بخشی از مقاله
طراحي ساختمان انرژي صفر در اقليم گرم وخشک
چکيده
در دنياي امروز با وجود کم شدن منابع سوخت فسيلي،تمام صنايع به سمت استفاده از ديگر انرژي هاي موجود در زمين حرکت مي کنند.صنعت ساختمان سازي نيز به تبعيت از همين رويکرد گام هايش را به سمت استفاده هر چه بيشتر از طبيعت و سنت قديم معماري بر مي دارد.تا شايد وابستگي خود را و به تبع وابستگي انساني را به سوخت فسيلي کم کند.به علت سنت ساختمان سازي ايراني و بهره گيري از سيستم هاي سنتي در کاهش آلودگي هاي زيست محيطي يعني همان پايدار سازي معماري و نيز صفر سازي انرژي در معماري،اقليم گرم و خشک را مورد مطالعه قرار مي دهيم .با بررسي انواع نوين معماري در دنيا و سپس سنت هاي معماري ايراني و همچنين پيامد سيستم هاي فعال و غير فعال مي توان به کمک سنت و مدرنيته فضايي ساخت مطبوع ،بدون سوخت فسيلي و با مصرف انرژي صفر.ساختمان ساخته شده توسط اين سيستم قابليت زيادي از قبيل تهويه مطبوع ،روشنايي و الکتريسيته بدون اتصال به شبکه تاسيسات شهري را داراست .
کلمات کليدي: انرژي هاي تجديد ناپذير،انرژي هاي تجديد پذير،صرفه جويي و بهينه سازي مصرف انرژي،بهره گيري از انرژي هاي پاک ،ساختمان ،انرژي صفر (Zero Energy)()،انرژي اضافه ،اقليم گرم و خشک ،مشخصات اقليمي،محيط زيست .
مقدمه
منابع انرژي تجديد پذير به سرعت در حال مصرف بي رويه است .با توجه به بحران انرژي جهان ،نسل جديد وظيفه دارد به آن دسته از انرژي هايي که داراي عمر زيادي هستند روي آورد.و تحقيقات و پژوهش هاي خود را در زمينه صرفه جويي ،بهينه سازي مصرف انرژي و بهره گيري از انرژي هاي پاک ادامه دهد.در ايران و جهان درصد انرژي بسيار زيادي در ساختمان ها صرف مي شود.در ساختمان ها،انرژي براي روشنايي،گرمايش و سرمايش ،يا ايجاد اقليمي کوچک براي تامين آسايش گرمايي،پخت غذا،آب گرم براي شستشو،واستفاده هاي ديگر صرف مي شود.از اين ميان سهم انرژي براي گرمايش و سرمايش ساختمان ها بسيار بالاست
در ايران در سال ١٣٨٠بيش از ٣٣% انرژي در ساختمان ها صرف شده است .يکي از روش هاي کاهش مصرف انرژي در ساختمان ها طراحي مناسب آن ها در جلوگيري از تبادل گرمايي ساختمان با محيط اطراف و يا به عبارت ديگر طراحي سازگار و پايدار آن ها با محيط زيست است .
[١] استراتژي هاي تطبيق با محيط طبيعي به عنوان نوآوري قرن ٢١ و در پي آن ايده ساختمان هاي انرژي صفر (zero energy) و گاهي ساختمان هاي با انرژي اضافه که نمونه عملي آن در کشور هايي نظير آمريکا،انگلستان ،و ايرلند مي باشد،به ترتيب ٧۵%،٧٧%و ٨۵% ميزان مصرف انرژي را کاهش داده است [١].استفاده از باد و خورشيد به عنوان مشخصه هاي اقليمي و نيز سنت ساختمان سازي در ايران و در کل مناطق گرم و خشک در توليد اين گونه ساختمان ها و کمک به کاهش آلودگي زيست محيطي و مصرف انرژي حائز اهميت است . [٢] استفاده از سيستم هاي سنتي تهويه هوا و سيستم هاي نوين باعث مي گردد در حدود ۵٠ تا ۶٠ در صد در مصرف سوخت هاي فسيلي صرفه جويي گردد.اين امر در داشتن محيط زيست پاک نيز ارزشمند است .[٢]
تعاريف و اصطلاحات
مي توان ساختمان انرژي صفر را به روش هاي گوناگون تعريف کرد ساختمان هاي انرژي صفر با چه تعريفي مي خواهند ساخته شوند.محدوده و وسعت ساختمان هاي انرژي صفر چقدر است .هدف از ايجاد اين ساختمان چيست .و چه ارزش هايي براي کاربران آينده و حتي کار فرمايان اين پروژه ها در پي خواهد داشت . کاربران خانه نگران هزينه هاي بالاي انرژي هستند مي توان گفت سازمان هايي مثل DOE (٢) به ذخاير انرژي ملي توجه دارند و سعي مي کنند از انرژي هاي اوليه و منابع انرژي استفاده کنند.مهندسان طراح در اين زمينه ،در صدد طراحي پايدار،متناسب با اقليم و همچنين کاهش مصرف سوخت هاي فسيلي در ساختمان ها هستند.و در نتيجه کساني که نگران محيط زيست اند و مي کوشند تا نشر آلودگي هاي ناشي از مصرف سوخت هاي فسيلي و همچنين اتلاف انرژي را تا حد توان کاهش دهند.همچنين مي توان با توجه به جديد بودن اين مباحث در ايران موارد زير را نيز اضافه کرد. - استفاده از اصول معماري سنتي ايران به عنوان معماري سازگار با اقليم دربهره وري بيشينه از انرژي هاي موجود در طبيعت و در تلفيق با انرژي هاي نو .
