بخشی از مقاله
چکیده
فناوری اطلاعات به دلیل ماهیت تغییر پذیری آن بایستی همراه با یک نگرش دینامیک باشد یا استاتیک و فناوری اطلاعات بیشتر یک استراتژی، اندیشه فکر و ابزار در حوزه انسانها همراه با نوآوری است. مسئله اصلی اینست که با وجود سرعت و حجم بالای اطلاعات و همچنین ارتقاء فناوری, سازمانها چگونه قادر خواهند بود از منابع انسانی و تجهیزات فناوری اطلاعات به عنوان عوامل تاثیر گذار در فرآیند توسعه, به بهترین نحو استفاده کنند؟ طراحی ارزیابی عملکرد سازمانی با رویکرد MIS ضمن نیل به این اهداف، نحوه اثربخشی سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات را برای مدیران سازمان فراهم میسازد.
این تحقیق با هدف طراحی ارزیابی عملکرد سازمانی با رویکرد MIS علاوه بر بررسی تاثیر فناوری اطلاعات بر عملکرد سازمانی به معرفی مدل پیشنهادی میپردازد. حجم نمونه این پژوهش 270 نفر از کارکنان و مدیران بانک ملی شعب تبریز بودند. در این تحقیق برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته با 34 گویه استفاده شده است.
در آمار استنباطی از آزمون کالموگروف-اسمیرینف و همبستگی پیرسون و رگرسیون و رگرسیون چند متغیره به ترتیب برای بررسی نرمال بودن دادهها و رابطه بین متغیرهای مورد نظر استفاده میگردد. نتایج پژوهش نشان داد که استفاده از فناوری اطلاعات در ارزیابی عملکرد در سطح بالایی است .این نتیجه نشان می دهد که اگر ارتباط صحیحی با استفاده از فناوری اطلاعات بر قرار گردد باعث ارزیابی عملکرد سازمانی در سطح بالایی خواهد بود. دلیل عدم امکان استفاده از فناوری اطلاعات باعث کاهش بهره وری و اثر بخشی و کارایی سازمان خواهد شد.
1 مقدمه
فناوری اطلاعات به معنی و مفهوم بسیار ساده یعنی علم استفاده از یک سری ابزار که این ابزار همان پردازش، نگهداری، جمع آوری، ذخیره، توزیع، انتقال و امنیت است که بر روی اطلاعات اعمال میشود. منشا اطلاعات دانایی و بصیرت در انسان است و هدف از بکارگیری فناوری اطلاعات، افزایش آگاهی در انسان و نظم در اجراست. سه محور اصلی در فناوری اطلاعات سختافزار، نرم افزار، مغزافزار میباشد - طارقیان، . - 1387
اندرو و بون - 2002 - 1 فناوری اطلاعات را همه کاربردهای نرم افزاری، سخت افزاری در زمینه محاسبه و برقراری ارتباط دور برد جهت انجام کار تعریف کردهاند. - شهرستانکی، . - 1386 کیت بهان و دیانا هولمز - 1998 - 2 فناوری اطلاعات را فناوریهایی توصیف میکنند که ما را در ضبط، ذخیرهسازی، پردازش، بازیابی و انتقال و دریافت اطلاعات یاری میکند. این اصطلاح فناوریهایی مانند رایانه، انتقال از طریق دورنگار، ارتباط از راه دور، تلفن، ماشین حساب، چاپ و حکاکی را نیز در بر می گیرد. - رضایی، 1388، . - 1 امروزه فناوری اطلاعات نوین در تمام زندگی و محیط کار ما را تحت شعاع قرار داده است و بشر امروزه بدون بهرهگیری از تبعات آن امکان عملی برای ادامه حیات خود ندارد.
شتاب انتشار اطلاعات ناشی از علم دیجیتال و الکترونیک به حدی است که میتوان از آن به انفجار اطلاعات تعبیر کرد. هر فناوری پیشرفته ایجاد تهدید و فرصتهای جدیدی برای سازمان میشود. تغییر در فناوری، موجب متحول ساختن سیستمهای سازمانی و اجتماعی میشود. فناوری اطلاعات یک ابزار قدرتمند جهت تولید اطلاعات رقابتی جهت شناسایی فرصتها و تهدیدها در سازمانهای امروزی است. شبکه اینترنت به عنوان مصداق عینی فناوری اطلاعات و به عنوان شاهراه اطلاعاتی میتواند به عنوان یکی از ابزارهای اثربخش مورد استفاده قرار گیرد.
- جعفرنژاد، 61،. - 1387 همچنان که بوسیله انجمن فناوری اطلاعات آمریکا - آی.تی.ای.ای - 3 تعریف شده است به مطالعه طراحی توسعه، پیاده سازی، پشتیبانی یا مدیریت سیستم های اطلاعاتی مبتنی بر رایانه خصوصا برنامه های نرم افزاری و سخت افزاری رایانه می پردازد. به طور کوتاه فناوری اطلاعات با مسائلی مانند استفاده از رایانه های الکترونیکی و نرم افزار سر و کار دارد تا تبدیل به ذخیره حفاظت پردازش انتقال و بازاریان اطلاعات به شکلی مطمئن و امن انجام پذیرد .
