بخشی از مقاله
چکیده:
این مقاله، راهکارهای طراحی معماری و منظر را که بر ایجاد فضای باز سبز در درمان استرس درپارک ها از جمله پارک های حاشیه ای که در بافت های فشرده شهری موثر است را مورد بررسی قرار داده است. ادبیات موضوع سه نگرش متداول برای طراحی فیزیکی موثر در عملکردهای سبز شامل:باغ های شفا بخش، مکانی که با سبزینگی و وجود گیاهان تاثیرات درمانی ایجاد می کنند.
فضا های انعطاف پذیر که عملکرد های مورد نیاز فعالیت های مختلف را در خود جای می دهند و ساختمان های سبز که با فضاهای باز به عنوان کاتالیزور درهم آمیخته می شوند تا یکپارچگی اکو- سیستم را رغم زنند ،بنابراین رویکردهای طراحی متناظر نگرش های ذکر شده - طراحی محیط و منظر ، طراحی فضایی و طراحی سبز - بوسیله مطالعه نمونه موردی به دقت موشکافی شده اند.
پارک حاشیه ای چمران از آن جهت که بخشی از آن در بافت متراکم و بخشی در بافت باز قرار گرفته است انتخاب گردید. برای پارک حاشیه ای بافت فشرده ، بافت متراکم اطراف ممکن است محدود کننده اندازه فضای باز دسترسی ها و سیرکولاسیون برای معلولین باشد. از سوی دیگر ، فضای باز کوچک ممکن است ارتباط صمیمی تری میان کاربران و عناصر تجدید کننده طبیعی فراهم کند و همچنین خرده اقلیم کنترل پذیرتری را برای آسایش فیزیکی پدید آورد.
پارک حاشیه ای سالم باید شامل فضاهای باز مختلف باشد تا مقاصد متفاوت را بر آورده سازد. سرانجام ، از ترکیب و یکپارچگی نقش دو جانبه تعامل اجتماعی و افزایش تعامل با محیط اطراف که متقابلا یکدیگر را تقویت می کنند مشخصه فضاهای باز در یک پارک حاشیه ای سالم است. چگونه فضاهای بازی را طراحی کنیم که استرس کاربران را تسکین بخشد و پارک حاشیه ای سالم را ارتقا بخشد؟
برای پاسخ به این سوال ، این مقاله یک مرور ادبیات انجام داده است تا مشخص کند که از چه طریق فضاهای باز ممکن است بر استرس در انسان تاثیر بگذارند. براساس مرور ادبیات، 3 رویکرد طراحی - طراحی منظر،طراحی فضایی و طراحی سبز - با نمونه های موردی و راهنما ها به ترتیب مورد بحث قرار گرفته اند.روش پژوهش، مطالعه موردی دو گامی است.
نمونه مطالعاتی اول برای آزمون کلی طراحی فضاهای باز در پارک حاشیه ای مختلف است، تا راهنما ها و عناصر طراحی بالقوه را مشخص کند.در نمونه مطالعاتی دوم، تمرکز بر روی پارک حاشیه ای چمران است، که به ترتیب در دو بافت شهری - پر تراکم و کم تراکم - قرار گرفته اند .در پارک حاشیه ای به جست و جو جهت یافتن چالش ها و پتانسیل های قابل اعمال در عناصر و راهنماهای طراحی پرداخته شده است.سر انجام ،یک چهارچوب برای مرحله اولیه برنامه ریزی و طراحی فضاهای باز پارک حاشیه ای ارائه شده است.
-2 مرور ادبیات
-1-2 باغ شفابخش
شواهدی که از زمان های قدیم تا به امروز گردآوری شده اند، تأثیر منظر بر سلامتی مردم را نشان می دهند. - تامسون، 2011 ؛ ولارد و دیگران، - 2007 تئوری ها و روش های بسیاری برای تشریح و ارزیابی این روابط تعیین شده اند. یکی از روش های مربوط به تأثیرات مناظر بر روی سلامتی، با عنوان باغ های شفابخش شناخته می شود. این باور که مشاهده فضای سبز - گیاهان - ، آب و دیگر مولفه های طبیعی می توانند منجر به بهبود استرس شوند، طراحی پارک های حاشیه ای را به موضوعی جدید و قابل توجه تبدیل کرده است .