پيشنهاد ايده هاي نو در تلفيق معماري سنتي ومدرن
به طور کلي ،ساختمان انرژي صفر به نسل جديد ساختمان هاي سبز اطلاق مي شود که بخش عمده انرژي مورد نياز خود را بدون استفاده از انرژي الکتريکي و سوخت فسيلي،و به کمک انرژي حاصل از عوامل اقليمي توليد مي نمايند.علت آن است که تمام انرژي مورد نياز ساختمان در خود ساختمان از طريق سيستم هاي تهويه شده در آن که انرژي سبز توليد مي کنند تامين مي شود.[٣] چون در اين ساختمان ها از انرژي فسيلي استفاده نمي شود،عاري از گاز کربنيک بوده ،و داراي سيستم هاي جامعي براي افزايش راندمان انرژي،کاهش مصرف آب و به حداقل رسيدن ضايعات است [٣].در اين گونه ساختمان ها معمارنقش حائز اهميتي دارد.از موارد مهم در اين ساختمان مي توان به استفاده از نور و گرماي خورشيد به صورت مستقيم و غير مستقيم ،استفاده از جريان طبيعي هوا،استفاده از انرژي هاي نو و جهت گيري مناسب بنا اشاره کرد .
وضع موجود و کالبد مناطق گرم و خشک
[٤] کمربند مناطق گرم و خشک ، ۴٣% سطح خشکي هاي کره زمين و کشور هاي بسياري را تشکبل مي دهد.[٤](تصوير
١)،واز آن جمله ايران را،که مناطق گرم وخشک آن بيش از دو پنجم سطح کشور را شامل مي شود.[٥] "اغلب تمدن هاي باستاني جهان در مناطق گرم وخشک ظهور يافته است ." [٥]. اين نظر اکثر مورخين است و از ٨ تمدن عظيم ، ۵ تمدن در مناطق گرم و خشک شکل يافته اند.اين مناطق شامل :بين النهرين ،فلات مرکزي ايران ،اطراف رود نيل ،دره سند و نواحي آناسازي (Anasaziَ ) آمريکا است .اين محدوده ها نخستين مناطقي بودند که اولين تمدن هاي شهرنشيني جهان در آن ها توسعه يافته اند.در بررسي شکل اين مجتمع هاي زيستي کهن اين مناطق اگر عامل اقليم را بطور اعم و خورشيد را بطور اخص ، که حضوري دائمي دارند،را با عواملي نظير تهاجم دشمنان که گهگاه اتفاق مي افتاد،مقايسه نماييم پي خواهيم برد که اقليم در شکل گيري اين مجتمع ها نقش اصلي و اساسي را نسبت به عوامل ديگر ايفا نموده اند.[٦] آشکار مي شود که توجه به شرايط جغرافيايي – اقليمي از نظر شکل دهي شهر ها در مقام اول قرار داشته و حتي فرهنگ اين مناطق تأثير بسزايي از محيط زيست خود گرفته اند.[٦]. در مطالعات مجتمع هاي مسکوني باستاني مي توان نتيجه گرفت که موقعيت خورشيد،طبيعت منطقه ،ارتفاع ازسطح دريا،مجاورت بناها،شبکه شريان ها،آلودگي کلان استفاده از زمين و کاربري آن و بسياري از موارد ديگر در راستاي صرفه جويي درمصرف انرژي بوده است .شکل و ترکيب سکونت گاههاي تمدن اين مناطق نيز عمدتا از توجه به دفع و جذب گرما،تابش آفتاب و بسياري مسائل ديگر مرتبط با آسايش زندگي نشات مي گرفته
