده اند. - Kindlein & Seadi, 2005 -
