بخشی از مقاله
چکیده
جهانیشدن، پدیدهای که در عصر حاضر بهطور فراگیر به همگرایی کشورها از لحاظ اقتصادی انجامیده، همواره مورد توجه محافل علمی و دانشگاهی قرار گرفته است. ضرورت بررسی این موضوع نیز به ایجاد چالشها و تحقق ظرفیتهایی بر میگردد که این پدیده نوظهور برای اقتصاد جوامع بههمراه دارد.
از جمله ظرفیتهایی که ایران و هر کشور دیگری میتواند در راستای پدیده جهانی شدن به بهترین نحو استفاده نماید، جذب سرمایههای خارجی از یک طرف و فراهم نمودن شرایطی برای سرمایهگذاران داخلی به منظور انتخاب اوراق بهادار بینالمللی در کنار انتخابهای داخلی خود میباشد که این امر تحت عنوان بینالمللی شدن بازار سرمایه مطرح میباشد.
بین المللی شدن بازار سرمایه در مرحله اول نیازمند تکمیل زیر ساختهای لازم، سپس طراحی ابزارها و نهادهای مالی بومی جهت استفاده بهینه و کارا از شرایط پیشآمده در اقتصاد جهانی میباشد. از جمله این نهادهای مالی که میتوانند در این راستا کارگشا باشند صندوقهای سرمایهگذاری مشترک میباشند.
در مقاله حاضر با توجه به اهمیت بینالمللی شدن بازار سرمایه به عنوان اهرمی جهت استفاده حداکثری از پدیده جهانی شدن اقتصاد کشورهای جهان، با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای معتبر به بررسی این فرضیه پرداخته میشود که »بهرهگیری از ظرفیت صندوق سرمایهگذاری مشترک ابزاری مناسب جهت بینالمللی شدن بازار سرمایه کشور میباشد.
« نتایج نشان میدهد که با طراحی صندوقهای سرمایهگذاری بینالمللی میتوان از یک طرف زمینه تجهیز سرمایههای خارجی و تخصیص آنها در بازار سرمایه داخلی راخصوصاً در صورت برداشته شدن تحریمهای ظالمانه بر علیه ایران، فراهم نمود و از طرف دیگر به تجهیز منابع مالی سرمایهگذاران داخلی و تخصیص آنها در پرتفوی بینالمللی در چارچوب شریعت اقدام نمود. بهرهگیری از این ظرفیت علاوه بر جذب سرمایههای خارجی و ایجاد تنوع در پرتفوی سرمایهگذاران داخلی زمینهی بینالمللی شدن بازار سرمایه بهعنوان عاملی تأثیرگذار در توسعه بازارهای مالی جهت دستیابی به رشد اقتصادی پایدار به عنوان یکی از هدفگذاریهای اقتصادی کشور را فراهم مینماید.
.1 مقدمه
امروزه جهانی شدن به عنوان پدیدهای انکارناپذیر از سوی اکثر کشورها پذیرفته شده است که مقاومت در مقابل این پدیده نتیجهای جز دور شدن از پیشرفتهای رو به رشد و در حال گسترش مادی و اقتصادی جهانی ندارد. جهانی شدن در حقیقت یکی از مراحل پیدایش و توسعه تجدد و سرمایهداری جهانی است و به مجموعه فرآیندهای پیچیدهای که موجب آن دولتهای ملی، به نحو مطلوب و فزایندهای، به یکدیگر مرتبط و وابسته میشوند، اطلاق میشود. معمولاً فرایند جهانی شدن در چهار بعد مختلف فنی و فنآوری، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی مورد بحث و بررسی قرار میگیرد
از جمله مهمترین ابعاد جهانی شدن اقتصاد، جهانیشدن بازارهای مالی به عنوان شاهرگ اصلی اقتصاد هر جامعهای میباشد. با جهانی شدن بازارهای مالی در سراسر دنیا، واحدهای اقتصادیای که در هر کشور در طلب وجوه هستند، ناچار نیستند خود را به بازار داخلی محدود کنند. سرمایهگذاران یک کشور نیز نباید خود را به داراییهای مالی منتشر شده در بازار داخلی محدود کنند
در واقع پاسخگویی به نیازهای مالی افراد از طریق بازارهای مالی خارج از مرزهای کشور در کنار تأمین مالی شرکتها در بازارهای مالی خارج از کشور، با عنوان تحرک بینالمللی سرمایه نامیده میشود. تحرک بینالمللی سرمایه به افزایش سرمایهگذاری و بنابراین به رشد اقتصادی کمک میکند. از لحاظ نظری، جریانهای سرمایهگذاری موجب افزایش نوآوری مالی شده و پساندازهای جهانی را به بهرهورترین سرمایهگذاریها اختصاص میدهد
بر این اساس است که مدیران سبد دارایی در فرانسه، آلمان و انگلستان دهههاست که بهطور معمول، سهم بزرگی از سبد داراییشان بهصورت اوراق بهاداری که در کشورهای دیگر منتشر میشود، نگهداری میکنند
دلایل متعددی را برای رشد تحرک سرمایه در سطح بینالملل میتوان بیان نمود از جمله این عوامل عدم توازن در عرضه و تقاضای سرمایه در کشورها و تغییر در نگرشهای جهان در این مسئله است. تقاضای سرمایه در کشورهای در حال توسعه و ازدیاد سرمایه در کشورهای توسعه یافته، حرکت سرمایه را به یکی از ویژگیهای اصلی روابط اقتصادی بینالمللی مبدل ساخته است.