با توجه به افزايش جمعيت جهان ، سرزمين هاي گرم و همچنين شهر ها و روستاهايي که در اين منطقه قرار دارند،مي توانند زمينه کافي براي گسترش و توسعه پايدار فعاليت هاي بسياري را فراهم کنند.از اين جمله فعاليت ها مي توان به توليد و تبديل انرژي هاي پاک(تجديد پذير) به انرژي هاي مورد نياز و مصرف ساکنين اين مناطق اشاره کرد.اين مناطق با توجه به شرايط اقليمي خود مي توانند نياز هاي انرژي مصرفي خود را بر طرف کرده و مازاد انرژي هاي توليدي را به مناطق ديگر بدهند.به طور کلي،در يک منطقه با آب و هواي گرم و خشک ،با توجه به شرايط نا مناسب آب و هوايي و وجود آفتاب سوزان ،مي توان با برنامه ريزي و طراحي شهرها،شهرک ها و بناهاي اين مناطق توسط متخصصين انرژي ،در توليد انرژي هاي تجديد پذير،صرفه جويي درمصرف انرژي و جلوگيري از اتلاف انرژي ،شاهد محيط زيستي سالم ،پاک،و اقتصادي شکوفا و با توسعه (توسعه پايدار)باشيم .
مناطق گرم و خشک مي توانند با توجه به شرايط نا مناسب آب و هوايي،شکوفايي اقتصادي به بار آورند.
ساختمان انرژي صفر :
ساختمان هاي با مصرف انرژي صفر ZEB (٣)
ساختمان هاي با مصرف خالص انرژي صفر ZNEB (۴)
در ساختمان ها نوع اول که تعدادشان بسيار زياد نيست ساختمان در يک منطقه دور دست که به شبکه برق رساني نزديک نيست ساخته شده است و تمام انرژي مورد نياز ساختمان (از جمله برق ) خود را با استفاده از انرژي خورشيدي تامين مي نمايد.در اين ساختمان ها مساحت گيرنده هاي خورشيدي براي توليد برق و توليد انرژي هاي حرارتي و برودتي مورد نياز ساختمان و همچنين حجم دستگاه هاي ذخيره سازي انواع انرژي ها بسيار بزرگ مي باشند.به اين دليل که سيستم هاي خورشيدي بايد بتوانند مثلا در يک روز آفتابي آن قدر انرژي جمع آوري و ذخيره نمايند تا بتوانند نياز انرژي هاي مختلف ساختمان را در روز هاي ابري بعدي تامين نمايند.اين ساختمان ها در طول سال مقدار زيادي انرژي توليد مي کنند که براي آن مصرفي ندارند.[٧] در ساختمان هاي نوع دوم ،ساختمان ها به شبکه برق رساني شهري نزديک هستند و ساختمان ها با اين شبکه در طول سال داد وستد برقي دارند.يعني سيستم هاي خورشيدي طوري انتخاب شده اند که نياز ساختمان را در روز هاي آفتابي و تا اندازه کمي در روزهاي ابري برآورده نمايند و نياز روز هاي ابري متوالي را با استفاده از خريد برق از شبکه برق شهري تامين کنند.در روز هاي آفتابي به ويژه در تابستان سيستم خورشيدي،برق اضافي توليد مي کند ولي مي تواند اين مازاد را به شبکه برق شهري بفروشد.اين داد و ستد هاي برقي در طول يک سال برابر بوده و بنابراين اين ساختمان بطور خالص برقي از شبکه برق شهري دريافت نمي کند.) [٧]
مباحث مرتبط با انرژي صفر
خورشيد
[٨] انرژي ناشي از ٣ روز تابش خورشيد به زمين برابر با تمام انرژي از احتراق کل سوخت هاي فسيلي در دل زمين است .و بنابرين مي توان نتيجه گرفت که در اثر تابش خورشيد به مدت ۴٠ روز مي توان انرژي مورد نياز يک قرن را ذخيره نمود.[٨] بنابرين با بکارگيري کلکتور هاي خورشيدي مي توان تا حدودي از اين منبع انرژي بي پايان ،پاک و رايگان استفاده کرد و تا حد بسيار زيادي در مصرف سوخت هي فسيلي صرفه جويي کرد .