- آدوی و لیبرگ، 2012؛ آدوی و مارتنسون، 2013 ؛ پاشا و شپلی، 2013؛ شرمن و دیگران، 2005؛ الریچ، - 1984 این تحقیق بیانگر تأثیر باغ های شفا بخش در درمان توانایی های فیزیکی، روانشناختی و اجتماعی انسان ها می باشد. - هارتیگ و استاتس، 2006؛ کپلن، - 1993 باغ های سلامت نشان دهنده پتانسیل عناصر مناظر برای درمان، کاهش خستگی ، و منشاء های دیگر استرس می باشد.
ارتباط مستقیم با عناصر طبیعی و همچنین مشاهده طبیعت می تواند خواص درمانی را به دنبال داشته باشد. - اکرلینگ، 1996؛ الریچ، - 1986 در جدول شماره 1 به صورت خلاصه به تأثیر برخی مصادیق آثار سلامتی که از مشاهده مناظر طبیعی در بدنه غنی مطالعات محیطی به وجود آمده ، اشاره گردیده است. آثار سلامتی ناشی از قرار گرفتن در معرض مشاهده مناظر طبیعی با استفاده از روش های متعددی مانند علوم اعصاب - آزمایشات فشار خون و ضربان قلب - ، رفتارها - روز های بازیابی سلامتی - ، ادراک و احساسات - احساسات گزارش شده توسط خود شخص و بهبود - و غیره مورد بررسی قرار گرفته است.
با مرور ادبیات تحقیق در زمینه تأثیر مناظر شهری و مناظر طبیعی بر سلامت روان به این نکته می رسیم که مناظر طبیعی نسبت به مناظر شهری آثار سلامتی بیشتری دارند و در بعضی اوقات اثرات مناظر شهری بر سلامت به صورت منفی عمل می نماید . - ولارد و دیکران، 2007 - اگرچه اغلب مطالعات در این زمینه در محیط های درمانی انجام شده است ، این دانش را میتوان در پارک های حاشیه ای اعمال کرد. در یک پارک حاشیه ای، فضاهای باز، تأثیر بسزایی بر سلامتی دارند.
از لحاظ تئوریک، فضاهای باز می توانند از مشخصه های متعدد باغ ها بویژه مولفه های طبیعی مانند گیاهان سبز، گلها، و آب به منظور کمک به تجدید روحیه، کاهش استرس و فراهم نمودن تاثیرات مثبت بر روی بشر استفاده کنند. بررسی ها نشان می دهند که اغلب کاربران فضاهای باز از مولفه های طبیعی به منظور تغییر حال خود به هنگام استرس ، نگرانی، افسردگی، عصبانیت استفاده می کنند. - لن و یانگ، . - 2009 فضاهای باز در یک پارک حاشیه ای می توانند بوسیله زیبایی و آرامش خود، گلها، صدای طبیعی ناشی از پرندگان و آب و قرار گرفتن در معرض آفتاب و دیگر عناصر طبیعی به کنار آمدن با استرس و تجدید روحیه کمک کنند.
2-2 انگیزش معمارانه
تحقیقات روانشناختی محیطی نشان داده است که معماری می تواند از طریق انگیزش، بر روی سلامتی انسان تاثیر گذار باشد. - ایوانس و مسسوی، - 1998 انگیزش معمارانه توصیف کننده مقدار اطلاعاتی است که در یک فضا کارابران را تحت تاثیر قرار می دهد. انسان در حالت بهینه با سطوح متوسط انگیزش به زندگی نگاه می کند. کمبود انگیزه ، انگیزه کم و یا انگیزه بیش از حد می تواند منجر به احساس محرومیت و حواس پرتی شود.
برای انگیزه متوسط یا مناسب، سیرکولاسیون عبور و مرور، کنترل، انعطاف پذیری، پاسخدهی، استقلال، ترکیب فضایی، فضای قابل دفاع و المان های سمبلیک ویژه، فاکتورهای کلیدی معماری می باشند. - ایوانس و مسسوی، 1998؛ گارلینگ و دیگران، 1986؛ استکلس، - 1992 کمبود فضا ، آرایش های فضایی بدون انعطاف، و مشکلات آب و هوایی و نیازهای شخصی از عوامل تاثیر گذار بر فضا ها می باشد.