تکنولوژی اطلاعات یعنی روشهای تولید و جمع آوری اطلاعات و استفاده از آن در سازمان. - علیزاده ، 38،. - 1378 فرهنگ اصطلاحات اقتصادی یوهیکاکو4 ژاپن که در سال 1979 منتشر شد فناوری را اینگونه تعریف کرده است: بکارگیری آگاهانه قوانین مادی و نظام ابزارهای کار. - حجازی، . - 1388 امروزه تکنولوژی اطلاعات 5 - IT - دیگر سیستمهای اطلاعاتی مدیریت از جمله 6 - EIS - و 7 - DSS - ، 8 - MIS - ، 9 - OA - و... را در اختیار گرفته و بدین ترتیب قطب اطلاعاتی مستقر در مرکز را قادر میسازد تا به افزایش کنترل خود بر مناطق و انجام عملیات تمرکزی اقدام نماید. بنابراین امکان افزایش سرعت کیفیت تصمیمگیری و مدیریت را فراهم مینماید. تکنولوژی اطلاعات - IT - به عنوان یکی از مهمترین ابزارها جهت مشارکت در بازار جهانی است.
1؛-1 تعریف ارزیابی عملکرد سازمانی
از ارزیابی عملکرد سازمانی تعارف مختلفی ارائه شده است. برخی گفتهاند: کوششی است سیستماتیک برای دانستن اینکه خدمات دولتی تا چه حد جوابگوی نیازهای مردم بوده و توانایی دولت در برآورده نمودن آن تا چه اندازه است؟ - هالاچمی ، - 1990 و بعضی آن را فرآیند سنجش و اندازهگیری عملکرد در دستگاههای اجرایی در چارچوب اصولی و مفاهیم علمی مدیریت برای تحقق اهداف و وظایف سازمانی و در قالب برنامههای اجرایی - هینگافت، - 2000 دانستهاند.
ارزیابی عملکرد در بعد نحوهی استفاده از منابع و امکانات در قالب شاخصهای کارایی بیان میشود. اگر در سادهترین تعریف نسبت داده به ستاده را کارآیی بدانیم نظام ارزیابی عملکرد در واقع میزان کارآیی تصمیمات مدیریت در خصوص استفاده بهینه از منابع و امکانات را مورد سنجش قرار میدهد. ارزیابی عملکرد در بعد سازمانی معمولا مترادف با اثر بخشی فعالیتهاست. منظور از اثر بخشی مدیران دستیابی به اهداف و برنامهها با ویژگی کارا بودن فعالیتها و عملیات است. - رحیمی، 1385، . - 36 به طور کلی، ارزیابی عملکرد به فرآیند سنجش و اندازهگیری عملکرد دستگاهها در دوره های مشخص به گونهای که انتظارات و شاخصهای مورد قضاوت برای دستگاه ارزیابی شونده شفاف و از قبل به آن ابلاغ شده باشد، اطلاق میگردد.
- طبرسا، 1378، . - 4 نقش فناوری اطلاعات در سازمانهای جدید به اندازهای پر رنگ است که بسیاری از نظریهپردازان سازمان، مدیران و تصمیمگیرن سازمانها را به اتخاذ استراتژی مرتبط با این فناوریها در جهتگیریهای آتی سازمانها توصیه میکنند. عملکرد سازمان عبارت است از، عملکرد نتایج قابل اندازهگیری، تصمیمات و اقدامات سازمانی است که نشان دهنده میزان موفّقیّت و دستاوردهای کسب شده است.
هزینهها بخش محوری از عملکرد محسوب میشود، در عین حال عملکرد تقریباً هر هدف رقابتی و تعالی غیرمادّی نظیر قابلیت اطمینان، انعطافپذیری، کیفیّت و سرعت را نیز در برمیگیرد - تانگن10، 2004، . - 5 عملکرد سازمانی در دو دهه اخیر به یکی از موضوعهای مورد توجه و جذاب تبدیل شده است و این تمایل هم در زمینههای تحقیقاتی و هم در زمینههای کاربردی به بروز نو آوریهای بسیاری شده است عملکرد یعنی حالت با کیفیت کارکرد بنابراین عملکرد سازمانی یک سازهی کلی است که بر چگونگی انجام عملیات سازمانی اشاره دارد.
معروفترین تعریف عملکرد توسط نیلی و همکاران - 2002 - ارائه شده است و آن عبارتند از تبیین کیفیت اثربخش و کارآیی اقدامات گذشته. - رهنورد ،. - 1387 با توجه به مطالب مطروحه هدف اصلی تحقیق عبارت است از: شناسایی و طراحی الگوی ارزیابی عملکرد سازمانی با رویکرد سیستمهای اطلاعاتی مدیریت در شعب بانک ملی تبریز. در همین راستا 3 هدف فرعی پژوهش نیز عبارتنداز:
-1 تبیین عملکرد سازمانی بر اساس امکانات فناوری اطلاعات در شعب بانک ملی تبریز.
-2 تبیین عملکرد سازمانی بر اساس آشنایی کارکنان با فناوری اطلاعات در شعب بانک ملی تبریز.
-3 تبیین عملکرد سازمانی بر اساس استفاده کارکنان از فناوری اطلاعات در شعب بانک ملی تبریز.