موقعيت کشور ايران از نظر ميزان دريافت انرِژي خورشيدي
[٨] کشور ايران در بين مدارهاي ٢۵ تا ۴٠ درجه عرض شمالي قرار گرفته است و در منطقه اي واقع شده است که به لحاظ
دريافت انرِژي خورشيدي در بين نقاط جهان در بالاترين رده ها قرار دارد.ميزان تابش خورشيدي در ايران بين ١٨٠٠ تا ٢٢٠٠ کيلووات ساعت بر متر مربع در سال تخمين زده شده است که البته بالاتر از ميزان متوسط جهاني است .در ايران به طور متوسط ساليانه بيش از ٢٨٠ روز آفتابي گزارش شده است که بسيار قابل توجه است .[٨]
ويژگي هاي استفاده از انرژي خورشيدي
١) پاک و بدون آلودگي (حذف انتشارگازهاي گل خانه اي ازجمله کربن دي اکسيد). ٢) بي پايان ،رايگان و در دسترس
٣)کاهش مصرف سوخت هي فسيلي .۴) امن و بي خطر.
کاربرد انرژي خورشيدي
[٨] ١)تامين روشنايي از انرژي خورشيدي . ٢) تامين انرژي الکتريسيته .(١ :توليد برق با استفاده از فتوولتائيک (۵). ٢.:توليد برق با استفاده ازگرمايش خورشيدي ٣)سرمايش و گرمايش هوا. ۴)اجاق ها و آب شيرين کن ها. ۵ )گرمايش آب (١:توليد آب گرم مورد نياز مصارف خانگي با استفاده از آب گرم کن هاي خورشيدي . ٢:تامين آب گرم در فرآيند هاي صنعتي و تامين گرماي مورد نياز برخي از فرآيندها.٣:گرمايش استخر ها و مخازن ذخيره آب فصلي). [٨]
گرمايش آب مصرفي(آبگرمکن هاي خورشيدي براي منازل ،ساختمان ها،کارخانه جات و استخر ها) :
[٩] آب گرمکن هاي خورشيدي از طريق جذب انرژي تابش خورشيد توسط صفحات جاذب (کلکتور) عمل مي نمايند و راندمان گرمايشي آن ها در فصول مختلف سال بر حسب موقعيت هاي جغرافيايي متفاوت مي باشد.مخزن آبگرم به گونه اي طراحي شده که آبگرم را بطور ذخيره در شبانه روز مهيا نمايد و تلفات حرارتي آن تا صبح روز بعد و طلوع مجدد بسيار ناچيز است .با استفاده از آب گرم کن هاي خورشيدي مي توان هزينه هاي مصرف گاز،گازوئيل و برق را بطور چشم گيري کاهش داد که اين امر در پروژه هاي بزرگ مملوس تر خواهد بود.به طوري که بعد از گذشت حدود ۴ الي ۵ سال مي توان با صرفه جويي در مصرف سوخت هاي فسيلي سرمايه گذاري اوليه را مستهلک نمود. [٩]
گرمايش فضاي داخلي ساختمان
گرمايش ساختمان توسط خورشيد اولين و اصلي ترين کاربرد انرژي خورشيدي در بخش ساختمان مي باشد.[٩] سيستم هاي گرمايش خورشيدي بر مبناي نوع سيال هوا يامايع ،که در کلکتورهاي خورشيدي گرم مي شود،به دو نوع عمده تقسيم بندي مي شوند.هر دونوع از اين سيستم ها تابش خورشيد را جمع آوري،جذب کرده و حرارت بدست آمده از خورشيد را جهت تامين بار گرمايش ،مستقيما به فضاهاي داخلي ساختمان ها انتقال مي دهند.استفاده اين سيستم ها از منبع انرژي بي پايان و ارزان خورشيدي يکي از مزاياي سيستم هاي خورشيدي مي باشد و از همه مهم تر اين سيستم ها برخلاف سوخت هاي فسيلي تهديدي براي محيط زيست بشمار نمي روند. [٩]
باد 2-
باد نيز مي تواند مانند خورشيد،انرژي پاک و بدون نياز به سوخت هاي فسيلي توليد کند.انرژي توليدي توسط باد بيشتر به صورت توربين ها اتفاق مي افتد.توربين هاي خانگي مي توانند براي توليد انرژي بر روي ساختمان ها قرار گيرند.همچنين اين توربين ها تا حدودي توليد صدا نيز مي کنند.در شکل زير،نحوه نصب بر روي ساختمان و توليد انرژي الکتريکي توسط توربين
هاي خانگي نشان داده شده است .