کشورهای در حال توسعه بهخوبی از این نکته آگاهند که پساندازهای بازارهای مالی داخلی نمیتوانند سرمایه لازم را برای رشد صنعتی پیشرفته آنها تأمین نمایند؛ بنابراین به دنبال سرمایههای خارجی هستند. از سوی دیگر چشمانداز جذاب سرمایهگذاری در کشورهای در حال توسعه و سود بیشتری که عاید سرمایهگذاران میکند، انگیزهای قوی برای سرمایهگذاری در این کشورهاست. این رابطه عرضه و تقاضا، موجب تسریع در روند بینالمللی شدن بازارهای سرمایه و همچنین موجب گسترش و تنوع معاملات اوراق بهادار است
ایران بهعنوان کشوری در حال توسعه با وجود منابع عظیم زمینی و زیر زمینی و همچنین نیروی انسانی تحصیل کرده، نیازمند توجه جدی به امر سرمایهگذاری به منظور تکمیل زنجیره تولید در موارد متعددی که توان رقابت با تولیدات بینالمللی دارد، میباشد. از طرف دیگر وجود سرمایهگذاران داخلی که مایل و قادر به سرمایهگذاری در بازارهای مالی بینالمللی هستند توجه به امر بینالمللی نمودن بازار سرمایه باید بهعنوان امری مهم در دستور کار متولیان امر قرار گیرد.
توجه به این امر در صورت برداشته شدن تحریمهای ظالمانه غرب علیه ایران که در راستای محدود نمودن فعالیتهای صلحآمیز هستهی اعمال گردیدند، بیشاز پیش اهمیت مییابد. این امر نیازمند طراحی ابزارها و نهادهای مالی جهت جذب منابع مالی خارجی و تخصیص منابع مالی سرمایهگذاران داخلی به ابزارهای مالی خارجی میباشد. از جمله این نهادها که از ظرفیت بالایی برای بینالمللی نمودن بازار سرمایه کشور برخوردار میباشد، صندوق سرمایهگذاری مشترک میباشد.
در مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با توجه به اهمیت تنوع بخشی به بازار سرمایه کشور به منظور جذب سرمایههای خارجی و تخصیص بهینه منابع مالی سرمایهگذاران داخلی در ابزارهای مالی سایر کشورها با استفاده از منابع کتابخانهای به بررسی این فرضیه پرداخته میشود که »بهرهگیری از ظرفیت صندوق سرمایهگذاری مشترک ابزاری مناسب جهت بینالمللی نمودن بازار سرمایه کشور میباشد.
« نتایج نشان میدهد که با طراحی صندوقهای سرمایهگذاری مشترک میتوان از یک طرف زمینه تجهیز سرمایههای خارجی و تخصیص آنها در بازار سرمایه داخلی را فراهم نمود و از طرف دیگر به تجهیز منابع مالی سرمایهگذاران داخلی و تخصیص آنها به پرتفوی بینالمللی در چارچوب شریعت اقدام نمود. بهرهگیری از این ظرفیت علاوه بر جذب سرمایهگذاری خارجی و ایجاد تنوع در پرتفوی سرمایهگذاران داخلی زمینهی بینالمللی شدن بازار سرمایه بهعنوان عاملی تأثیرگذار در توسعه بازارهای مالی جهت دستیابی به رشد اقتصادی پایدار به عنوان یکی از هدفگذاریهای اقتصادی کشور فراهم مینماید.