بطور کلی فضاهای باز و غیر رسمی می تواند خلاقیت افراد را تحریک کند. به هر حال، تحریک ناشی از یک فضای باز، بایستی دارای حالت میانه و متوسط باشد. فضا بایستی در برابر نیازهای فردی و برهم کنش های اجتماعی انعطاف پذیر باشد . همچنین فضا باید کنترل کننده و یا پناهگاه افراد در مواقع ناراحتی و تحریکات بیش از حد باشد.
پارک های حاشیه ای دارای فضای باز مناسب بایستی ایجاد کننده یک ترکیب جامع از فضای شخصی برای مطالعه و تمرکز، و همچنین، فضای عمومی برای کارهای مشارکتی باشد. استرس همچنین زمانی اتفاق می افتد که تغییرات یا مزاحمت ها در محیط فیزیکی، وجود داشته باشد . بنابراین، فضاهای باز باید دارای انسجام باشند. انسجام به واضح بودن یا قابل درک بودن اشاره دارد. ابهام، بی نظمی، و گم گشتگی، بعنوان موانعی برای انسجام می باشند.
3-2 ساختمان سبز و اکوسیستم ها
انقلاب ساختمان سبز با مفهوم کلی نگر، پایداری برای محیط ساخته شده، در جهان به سرعت در حال وقوع می باشد. - گو و دیگران، - 2013 فضای باز در طراحی یک ساختمان سبز به عنوان یک میکرو اکوسیستم شناخته می شود که فراهم کننده محل سکونت برای گیاهان و حیات وحش، ایجاد کننده یک خرده اقلیم برای استفاده کنندگان، و افزایش دهنده طراوش آب ناشی از بارندگی در خاک و زمین می باشد.
همیم و گورران، - 2009 چهارچوب های بسیار زیادی به منظور مرتبط نمودن سلامتی انسان و اکوسیستم کشف شده اند. - تزولواس و دیگران، - 2007 یک چهارچوب جامع، پوشش دهنده فاکتورهای محیطی - مانند آب و هوای پاک، و حفاظت در برابر آلودگی - ، اجتماعی - مانند آموزش و باز آفرینی - ، و اقتصادی - مانند کار و حمل و نقل - می باشد که سلامتی را تحت تاثیر قرار می دهند. - مکینتیره و دیگران، - 2002 مدل جامع زیست پذیری و کیفیت زندگی نشان دهنده تأثیر متقابل فاکتورهایی مانند عوامل شخصی، اجتماعی، فرهنگی، طبیعی، و محیط زیست وعوامل اقتصادی در میان عوامل دیگر می باشد.
- ون کمپ و دیگران، - 2013 این چهارچوب ها ما را تشویق می کنند تا به نقش طراحی محیط ساخته شده در مفهوم گسترده پایداری، نظری بیاندازیم. در طراحی فضای باز پایدار یک پارک حاشیه ای و آشنایی علوم سیستم های طبیعی، تنوع زیستی، و دیگر موضوع های علم بوم شناختی بایستی مورد بررسی قرار گیرد. - یو.اس.جی.بی.سی، - 2010 این استراتژی های طراحی دارای جنبه همکاری می باشند.
بعنوان مثال، بهنگام طراحی یک فضای درختکاری شده به منظور کمک کردن به کنترل گرمای شهری، یک معمار منظر می تواند به انتخاب گونه های بومی، دارای سازگاری، و غیر مخرب کمک کند؛ معمار منظر همچنین باید در رابطه با تنوع زیستی گونه های پرندگانی که تمایل به زندگی در این فضا دارند و گیاهانی که فراهم کننده غذا، علوفه، یا آشیانه برای پرندگان باشد تحقیق کند . ایده ساختمان های سبز بیان گر آن است که طراحی فضاهای باز با رویکرد زیست- بوم دارای مفهومی برای زندگی سالم در پارک های حاشیه ای می باشد .