پايداري معماري
معماري پايدار يا معماري محيطي،طراحي و ساخت براساس محيط و با استفاده از مصالح بومي و محلي مي باشد.هدف از طراحي ساختمان پايدار کاهش آسيب آن بر روي محيط و به حداقل رساندن مصرف منابع انرژي و هماهنگي بيشتر با طبيعت
است .[١٠]معماري پايدار،مانند ساير مقولات معماري،داراي اصول و قواعد خاص خود است و اين سه مرحله را دربرمي گيرد :
صرفه جويي در منابع ،طراحي براي بازگشت به چرخه زندگي،و طراحي براي انسان .
که هرکدام آن ها استراتژي هاي ويژه خود را دارند.شناخت و مطالعه اين تدابير،معمار را به درک بيشتر از محيطي که بايد طراحي آن را انجام دهد،مي رساند . [١٠].۵٠ % از ذخاير سوختي در ساختمان ها مصرف مي شود که اين به نوبه خود منجر به بحران هاي زيست محيطي شده و خواهد شد.بنابراين ضرورت ايجاد و توسعه هر چه بيشتر مقوله پايداري در معماري بخوبي قابل مشاهده است .
مرحله صرفه جويي در منابع
اين اصل از يک طرف به بهره برداري مناسب از منابع و انرژي هاي تجديدناپذير مانند سوخت هاي فسيلي،در جهت کاهش مصرف مي پردازد و از سوي ديگر به کنترل و به کارگيري هرچه بهتر منابع طبيعي به عنوان ذخايري تجديدپذير و ماندگار توجه جدي دارد.به عنوان مثال ،يکي از منابع سرشار ناميرا،انرژي حاصل از نور خورشيد است که امروزه توسط تکنولوژي فتوولتائيک براي فراهم کردن آب و برق مصرفي در ساختمان ،از آن استفاده مي شود.براي کنترل منابع ،سه نوع استراتژي مي تواند مورد استفاده قرار گيرد که شامل حفظ انرژي،حفظ آب و حفظ مواد است .همانگونه که مشاهده مي شود،تمرکز براين سه منبع ،به دليل اهميت آن ها در ساخت و اداره ساختمان است .
مرحله طرحي براي بازگشت به چرخه زندگي
دومين اصل از معماري پايدار براين تفکر است که ماده از يک شکل قابل استفاده تبديل به شکل ديگري مي شود.بدون اينکه به مفيد بودن آن آسيبي رسيده باشد .[١٠] از سوي ديگر به واسطه اين اصل ،يکي از وظايف طراح ،جلوگيري از آلودگي محيط است .اين نظريه براي رسيدن به اين منظور در سه مرحله ،ساختمان را مورد بررسي قرار مي دهد.اين مراحل به ترتيب
عبارتند از :
مرحله پيش از ساخت ، مرحله در حال ساخت و مرحله پس از ساخت .
بايد توجه داشت که اين مراحل به يکديگر مرتبط بوده و مرز مشخصي بين آن ها وجود ندارد.براي مثال ،مي توان از مواد بازيافتي در مرحله پس از ساخت يک ساختمان به عنوان مصالح اوليه در مرحله ساخت ساختمان ديگر استفاده کرد .
مرحله طراحي براي انسان
اصل طراحي براي انسان ،آخرين و شايد مهمترين اصل از معماري پايدار است .اين اصل ريشه در نياز هايي دارد که براي حفظ و نگهداري عناصر زنجيره اي اکوسيستم لازم است که آنها نيز به نوبه خود بقاي انسان را تضمين مي کنند.اين اصل داراي سه استراتژي نگه داري از منابع طبيعي،طراحي شهري،طراحي سايت و راحتي انسان است که تمرکز شان بر افزايش همزيستي بين ساختمان و محيط بيرون از آن و بين ساختمان و افراد استفاده کننده ازآن هاست .درواقع مي توان گفت که براي رسيدن به معماري پايدار،طراح بايد اين مراحل واصول را که تعريف کننده يک چارچوب اصلي براي طرحي پايداراست را در طرح خود لحاظ و برحسب مورد ترکيب و متعادل کند.[١٠]
معماري سبز
[١١] طراحي سبز عملي است براي حل مشکلات محيط زيست که طي آن منابع طبيعي قبل ،بعد و طي پروسه توليد و ساخت ،به کمترين حد آسيب مي بيند. [١١].به علاوه در مسير اين عمل ،مصالح بايد مفيد بوده و يا عمر مفيد طولاني داشته و قابل بازگشت به چرخه طبيعت باشند.چيزهاي با طول عمر زياد هم مفيد و هم بزرگترين منابع عليه اسراف وضايعات است . و اين بهتر از استفاده مجدد يا بازيافت آن ها است .[١٢]
در معماري سبز اصول گوناگوني در ايجاد هر نوع سازه مطرح مي شود که عبارتست از
اصل اول :حفاظت از انرژي
هر ساختمان بايد به گونه اي طراحي شود که نياز آن به سوخت فسيلي به حداقل برسد.
