بخشی از مقاله
چكيده
خداوند كه به عنوان معلم اول بشر مي باشد داراي صفات بي نظيري مي باشدكه توجه به هر يك نقش برجسته اي در تربيت انسان ها دارد.لذا شايسته است كه يك معلم با تدبر،تفكر و پيروي و الگوگيري از اين صفات دامنه توانمنديهاي خود را افزايش داده و در اثربخشي و افزايش ثمردهي روزافزون جامعه آموزشي بكوشد.لذا هدف از پژوهش حاضر»بررسي صفات الهي از منظر قرآن كريم و استلزامات تربيتي آن« مي باشد.روش پژوهش نيز توصيفي- تحليلي و با استفاده از منابع كتابخانه اي مي باشد.
نتايج پژوهش حاكي از آن است كه با توجه به دامنه علم نامحدود خداوند شايسته است معلمان نيز به اين صفت الهي اقتدا كرده و هيچ زمان خود را در يك نقطه ثابت از علم نگه ندارند و همواره در افزايش علم و دانش و آگاهي هاي خود بكوشند.ضمن اينكه پيوسته از احوال،نيازها و علايق متعلمان خود آگاهي داشته باشند و آنها را تحت نظارت داشته باشند.همچنين با تفكر در رحمت واسعه الهي كه همه عالم را فراگرفته معلمان هم بايد دريايي از رحمت و مهر و عطوفت باشند تا امر تدريس اثربخش تر،انگيزه متعلمان بيشتر و نتايج آموزشي پربارتر گردد.
صفت عفوكنندگي خداوندكه بسيار در تعليم و تربيت مؤثر مي باشد و مقدم بر غفوريت اوست حاكي از آن است كه معلمان بايد هم ابتدا متعلم را مورد عفو و سپس غفر قرارداده و هيچ زمان خطاي او را آشكار نكنند.همچنين حليم بودن عزت داشتن خداوند،حكيم بودن،عادل بودن،صادق بودن خداوند به همراه استلزامات تربيتي آنها از ديگردستاوردهاي پژوهش حاضر مي باشد.
مقدمه
بنابراين معلم هنگامي از تعليم موفق و آموزشي مداوم برخوردار مي گرددكه در فرايند تدريس هم به رشد ذهني متعلمان توجه نمايد و هم به عنوان مربي تأثيرش را در دگرگون ساختن عواطف و احساسات شاگردانش بگذارد - علوي،١٣٩١ :٤٨ - ؛پس بايد توجه داشت تدريس فقط بخشي از كار معلمان است.آنها واجد نقش تربيتي نيز در جهت دهي به رفتار و شخصيت متعلمان هستندكه در ايران اين دو از هم جدا در نظرگرفته شده اند.
اما از آنجا كه حقيقتا تعليم و تربيت جدايي ناپذيرند چنين تقسيم بندي در عمل موفقيت آميز نيست - پيش نويس طرح نوين تربيتي،به نقل از ايرواني،١٣٨٨ :٩٠ - .به عبارت ديگر معلمان موفق و اثربخش كساني هستندكه بتوانند هم بر يادگيري متعلمان در رسيدن به اهداف آموزشي بكوشند و هم در افكار،رفتار و نگرش هاي معنوي آنها تأثير مثبتي بگذارند.
همچنين در نيل آنها به سمت كمال بكوشند و در همان حال كه معلم هستند،مربي هم باشند.اما متأسفانه امروزه مهم ترين عامل عدم موفقيت و يا ضعف نظام آموزشي نبود چنين معلماني است - صافي،١٣٨٥ - .اكثر آنها كه مسئوليت اصلاح نسل هاي آتي را برعهده دارند،ضوابط و شرايط لازم براي اين امر خطير را واجد نيستند - قائمي،١٣٦٤ :٣٤ - .همچنين در اثر تغييرات بسياري كه در شرايط اقتصادي و اجتماعي جامعه پديد آمده است روابط بين معلمان و متعلمان تضعيف گشته است كه خود يكي از عوامل كاهش موفقيت معلم مي باشد - فيني مور،١٣٨١ - .
هر چند مطالعات و پژوهشهاي اميدواركننده و نويد بخشي در جهت افزايش رشد معلمان انجام گرفته است،اما تجويز يا رهنمودهاي روشني براي افزايش آن به ويژه در كشورهاي در حال توسعه انجام نگرفته است - اندرسون،١٣٨٦ :٤ - .از طرف ديگر رشد متعلمان بيش از هر چيز به رشد معلمان وابسته است. ايزنر معتقد است:مدارس اگر ادعا دارند رسالتشان رشد شاگردان است بايد قبل از هرچيز محيطي ايجاد نمايند كه در آن معلمان به رشد و آگاهي برسند.ويگتين نيز معلمان موفق را كساني مي داندكه گام به گام و در عين حال فعالانه به سوي يك مرحلة عالي تر حركت مي كنند.
اين معلمان احياكننده شخصيت خود و شاگردانشان هستند.اما آنها قبل از اينكه موجبات رشد و پيشرفت شاگردانشان شوند،خود نياز به راهنمايي و هدايتي دارندكه آنها را به عالي ترين مرحله تكامل برساند - كرامتي،١٣٨٥ :١٣ - .ازديدگاه خواجه نصيرالدين طوسي انسان داراي شئون وجودي گوناگون و استعدادهاي متفاوتي است،از برون گرايش به خير و شر و از درون نيز زمينه سقوط در وي نهاده شده است.