بخشی از مقاله
چکیده:
در پژوهش حاضر صفات اخلاقی مدیر در سیره و سخنان امام رضا - ع - بررسیشده است. پژوهش از نوع توصیفی و از نوع تحلیل اسنادي می باشد.آگاهی از حالات زندگی بزرگان و نوابغ و اولیاي الهی که درگذشته زندگی نمودهاند براي انسانهاي بعدي در زمینههاي مختلف اجتماعی،علمی،دینی و....مورداستفاده بوده و چهبسا که لازم و ضروري باشد.
مخصوصاً که چنین افرادي از زمرهي مردان الهی بوده و وجودشان منشأ تحولات اجتماعی گردد.یکی از مصادیق کامل و حقیقی چنین مردانی وجود مبارك حضرت علی بن موسیالرضا - ع - است.ایشانکه هم رهبري دینی و امامت و هم رهبري سیاسی جامعه را در دورانی از زندگی عهدهدار بودند الگوي مناسبی براي مدیران جامعه هستند.چنانچه مدیران جامعه با الگو گرفتن از ایشان به مسائلی هم چون: محبت و مدارا و همدلی،فاصله نگرفتن از مردم،آموزشهاي دینی،ساده زیستی،تواضع،حلم و رعایت عدالت توجه داشته باشند و آن را سرلوحه کار خویش قرار دهند؛میتوانند در کار خود بیشازپیش توفیق یابند.
.1مقدمه:
امام رضا - ع - در 11 ذيقعدهي سال 184 در مدینهي منوره متولد شد.بعضی 11 ذيالحجه سال 153 گفتهاند که بعد از وفات حضرت صادق - ع - بوده است.
دوران کودکی و جوانی را در مدینهي طیبه که مهبط وحی بود در خدمت پدر بزرگوارش سپري کرد و مستقیماً تحت تعلیم و تربیت امام هفتم قرار گرفت.در این مدت استعداد خدادي خود را براي پذیرش مقام امامت که منصب الهی است به ظهور رسانید و پدرش نیز در دوران حیات خویش مکرر به این مطلب اشاره نمود و از بین تمام فرزندان خود او را - به امر الهی - براي جانشینی خود تعیین کرده بود
صفات ممتاز و ملکوتی امام خودبهخود او را براي احراز مقام امامت به مردم معرفی میکند زیرا امام از نظر علم و تقوا و شجاعت و زهد و سایر ملکات نفسانی بر همگان برتري دارد و همچنین برتري و تفوق او دلیل امامت اوست.اما براي اتمام حجت تصریحات امام قبلی دربارهي نصب ایشان لازم و مزید بر علت است که در این زمینه نصوص زیادي واردشده است.ازجمله:داوود رقی،تعلیم قابوسی،مخزومی،مفضل بن عمر و...به این امر اشاره کردهاند.
یکی از مسلمات تاریخ این است که مأمون حضرت رضا - ع - را بدون مشورت و جلب نظر ایشان از مدینه به مرو آورد.مأمون امام را احضار کرد بدون اینکه اصلاً موضوع روشن باشد و در مرو براي اولین بار موضوع ولایتعهدي را با امام در میان گذاشت.باز از مسلمات تاریخی است که امام شرط کرد که در هیچ کاري مداخله نکند و مسئولیت هیچ کاري را نپذیرد،امام درواقع میخواست مسئولیت کارهاي مأمون را نپذیرد و البته مأمون هم این شرط را پذیرفت
در شناخت دینی،خداوند دو چیز گرانبها را به ما ارائه داده؛که دو یادگار ارزشمند و دو الگوي کامل از سوي پیامبر اکرم - ص - هستند که عبارتاند از:قرآن و عترت - چهارده معصوم - ، بنابراین شناختن قرآن و سیرهي درخشان عترت،یعنی شناختن همهي ارزشها و ضد ارزشها و الگو قرار دادن اعتقادي و فکري و عملی آنها.اگر ما بهراستی ارزشهاي زندگی چهارده معصوم - ع - را بشناسیم و ضد ارزشها از دیدگاه آنها را بدانیم و در فکر و عمل به جذب ارزشها و دفع و رفع ضد ارزشها بپردازیم،میتوانیم بر قلّهي کمالات دست یابیم و به شرافت و کرامت انسانی نائل گردیم و خود را درون مدینه فاضله اسلام ناب و گلشن باغستان قرآن و فرزندان قرآن یعنی عترت - ع - ببینیم.
با توجه به آنچه گذشت،سیره و سخنان امام رضا - ع - و صفات اخلاقی آن بزرگوار میتواند سرمشق بسیار مناسبی براي مدیران جامعهي اسلامی در سطوح مختلف باشد و با بهکارگیري این تعالیم گهربار از سوي مدیران جامعه،توفیق روزافزون در راستاي ادارهي جامعهي اسلامی فراهم میگردد.
البته دربارهي زندگانی امام رضا - ع - و فضائل اخلاقی آن بزرگوار کتب و مقالات متعددي ازجمله:منتهی الآمال، زندگی سیاسی امام رضا - ع - و....به رشتهي تحریر درآمده است.اما در مقالهي حاضر تنها به بررسی صفات اخلاقی مدیر در سیره و سخنان آن بزرگوار پرداختهشده است.
.2روش:
با عنایت بهعنوان و اهداف مطروحه ،پژوهش به شیوهي توصیفی و از نوع تحلیل اسنادي انجامشده است و کلیه مراجع مرتبط با موضوع،بهعنوان جامعهي پژوهش حاضر محسوب شدهاند.بهعلاوه در انجام پژوهش،نمونهگیري به عمل نیامده و کلیه منابع و مراجع موجود و در دسترس،اعم از کتب،مقالات و گزارشهاي پژوهشی بررسیشدهاند.ابزار پژوهش،فرم هاي فیشبرداري از منابع و مراجع مذکور بوده است.دادههاي حاصل از بررسی،از نوع کیفی بوده؛بنابراین باملاحظهي ماهیت دادهها به طبقهبندي،تحلیل،استدلال و استنتاج منطقی آنها پرداختهشده است.