اصل دوم :کار با اقليم
ساختمان ها بايد به گونه اي طراحي شود که قادر به استفاده از اقليم و منابع انرژي محلي باشند.شکل و نحوه استقرار ساختمان و محل قرارگيري فضاهاي داخلي آن مي توانند به گونه اي باشد که موجب ارتقاع سطح آسايش درون ساختمان گردد و در عين حال از طريق عايق بندي صحيح سازه موجبات کاهش مصرف سوخت فسيلي پديد مي آيد .
اصل سوم :کاهش استفاده از منابع جديد
هر ساختمان بايد به گونه اي طراحي شود که استفاده از منابع جديد را به حداقل برساند و در پايان عمر مفيد خود،منبعي براي ايجاد سازه هاي ديگر بوجود بياورد.به عنوان مثال نوسازي ساختمان هاي موجود در شهر هاي بزرگ مي تواند موجب حفاظت از منابع مورد استفاده جهت تخريب وبازسازي ساختمان و بدين ترتيب جلوگيري از تخريب جامعه شود.اغلب منابع
موجود در جهان در محيط مصنوع فعلي بکار گرفته شده اند و ترميم و ارتقا وضعيت ساختمان هاي فعلي براي کاهش اثرات زيست محيطي،امري است که از اهميتي برابر با خلق سازه هاي جديد برخوردار است .اين نکته را بايد مورد توجه قرار داد که تعداد منابع کافي براي خلق محيط مصنوع در جهان وجود ندارند که بتوان براي باز سازي هر نسل از ساختمان ها،مقداري جديد از آن ها را مورد استفاده قرار دارد.اين استفاده مجدد مي تواند در مسير استفاده از مصالح بازيافت شده يا فضاهاي بازيافت شده شکل گيرد.
اصل چهارم :احترام به کاربران
معماري سبز به تمامي افرادي که از ساختمان استفاده مي کنند احترام مي گذارد.به نظر مي رسد که اين اصل ارتباط اندکي با آلودگي ناشي از تغييرات اقليم جهاني و تخريب لايه ازن داشته باشد.اما فرآيند سبز از معماري که شامل احترام براي تمامي منابع مشترک درساخت يک ساختمان کامل هستند انسان را از اين مجموعه خارج نمي نمايد.تمامي ساختمان ها توسط انسان ها ساخته مي شوند اما در بعضي از سازه ها حقيقت حضور انسان محترم شمرده مي شود . [١٢]
انرژي و ساختمان
بحران زيست محيطي در ۵ دهه گذشته سبب شده است تا به انرژي هاي تجديد پذير مانند خورشيد،باد،جزر و مد دريا و زمين گرمايي نسبت به مصرف و اتکاي زياد به سوخت هاي فسيلي بيشتر توجه شود.
[١٣] در مناطق گرم وخشک ايران ،زمين ها،آب انبار ها،خانه هاي بهم پيوسته تودرتو،خارخانه ها،خانه هاي با بادگير و سقف هاي گنبدي و با پنجره هاي کوچک ،خانه هاي حصيري،خانه هاي با ديوار زخيم ،و بسياري از موارد ديگر همه و همه گواه بارزي از تجربه و تلاش ساکنين محيط زندگي و فراهم کردن آسايش در تابستان هاي گرم و سوزان در بخش هاي وسيعي از کشور بوده است .علي رغم شرايط سخت و دشوار فضاي باز در طول تابستان ،وجود طوفان هاي گرم و جريان باد با شن هاي روان ،نحوه ساخت و ساز طوري بوده است که بدون هيچ گونه وابستگي به تجهيزات ديگر در اين مناطق توانايي ايجاد محيط مناسب براي زندگي امکان پذير باشد.[١٣]
